О?ушыларды сыни т?р?ыдан ойлау?а ?йрету (Коучинг сессиясыны? жоспары )

Оқушыларды Сыни

тұрғыдан ойлауға үйрету

Топтық жұмысты оқу үдерісіне енгізе отырып

оқушыларды сыни тұрғыдан ойлауға үйрету.

Топқа бөлу

Психологиялық тренинг:

«Әуендік терапия»

Ла-ла-ла

но-но-но

ре-ре-ре

Лу-лу-лу

Ой қозғау

• Сыни тұрғыдан ойлау дегеніміз не?
• Сіз өз тәжірибеңізде оқушыларды сыни тұрғыдан ойлауға үйретесіз бе?
• Қаншалықты?

Джигсо. Мәнмәтінді оқып топта талқылайды.

Мақсаты: Сұрақтар топтамасымен жұмыс істеудің құрылымдалған тәсілі және топта жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

Ұйымдастыру : Қатысушыларды сынып бойынша үш-төрттен орналастырыңыз.

Жаттығудың сипаттамасы: «Джигсо» әдісінің артықшылығы – топта жұмыс істеуге арналған құрылым ұсынып, сөйлеу және тыңдау дағдыларын дамытуды қамтамасыз ететіндігі.

 • Мұғалім сыныпты шағын топтарға бөледі (әдетте, төрт адамнан). Мұғалім оларды сыныптың тепе-теңдігін сақтай отырып, жынысына, қабілетіне, қарым-қатынастарына қарап бөледі.

• Құрылған әр топқа дәстүрлі тапсырма беріледі. Тапсырма үлестірме материалдар түрінде таратылады. Күрделілігі бойынша оқуға арналған материалдің тиісті күрделілік деңгейі сақталуы керек. Егер топ төрт адамнан тұратын болса, басты тапсырманың ішінде топтың әр мүшесіне бір сұрақтан төрт сұрақ немесе тапсырма болады. Сұрақтар немесе тапсырмалар топ ішінде оқушылардың өзара келісуі арқылы бөлінеді.

• Нақты бір сұрақты немесе тапсырманы таңдаған оқушылардың барлығы Сарапшы топ деп аталатын жаңа топ құрылып, ортақ проблеманың шешімін табу үшін олар бірлесіп жұмыс істейді. Тапсырманы орындаудың бұл кезеңінің соңына қарай оқушы өзге «сарапшылармен» өзара қарым-қатынас жасап, мәселені талқылаудың арқасында өз сұрағы бойынша сарапшы болып қалыптасады.

• Оқушылар бастапқы топтарына қайтып оралады. Материалдар таратылады да, бастапқы топтарға ақтық тапсырма беріледі. Ол ұжымдық қорытынды шығару немесе жеке тапсырма болуы мүмкін. Бұл тапсырманың көздегені: тапсырманы сәтті аяқтау үшін оқушылар әрқайсысының сарапшы топта болған кезде алған мәліметтерін ескере отырып, бастапқы топтың бірлескен «ақылына» сүйенуін қамтамасыз ету (ақпарат көзі http://www.at - ristol.co.uk/ cz /teachers/Debate%20formats.doc )

Мазмұнға оралу

Find Out More: http://serc.carleton.edu/introgeo/cooperative/jigsaw.html

Мақсаты:

Белсенді тыңдау, қауым алдында сөйлеу және анық баяндау, тәжірибе алмасу және өзара байланысты болу.

Ұйымдастыру :

Топтарды сынып бойынша үш-төрттен орналастыру.

Жаттығудың сипаттамасы:

Топтар тапсырмаларды орындап болғаннан кейін топтың бір адамы «елші» болып сайланады да, зерделенген материалды түсіндіру және жинақтау, бұл туралы жаңа топтың ойын, бір шешімге келгенін немесе жетістікке жеткенін білу үшін басқа топқа барады. Бұдан кейін елші өз тобына қайтып оралып, білгендерін айтып береді. Бұл – шаршататын және бір сарынды «баяндама жасалатын», мезі қылатын сабақтардан құтылуға мүмкіндік беретін тамаша әдіс. Сондай-ақ бұл әдіс елшінің тілді қолдану шеберлігін көрсетеді, әрі белсенді тыңдаушылар тобын қалыптастырады. (ақпарат көзі http://www.at-bristol.co.uk/cz/teachers/Debate%20formats.doc )

Өкіл

Толығырақ:

http://schools.norfolk.gov.uk/index.cfm?s=1&m=1146&p=412,page&id=263

Мазмұнға оралу

Сыни тұрғыдан ойлау дегеніміз- не нәрсенің анығына барып, оның себеп салдарын анықтау, бағалау одан шығатын салдарына көз жеткізе білу, қорытынды жасау. Джон Дьюидің айтуы бойынша мәселелерге ерекше көңіл аудару оқушының табиғи әуесқойлығын оятып, СТО-уға итермелейді.

Қазіргі кезде өмір сүру күрделенді, біздің елімізде демократиялық құрылымдар пайда бола бастады. Бүгінгі мектеп оқушылары ертең өз жолында кездескен қиыншылықтарды жеңуге, өз мәселелерін өздері шешуге, саналы шешім қабылдауға дайын болуды үйрететін жаңа технологиялардың бірі – “Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту”. СТО-ды дамыту бағдарламасы әлемнің түкпір- түкпірінен жиналған білім берушілердің бірлескен еңбегі.

Сын тұрғысынан ойлаудың анықтамасы

• «Сын тұрғысынан ойлау дәлелдерді (ақпаратты) немесе сөйлемдер мен пайымдауларды бағалаудың тәртіпке келтірілген ойлау қызметі болып табылады, бұл ұстанымдарды дамытып, шешім қабылдауды бағыттай алады» Эннис (1992)

• Сын тұрғысынан ойлау бұл сана шекаралары, сондай-ақ ойлау мүмкіндіктерінің кешені.

• «Сыни ойшылдар: фактілер мен пікірлер арасындағы айырмашылықты көреді; егжей-тегжейлі қадағалау жасайды; болжалдарды ашып, олардың терминдерін анықтайды; сенімді логикалық және салмақты дәлелдер негізінде логикалық пайымдау жасайды. Эллис Д, 1997

Топпен жұмыс

Сыни ойшылдың бойында қандай қасиеттер болады?

Сыни ойшылдың бойында болатын қасиеттер. Постер, таныстырылым. /7 мин +5 мин/

Сыни ойшылдың кейбір қасиеттері:

Пайымдаулар мен дәлелдерді бағалайды

Мәселелерді шешеді

Әуесқойлық

Орынды сұрақтар қояды

Жаңа шешімдерді іздейді

Жаңа біліммен белсенді бөліседі

Пайымдауларды, болжамдарды және пікірлерді тексергісі келеді

Білім мен түсініктің кемшілігін қабылдайды

Фактілер мен пікірлерді айыра біледі

сын тұрғысынан ойлауды өзін-өзі бағалаудың өмір бойғы үдерісі деп қабылдайды

Дәлелдер іздейді

Біреудің пікірін ауыстыруға дайын

Рефлексивтілік

Болжамдарды қолдау үшін дәлелдер іздейді

Басқалардың сенімдері мен пікірлерін қабылдайды

Баға шығармас бұрын барлық факторлардың айқындалуын күтеді

Анықтық пен нақтылықты іздейді

Оқыту үдерісінен рахат алады

Сақ және белсенді қадағалаушы

Сыпайылық

Сын тұрғысынан ойлау үлгісі

сын тұрғысынан ойлау дағдылары

ҚОРЫТЫНДЫ

ТАЛДАУ

сын тұрғысынан ойлау

ТҮСІНІКТЕМЕ

ИНТЕРПРЕТАЦИЯ

БАҒА

ӨЗІН ӨЗІ РЕТТЕУ

І топ “Менің атым – Қожа” фильміндегі менің сүйікті кейіпкерім ІІ топ “Менің атым – Қожа” фильміндегі жағымды кейіпкерлер ІІІ топ “Менің атым – Қожа” фильміндегі жағымсыз кейіпкерлер ІҮ топ “Менің атым – Қожа” фильміне өзгеріс енгізіп көріңіз тайм кипер, тілші, хатшы, сарапшы

Оқушыларды сын тұрғысынан

ойлауға қалай үйретеміз?

Оқушыларды сын тұрғысынан ойлауға қалай үйретеміз?

• Бірлескен оқу: оқушыларды (2 немесе одан көп оқушы) құрылымдалған топтық оқу жағдайларына тарту - сын тұрғысынан ойлауды дамытудың тамаша тәсілі.

• Бірлескен оқу кезінде оқушылар өз сыныптастары мен мұғалім/ үйлестірушіден тұрақты қолдау мен кері байланыс алу арқылы белсенді сын тұрғысынан ойлауға тартылады.
• Бірлескен оқу кезінде оқушылар өз сыныптастары мен мұғалім/ үйлестірушіден тұрақты қолдау мен кері байланыс алу арқылы белсенді сын тұрғысынан ойлауға тартылады.

Оқушыларды сын тұрғысынан ойлауға қалай үйретеміз?

• Екіұдайылық: Сыныпқа барлық ақпаратты факт ретінде ұсынбай, екіұдайы ақпаратты көбірек беруге тырысыңыз.

• Оқушыларға нақты ақпарат бермеңіз. Оларды ойлануға мәжбүрлейтін даулы ақпарат беріңіз. Мазмұнды бірқатар сұрақтар қоя отырып ашуға болатын детектив оқиғасы ретінде ұсыныңыз.
• Оқушыларға нақты ақпарат бермеңіз.
• Оларды ойлануға мәжбүрлейтін даулы ақпарат беріңіз.
• Мазмұнды бірқатар сұрақтар қоя отырып ашуға болатын детектив оқиғасы ретінде ұсыныңыз.

Сұрақтар және сын тұрғысынан ойлау

• _____________ дегенде, Сіз не айтқыңыз келді?
• Мұндай қорытындыға қалай келдіңіз?
• Мәтінде не туралы айтылды?
• Сіздің ақпаратыңыз қандай көзден алынған?
• Құжаттағы ақпарат қандай көзден алынған?
• Мұндай қорытынды жасауға қандай болжамдар ықпал етті?
• Сіздікі дұрыс емес деп болжаңыз. Қандай алғышарттар болуы мүмкін?
• Неге мұндай қорытынды жасадыңыз? Басқа қорытындының қолайлырақ деректері бар ма?
• Бұл сұрақ неге соншалықты маңызды?
• Сіздің айтқаныңыздың барлығы шын екенін мен қайдан білемін?
• Бұл құбылысты басқаша қалай түсіндіруге болады?

Оқушыларды сын тұрғысынан ойлауға қалай үйретеміз?

Тиімді ойлаудың алты қадамы

• М әселені анықтаңыз. — « Біздің алдымызда қандай нақты сұрақ тұр?»
• М әнмәтінін анықтаңыз. — «Бұл проблеманы қандай фактілер мен мән-жайлардан көруге болады?»
• Т аңдауды санамалаңыз. — «Қандай нұсқалар шындыққа жанасады?»
• Н ұсқаларды талдаңыз. — «Әрекеттеріміздің ұтымды дамуы қандай болмақ, бәрі ескерілді ме?»
• А қиқат себептердің тізімін жасаңыз. — «Тап осыны неге таңдағанымызды түсінейік?»
• Ө зін-өзі түзету. — «Жақсы, нені ескермедік, тағы да бір рет қарап алайық?»

Аты (аттары)

Күні

Сыни тұрғыдан ойлау технологиясының

артықшылықтары

проблемалары

Жасалған қорытындылар бойынша мен /біз/ ойлаймыз:

Себебі ...

Рефлексия

Рефлексия

• “ Б ір минуттық мақала» жазуларыңызды сұраймын.

• Бүгінгі коучинг сессиясында сіз үшін не аса маңызды болды? Бүгінгі сессияға қатысты қандай сұрақ сіз үшін аса маңызды болып табылады? Бүгінгі тақырып сіздің іс-тәжірибеңізбен қаншалқты байланысты?
• Бүгінгі коучинг сессиясында сіз үшін не аса маңызды болды?
• Бүгінгі сессияға қатысты қандай сұрақ сіз үшін аса маңызды болып табылады?
• Бүгінгі тақырып сіздің іс-тәжірибеңізбен қаншалқты байланысты?