Билиини арыйар этап.
(актуализация знаний)
(5-6 мунуутэ) | Бугун биьиги Билбэччэйгэ ыалдьыттыахпыт.
Билбэччэй диэн кимин билэ5ит дуу о5олоор?
Хантан билэ5итий?
Маладьыастар. Фантастическай остуоруйа-роман.
Ким суруйбут айымньытай?
Сеп. Николай Николевич Носов.
Ыалга ыалдьыттыыр сиэри билэ5ит дуу о5олоор? |
Билэбит. Кини айымньы геройа.
Айымньытын аахпыппыт, мультигын кербуппут.
Автора Николай Николаевич Носов.
Ыалга дорооболоьуохтаахпыт. Айдаарыа, мэниктиэ суохтаахпыт. | Тус суолталаах дьайыы: ыалдьыт культуратын билии, тутуьуу. Бодоруьарга уерэнэр дьайыы: уопсай кэпсэтиигэ кыттыы. Бэйэни салайынар-дьаьанар дьайыы: дьарык сыалын быьаарыы. Билиини-керууну ылар дьайыы: тугу билбэт эбиппиний диэн бэйэ5э быьаарыныы, самостоятельно тумук оностуу, ейдеен хаалыы. |
Сана билиини арыйар этап.
(открытие новых знаний)
(25 мунуутэ) Проблеманы туруоруу.
Гипотеза этии.
Улэни кемускээьин
Рефлексия
| Билбэччэй биьигини ыалдьыттарын барыанньанан кундулуур.
(Барыанньата табыллыбатах, ап –аьыы буолбут.)
Керуе5ун эрэ о5олоор, барыанньатын буьарарыгар кини тугу бэлэмнээбит эбитий?
1слайд:миискэ, баанка, уу, отон, манан туус дуу, саахар дуу ылбыт.
То5о саахары уонна тууьу булкуйбута буолуой?
Саахары туустан сатаан араарыахпытын сеп дуу? Хайдах?
Сеп. Биьиги Билбэччэйгэ кемелеьен туус уонна саахар тугунан майгыннаьалларын уонна туох атыннаахтарын кердеруехпут.
Инникитин буккуйбатын диэн суруйан биэриэхпит. Ону аныгыскыга барыанньа буьарарыгар туьаныа5а. Сутэрбэт гына кухнятыгар ханна ууруон себуй?
Эьиги дьиэ5ит холодильнигар наадалаах суругу ыйыыгыт дуу?
Холодильникка сыьыарар ыйынньык-открытка онорон бэлэхтиэхпит.
Тургэнник уонна сепке кемелеьер сыалтан 2 беле5унэн улэлиэхпит уонна улэ быраабылатын тутуьуохпут
Беле5унэн улэлииргэ бэлэмнит?
Оччо5о белех иьигэр улэ5итин уллэстин.
(Белеххе 1-дии таблица, уруьуйдаан киэргэтэргэ кыра илиистэри биэрии.)
Тууьу то5ор аньыы диэччилэр дии о5олоор, онон аккуратно улэлиибит.
Бэйэ5ит уонна белеххуьтугэр баар о5олор хайдах улэлээбиттэрин сыаналыахпыт уонна сепсеьер буоллаххытына оноойукка кыьыл жетоннары-отоннору уган иьиэххит.
Харахха, тарбахтарга физкультминутка: Харахтарбыт ере кереллер, Умса кереллер, Уна кереллер, Ханас кереллер, Келуеьэлии эргийэллэр. (2-3 тегул хатылаа)
Тойон эрбэ5им-эьэм, Семуйэм-эбэм, Орто тарба5ым-а5ам, Аата суо5ум-ийэм, Ылгын чыныйам-бэйэм, Биьи бары бииргэбит Бары иллээх кэргэммит. (2 илии тарбахтарыгар онортор)
Туус, саахар туьунан эбии хантан билиэхпитин себуй?
Мин уерэнээччилэрим кинигэттэн, интернеттэн туус уонна саахар туьунан булан бэлэмнээбит материалларын керуе5ун эрэ. Биьиги планетабытыгар туустаах водоемнар элбэхтэр. Олортон биирдэрэ Кэмпэндээйи куелэ Саха сиригэр Сунтаар улууьугар баар. Сахар тростнигын, субуекулэтин кердеруу. Кугас, манан саахар. Саахар, туус туьатын, буортутун туьунан кылгастык кэпсээьин. | Барыанньаны амсайан кереллер. Барыанньа аьыы эбит.
Ап –аьыы буолбут.
Туустаах дии.
Арааьа саахары уонна тууьу булкуйбут быьыылаах. Миискэ, баанка, уу, саахар бэлэмнээбит.
Саахар оннугар туус куппута буолуо.
Билбэччэй ол иьин билбэт. Саахар уонна туус майгыннаьаллар. Сатаан араарабыт. Амсайан. Туус аьыы, саахар минньигэс.
Сыьыарыан сеп.
Холодильникка сыьыарыан сеп.
Биьиэхэ холодильникпытыгар эмиэ инник ийэбит ыйыыр.
2 слайд: ыйынньык-открытка о5олор кереллер.
3 слайд: Улэ быраабылата: 1.Иллээхтик улэлиибит. 2.Бол5ойон истэбит. 3.Бэйэ – бэйэ5э кемелеьебут. 4.Улаханнык санарбаппыт. 5.Тыаьа суох улэлиибит.
Бэлэммит.
4 слайд: 1.тэрийээччи, быьаарааччы 2.суруйааччы 3.кэпсээччи
О5олор улэлэрин уллэстэллэр.
Белех иьигэр улэлииллэр.
Белехтер улэлэрин кемускээн кэпсииллэр.
1.тэрийээччи, быьаарааччы: мин ейденер гына быьаардым. (жетон угар, о5олор себулэьэр буоллахтарына санааларын этэ –этэ жетоннары уган иьэллэр. Себулэспэт буоллахтарына санааларын этэн баран жетоннары укпаттар) 2.суруйааччы: ейденер гына чуолкайдык, сыыьата суох суруйдум. 3.кэпсээччи: улаханнык санардым. Бол5ойон иьиттилэр.
(Ыйынньык-открыткаларын дуоска5а магнитынан сыьыараллар.)
Физкультминутка
Кинигэттэн, Дьоммутуттан, Интернеттэн, Телевизортан
5-10 слайдалар: Туустаах куеллэр Кэмпэндээйи туустаах урэх Саахар тростнига, субуекулэтэ. Саахар, туус туьата, буортута. | Тус суолталаах дьайыы: бэйэ-бэйэни ейдеьер, ис сурэ5иттэн кемелеьер, тулуурдаах буолар.
Бодоруьарга уерэнэр дьайыы: белех улэтигэр кыттыы, улэни (оруолу) уллэстии, бэйэ-бэйэни кытта дуогабардаьыы, атын о5ону истии, ейдееьун.
Бэйэни салайынар-дьаьанар дьайыы: соруда5ы толороругар улэ миэстэтин септеехтук тэринэр. Улэ сыалын, толоруу былаанын быьаарар, бэйэтин хонтуруолланар, кеннерунэр.
Билиини-керууну ылар дьайыы: Тэнниир, анализтыыр, ырытар.
Бэйэни салайынар-дьаьанар дьайыы: кыбыстыбакка бэйэтин уонна о5олор улэлэрин сыаналыыр, санаатын толору этэр. |
