Д?румендер денсаулы? кепілі
Та?ырыбы: «Д?румендер денсаулы? кепілі»
Ма?саты: Балалар?а к?к?ністер мен жеміс жидектерді? адам денсаулы?ына пайдасы жайлы т?сіндіру. Оларды? ??рамы д?румендерге бай екендігін, т?мау мен суы? тию ауруына шалды?пауда?ы к?ресуді? жолы екенін к?рсету. Ойлау ?абілетін дамыту, с?йлеу кезінде с?зді аны? айт?ызу, м?нерлі айтып жатты?тыру ж?не е?бекке баулу.
?йымдастырушылы? кезе?і:
М??алім: ??рметті о?ушылар «Д?румендер- денсаулы? кепілі» атты саба?ымызды бастаймыз.
Адамны? денсаулы?ы-?о?ам байлы?ы. ?рбір адам ?з денсаулы?ыны? мы?ты болу жолдарын ?арастыру керек. Ден сау адамны? к??іл-к?йі к?тері?кі болып, е?бекке ?р?ашан ??лшына кіріседі. Хал?ымыз «Ден сауды?-жаны сау»деп орында айт?ан.Отанымызды? келешегі, к?ркеюі, балалар, сіздерді? ?олдары?ызда. Сонды?тан сендерді? та?даулары?- салауатты ?мір салтын са?тау.
Балалар, сендер ?ара??ы ?йге кіріп келіп шам жа?са?ыз, шам ?йді жары? ?ылады. К?п ?ызыл г?лді? ішінен бір а? г?л к?рсе?, к?зі? со?ан т?седі. Бізді? де ?мірімізді жары? ?ылатын, жан-жа?ымыз тамаша с?улесін шашалатын, ?мірдегі басты байлы? не деп ойлайсы?дар? Денсаулы?.
Денсаулы?-зор байлы?. Денсаулы? болса, б?рі де болады. Дені сау адамны? к??ілі шат, ?мірі ба?ытты. Жан-адамны? ішкі д?ниесі, ішкі жаратылысы. Олай болса, дені сауды?- жаны да сау. Дені? сау болу ?шін д?рыс тама?тану керек. ?р т?рлі жеміс жидектерді жеп,д?румендерді дер кезінде ?олдану денсаулы??а пайдалы.
М??алім:
— Балалар, ?азір ?андай жыл мезгілі?
— ?ыс мезгілі.
— ?ыс айларын ата?даршы?
— Желто?сан, ?а?тар, а?пан.
— ?ыста ауа райында ?андай ?згерістер болады?
— Суы? болады, ?ар жауады, боран со?ады.
— Суы?та то?ып ауырып ?алмас ?шін не істеу керек?
— ?алы? киініп, д?румендер жеу керек.
— Балалар сендер ?ыс мезгілі жайында жа?сы біледі екенсі?дер. Ал д?румендерді ?айдан аламыз?
— К?к?ністерден, жеміс-жидектерден.
— Жемістер ?айда ?седі?
— Жеміс-жидектер а?аштарда ?седі.
— К?к?ністер ?айда ?седі?
— Ба?шада ?седі.
— Балалар б?гін бізді? о?у іс-?рекетімізде, к?к?ніс пен жемістерді? адам денсаулы?ына пайдасы жайлы біліп, ?ажеттілігін айтамыз.
— Балалар мына суреттердегі жемістерді ата?даршы? /к?рсету/
— Ал енді к?к?ністерді ата?дар?
— Б?л жемістер мен к?к?ністерді? бізді? денсаулы?ымыз?а ?сіресе ?сіп келе жат?ан сендерге ?те ?ажет, ?йткені б?ларда д?румендер к?п.
— Д?румендерді? А,В,С, Д, Е деген т?рлері болады. Оларды біз к?нделікті ішіп ж?рген та?амдарымыздан кездестіреміз.
Мысалы:
«А» д?румені: ?ызыл б?рышта, сарымса?та, ?ызана?та бар.
«В» д?румені: ?иярда, ?ыры??абатта, с?бізде кездеседі екен.
«С» д?румені ?ара?атта, лимонда, мандаринде кездеседі.
«Д» д?румені: алмада, алм?ртта, пиязда, ж?зімде.
Осы д?румендерді к?п жесе?дер суы??а т?зімді боласы?дар, с?йектері? ?атаяды, б?лшы? еттері?е к?ш береді.
/Т?мау келеді/
/Балалар бет перде киеді./
Т?мау:
— С?леметсі?дер ме, мені? ?лсіз де, кішкентай балаларым. Мен т?мау деген патшалары? боламын. Сендер мені тосты?дар ма? Мен жеміс-жидектерді жумай жегенді жа?сы к?ретін балаларды? ?асында ж?ргенді ?натамын.
Бала: Біз сені к?ткен жо?пыз, ?рі ша?ыр?ан да жо?пыз. Біз жемістерді жа?сылап
жуып жейміз ?ой балалар.
Барлы? балалар:
— Ия! – Ия!
Т?мау:
— Сендер менімен ?алай к?ресу керек екенін біледі екенсі?дер! Мен сендермен дос бол?ым келеді. Дос болмаса?дар си?ырлап тастаймын.
Бала: Біз сені? си?ыры?а си?ырланбаймыз, сенімен к?ресуді? жолын білеміз,
бетперде киеміз, д?руменді к?п жейміз. Денсаулы?ымыз к?шті.
М??алім: Т?мау жаман ауру. Егер т?маумен ауырып ?алса?, ?аліміз ?андай болады?
Басымыз ауырады, ысты?ымыз к?теріледі, достарымызбен серуенге шы?пай ?аламыз, мамамыз ж?мыстан ?алады, бізді д?рігерге апарады, балаба?ша?а бара алмай ?аламыз.
М??алім: міне к?рді?дер ме, т?мау ж?рген жер жа?сы емес. Біздер ауырып ?алмас ?шін не істеуіміз керек?
Балалар: К?к?ністен жасал?ан та?амдар жеуіміз керек, жеміс-жидектен жасал?ан шырындар ішіуіміз керек, спортпен айналысуымыз керек, тазалы? са?тау керек.
Т?мау сен онда бізді? к?к?ністер мен жемістерді? балаларды? денсаулы?ына ?аншалы?ты пайдалы екенін ты?да.
/К?к?ністер мен жемістерді? айтысы/
?ызана?: Мен ?те д?мдімін, адамдарды? ас ?орыту м?шелеріне пайдалымын.
?сем н?зік, к?ріктімін,
К?ктей жеуге болмайды.
Салат?а мені ?ос?анда,
?ияр ?асымнан ?алмайды.
?ып-?ызыл болып пісемін,
Ж?шікке ла?тырып салмайды.
Жарылып ?алам ?йткені.
?ияр: Сен неге ?ып-?ызыл болып ма?танып т?рсы?? Мені? де адам денсаулы?ына пайдам к?п.
Сопа?ша к?к ?нім бар,
Пайдалы м?лдір с?лім бар.
Піскен кезде жинайсы?,
Мені? атым ?иярмын.
?азір ?зын саба?ым,
Жан-жа?ына тарайды.
?ол ?стас?ан баладай,
Ба?шаны алып барады.
Картоп: ?й ?ойы?дар! Адамны? екінші нанымын. Мен ма?танша? картоппын. Ыл?алды топыра? мекенім,
Сол жерде жа?сы ?семін.
Жегенде жа?сы тоясы?,
?ра?а салып ?оярсы?.
Мен ма?танша? картоппын
Мені жа?сы к?реді
?лкендер мен балалар.
Пияз: Егер картоп ?зін-?зі пайдалымын, б?ріне ?ажетпін десе онда менде ма?танайын. Бос?а ?арап т?рамын ба!
Менсіз асты? д?мі жо?,
К?лдіре алмаймын, жылайсы?.
Ащы болсам да мені,
Базардан жиі с?райсы?.
Т?шкірсе?, пыс?ырса?
Мен шипа боламын.
С?біз: Мен де де бар д?румен, салат?а да ?осады, та?ам?а да ?осады.
Сары д?мді, ?зынмын,
Жер астына ты?ылдым.
Тартса? шы?а келемін,
?сіп т?р?ан б?рымнан.
К?зде ?азып аласы?,
Тама??а да саласы?.
Егер мені к?п жесе?,
Биік, ?зын боласы?.
?рік: Мен жары?ты, жылуды жа?сы к?ремін, мені? ??рамымда иод к?п.
Мен ?рікпін, ?рікпін,
Ба?шамыз?а к?рікпін.
?ара деген атым,
Менен де д?м таты?дар.
Д?рі орнына ж?ретін,
Кейде мені? ?а?ым бар.
Алма: Мені? жер шарында к?п т?рлерім бар, мені? ??рамымда «А», «В», «С», «Д» д?румендерім бар. Мені к?п жесе?дер ауырмайсы?дар.
Нарттай ?ызыл алмамын.
М?з болады ал?андар,
Жазда ?демі киінем,
Тілді балдай ?йірем.
Апорт:
Мені жесе? д?рімін, б?йрек, ас?азан, ж?рекке,?зіме т?н исім бар.
Апорт деген алмамын,
Жер жаратын ата?ын.
М?ндай алма кімде бар,
Алматы оны? отаны.
?арбыз: Мен жазды? ысты?ында ?те ?ажетпін, денсаулы??а пайдалымын.
Жинап досты, бауырды,
Орта?а алды? ?ауынды.
Жарып едік ?ауынды,
?ары? ?ылды ауылды.
?ауын деген ?ой сойды?,
Ой б?ріміз бір тойды?.
?анып ?алды ш?ліміз.
Барлы?ы: Жиналып ?аппыз б?ріміз,
?айсымыз е? д?мдіміз.
Ішімізден адам?а
Тиеді к?п пайдамыз.
М??алім: Барлы?ы?да д?мдісі?дер,
Шыр?ап айтар ?німсі?дер.
К?з тоймайтын кереметке,
Дастарханны? с?нісі?дер.
М??алім: Балалар, б?гін бізге д?рігер апай келіпті, сыныптарды аралап денсаулы?ын тексеріп ж?р екен.
Д?рігер: С?леметсі?дер ме, балалар!
Балалар: С?леметсіз бе д?рігер апай!
Д?рігер: балалар ?азір ?ыс мезгілі, т?мау ж?ріп жат?ан кез, ?здері?ді ?алай сезінесі?дер?
Балалар: Жа?сы.
Д?рігер: Балалар сендерді? сыныптыры?да ауырып ?ал?ан балалар жо? па?
Балалар: Жо?.
Д?рігер: Сендерді? к??іл к?йлері?, денсаулы?тары? да жа?сы екен. Сендер таза ауада к?п серуендеп, т?нде жа?сы ?йы?та?андары? к?рініп т?р.Деніміз сау болу ?шін та?ы не істеуіміз керек?
Балалар: дене шыны?тыру жатты?уларын жасау керек.
Д?рігер: Сендер ?андай сергіту жатты?уларын білесі?дер? Ма?ан к?рсеті?дерші?
Сергіту жатты?уы:
М??алім:
Д?рігер сендерге жапсыруды ая?та деген тапсырма бергісі келіп т?р, сол тапсырманы орындайы?.
Ал д?рігер апай, біз сізге ж?мба?тар жасырайы?.
О?ушы : ?алы? киінгенді ?натады,
шешіндірсе? жылатады. /пияз/
о?ушы: Бірінші туратады,
Екінші жылатады /Пияз/
М??алім: Жесе? ащы,
К?зі?нен шы?арар жасты.
Ол не? /Пияз/
Д?рігер: Балалар, пияз туралы к?п ж?мба?тар біледі екенсі?дер, пиязды азы? ретінде ?олданады. Пиязда медицинада д?рі ретінде ?олданады. Пиязды жесе?дер ауырмайсы?дар.
Т?ттіг?л: Мен б?рін естіп т?рмын. Пияз денсаулы??а пайдалы дейсі?дер, ал мен т?ттіні жа?сы к?ремін. /?олы?да?ы заттарды к?рсетеді/
Менімен дос боласы?дар ма?
М??алім: Т?ттіні к?п жеуге болмайды, к?п жесек бізге ?андай зияны бар?
Балалар: Бетіміз ?ызарады, тісіміз т?седі, ж?регіміз айниды.
М??алім: Балалар т?ттіні к?п жесе?дер тама??а т?беттері? болмайды, та?амды тауысып ішпеген баланы? денсаулы?ы да д?рыс болмайды
