?са? ?ол моторикасын дамытуда ?уенді с?зді? ма?ызы

Та?ырыбы: М?мкіндігі шектеулі балаларды? ?са? ?ол ?имылын дамытуда ?уенді с?зді? ма?ызы.

Ма?саты:

?олды? білезік б?ліктеріні? ?са? б?лшы? еттерін дамыту ж?не шы?дау.

?иялын, есте са?тауын,?ызы?ушылы?ын жетілдіру.

Сергектікке,т?зімділікке, шымырлы??а т?рбиелеу.

Ертеден-а? дана хал?ымыз баланы? ?ол, сауса? ?оз?алысына ерекше м?н берген. ?ыздарын ісмерлікке баулыса, ?лдарын ?сталы?, зергерлікке баулиды, ертедегі санама?тармыз, маза?тамаларымыз, сауса? ойындарымыз да о?ан ку?. Ал н?рестелерді кішкентайынан сылап-сипап, буын-буындарын ?оз?алтып, бесікке б?леген болатын.

К?ріп т?р?анымыздай, ?олды? ?ызметі мен тілді? дамуы ?атар ж?реді. Міндетті т?рде, б?л балалармен ш??ылдану ж?мысында ?олданылуы ?ажет. ?са? сауса? моторикасын шы?дау – тілді шы?дау. Ал тілді шы?дау ол а?ыл-ойда шы?дау деген с?з.

?са? сауса? моторикасын дамытуды баланы? н?рестелік ша?ында, я?ни ерте баста?ан ж?н. Н?рестені? ?олына сауса? жатты?уы – сауса??а арнал?ан массаж жаса?ан тиімді. Сол ар?ылы ми ?ыртысымен байланысты биологиялы? н?ктелерге ?сер етеміз.

«Бала ?абілеті мен дарындылы?ы – сауса? ?штарынан бастау алады. Сауса?тардан басталатын н?зік салалар − шы?армашылы? ойларды н?рлендіретін ?айнар к?з» В.А. Сухомлинский десе, «?ол – ??ралдарды? ??ралы» Аристотель, ал «?ол адамны? сырт?ы миы іспеттес» И. Кант. Жо?арыда?ы ?алымдарды? айт?ан с?здері осы?ан д?лел болма?.

?са? сауса? моторикасын дамытуды? ма?ызды б?лігі − сауса? жатты?улары. Сауса? жатты?улары эмоционалды кез-келген бос уа?ытта ?ткізуге болады. Олар ?ызы?ты, баланы? тіліні?, шы?армашылы? ?абілетіні? дамуына ?сер етеді. Балалар сауса? жатты?уларын ?лкендерді? артынан ?айтала?анда, сауса? моторикасын дамытады. Сол ар?ылы ?ол шапшанды?ы дамиды, ?з ?имылдарын бас?аруы, белгілі іс-?рекетке зейіні т?ра?танады.

Сауса? жатты?улары дегеніміз – ?андайда бір ?й?асты о?и?а, не ертегіні сауса?тар ар?ылы ойнап шы?ару. К?птеген сауса? жатты?улары екі ?олды? да ?оз?алысын талап етеді, ол ?з кезегінде баланы? «о?», «сол», «жо?ары», «т?мен» сия?ты ??ымдарды т?сінуіне к?мегін тигізеді. Осы жатты?уларды ?уенмен орындату баланы? есінде жа?сы са?талады ж?не к??іл-к?йін к?тереді. Балаларды? ?са? моторикасын дамытуда ?уенмен айтыл?ан сауса? жатты?уларыны? орны ерекше.

Балапан ?ні

С?зі: Ж.Сма?ов

Та?ырыбы: М?мкіндігі шектеулі балаларды? ?са? ?ол ?имылын дамытуда ?уенді с?зді? ма?ызы.

Ма?саты:

?олды? білезік б?ліктеріні? ?са? б?лшы? еттерін дамыту ж?не шы?дау.

?иялын, есте са?тауын,?ызы?ушылы?ын жетілдіру.

Сергектікке,т?зімділікке, шымырлы??а т?рбиелеу.

Балапан ?ні

С?зі: Ж.Сма?ов

?ні: И.Н?сіпбаев

Бала, бала, балапан.

?ане, ?айсы ала?ан?

Сауса?тары? ?йбат, 2 рет

Былай – былай ойнат.

К?ндей жайнап алаулар,

?олымызда жалау бар.

Жалауымыз жайнап, 2рет

Би билейміз ойнап

Топ – топ, топ – топ, басайы?,

Жалаудан к?н жасайы?.

Жаса,жаса, жар?ын к?н, 2 рет

Жаса,жаса,алт ын к?н.

?ол ж?не ?олды? білезік, сауса?тарды? ?йлесімді, жан-жа?ты дамуына, ?олды ?р т?рлі ?ысу, созу, боса?сыту ?имылдарын жасау ?ажет. Сонды?тан келесідей т?сілдерді ?олдан?ан ж?н:

«Санама?» т.б. ойындарды ойнатуды? баланы? ?са? моторикасын, к?ру-?оз?алыс, тепе-те?дігін са?тауда, зейін ?ою, есте са?тау, санау ?абілеттерін дамытуда ма?ызы зор.

Санама?

Бір ?йде біз нешеуміз?

Кел санайы?, екеуміз.

Бас барма?ым – папам,

Бала? ?йрек – апам.

Ортан терек – а?ам

Шылдыр ш?мек – мен

Титтей б?бек – сен.

Бір ?йде біз нешеуміз?

Бір ?йде біз бесеуміз.

?уен ж?не ?имылды? синтезі балаларды? белсенділігін, ?зіне деген сенімділігін арттыру?а т?рбиелеуде к?п к?мегін тигізеді. С?зді, ?уенді ж?не ?имылды біріктіру н?тижесінде балалар ?здерін еркін ?стай білуге, ?йренеді. Оларды? ритмикалы? ?абілеттері жа?сарады. Балалар ?з ?имылын бас?ара білуге ?йреніп, жина?ты ж?не м??ият бола т?седі. ?уенді сазбен жатты?уларды жасату ар?ылы бала дауысын, тыныс алуын, еске са?тау, бай?ау ?абілеттерін жа?сарту?а болады. С?здік жатты?уларды, ?ле?дерді балаларды? ?ол, ая?тарыны?, денесіні? ?оз?алысын ?уен ыр?а?ына с?йкестендіреді.

Ойыншы?тар

С?зі: Е. ?тетілеуовтікі ?ні: И.Н?сіпбаев

Біздерде бар ?уырша?,
Б?зау, ?озы, ??лынша?.
Ойыншы?тар ты?дайды,
А?ыл айтса?, б?йырса?.
?уырша?тар ?йы?тайды,
Айт?анымнан шы?пайды.
Б?зау, ?озы, ??лынша?,
?йы?та десем ??пайды.
Ты?дамайды ?рысса,
Осылары д?рыс па?!
Тентектігін тыймаса,
Т?р?ызармын б?рыш?а.

Балалар ?ндері мен ?уендік ойындар, бесік жыры мен ?лкен азаматтарды? ?сиет - ?ле?дері ар?ылы кішкене б?бектер ?орша?ан ортаны танып, ?леуметтік м?дени ортаны? толы? м?шесіне айнал?ан.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?са? ?ол моторикасын дамытуда ?уенді с?зді? ма?ызы»

Тақырыбы: Мүмкіндігі шектеулі балалардың ұсақ қол қимылын дамытуда әуенді сөздің маңызы.

Мақсаты:

Қолдың білезік бөліктерінің ұсақ бұлшық еттерін дамыту және шыңдау.

Қиялын, есте сақтауын,қызығушылығын жетілдіру.

Сергектікке,төзімділікке, шымырлыққа тәрбиелеу.

Ертеден-ақ дана халқымыз баланың қол, саусақ қозғалысына ерекше мән берген. Қыздарын ісмерлікке баулыса, ұлдарын ұсталық, зергерлікке баулиды, ертедегі санамақтармыз, мазақтамаларымыз, саусақ ойындарымыз да оған куә. Ал нәрестелерді кішкентайынан сылап-сипап, буын-буындарын қозғалтып, бесікке бөлеген болатын.

Көріп тұрғанымыздай, қолдың қызметі мен тілдің дамуы қатар жүреді. Міндетті түрде, бұл балалармен шұғылдану жұмысында қолданылуы қажет. Ұсақ саусақ моторикасын шыңдау – тілді шыңдау. Ал тілді шыңдау ол ақыл-ойда шыңдау деген сөз.

Ұсақ саусақ моторикасын дамытуды баланың нәрестелік шағында, яғни ерте бастаған жөн. Нәрестенің қолына саусақ жаттығуы – саусаққа арналған массаж жасаған тиімді. Сол арқылы ми қыртысымен байланысты биологиялық нүктелерге әсер етеміз.

«Бала қабілеті мен дарындылығы – саусақ ұштарынан бастау алады. Саусақтардан басталатын нәзік салалар − шығармашылық ойларды нәрлендіретін қайнар көз» В.А. Сухомлинский десе, «Қол – құралдардың құралы» Аристотель, ал «Қол адамның сыртқы миы іспеттес» И. Кант. Жоғарыдағы ғалымдардың айтқан сөздері осыған дәлел болмақ.

Ұсақ саусақ моторикасын дамытудың маңызды бөлігі − саусақ жаттығулары. Саусақ жаттығулары эмоционалды кез-келген бос уақытта өткізуге болады. Олар қызықты, баланың тілінің, шығармашылық қабілетінің дамуына әсер етеді. Балалар саусақ жаттығуларын үлкендердің артынан қайталағанда, саусақ моторикасын дамытады. Сол арқылы қол шапшандығы дамиды, өз қимылдарын басқаруы, белгілі іс-әрекетке зейіні тұрақтанады.

Саусақ жаттығулары дегеніміз – қандайда бір ұйқасты оқиға, не ертегіні саусақтар арқылы ойнап шығару. Көптеген саусақ жаттығулары екі қолдың да қозғалысын талап етеді, ол өз кезегінде баланың «оң», «сол», «жоғары», «төмен» сияқты ұғымдарды түсінуіне көмегін тигізеді. Осы жаттығуларды әуенмен орындату баланың есінде жақсы сақталады және көңіл-күйін көтереді. Балалардың ұсақ моторикасын дамытуда әуенмен айтылған саусақ жаттығуларының орны ерекше.

Балапан әні

Сөзі: Ж.Смақов

Әні: И.Нүсіпбаев

Бала, бала, балапан.

Қане, қайсы алақан?

Саусақтарың әйбат, 2 рет

Былай – былай ойнат.

Күндей жайнап алаулар,

Қолымызда жалау бар.

Жалауымыз жайнап, 2рет

Би билейміз ойнап

Топ – топ, топ – топ, басайық,

Жалаудан күн жасайық.

Жаса,жаса, жарқын күн, 2 рет

Жаса,жаса,алт ын күн.

Қол және қолдың білезік, саусақтардың үйлесімді, жан-жақты дамуына, қолды әр түрлі қысу, созу, босаңсыту қимылдарын жасау қажет. Сондықтан келесідей тәсілдерді қолданған жөн:

«Санамақ» т.б. ойындарды ойнатудың баланың ұсақ моторикасын, көру-қозғалыс, тепе-теңдігін сақтауда, зейін қою, есте сақтау, санау қабілеттерін дамытуда маңызы зор.

Санамақ

Бір үйде біз нешеуміз?

Кел санайық, екеуміз.

Бас бармағым – папам,

Балаң үйрек – апам.

Ортан терек – ағам

Шылдыр шүмек – мен

Титтей бөбек – сен.

Бір үйде біз нешеуміз?

Бір үйде біз бесеуміз.

Әуен және қимылдық синтезі балалардың белсенділігін, өзіне деген сенімділігін арттыруға тәрбиелеуде көп көмегін тигізеді. Сөзді, әуенді және қимылды біріктіру нәтижесінде балалар өздерін еркін ұстай білуге, үйренеді. Олардың ритмикалық қабілеттері жақсарады. Балалар өз қимылын басқара білуге үйреніп, жинақты және мұқият бола түседі. Әуенді сазбен жаттығуларды жасату арқылы бала дауысын, тыныс алуын, еске сақтау, байқау қабілеттерін жақсартуға болады. Сөздік жаттығуларды, өлеңдерді балалардың қол, аяқтарының, денесінің қозғалысын әуен ырғағына сәйкестендіреді.

Ойыншықтар

Сөзі: Е. Өтетілеуовтікі Әні: И.Нүсіпбаев

Біздерде бар қуыршақ,
Бұзау, қозы, құлыншақ.
Ойыншықтар тыңдайды,
Ақыл айтсақ, бұйырсақ.
Қуыршақтар ұйықтайды,
Айтқанымнан шықпайды.
Бұзау, қозы, құлыншақ,
Ұйықта десем ұқпайды.
Тыңдамайды ұрысса,
Осылары дұрыс па?!
Тентектігін тыймаса,
Тұрғызармын бұрышқа.

Балалар әндері мен әуендік ойындар, бесік жыры мен үлкен азаматтардың өсиет - өлеңдері арқылы кішкене бөбектер қоршаған ортаны танып, әлеуметтік мәдени ортаның толық мүшесіне айналған.