?дістемелік ?ызмет- б?л о?у-т?рбие ж?мысыны? ?діс-т?сілдерін игеру, о?у ?рдісін ?йымдастыру мен ?амтамасыз етуді? не??рлым ы??айлы ж?не тиімді жа?а формалары мен ?дістерін іздеп табу, оларды о?у ж?не т?рбие ?рдісінде шы?армашылы?пен ?олдану ма?саттарын к?здейтін мектеп ?кімшілігі мен м??алімдерді? бас?аруымен ?ткізілетін іс-шараларды к?рсететін педагогикалы? ?рекетті? негізгі т?рі.
М??алімні? к?сіби шеберлігін жетілдіруде оны? ?зі жоспарла?ан жеке ж?мысын ж?не білім жетілдіру мекемелерінде білімін к?теру ж?мыстарын ?йлестіріп ?йымдастыруды ескеруді?, ?р білім мекемесіні? ?зіндік озат т?жірибесін ?дістемелік ?ызмет к?рсету ар?ылы дамытуды? ма?ызы зор.
?азіргі кездегі мектепті? ?дістемелік ж?мыстарын сарап?а салып отыр?анда оны? шексіз де, шетсіз ба?ыттарын, ма?ызды да ау?ымды мазм?нын еске алып, мектептану ілімінде ?дістемелік ж?мыстар жол?а ?ойыл?ан.
?дістемелік ?ызмет-б?л о?у-т?рбие ж?мысыны? ?діс-т?сілдерін игеру, о?у ?рдісін ?йымдастыру мен ?дістерін іздеп табу, оларды о?у ж?не т?рбие ?рдісінде шы?армашылы?пен ?олдану ма?саттарын к?здейтін мектеп ?кімшілігі мен м??алімдерді? бас?аруымен ?ткізілетін іс-шараларды к?рсететін педагогикалы? ?рекетті? негізгі т?рі.
Мектептегі ?дістемелік ?ызметті? ма?саты-м??алімдер мен сынып жетекшілеріне о?ушыларды о?ыту мен т?рбиелеуде, оларды шы?армашылы? ?рекетке баулуда білім беру саласында?ы жа?алы?тарды, озы? пеагогикалы? т?жірибені зерттеп, жина?тап таратуда, к?сіби біліктілігі мен теориялы? білім де?гейін к?теру ісінде на?ты ?ылыми-?дістемелік к?мек к?рсету болып табылады.
Б?гінгі к?нде м??алімдерді? к?сіби біліктілігін жетілдіруде ?дістемелік ке?еспен ?атар педагогикалы?-психологиялы? семинарларды? да р?лі зор.
Педагогикалы?-психологиялы? семинарларды? ма?саты-м??алімдерді педагогика, психология ?ылымдары саласында?ы озы? идея, жа?алы?тармен таныстыру ж?не о?у-т?рбие ?рдісіні? т?тас бірлікте ж?ргізілуін, о?ушыны жан-жа?ты дамыту жолдарында?ы ж?мыстарды? де?гейін к?теру болып табылады.
?стаздарды? практикалы? іскерлігін, білім, білік, да?дыларын ?алыптастыру мен к?сіби шеберлігін шы?дауда семинар-практикумдарды?да ма?ызы зор.
Семинар-практикумдарда к?біне о?у-т?рбие ?рдісіне енгізілген о?ытуды? жа?а технологиялары бойынша ж?ргізіліп жат?ан т?жірибелік-эксперименттік ж?мыстарды? санды? ж?не сапалы? н?тижелері, педагогикалы? жа?даяттарды ж?не педагогикалы? есептерді шешу ?арастырылады. Онда ?ызу пікір алмасулар мен таластар туады, н?тижесінде е? о?тайлы ?рі ?олайлы шешімдер ?абылданады. Семинар-практикумдарда саба?та?ы м??алім мен о?ушыны? р?лі, ?ызметі немесе іс-?рекеті, саба? типологиясын, саба?ты талдау, ба?ылау, о?ыту ?діс-т?сілдерін ?олайлы етіп та?дау жолдары ?йретіледі.
Мектептегі ?ылыми-?дістемелік ж?мыстарды? шамадан тыс жоспарлануыны? н?тижесінде оны? шы?армашылы? м?ні т?мендеп кетуі м?мкін, сонды?тан осы салада?ы ?алымдар мен озат педагогтар іс т?жірибесін зерделеу барысында біз Т.Н. Макарова ?сын?ан негізгі іс- шаралар к?лемін ескерген ж?н деп ойлаймыз.
Мектептегі о?у ?рдісін ?дістемелік ?амтамасыз етуге байланысты негізгі іс-шаралар
Іс-шаралар
Мерзімі
?аралатын с?ра?тарды? шектеулі саны
Ж?мсалатын уа?ыт шегі
?дістемелік ке?ес отырысы
То?санына 1 рет
2
2-2,5
?дістемелік ж?мыс т?жірибесін ?орытындылау бойынша ?ылыми-?дістемелік конференциялар
«Е? ?здік дидактикалы? материалдар кешені» бай?ауы
Жылына 1 рет
-
-
«Е? ?здік кабинет» бай?ауы
Жыл ая?ында
Ша?ын ке?естер
Айына 2 рет
Бірлестік отырыстары
Жылына 5 рет
Ашы? ж?не ?лгі са?аттары
?Б жоспары бойынша
То?санына 1-2 саба?
?дістемелік апталы?
1-2 рет айына
2-3
5-6 (1 аптада)
М??алімдер саба?ына ?атысу, ??гімелесу, ке?естер беру
5-8 са?ат
Аптасына
-
2-2,5
Жас мамандар мектебі саба?тары
Айына 1-2 рет
1-2
2-2,5
Педагогикалы? шеберлік сыныптары саба?тары
Айына 1 рет
1-2
2-2,5
Мектептегі ?дістемелік ж?мысты ж?йелі ?йымдастырып, ж?зеге асырушы-б?л ?дістемелік ке?ес болып есептеледі. Егер педагогикалы? ке?ес-мектепті? барлы? іс-?рекетін бас?арушы орган, м??алімдерді? педагогикалы? ой-пікірлеріні? ?жымды? орталы?ы болса, ?дістемелік ке?ес-мектепті? ?ылыми-?дістемелік ж?мысын ж?не тікелей п?н бірлестіктерініні? ж?мысын бас?арушы орган болып табылады.
?дістемелік ке?есті? педагогикалы? ке?естен ?зіндік айырмашылы?ы-ол ?рбір ?стазды? ?ылыми-?дістемелік де?гейін к?теруіне,я?ни на?ты бір ?ана ?ызметті ?йымдастыру?а тікелей жауапты.
?дістемелік ке?ес ж?мысыны? тиімді болуы: ке?есті кімні? бас?аруы мен оны? ??рамыны? сапасына тікелей т?уелді.?дістемелік ке?ес т?ра?асы-мектеп директоры,т?ра?а орынбасары-директорды? ?дістемелік ж?мыстар ж?ніндегі орынбасары,ал м?шелері-?р бірлестіктен іріктелген білікті де белсенді мамандар бол?аны ж?н.
?дістемелік ке?ес м??алімдерді? к?сіби біліктілігін жетілдіруді? стратегиялары мен жолдарын аны?тайды. Сондай-а? ол мектеп ?жымыны?, бірлестіктерді? ?дістемелік та?ырыбын, ке?есті? то?сан сайын ?арастыратын м?селелерін ай?ындайды ж?не семинар, практикум, д?рістер мен жалпы ?дістемелік ке?ес ба?дарламаларын тал?ылайды. Демек, ?дістемелік ке?ес,?жымда?ы ?р педагогты? к?сіби, ?ылыми, ?дістемелік де?гейін аны?тау мен ба?алауды? сенімді негізі екен.
?дістемелік ж?мысты? мазм?ны м??алімні? к?сіби-педагогикалы? м?дениетіні? кез келген ба?ытын ?алыптастыру бойынша мейлінше на?тылануы ж?не ?за? уа?ыт?а созылуы м?мкін.
М??алімдерді? ?дістемелік ж?не жа?ашылды? іс-?рекетке ?атысуы мектепті? педагогикалы? ж?йесіне, педагогті? жеке стиліні? ?алыптасуына игі ы?пал етеді.
Т?менде мектептегі ?дістемелік ж?мысты? жалпы?а орта? негізгі іс шаралар ?амтыл?ан бір жылды? ж?мыс жоспарыны? ?лгі жоспарын келтірейік.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Әдістемелік қызмет- бұл оқу-тәрбие жұмысының әдіс-тәсілдерін игеру, оқу үрдісін ұйымдастыру мен қамтамасыз етудің неғұрлым ыңғайлы және тиімді жаңа формалары мен әдістерін іздеп табу, оларды оқу және тәрбие үрдісінде шығармашылықпен қолдану мақсаттарын көздейтін мектеп әкімшілігі мен мұғалімдердің басқаруымен өткізілетін іс-шараларды көрсететін педагогикалық әрекеттің негізгі түрі.
Мұғалімнің кәсіби шеберлігін жетілдіруде оның өзі жоспарлаған жеке жұмысын және білім жетілдіру мекемелерінде білімін көтеру жұмыстарын үйлестіріп ұйымдастыруды ескерудің, әр білім мекемесінің өзіндік озат тәжірибесін әдістемелік қызмет көрсету арқылы дамытудың маңызы зор.
Қазіргі кездегі мектептің әдістемелік жұмыстарын сарапқа салып отырғанда оның шексіз де, шетсіз бағыттарын, маңызды да ауқымды мазмұнын еске алып, мектептану ілімінде әдістемелік жұмыстар жолға қойылған.
Оқу- әдістемелік кешеннің жұмысы жүйелі жүргізілуі үшін мектептегі әдістемелік орталықтың қызметі зор. Әдістемелік орталық 4 бағытта жұмыс жүргізеді.
Нормативті ұйымдастырушылық:
-Білім басқармаларының нұсқаулары мен шешімдерін орындау.
-жеке әдістемесіне техникалық құралдарды қолдануға ұсыну
«Тәлім» жас мамандар мектебінің жұмысы
Ұраны-
Ұстаз болу жүректің батырлығы,
Ұстаз болу мінездің ақылдығы,
Ұстаз болу көңілдің күн шуағы,
Азбайтұғын адамның алтындығы.
Мақсаты-
Меңгерген теориялық білімін іс-тәжірибесінде іске асыруға әдістемелік көмек беру.
Міндеті-
Оқу орнын бітіріп келген жас маманға білімін іс-тәжірибесіне сауатты пайдалануға үйрету.
Мазмұны-
Педагогикалық орта
Өткізілетін іс-шаралар
Білім жетілдіру жұмысы
Әдістемелік қызметтің мектепішілік басқарудағы рөлі
Әдістемелік қызмет-бұл оқу-тәрбие жұмысының әдіс-тәсілдерін игеру, оқу үрдісін ұйымдастыру мен әдістерін іздеп табу, оларды оқу және тәрбие үрдісінде шығармашылықпен қолдану мақсаттарын көздейтін мектеп әкімшілігі мен мұғалімдердің басқаруымен өткізілетін іс-шараларды көрсететін педагогикалық әрекеттің негізгі түрі.
Мектептегі әдістемелік қызметтің мақсаты-мұғалімдер мен сынып жетекшілеріне оқушыларды оқыту мен тәрбиелеуде, оларды шығармашылық әрекетке баулуда білім беру саласындағы жаңалықтарды, озық пеагогикалық тәжірибені зерттеп, жинақтап таратуда, кәсіби біліктілігі мен теориялық білім деңгейін көтеру ісінде нақты ғылыми-әдістемелік көмек көрсету болып табылады.
Мектептегі ғылыми—әдістемелік жұмыстардың негізгі міндеттері:
мектептің пеагогикалық ұжымы іс-әрекетінің жаңашылдық озық педагогтік тәжірибені ендіру, жалпылау, тарату және жүйелі зерттеу мен үйрену барысында айқындалады;
мұғалімдердің теориялық және педагогикалық-психологиялық даярлық деңгейін көтеру;
тәрбие, білім берудің жаңа бағдарламаларын, оқу жоспарларын, мемлекеттік білім стандартын, нормативті құжаттар, әдістемелік нұсқауларды талдау-игеру жұмыстарын ұйымдастыру;
оқыту мен тәрбиені ұйымдастырудың жаңа формаларын, әдістерін педагогикалық технологиялармен байыту.
жас мамандарға, пән мұғалімдеріне, сынып жетекшілері мен тәрбиешілерге, педагогтік қызметте жекелеген бір мәселеде қиналатын мұғалімдерге және т.б. жеке бас ерекшелігін ескере диагностикаланған, сараланған негізде ғылыми-әдістемелік көмек көрсету;
мұғалімдерге педагогикалық білімін өз бетінше көтеру жолдарын үйрету;
оқу жоспарлары мен бағдарламаларын үйлестіру, жетілдіру, оқу пәндерінің мазмұнын жаңартуға және өңдеуге әдістемелік ұсыныстар беру;
оқу сабақтарының барлық түрінің өткізілуінің әдістемесін, тиімділігін жетілдіру, әдістемелік апталықтар мен күндер ұйымдастырып, олардың мектептегі педагог қызметкерлердің педагогикалық шеберлігін жетілдірудегі рөлін арттыру;
басқа ғылыми және білім беру мекемелерімен кәсіби байланыс орнату, педагогикалық ұжымның, мұғалімдердің, жас мамандардың ғылыми-әдістемелік сауатын, өзара тәжірибе алмасу әрекетін, өзін өзі бағалау, өз білімін көтеру, кәсіби шеберлігін арттыру жолдарын анықтау;
педагог қызметін ғылыми-әдістемелік тұрғыда талдау, бағалау, көмек көрсету, әдістемелік бірлестіктердегі ғылыми-әдістемелік жұмыстардың жандануына педагогикалық ықпал ету, оқу-тәрбие үрдісінің деңгейін көтеруді әдістемелік тұрғыда қамтамсыз ету, әдістемелік кеңес жұмысының мазмұнын, бағыт-бағдарын айқындау, болжам жасау;
мұғалімдер мен оқушыларды ғылыми-зерттеушілік, шығармашылық жұмыстарға баулу, ынталандыру.
Бүгінгі күнде мұғалімдердің кәсіби біліктілігін жетілдіруде әдістемелік кеңеспен қатар педагогикалық-психологиялық семинарлардың да рөлі зор.
Мұндай семинарларда мұғалімдер оқу-тәрбие үрдісінің маңызды мәселелері туралы ғылыми-теориялық біліммен қаруланады және озық педагогикалық іс-тәжірибелермен, іргелі және қолданбалы ғылыми-зерттеулер жетістіктерімен танысады. Семинарлар тақырыптары мектептің жылдық өндірістік жоспарында қамтылатындықтан мұғалімдер белгіленген тақырыптарға алдын ала дайындалады. Семинарлар әртүрлі формада: лекция, баяндама, пікір алмасу, пікірталас, дебат, іскерлік ойын, баспасөз конференциясы, ғылыми жоба қорғау және т.б.болып ұйымдастырылады. Мұндай семинарларға мектептен әдістемелік жұмыстарды бірлесе ұйымдастырып жүрген білім жетілдіру, ғылыми-зерттеу институттарының, жоғары оқу орындарының ғалымдары, әдіскерлері де шақырылады. Педагогикалық-психологиялық семинарлар өткізу мерзімін, жиілігін әрбір педагогикалық ұжым өзі шешеді.
Педагогикалық-психологиялық семинарлардың мақсаты-мұғалімдерді педагогика, психология ғылымдары саласындағы озық идея, жаңалықтармен таныстыру және оқу-тәрбие үрдісінің тұтас бірлікте жүргізілуін, оқушыны жан-жақты дамыту жолдарындағы жұмыстардың деңгейін көтеру болып табылады.
Ұстаздардың практикалық іскерлігін, білім, білік, дағдыларын қалыптастыру мен кәсіби шеберлігін шыңдауда семинар-практикумдардыңда маңызы зор.
Семинар-практикумдарда көбіне оқу-тәрбие үрдісіне енгізілген оқытудың жаңа технологиялары бойынша жүргізіліп жатқан тәжірибелік-эксперименттік жұмыстардың сандық және сапалық нәтижелері, педагогикалық жағдаяттарды және педагогикалық есептерді шешу қарастырылады. Онда қызу пікір алмасулар мен таластар туады, нәтижесінде ең оңтайлы әрі қолайлы шешімдер қабылданады. Семинар-практикумдарда сабақтағы мұғалім мен оқушының рөлі, қызметі немесе іс-әрекеті, сабақ типологиясын, сабақты талдау, бақылау, оқыту әдіс-тәсілдерін қолайлы етіп таңдау жолдары үйретіледі.
Мектептегі ғылыми-әдістемелік жұмыстардың шамадан тыс жоспарлануының нәтижесінде оның шығармашылық мәні төмендеп кетуі мүмкін, сондықтан осы саладағы ғалымдар мен озат педагогтар іс тәжірибесін зерделеу барысында біз Т.Н. Макарова ұсынған негізгі іс- шаралар көлемін ескерген жөн деп ойлаймыз.
Мектептегі оқу үрдісін әдістемелік қамтамасыз етуге байланысты негізгі іс-шаралар
Іс-шаралар
Мерзімі
Қаралатын сұрақтардың шектеулі саны
Жұмсалатын уақыт шегі
Әдістемелік кеңес отырысы
Тоқсанына 1 рет
2
2-2,5
Әдістемелік жұмыс тәжірибесін қорытындылау бойынша ғылыми-әдістемелік конференциялар
2-3жылда 1рет
2-3
3-4
«Жыл мұғалімі», «Ең үздік бірлестік жетекшісі» байқаулары
Жылына 1 рет
-
-
«Ең үздік дидактикалық материалдар кешені» байқауы
Жылына 1 рет
-
-
«Ең үздік кабинет» байқауы
Жыл аяғында
Шағын кеңестер
Айына 2 рет
Бірлестік отырыстары
Жылына 5 рет
Ашық және үлгі сағаттары
ӘБ жоспары бойынша
Тоқсанына 1-2 сабақ
Әдістемелік апталық
1-2 рет айына
2-3
5-6 (1 аптада)
Мұғалімдер сабағына қатысу, әңгімелесу, кеңестер беру
5-8 сағат
Аптасына
-
2-2,5
Жас мамандар мектебі сабақтары
Айына 1-2 рет
1-2
2-2,5
Педагогикалық шеберлік сыныптары сабақтары
Айына 1 рет
1-2
2-2,5
Мектептегі әдістемелік жұмысты жүйелі ұйымдастырып, жүзеге асырушы-бұл әдістемелік кеңес болып есептеледі. Егер педагогикалық кеңес-мектептің барлық іс-әрекетін басқарушы орган, мұғалімдердің педагогикалық ой-пікірлерінің ұжымдық орталығы болса, әдістемелік кеңес-мектептің ғылыми-әдістемелік жұмысын және тікелей пән бірлестіктерінінің жұмысын басқарушы орган болып табылады.
Әдістемелік кеңестің педагогикалық кеңестен өзіндік айырмашылығы-ол әрбір ұстаздың ғылыми-әдістемелік деңгейін көтеруіне,яғни нақты бір ғана қызметті ұйымдастыруға тікелей жауапты.
Әдістемелік кеңес жұмысының тиімді болуы: кеңесті кімнің басқаруы мен оның құрамының сапасына тікелей тәуелді.Әдістемелік кеңес төрағасы-мектеп директоры,төраға орынбасары-директордың әдістемелік жұмыстар жөніндегі орынбасары,ал мүшелері-әр бірлестіктен іріктелген білікті де белсенді мамандар болғаны жөн.
Әдістемелік кеңес мұғалімдердің кәсіби біліктілігін жетілдірудің стратегиялары мен жолдарын анықтайды. Сондай-ақ ол мектеп ұжымының, бірлестіктердің әдістемелік тақырыбын, кеңестің тоқсан сайын қарастыратын мәселелерін айқындайды және семинар, практикум, дәрістер мен жалпы әдістемелік кеңес бағдарламаларын талқылайды. Демек, әдістемелік кеңес,ұжымдағы әр педагогтың кәсіби, ғылыми, әдістемелік деңгейін анықтау мен бағалаудың сенімді негізі екен.
Әдістемелік жұмыстың мазмұны мұғалімнің кәсіби-педагогикалық мәдениетінің кез келген бағытын қалыптастыру бойынша мейлінше нақтылануы және ұзақ уақытқа созылуы мүмкін.
Мұғалімдердің әдістемелік және жаңашылдық іс-әрекетке қатысуы мектептің педагогикалық жүйесіне, педагогтің жеке стилінің қалыптасуына игі ықпал етеді.
Төменде мектептегі әдістемелік жұмыстың жалпыға ортақ негізгі іс шаралар қамтылған бір жылдық жұмыс жоспарының үлгі жоспарын келтірейік.
