К?ншы?ыс хал?ыны? бір ойшылы былай деген екен: «Бір жылын ойла?ан к?ріш егеді, он жылын ойла?ан а?аш егеді, ал ж?з жылын ойла?ан бала т?рбиелейді». Бала?а баланы? к?зімен ?арап, ?з заманына сай т?рбие беру-бізді? ма?сатымыз. Т?рбиелеу – бала?а ма?сат к?здей, ?йымшылды?пен ж?не ж?йелі ы?пал жасау деген с?з. Осы ы?палды? ар?асында бала т?рбиеші талап ететін мінез талаптарына ие болады, мінез – ??лы? ережелерін бойына сі?іреді. Т?рбие баланы? дене ж?не а?ыл – ой ?абілетін дамытады, оны алда?ы е?бекке даярлайды. Бала т?рбиелеу – зор елеулі, сонымен бірге ?иын іс. Баланы? адамшылды?ын ?алыптастыру, оны? а?ылын молайту, оны белгілі адами сапа?а, к?ркемдік тал?ампазды??а ж?не талап?а баулу – б?дан да ?иыныра? іс.
Бала т?рбие алатын негізгі орындар:
Отбасы. Балаба?ша. Мектеп.
Жас адамды саналы, есті, м?дениетті, сергек етіп т?рбиелеу – отбасы мен ?о?амды? т?рбие орындарыны? бірден-бір парызы. Бала?а білім, т?рбие беруде басты ?стаз болса, оны жал?астырушы, демеуші ата-ана ж?не отбасы.
Халы? « ?яда не к?рсен, ?ш?анда соны ілерсі?» деп тегін айтпа?ан. Баланы? ?о?амды?-?леуметтік дамуы жан?яда ?з орнын алуынан басталады. Ата-ана бала?а жеке т?л?а ретінде ба?а беріп, дамытып жетілдіреді де, ая?тандыр?ан балапанын мектепке табыс етеді. Осы?ан с?йкес жас?спірім талабын ?ана?аттандыратын, ?о?амны?, ?лтымызды? ?стан?ан ба?ытымен саба?тас келетін т?рбие ж?йесін ж?зеге асыру-педагогикалы? ?жымны? басты міндеті.
Бала т?рбиесі- ата-ана ?шін к?рделі де жауапты міндет. Жас шыбы? иілгіш болса, жас бала да сондай жа?сы?а да, жаман?а да бірдей бейім болатыны баршамыз?а м?лім. Ата-ананы? ?йдегі ?рекеті балаларды? к?з алдында ?теді.Сонды?тан жа?сы, жаман ?детімізді? бала т?рбиесіне ы?палы зор.
?аза?та «Баланы? бас ?стазы- ата-анасы» деген с?з бар. Жас кезінде д?рыс т?рбие алмаса, есейе келе т?ртібі ?иындап, о?у ?лгерімі нашарлап кетеді. М?ндай жа?дайларда « Не істеу ?ажет?» деген ой туады. ?рине, ата-аналар балаларыны? о?у ?лгеріміне к?нделікті назар аударып, оны ?ада?алап отыруы ?ажет. Т?рбие еш?андай ?зіліс, демалыс к?ндер дегенді білмейді.
Ата-аналар?а жадынама:
Баланы? о?уына, т?рбиелеуге, баланы? белсенділігін артуына мектеп т?рбиесі мен о?уыны? ар?асында ?ол жеткізуге болатынын т?сіні?із.М??алім сізді? отбасы?ызды? досы.
Міндетті т?рде ата-аналар жиналысынан ?алмай, баланы? саба? ?лгерімін ?ада?ала?ыз.
Бала?ызды? к?нделікті о?уында?ы табысымен ой б?лісініз. Б?гін ?андай жа?а ??ым алды, нені ?йренді? Тек ?андай ба?а ал?анымен ?ана?аттанба?ыз.
Баланы? к?нделікті ?й тапсырмасын орындауын ?ада?ала?ыз, егер бала ?иналатын болса к?мектесі?із, керісінше ?зі?із орындап беруге ?йретпе?із.
?лы ?алым, философ ?бунасыр-?л Фараби « Адам?а е? бірінші білім емес, т?рбие керек. Т?рбиесіз берілген білім- адамзатты? ?ас жауы, ол келешекте оны? ?міріне ?ауіп ?келеді десе, Жан-жак Руссо «Бала ту?анда а? ?а?аздай болып таза туады, оны? ?стіне шимайды ?алай салса?, солай т?седі. Бала т?рбиесі сол сия?ты, ?зі? ?алай т?рбиелесе? солай т?рбиеленеді» деген екен. Б?дан шы?атын т?йін: бала т?рбиесіне е? ?уелі оны? ?з ата-анасыны? е?бек?орлы?ы, ?стамды?ы, а?ыл-ойы, сана-сезім адамгершілігі ?сер етпек.
Б?гінде жас?спірімдерді? ?ылмыс?а бой ?рып жат?анды?ы жан ?иналтады. Жастарды? ?атыгездікке, ?ылмыс?а бой алдыруы заман проблемасына айналды. Сонды?тан б?гінгі ??гімемізде жастар ж?нінде, жас?спірімдер арасында?ы ?ылмыс, оларды? сабырсызды?ы, ашуланша?ты?ы, еліктегіштігі туралы пікіралысса?.
1.?атыгездік ?айдан шы?ады?
2.Балаларды ?ылмыс?а итермелейтін не н?рсе?
3.Бастауыш класс о?ушылары т?ртіпті, ?ызы?ушылы?ы жо?ары болып келеді. Осы ?асиеттерін жо?ары кластарда да са?тап ?алу ?шін не істеу керек?
?адірлі,ата-ана! Отбасында берілген т?рбие жігері?ді ??м ?ылып жерге ?аратпасын десе?із бала?а кішкентайынан т?зу т?рбие бер, бала?ыз?а уа?ытында к??іл б?л, сырласу?а жалы?па, ш??ылдан?ысы келетін ісін аны?та, ?айда ж?ріп- т?ратынын біл, достарын таны. Егер мектеп пен ата-ана ты?ыз байланыста болса, бала?а бірдей талап ?ойылса, т?уелсіз елімізді? ?л-?ыздары жан-жа?ты дамы?ан азамат болып шы?ары с?зсіз.
Просмотр содержимого документа
«Баяндама "Отбасында ата-ананы? бала?а ы?палы"»
Отбасында ата-ананың балаға ықпалы
Күншығыс халқының бір ойшылы былай деген екен: «Бір жылын ойлаған күріш егеді, он жылын ойлаған ағаш егеді, ал жүз жылын ойлаған бала тәрбиелейді». Балаға баланың көзімен қарап, өз заманына сай тәрбие беру-біздің мақсатымыз. Тәрбиелеу – балаға мақсат көздей, ұйымшылдықпен және жүйелі ықпал жасау деген сөз. Осы ықпалдың арқасында бала тәрбиеші талап ететін мінез талаптарына ие болады, мінез – құлық ережелерін бойына сіңіреді. Тәрбие баланың дене және ақыл – ой қабілетін дамытады, оны алдағы еңбекке даярлайды. Бала тәрбиелеу – зор елеулі, сонымен бірге қиын іс. Баланың адамшылдығын қалыптастыру, оның ақылын молайту, оны белгілі адами сапаға, көркемдік талғампаздыққа және талапқа баулу – бұдан да қиынырақ іс.
Бала тәрбие алатын негізгі орындар:
Отбасы. Балабақша. Мектеп.
Жас адамды саналы, есті, мәдениетті, сергек етіп тәрбиелеу – отбасы мен қоғамдық тәрбие орындарының бірден-бір парызы. Балаға білім, тәрбие беруде басты ұстаз болса, оны жалғастырушы, демеуші ата-ана және отбасы.
Халық « Ұяда не көрсен, ұшқанда соны ілерсің» деп тегін айтпаған. Баланың қоғамдық-әлеуметтік дамуы жанұяда өз орнын алуынан басталады. Ата-ана балаға жеке тұлға ретінде баға беріп, дамытып жетілдіреді де, аяқтандырған балапанын мектепке табыс етеді. Осыған сәйкес жасөспірім талабын қанағаттандыратын, қоғамның, ұлтымыздың ұстанған бағытымен сабақтас келетін тәрбие жүйесін жүзеге асыру-педагогикалық ұжымның басты міндеті.
Бала тәрбиесі- ата-ана үшін күрделі де жауапты міндет. Жас шыбық иілгіш болса, жас бала да сондай жақсыға да, жаманға да бірдей бейім болатыны баршамызға мәлім. Ата-ананың үйдегі әрекеті балалардың көз алдында өтеді.Сондықтан жақсы, жаман әдетіміздің бала тәрбиесіне ықпалы зор.
Қазақта «Баланың бас ұстазы- ата-анасы» деген сөз бар. Жас кезінде дұрыс тәрбие алмаса, есейе келе тәртібі қиындап, оқу үлгерімі нашарлап кетеді. Мұндай жағдайларда « Не істеу қажет?» деген ой туады. Әрине, ата-аналар балаларының оқу үлгеріміне күнделікті назар аударып, оны қадағалап отыруы қажет. Тәрбие ешқандай үзіліс, демалыс күндер дегенді білмейді.
Ата-аналарға жадынама:
Баланың оқуына, тәрбиелеуге, баланың белсенділігін артуына мектеп тәрбиесі мен оқуының арқасында қол жеткізуге болатынын түсініңіз.Мұғалім сіздің отбасыңыздың досы.
Міндетті түрде ата-аналар жиналысынан қалмай, баланың сабақ үлгерімін қадағалаңыз.
Балаңыздың күнделікті оқуындағы табысымен ой бөлісініз. Бүгін қандай жаңа ұғым алды, нені үйренді? Тек қандай баға алғанымен қанағаттанбаңыз.
Баланың күнделікті үй тапсырмасын орындауын қадағалаңыз, егер бала қиналатын болса көмектесіңіз, керісінше өзіңіз орындап беруге үйретпеңіз.
Балаңыздың еңбек тәрбиесіне көңіл бөліп, жан-жақты дамуына, мамандық таңдауына көмектесіңіз, қызығушылығын анықтап, бейімділігін, шығармашалығын дамытыңыз, болашақ өмірге дайындаңыз.
Ұлы ғалым, философ Әбунасыр-Әл Фараби « Адамға ең бірінші білім емес, тәрбие керек. Тәрбиесіз берілген білім- адамзаттың қас жауы, ол келешекте оның өміріне қауіп әкеледі десе, Жан-жак Руссо «Бала туғанда ақ қағаздай болып таза туады, оның үстіне шимайды қалай салсаң , солай түседі. Бала тәрбиесі сол сияқты , өзің қалай тәрбиелесең солай тәрбиеленеді» деген екен. Бұдан шығатын түйін: бала тәрбиесіне ең әуелі оның өз ата-анасының еңбекқорлығы , ұстамдығы, ақыл-ойы, сана-сезім адамгершілігі әсер етпек.
Бүгінде жасөспірімдердің қылмысқа бой ұрып жатқандығы жан қиналтады. Жастардың қатыгездікке, қылмысқа бой алдыруы заман проблемасына айналды. Сондықтан бүгінгі әңгімемізде жастар жөнінде, жасөспірімдер арасындағы қылмыс, олардың сабырсыздығы, ашуланшақтығы, еліктегіштігі туралы пікіралыссақ...
1.Қатыгездік қайдан шығады?
2.Балаларды қылмысқа итермелейтін не нәрсе?
3.Бастауыш класс оқушылары тәртіпті, қызығушылығы жоғары болып келеді. Осы қасиеттерін жоғары кластарда да сақтап қалу үшін не істеу керек?
Қадірлі,ата-ана! Отбасында берілген тәрбие жігеріңді құм қылып жерге қаратпасын десеңіз балаға кішкентайынан түзу тәрбие бер, балаңызға уақытында көңіл бөл, сырласуға жалықпа, шұғылданғысы келетін ісін анықта, қайда жүріп- тұратынын біл, достарын таны. Егер мектеп пен ата-ана тығыз байланыста болса, балаға бірдей талап қойылса, тәуелсіз еліміздің ұл-қыздары жан-жақты дамыған азамат болып шығары сөзсіз.
