Зерде б?зылыстары бар о?ушыларды ?леуметтендіру жолдары (Баяндама)
Зерде б?зылыстары бар о?ушыларды ?леуметтендіру жолдары (Баяндама)
Зерде б?зылыстары бар о?ушыларды ?леуметтендіру жолдары
?абылдан?ан «Білім туралы» За??а ж?не Конституция?а с?йкес дамы?ан мемелекет ?з еліні? азаматтарына бірдей білім алу?а жа?дай жасауы тиіс.?р адам денсаулы?ыны? м?кістігіне, а?ыл- ойыны? кемістігіне ?арамастан білім алу?а ???ылы. ТМД елдеріні? арасында бірінші болып ?аза?стан республикасы «Кемтар балаларды ?леуметтік ж?не медициналы?- педагогикалы? т?зеу ар?ылы ?олдау» туралы За? ?абылдады. Б?л За? ?лтты? арнайы білім беру саласын дамыту?а жасал?ан ма?ызды ?адам болып есептеліп, зор ?леуметтік м?нге ие болды.
Психофизикалы? дамуында ерекшеліктері бар балаларды? ішінде к?п кездесетін топ- зерде б?зылыстары бар балалар. Орталы? ж?йке ж?йесіні? органикалы? б?зылуынан б?ндай балаларды? танымды? ?ызметі ?айтымсыз б?зылып, ?абылдау, есте са?тау ?абілеті ж?не зейіні т?мен болады. А?ыл- ойы дамыма?ан балалар дене ?оз?алысын ?йлестіру ?абілеті, сондай- а? жалпы ж?не ?ол моторикасы нашар дамуымен ерекшеленеді. Сонды?тан б?ндай балаларды? ?орша?ан орта?а бейімделіп кетуі ?иын?а со?ады.
Арнайы білім беру ке?істігінде зерде б?зылыстары бар балаларды о?ыту ж?йесі т?зете-дамыта о?ытумен ?атар, жас ерекшеліктері мен ?абілеттеріне с?йкес танымды? ?ызметін дамыта отырып, ?леуметтендіру м?селесіне де баса к??іл аудару керек. Егер адам ?о?амды? ?мірге белсене араласып, ?зін сол ?леуметтік ортада жа?сы сезіне алса ж?не туында?ан ?иыншылы?тарды ?з бетінше шеше алатын жа?дайда болса ол адамны? ?леуметтік орта?а, ?мірге бейімделгендігін к?рсетеді.Т?зете-дамыта о?ыту ж?йесінде бала мен м??алімні? ?зара бірігіп ж?мыс жасауына арнайы педагогикалы? жа?дай жасалуы керек.
- баламен эмоциялы? байланыс,
- баланы? ?абілетін ж?не даму де?гейін ескере отырып, о?ытуды?
т?рбиелік-білімділік ма?саттарын ай?ындау,
- о?ушы?а даму де?гейіне сай келетін ?о?амды? т?жірибені ?сына білу.
?азiргi ?стаздар ж?не психологтар мектепте білім алу кезе?ін ?мiрдi? е? ма?ызды кезе?дерiнi? бiрi деп санап, о?ушы бойында о?у -т?рбие ?рдісінде на?тылы ?леуметтік т?жірибе ?алыптастырып, ?о?амды? ?мірге бейімдейтін білім мен да?дыларды ?алыптастыруды ма?ызды деп есептейді. Кіші мектеп жасында?ы кезе? тек балалы? ша? ж?не бала дамуында?ы к?птеген даму сатыларыны? бiрi ?ана емес, б?л адам ?мiрiнi? ?те ма?ыналы мерзiмi. А?ыл-ойы дамыма?ан балаларды о?ытуды? бастап?ы кезе?і оларды ?леуметтік-т?рмысты? бейімдеу м?селелерімен ты?ыз байланысты. Б?л кезе?де б?ндай балалар?а ?з- ?зiне ?ызмет к?рсете білу,адамдармен ?арым-?атынас да?дыларын ме?геру, к?нделікті ?мiрге бейімделуге к?мектессе, онда жас?спірім кезінде ересектер ?міріне ?иыншылы?сыз араласып кете алады.
?р т?рлi е?бек операцияларын орындау барысында о?ушыларды? ойлау ?абілеті,тілдері,?орша?ан ортаны ?абылдаулары жетіледі. ?о?амда ?з орындарын таба білулері ?шін зерде б?зылыстары бар балалар?а д?рыс к?сiби ба?дар беруді? де ма?ызы зор.Т?рбиеленушiлерге к?сiптiк ба?дар беру е?бек саба?тарында ж?не саба?тан тыс уа?ытта iске асады. ?рт?рлi маманды?тар туралы ??гiмелесулер,т?рлі жарыстар ж?не ж?мыс маманды?тарыны? ?кiлдерімен кездесулер ?йымдастырылады.О?ушылар ая? киiм iсi саба?тарында ая? киiмді ж?ндеу, е?бек ??ралдарын д?рыс ?олдану, ?ауiпсiздiктi? техникасын са?тау да?дыларын ме?герсе, а?аш шеберханасында мектеп жиhазын ж?ндеу, токарьлы? ж?мыстар, кейбiр а?аш ??деу т?сілдеріне ?йренеді. Дегенмен а?ыл- ойы дамуында?ы а?аулы? б?л балаларды? ?орша?ан ортамен байланысын ?иындатып, е?бекке ?абілетті болса да к?пшілігі е?бекке араласып кете алмайды.
Сонды?тан бізді? «Сар?ан ?аласыны? облысты? зерде б?зылыстары бар балалар?а арнал?ан арнайы мектеп- интернаты» Сар?ан ?аласыны? Политехникалы? колледжі ж?не А?су ауданыны? Политехникалы? колледжімен ты?ыз байланыста ж?мыс жасайды. Бiздi? т?лектер атал?ан о?у орындарында ж?ргізуші, д?некерлеуші, тiгiншi, аспаз, шаштараз маманды?тары бойынша о?ып жатыр. О?у орнын бітіргеннен кейін кейбір т?лектеріміз маманды?тары бойынша жеке к?сіпкерлерде, ?аланы? асханаларында ж?не шаштаразда ж?мыс жасап жатыр. Арнайы (т?зету) бiлiм беретiн мекемелерiні? т?жiрибесі зерде б?зылыстары бар балалар д?рыс ж?не жан-жа?ты берілетін т?рбиені? негізінде ?з беттерінше ж?мыс жасау?а ж?не ?о?амда ?мір с?ре алатынды?ын к?рсетіп отыр.
?азiргi ?о?амды iзгiлендiру процесi Республикамызды? саяси, экономикалы? ж?не ?леуметтiк ?мiрiндегі игі ?згерiстерiмен, арнайы бiлiм беру саласында м?мкiндiктерi шектеулi азаматтар ?мiріні? ??ндылы?ын мойындауымен бейнеленедi ж?не оны? дамуы ?шiн ?олайлы жа?дайларды жасауымен бай?алады.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Зерде б?зылыстары бар о?ушыларды ?леуметтендіру жолдары (Баяндама)»
Зерде бұзылыстары бар оқушыларды әлеуметтендіру жолдары
Қабылданған «Білім туралы» Заңға және Конституцияға сәйкес дамыған мемелекет өз елінің азаматтарына бірдей білім алуға жағдай жасауы тиіс.Әр адам денсаулығының мүкістігіне, ақыл- ойының кемістігіне қарамастан білім алуға құқылы. ТМД елдерінің арасында бірінші болып Қазақстан республикасы «Кемтар балаларды әлеуметтік және медициналық- педагогикалық түзеу арқылы қолдау» туралы Заң қабылдады. Бұл Заң ұлттық арнайы білім беру саласын дамытуға жасалған маңызды қадам болып есептеліп, зор әлеуметтік мәнге ие болды.
Психофизикалық дамуында ерекшеліктері бар балалардың ішінде көп кездесетін топ- зерде бұзылыстары бар балалар. Орталық жүйке жүйесінің органикалық бұзылуынан бұндай балалардың танымдық қызметі қайтымсыз бұзылып, қабылдау, есте сақтау қабілеті және зейіні төмен болады. Ақыл- ойы дамымаған балалар дене қозғалысын үйлестіру қабілеті, сондай- ақ жалпы және қол моторикасы нашар дамуымен ерекшеленеді. Сондықтан бұндай балалардың қоршаған ортаға бейімделіп кетуі қиынға соғады.
Арнайы білім беру кеңістігінде зерде бұзылыстары бар балаларды оқыту жүйесі түзете-дамыта оқытумен қатар, жас ерекшеліктері мен қабілеттеріне сәйкес танымдық қызметін дамыта отырып, әлеуметтендіру мәселесіне де баса көңіл аудару керек. Егер адам қоғамдық өмірге белсене араласып, өзін сол әлеуметтік ортада жақсы сезіне алса және туындаған қиыншылықтарды өз бетінше шеше алатын жағдайда болса ол адамның әлеуметтік ортаға, өмірге бейімделгендігін көрсетеді.Түзете-дамыта оқыту жүйесінде бала мен мұғалімнің өзара бірігіп жұмыс жасауына арнайы педагогикалық жағдай жасалуы керек.
- баламен эмоциялық байланыс,
- баланың қабілетін және даму деңгейін ескере отырып, оқытудың
тәрбиелік-білімділік мақсаттарын айқындау,
- оқушыға даму деңгейіне сай келетін қоғамдық тәжірибені ұсына білу.
Қазiргi ұстаздар және психологтар мектепте білім алу кезеңін өмiрдiң ең маңызды кезеңдерiнiң бiрi деп санап, оқушы бойында оқу -тәрбие үрдісінде нақтылы әлеуметтік тәжірибе қалыптастырып, қоғамдық өмірге бейімдейтін білім мен дағдыларды қалыптастыруды маңызды деп есептейді. Кіші мектеп жасындағы кезең тек балалық шақ және бала дамуындағы көптеген даму сатыларының бiрi ғана емес, бұл адам өмiрiнiң өте мағыналы мерзiмi. Ақыл-ойы дамымаған балаларды оқытудың бастапқы кезеңі оларды әлеуметтік-тұрмыстық бейімдеу мәселелерімен тығыз байланысты. Бұл кезеңде бұндай балаларға өз- өзiне қызмет көрсете білу,адамдармен қарым-қатынас дағдыларын меңгеру, күнделікті өмiрге бейімделуге көмектессе, онда жасөспірім кезінде ересектер өміріне қиыншылықсыз араласып кете алады.
Әр түрлi еңбек операцияларын орындау барысында оқушылардың ойлау қабілеті,тілдері,қоршаған ортаны қабылдаулары жетіледі. Қоғамда өз орындарын таба білулері үшін зерде бұзылыстары бар балаларға дұрыс кәсiби бағдар берудің де маңызы зор.Тәрбиеленушiлерге кәсiптiк бағдар беру еңбек сабақтарында және сабақтан тыс уақытта iске асады. Әртүрлi мамандықтар туралы әңгiмелесулер,түрлі жарыстар және жұмыс мамандықтарының өкiлдерімен кездесулер ұйымдастырылады.Оқушылар аяқ киiм iсi сабақтарында аяқ киiмді жөндеу, еңбек құралдарын дұрыс қолдану, қауiпсiздiктiң техникасын сақтау дағдыларын меңгерсе, ағаш шеберханасында мектеп жиhазын жөндеу, токарьлық жұмыстар, кейбiр ағаш өңдеу тәсілдеріне үйренеді. Дегенмен ақыл- ойы дамуындағы ақаулық бұл балалардың қоршаған ортамен байланысын қиындатып, еңбекке қабілетті болса да көпшілігі еңбекке араласып кете алмайды.
Сондықтан біздің «Сарқан қаласының облыстық зерде бұзылыстары бар балаларға арналған арнайы мектеп- интернаты» Сарқан қаласының Политехникалық колледжі және Ақсу ауданының Политехникалық колледжімен тығыз байланыста жұмыс жасайды. Бiздiң түлектер аталған оқу орындарында жүргізуші, дәнекерлеуші, тiгiншi, аспаз, шаштараз мамандықтары бойынша оқып жатыр. Оқу орнын бітіргеннен кейін кейбір түлектеріміз мамандықтары бойынша жеке кәсіпкерлерде, қаланың асханаларында және шаштаразда жұмыс жасап жатыр. Арнайы (түзету) бiлiм беретiн мекемелерiнің тәжiрибесі зерде бұзылыстары бар балалар дұрыс және жан-жақты берілетін тәрбиенің негізінде өз беттерінше жұмыс жасауға және қоғамда өмір сүре алатындығын көрсетіп отыр.
Қазiргi қоғамды iзгiлендiру процесi Республикамыздың саяси, экономикалық және әлеуметтiк өмiрiндегі игі өзгерiстерiмен, арнайы бiлiм беру саласында мүмкiндiктерi шектеулi азаматтар өмiрінің құндылығын мойындауымен бейнеленедi және оның дамуы үшiн қолайлы жағдайларды жасауымен байқалады.
