О?ушыларды? шы?армашылы? ?абілеттерін ?осымша білім беру ар?ылы ?алыптастыру.
О?ушыларды? шы?армашылы? ?абілеттерін ?осымша білім беру ар?ылы ?алыптастыру.
?аза?стан ?з т?уелсіздігін ал?алы бері елімізді? рухани ?мірінде к?птеген ?згерістер болды. Б?л о? ?згерістер болаша? жастарды т?рбиелеуде жа?а ма?сат – міндеттер ж?ктеп отыр. 12 жылды? білім ж?йесіне к?шуді жоспарлап отыр?ан білім саласында ?осымша білімні? ?те жо?ары ма?ызы бар.
?осымша білім беруді? болаша?та дамуыны? жайы білім саласыны? ма?ызды м?селелеріні? біріне айналды. ?осымша білім беру ж?йесіні? негізгі ма?саты балаларды? бос уа?ытын мазм?нды ж?не толы??анды ?йымдастыру?а, оларды? сапалы ?осымша білім алуына, о?ушы т?л?асыны? дамуына, ?леуметтік ж?не к?сіби ?алыптасуына жа?дай жасау болып табылады.
?азіргі уа?ытта балалар?а ?осымша білім беру ?леуметтік т?р?ыда ?ажетті ж?не мемлекет пен ?о?ам тарапынан т?ра?ты назар аударуды, ?олдауды ?ажет етеді. Ол т?л?аны? жан-жа?ты дамуына, оны? ?абілеттерін ашу?а, алдын ала к?сіби ба?дарлауына к?мектеседі.
Балалар?а ?осымша білім беру ж?йесі білім алушыларды? ?рт?рлі ?абілеттерін дамытушы бірегей ?леуеті болып табылады. ?осымша білім беруді? м?н –ма?анасыны? артуы оны? балалар мен жас?спірімдерді? ?ол бос жа?дайында еріктілік негізде шы?армашылы? ж?не танымды? мотивациясын дамыту дербес талаптарын ?ана?аттандыру, ?з еркіне сай ма?сатты айналысуына ?сіресе к?сіп та?дауына ж?рдемдесу, с?йтіп ?мірге бейімдеу, салауатты ?мір салтына тарту, сайып келгенде бос уа?ытты мазм?нды ?ткізуді ?йымдастыру?а ?ажетті жа?дай жасауында. ?осымша білім беруді? ерекшеліктері м?нда?ы ж?мыстар?а балалар мен жас?спірімдерді? ?з еркі ж?не тал?амы бойынша ?атысуын ?амтамасыз ете алады. ?осымша білім беру - ?скеле? ?рпа?ты т?рбиелеу ж?йесіндегі негізгі кезе?ні? бірі. Оны? жас ?рпа?ты т?рбиелеудегі р?лі ?те зор. Елімізді? дарынды жастары ?осымша ?нер орталы?тары ар?ылы ?мірге жолдама алады. ?осымша білім беру орталы?тарында?ы е? негізгі м?селелерді? бірі - шы?армашыл т?л?аны дамыту ж?не ?алыптастыру. ?осымша білім беру орталы?ы ?йірмелеріне ?атысатын о?ушыларды? барлы?ы дарынды о?ушылар. Себебі олар ?здеріні? с?йікті ісімен айналысып, толы??анды ме?геруге тырысады. Сол себепті ?осымша білім беру орталы?ында?ы педагогтар ?р баланы? бойында?ы даралы? ерекшеліктерін аны?тап, сол бойынша ж?мыстар ат?аруы керек. О?ушыны ?ызы?тырып, ?нерге тарта білулері ?ажет. ?р ?йымдастырыл?ан саба? ?лгісі екінші ?тетін саба??а ??самауы керек. Я?ни сізді? алды?ыз?а келетін баланы? талабын ?ана?аттандыру ?ажет.
?осымша білім беру ж?йесі д?ст?рлі педагогикалы? шарттармен ж?зеге асырылуда. Ол мектептердегі ?йірме саба?тарынан басталып, білім б?лімдеріне ?арасты арнайы мектептерде ж?йелі жал?асуда. Я?ни, мектептерде бірнеше ?йірмелер ж?мыс істеп келеді, б?л ?йірмелерден тыс арнайы мектептерде ?осымша білім алатын жеткіншектеріміз де бар. М?селен, «Саз» мектептері, спорт мектептері, О?ушылар сарайы ?йірмелері ?осымша білім беру ?ызметімен айналысып, баланы? бейімділігіне ?арай оларды? ?абілетін ?штап, ?мірден ?з орнын табу?а ба?ыттайды. Алда?ы уа?ытта 12 жылды? білім беру ж?йесіне к?шу сатысында, б?гінгі к?ндегі к?сіптік білімді игеру, білім мен к?сіпті ?штастыру сынды заман с?ранысынан туындап отыр?ан талаптар?а байланысты ?осымша білімні? ма?ызы артып отыр?анын ??ынуымыз керек. .
Елбасы 2020 жылы 12 жылды? мектеп ж?йесіні? ?аза?станда орны?ты де?гейде ж?ргізілуін тапсырды. Ал б?л ретте ?осымша білім беруді? о?ушыларды? болаша? маманды?ын та?дауда ?те жо?ары ма?ызы бар.
?осымша білім беру баланы? мектепте ал?ан білімі мен шеберлігін ке?ейтеді ж?не тере?детеді, сонымен бірге, оны? болаша? маманды?ыны? негізгі ба?ыттарын жары??а шы?арады. Бай?ап ?араса?, ?осымша білімні? бала т?рбиесіндегі р?лі орасан. Дене т?рбиесі де, эстетикалы? т?рбие, к?сіби т?рбие негіздері, т.б. б?рі де ?осымша білімде жатыр. Ол баланы? жеке т?л?а ретінде ?алыптасуына,азамат болып жетілуіне тигізер ы?палы ?шан-те?із. ?осымша білім баланы? мектепте ал?ан білімін ке?ейтуге ж?не тере?детуге м?мкіндік береді, сондай-а? оны? болаша? маманды?ын та?дауына да негіз болады. Оны? басты ??ндылы?тары - о?у-т?рбие процесін айшы?тандыру, салауатты ?мір салтын ?алыптастыру, жеке т?л?аны? ?зін-?зі ?стауын, шы?армашылы?ын дамыту, педагогикалы? шы?армашылы? ?шін ?ажетті жа?дай жасау, о?у-ба?дарламалы? ж?не ?дістемелік ?амтамасыз етуді? жа?а технологияларын ??ру, а?паратты? технологиялар негізінде ж?йелік жетілдіру, дарынды балалар?а ?олдау к?рсету ж?не даралы?ын дамыту болып табылады. Сонымен ?атар, ?осымша білім – т?рбие бастауы, т?рбиені? ?айнар к?зі.
?осымша білім беру м??алімні? ?йымдастыру шеберлігімен іске асады. Сонымен ?атар сыныптан тыс о?ыту ?рт?лі ж?мыстар ар?ылы ж?зеге асады. Сол ж?мыстар ар?ылы о?ушыларды? бос уа?ыттарын тиімді пайдалану?а, ?з ?абілетін танып білуге, ?осымша ж?мыс жасау?а ?йретіп, д?ниетанымын ке?ейтеді.
О?ушыларды шы?армашылы??а ?ызы?ушылы?ын арттыру, эстетикалы? тал?амын, сезімін дамыту сия?ты білім мен т?рбие беруде ?осымша білім беруді? ма?ызы зор. ?осымша білім беруді? ?андай т?рі болмасын, оны? негізгі ма?саты – о?ушыларды? т?сінігін арттыру, халы?ты? салтын, м?дениетін, ?нерін бойына сі?іре отыру рухани ?лтжандылы? т?рбие беру.
О?ушыларды? бос уа?ыттарын пайдалы, тиімді ?ткізуде, инабаттылы?, имандылы?, адамгершілік сия?ты биік ?асиеттерге баулуда, ?лтты? ?нерді, халы? ?нерін ?астерлеу, ?ор?ауда да ?осымша білім беруді? жас ?рпа??а берері к?п. Адамды танып-білу, оны? бойында?ы ерекше ?абілетті к?ре білу м??алім ?шін аса ?ажет ?асиет. Ол ?шін ерінбей е?бек етіп, баланы? ерекше ?абілетін бай?ауда к?нделікті саба?та, т?рбие ж?мысында, ?йірме ж?мысында о?ушыны ?збей ба?ылап, рейтинг ж?йесімен білімін ?ада?алай отырып, бала бойында?ы дарындылы?ты немесе ж?йелі білім алу?а ?абілетті жеке т?л?аны аны?тау?а болады. Сонымен бірге сыныптан тыс саба?тарда «дебат» ?дісін ?олдану о?ушыны? ?з ойын ашы? айту?а, д?лелді с?йлей білуге, ?з ойын жан-жа?ты толы? жеткізе білуге да?дыландырады.
Мектебімізде о?ушыларды? шы?армашылы?, дарындылы? ?абілетін ?алыптастыру ма?сатында бірнеше ?йірмелер бар. «?ыл?алам», «Жас ?ркен», «Назерке», «?аза? к?ресі», «Футбол» ж?не «Жас ?аламгер» ?йірмелері ж?мыс істеп келеді. М?ндай ?йірмелер о?ушы ?абілеті мен дарынын ?штауды? негізгі ала?ы.
Просмотр содержимого документа
«О?ушыларды? шы?армашылы? ?абілеттерін ?осымша білім беру ар?ылы ?алыптастыру.»
Баяндама тақырыбы: Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін
қосымша білім беру арқылы қалыптастыру
Қазақстан өз тәуелсіздігін алғалы бері еліміздің рухани өмірінде көптеген өзгерістер болды. Бұл оң өзгерістер болашақ жастарды тәрбиелеуде жаңа мақсат – міндеттер жүктеп отыр. 12 жылдық білім жүйесіне көшуді жоспарлап отырған білім саласында қосымша білімнің өте жоғары маңызы бар.
Қосымша білім берудің болашақта дамуының жайы білім саласының маңызды мәселелерінің біріне айналды. Қосымша білім беру жүйесінің негізгі мақсаты балалардың бос уақытын мазмұнды және толыққанды ұйымдастыруға, олардың сапалы қосымша білім алуына, оқушы тұлғасының дамуына, әлеуметтік және кәсіби қалыптасуына жағдай жасау болып табылады.
Қазіргі уақытта балаларға қосымша білім беру әлеуметтік тұрғыда қажетті және мемлекет пен қоғам тарапынан тұрақты назар аударуды, қолдауды қажет етеді. Ол тұлғаның жан-жақты дамуына, оның қабілеттерін ашуға, алдын ала кәсіби бағдарлауына көмектеседі.
Балаларға қосымша білім беру жүйесі білім алушылардың әртүрлі қабілеттерін дамытушы бірегей әлеуеті болып табылады. Қосымша білім берудің мән –мағанасының артуы оның балалар мен жасөспірімдердің қол бос жағдайында еріктілік негізде шығармашылық және танымдық мотивациясын дамыту дербес талаптарын қанағаттандыру, өз еркіне сай мақсатты айналысуына әсіресе кәсіп таңдауына жәрдемдесу, сөйтіп өмірге бейімдеу, салауатты өмір салтына тарту, сайып келгенде бос уақытты мазмұнды өткізуді ұйымдастыруға қажетті жағдай жасауында. Қосымша білім берудің ерекшеліктері мұндағы жұмыстарға балалар мен жасөспірімдердің өз еркі және талғамы бойынша қатысуын қамтамасыз ете алады. Қосымша білім беру - өскелең ұрпақты тәрбиелеу жүйесіндегі негізгі кезеңнің бірі. Оның жас ұрпақты тәрбиелеудегі рөлі өте зор. Еліміздің дарынды жастары қосымша өнер орталықтары арқылы өмірге жолдама алады. Қосымша білім беру орталықтарындағы ең негізгі мәселелердің бірі - шығармашыл тұлғаны дамыту және қалыптастыру. Қосымша білім беру орталығы үйірмелеріне қатысатын оқушылардың барлығы дарынды оқушылар. Себебі олар өздерінің сүйікті ісімен айналысып, толыққанды меңгеруге тырысады. Сол себепті қосымша білім беру орталығындағы педагогтар әр баланың бойындағы даралық ерекшеліктерін анықтап, сол бойынша жұмыстар атқаруы керек. Оқушыны қызықтырып, өнерге тарта білулері қажет. Әр ұйымдастырылған сабақ үлгісі екінші өтетін сабаққа ұқсамауы керек. Яғни сіздің алдыңызға келетін баланың талабын қанағаттандыру қажет.
Қосымша білім беру жүйесі дәстүрлі педагогикалық шарттармен жүзеге асырылуда. Ол мектептердегі үйірме сабақтарынан басталып, білім бөлімдеріне қарасты арнайы мектептерде жүйелі жалғасуда. Яғни, мектептерде бірнеше үйірмелер жұмыс істеп келеді , бұл үйірмелерден тыс арнайы мектептерде қосымша білім алатын жеткіншектеріміз де бар. Мәселен, «Саз» мектептері, спорт мектептері, Оқушылар сарайы үйірмелері қосымша білім беру қызметімен айналысып, баланың бейімділігіне қарай олардың қабілетін ұштап, өмірден өз орнын табуға бағыттайды. Алдағы уақытта 12 жылдық білім беру жүйесіне көшу сатысында, бүгінгі күндегі кәсіптік білімді игеру, білім мен кәсіпті ұштастыру сынды заман сұранысынан туындап отырған талаптарға байланысты қосымша білімнің маңызы артып отырғанын ұғынуымыз керек. .
Елбасы 2020 жылы 12 жылдық мектеп жүйесінің Қазақстанда орнықты деңгейде жүргізілуін тапсырды. Ал бұл ретте қосымша білім берудің оқушылардың болашақ мамандығын таңдауда өте жоғары маңызы бар.
Қосымша білім беру баланың мектепте алған білімі мен шеберлігін кеңейтеді және тереңдетеді, сонымен бірге, оның болашақ мамандығының негізгі бағыттарын жарыққа шығарады. Байқап қарасақ, қосымша білімнің бала тәрбиесіндегі рөлі орасан. Дене тәрбиесі де, эстетикалық тәрбие, кәсіби тәрбие негіздері, т.б. бәрі де қосымша білімде жатыр. Ол баланың жеке тұлға ретінде қалыптасуына,азамат болып жетілуіне тигізер ықпалы ұшан-теңіз. Қосымша білім баланың мектепте алған білімін кеңейтуге және тереңдетуге мүмкіндік береді, сондай-ақ оның болашақ мамандығын таңдауына да негіз болады. Оның басты құндылықтары - оқу-тәрбие процесін айшықтандыру, салауатты өмір салтын қалыптастыру, жеке тұлғаның өзін-өзі ұстауын, шығармашылығын дамыту, педагогикалық шығармашылық үшін қажетті жағдай жасау, оқу-бағдарламалық және әдістемелік қамтамасыз етудің жаңа технологияларын құру, ақпараттық технологиялар негізінде жүйелік жетілдіру, дарынды балаларға қолдау көрсету және даралығын дамыту болып табылады. Сонымен қатар, қосымша білім – тәрбие бастауы, тәрбиенің қайнар көзі.
Қосымша білім беру мұғалімнің ұйымдастыру шеберлігімен іске асады. Сонымен қатар сыныптан тыс оқыту әртүлі жұмыстар арқылы жүзеге асады. Сол жұмыстар арқылы оқушылардың бос уақыттарын тиімді пайдалануға, өз қабілетін танып білуге, қосымша жұмыс жасауға үйретіп, дүниетанымын кеңейтеді.
Оқушыларды шығармашылыққа қызығушылығын арттыру, эстетикалық талғамын, сезімін дамыту сияқты білім мен тәрбие беруде қосымша білім берудің маңызы зор. Қосымша білім берудің қандай түрі болмасын, оның негізгі мақсаты – оқушылардың түсінігін арттыру, халықтың салтын, мәдениетін, өнерін бойына сіңіре отыру рухани ұлтжандылық тәрбие беру.
Оқушылардың бос уақыттарын пайдалы, тиімді өткізуде, инабаттылық, имандылық, адамгершілік сияқты биік қасиеттерге баулуда, ұлттық өнерді, халық өнерін қастерлеу, қорғауда да қосымша білім берудің жас ұрпаққа берері көп. Адамды танып-білу, оның бойындағы ерекше қабілетті көре білу мұғалім үшін аса қажет қасиет. Ол үшін ерінбей еңбек етіп, баланың ерекше қабілетін байқауда күнделікті сабақта, тәрбие жұмысында, үйірме жұмысында оқушыны үзбей бақылап, рейтинг жүйесімен білімін қадағалай отырып, бала бойындағы дарындылықты немесе жүйелі білім алуға қабілетті жеке тұлғаны анықтауға болады. Сонымен бірге сыныптан тыс сабақтарда «дебат» әдісін қолдану оқушының өз ойын ашық айтуға, дәлелді сөйлей білуге, өз ойын жан-жақты толық жеткізе білуге дағдыландырады.
Мектебімізде оқушылардың шығармашылық, дарындылық қабілетін қалыптастыру мақсатында бірнеше үйірмелер бар. «Қылқалам», «Жас өркен», «Назерке», «Қазақ күресі» , «Футбол» және «Жас қаламгер» үйірмелері жұмыс істеп келеді. Мұндай үйірмелер оқушы қабілеті мен дарынын ұштаудың негізгі алаңы.
Мектебімізде оқушылармен жұмыс жүргізу төрт бағытта ұйымдастырылған. Олар – интелектуалдық, спорттық, өзін-өзі басқарушылық, ұйымдастырушылық, көркемөнерпаздық. Осы аталған бағыт бойынша тоқталатын болсақ, интелектік жағынан дарындылармен жұмыс оқушыларды ойлауға,сөйлеу өнеріне,ойталқыға түсуге,көркем сөйлеуге үйретеді.
Спортпен шұғылдану-салауатты өмір салтын ұстанудың маңызды бағыты. Бұл бағытта мектебімізде волейбол,тоғыз құмалақ, қол күресі, стол теннисі,қазақ күресі,футбол сияқты спорт түрлерінен жарыстар өткізіліп тұрады. Осы бағыт бойынша аудандық деңгейден көрінген шәкірттеріміздің бойынан кәсіби шеберлікке икемділігін байқауға болады.
Өзін-өзі басқарушылық –ұйымдастырушылық бағытында атқарылған шаралар да оқушылардың қабілетін, дарыны мен шығармашылығын дамытады.
Көркемөнерпаздық бағытында да мектебімізде көптеген іс-шаралар ұйымдастырылып, оқушылар биік тұғырдан да көрініп жүр.
Қорыта айтқанда балаларға қосымша білім берудің айырмашылығы онда бала басқаша білім жолын басып өтеді. Мұнда балаға қосымша ақпарат беріледі және баланың шығармашылықпен жұмыс істеуіне мүмкіндік болады. Ұрпақ тәрбиесі – болашақ қоғам тәрбиесі. Сол келешек қоғам иелерін жан-жақты жетілген, кәсіпке икемді, ақыл- парасаты мол, мәдени ой-өрісі озық етіп тәрбиелеу-біздің де қоғам алдындағы борышымыз.
