Ба?дарлы о?ыту?а психологиялы? ?олдау к?рсету слайд

Әсет Бейсеуов атындағы орта мектеп мектепке дейінгі шағын орталығымен

Бағдарлы оқытуға психологиялық қолдау көрсету

Педагог - психолог: Шуакбаева Б.С

Бейінді – бағдарлы оқытудың мақсаты:

оқушылардың қызығушылық бағыты

қабілеті

келешекте мамандыққа бейімделуін қамтамасыз ету

Міндеттері:

- оқушылардың жеке қабілеттерін оқыту барысында жан-жақты ескеру         

- бірнеше пәнді тереңдетіп оқыту

- орта және жоғарғы білім салаларының сабақтастығын жетілдіру.

  Қазақстан Республикасы Президентінің 2004 жылғы 11 қазандағы №1459 Жарлығы бойынша бекітілген «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005 - 2010 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасына» сәйкес еліміздегі жалпы орта білім беретін мектептерінің ІІІ сатысы бейімді – бағдарлы  оқыту жағдайына көшпек. 12 жылдық жалпы орта білім беруге көшкенде емес, 11 жылдық білім беру аясында 2006-2007 оқу жылынан бастап жүзеге асырылуда.

1-саты

(1-4 сыныптар)

Әсет Бейсеуов атындағы орта мектеп

мектепке дейінгі шағын орталығымен

2-саты

( 5-7сыныптар)

3- саты

(8-9 сыныптар)

• Оқушылардың жеке психологиялық ерекшеліктерін зерттеу. Кәсіби ой- ниеті мен қызығушылығын зерттеу. Күнделік жүргізу.
• Оқушылардың жеке психологиялық ерекшеліктерін зерттеу. Кәсіби ой- ниеті мен қызығушылығын зерттеу. Күнделік жүргізу.

• Ата- аналарының мамандықтарымен таныстыру. Оқушылардың қабілеттерін зерттеу. Мамандықтар әлемімен және аса зәру деген мамандықтармен таныстыру. Кәсіби білімге дейінгі мүмкіндіктерін сауалнама арқылы анықтау. Оқушылардың мүмкіндіктерін арттыру үшін әртүрлі іс- шараларға қатыстыру.
• Ата- аналарының мамандықтарымен таныстыру. Оқушылардың қабілеттерін зерттеу. Мамандықтар әлемімен және аса зәру деген мамандықтармен таныстыру. Кәсіби білімге дейінгі мүмкіндіктерін сауалнама арқылы анықтау. Оқушылардың мүмкіндіктерін арттыру үшін әртүрлі іс- шараларға қатыстыру.

• Мамандық таңдауға деген қызығушылығын арттыру, мамандық таңдаудың мағынасы мен мәнін түсінуге және өзін -өзі дұрыс анықтай білуіне, оқу орындары туралы мәліметтермен ақпараттандыру, мамандық таңдаудағы қателіктерді болдырмау т.б.
• Мамандық таңдауға деген қызығушылығын арттыру, мамандық таңдаудың мағынасы мен мәнін түсінуге және өзін -өзі дұрыс анықтай білуіне, оқу орындары туралы мәліметтермен ақпараттандыру, мамандық таңдаудағы қателіктерді болдырмау т.б.

Бейіналды даярлық жұмыстары

1- саты

(1-4 сыныптар)

1 сынып

5-7 сынып

2-саты

( 5-7 сыныптар)

9 сынып

3-саты

(8-9 сыныптар)

«Бейіндеп оқытуға дайындау» бағыттары:

3.Кәсіби диогностика – оқушының жеке ерекшеліктерін, кәсіби маңызды қасиеттерін анықтау, кәсіби жарамдылығына сай бағдар беру, кәсіби сұраптау, оқу мен тәрбиенің тиімділігін арттыру мақсатында тұлғаны психологиялық жағынан зерттеу іс-шаралары.

Кәсіби насихат- қоғамға аса қажетті мамандықтарға деген оқушының жағымды мотивациясын қалыптастыру.

Кәсіби ағартушылық - әр түрлі мамандықтар туралы мәлімдемелермен хабардар ету,олардың психологиялық тұрғыдан сипаттамасын, мамандық тарапынан адамға қойылатын талаптар туралы түсінік беру.

5. Кәсіби түзету –

оқушылардың кәсіби бағыттылы

ғы туралы білімдері анық байқал

маса, ( кәсіби қызығушылығы болмай немесе өз таңдауына сенімсіз болып көрінсе) сынып жетекшісін, пән мұғалімдерін ата-аналарын қатыстыра отырып, кәсіпке таңдауға

4. Кәсіби кеңес –

өз қалауындағы іс-әрекет түрі мен мамандығына қатысты жоспарын құрудағы нақты іс- әрекетке қатысты өзіннің қасиеттерімен қабілеттерін бағалаудағы консультант-психологпен оқушының бірлескен әрекеттері.

Бейіналды даярлықты екі кезеңде жүргіземіз.

2-кезең: бейіндік бағдарды анықтау, мұндағы басты мақсат – түрлі қызмет саласындағы тұлғаның қызығушылығы мен қажеттілігін, бейімін анықтау

1-кезең: ақпараттандыру, яғни жасөспірімдерді мамандықтар әлемімен таныстыру, жай ғана үстірт емес, әр мамандықтың адамға қоятын нақты талаптарымен тереңдей таныстыру

Ол үшін ең алдымен, тұлғаның өз мүмкіндіктерін тануына бағыт- бағдар береміз.

оқушының қабілеті мен қызығушылығын,

қажеттілігі мен мүмкіндігін ескере отырып, бейінін анықтауына

Адамның өзін-өзі тануы үшін өзіне және айналасындағыларға мәлім және беймәлім қырлары мен қасиеттерін білуіне

Бейінді бағдарлы оқытудың бағыттары:

Қоғамдық - гуманитарлық бағыт оқушылардан нәзіктік, адамгершілікті, ақын жандылықты, шешендікті талап ететін болғандықтан, әдебиет, қазақ тілі, тарих сабақтары басты назарда болғаны шарт. Бұл саланы тағдағандар болашақ тілші, әдебиет танушы, аудармашы, журналист, лингвист, диктор, т.б. мамандық ала алады.

Жаратылыстану – математикалық

бағыт- оқушылардан дәлдікті, нақтылықты, ғылымилықты талап ететін пән ретінде қарастырар болсақ, математика, физика, биология, география пәндері қажет. Бұл саланы тағдағандар болашақта медицина, киберниетика, экономика т.б. салалардан биікте болуымыз шарт.

10-сыныпты жалғастырған оқушылардың

таңдаған бағыты

Ескерту

Кез-келген жасөспірім мамандық таңдағанда оның екінші бір қыры – сол мамандық арқылы өсу жолына үлкен мән беруі тиіс. Мұны тым артық кеткендік деп қарауға болмайды. Өйткені, әр жасөспірім өзінің таңдаған мамандығының болашақ болмысы туралы тереңдей зерттеп білгені абзал. Сол үшін ой таразасына салып, өз қалауына сәйкес келетін 2-3 мамандықты салыстырып көру тиімді болмақ.

Мектеп оқушыларына кәсіптік бағдар беруде жас ерекшелігін ескере отырып, төмендегідей жұмыс формаларын жүргіземіз:

1-4 сыныптар үшін

Ойын, әңгіме, саяхат (мамандықтар әлемі, сурет көрмесі, тренинг)

5 - 9 сыныптар үшін

Сауалнама жүргізу, тренинг, сайыс, байқау, шығармалар байқауы, ашық есік күні (кәсіптік лицейлер, колледждерге), студенттермен кездесу, конференция, дебат, “Ең жақсы мамандық” реферат жазу.

“ Мамандық таңдау бойынша ата-аналарға арналған жадынама”

1. Балаңыздың болашақ мамандығын өзі таңдауына мүмкіндік беріңіз.

2. Оның таңдаған мамандығына деген қарсылық пен қолдауды бірге отырып талқылаңыз.

3. Мамандық таңдар кезінде тек материалдық пайданы ғана ойламай, балаңыздың рухани қанағаттанудың да естен шығармаңыз.

4. Болашақ мамандық таңдар кезде балаңыздың сол кәсіпке деген жарамдылығын да байқаңыз.

5. Егер мамандық таңдау барысында қарама-қайшылық туындап жатса, кеңесші мамандармен ақылдасыңыз.

6. Мамандық таңдауда балаңызды қыспалай бермеңіз, әйтпесе бұл жанжалға әкеп соқтыруы мүмкін.

7. Балаңыздың арманы орындалу үшін оған барынша қолдау көрсетуге тырысыңыз.

8. Егер балаңыз мамандық таңдауда қателескен болса, ол үшін кінәламаңыз, оны жөндеуге болады.

9. Егер балаңыз қандай да бір мамандыққа ертеден әуестене бастаса оған үйірмелер, әдебиеттер әр түрлі сабақтардың көмегімен осы қызы-

ғушылығын сақтауға мүмкіншілік беріңіз.

10. Балалар өз ата-аналарының мамандығына қатысты маман таңдауы

да мүмкін екенін есіңізге алыңыз.

мамандықты дұрыс таңдау үшін не қажет?

Мамандыққа дұрыс таңдау жасау үшін өзің, өзіңнің қабілеттерің, қызығушылықтарың мен бейімің, мінезің мен темпераментің туралы нақты не білуің керек?

Ол үшін сауалнама мен тестілерде берілген сұрақтарға нақты жауап беруің керек.

Оқушылармен жұмыстар

1.Сынып сағаттарына қатысу

2.Сауалнамалар алу

3.Әңгімелесу

4.Тренингтер өткізу

Оқушылардан алынатын сауалнама үлгісі

Әсет Бейсеуов атындағы орта мектеп мектепке дейінгі шағын орталығымен 9 сыныптары бойынша сауалнамаға аналитикалық талдау

Тақырып: «Сенің кәсіби ой-ниетің» тақырыбы Мақсаты: Оқушының мамандық таңдаудағы алға қойған мақсаттарын анықтау.

Қорытындысы: «Оқушының кәсіби ой – ниетін анықтау» сауалнамасы оқушылардың 9 сынып бітіргеннен кейінгі ойын, өзі таңдаған мамандығының мазмұны мен оның қоятын талаптары туралы біледі ме?, жасаған сұрақтарға жауап алу қалай жүзеге асырады? , жоспары іске аспаған жағдайда қосымша жоспары бар ма?- деген сұрақтарға жауап берді.

№

Оқушының аты-жөні

1

9 сыныпты бітірген соң, не істемек-сің?

2

Айдарханов Нурсултан

Ата-анаң не істе деп кеңес береді

Айдарханова Аксункар

10 сыныпта

3

Аймуханов Абзал

10 сыныпта

Таңдаған мамандығың-ның мазмұны туралы білесің бе?

4

10 сыныпта

Таңдаған мамандығың-ның адамға қояр талаптары туралы білесің бе?

10 сыныпта

Аманбаева Гулбану

Мед. Колледжге

Аз ған хабардармын

5

10 сыныпта

Аз ған хабардармын

6

Таңдаған мамандығыңа қажет болатын жеке қасиеттеріңді қалай дамыта-сың?

Адилов Серик

Азғана хабардармын

Колледжге оқы дейді

Алдасүгір Бекарыс

Аз ған хабардармын

10 сыныпта

Өз іңнің кәсіби ой- ниетіңді іске асыра аламын деп ойлайсың ба?

10 сыныпта

Аз ған хабардармын

Қосымша білім алу арқылы дамытамын

Аз ған хабардармын

Қосымша білім алу арқылы дамытамын

Қосал-

Иә

Аз ған хабардармын

10 сыныпта

10 сыныпта

Иә

Аз ған хабардармын

10 сыныпта

қы жоспа-рың бар

Иә

Аз ған хабардармын

Қосымша білім алу арқылы дамытам

Аз ған хабардармын

Хабарым жоқ

ма?

Иә

Қосымша білім алу арқылы дамытам

Иә

Аз ған хабардармын

Иә

Иә

Қосымша білім алу арқылы дамытам

Иә

Иә

Қосымша білім алу арқылы дамытам

Иә

Иә

Иә

9 А- сынып оқушыларының “Сенің кәсіби ой - ниетің”

сауалнама жұмысының мониторингісі

Оқушылармен жүргізілген жұмыстардың үлгісі

Әсет Бейсеуов атын орта мектеп мектепке дейінгі шағын орталығымен 10 - сынып оқушыларымен өткізілген жұмыстарына

Х А Т Т А М А № 1

Күні: 09.09.2013 ж

Қатысқандар:

10 - сынып оқушылары

Күн тәртібінде:

• «Мен кіммін?» тақырыбында танысу тренингі жүргізілді.

Педагог-психологтар: : Шуакбаева Б.С

Сейтжанова Б.А

Тыңдалды:

Сөйледі: Педагог-психолог Шуакбаева Б.С. Ол өз сөзінде өзі туралы, өз орны, құқығы мен міндеттері туралы айтты. Тренинг барысында “Өзін-өзі тексеру” жаттығу жүргізілді.

Мақсаты: Өзі туралы, өзінің қоғамда алатын орны туралы ойын дамыту; жеке позициясын түсіну. Әр бала бір парақ қағаз алады және оны төрт бөлікке бүктейді. ”Мен кіммін?” деген сұраққа 10 жауап жазыңыз. Оны жылдам жазса, басыңызға бірінші қандай жауап келсе, соны жазыңыз. Оны бірінші бағанға жаз. Екінші бағанға сол сұрраққа ата-анаңның пікірі сеніңше қалай, соны жаз. Үшінші бағанға сенің сол жағында отырған топтың мүшесі қалай жауап берер еді.

Парақты жинап аламын да араластырамын;кезекпен дауыстап оқимын, ал топ кім туралы екендігін анықтау керек. Осы берілген мінездемеге топтың қаншалықты келісетіні талқыланды.

Жаттығу “Сен кімсін?” Мақсаты: Өз туралы, өз орны, құқығы мен міндеттері туралы ойын дамыту. Балардың арқасына үлкен қалың қағаз шаншып қояды. Әрбіреуі бір-бірлерінің жауырындарына түйрелініп қойған қағаздағы көрсетілген сұраққа кем дегенде бір жауап жазу керек.

Талдау: Тапсырма ұнады ма? Өзіңіз туралы пікіріңіз өзгерді ме? Қандай әсер алдыңыздар?

Сөйледі: Педагог-психолог Сейтжанова Баян “Әр түрлі көзқарастағы әңгіме” тақырыбында әңгіме жүргізді. Проблеманың шешімін табуда әр түрлі рөлдік көзқарастарға кіру туралы айтылды.Оқушылар қандай да өзінің проблемасы бойынша әр түрлі рөлдік көзқарастарға кезекпен “кіре” отыра өзімен-өзі іштей диалог жүргізеді. Осындай 10 минуттық ішкі диалог аяқ астынан проблеманың шешімін табуға әкеледі.

Сөйледі: 10 ә сынып оқушысы Нұрниязов Сұңқар өз сөзінде өзі туралы, өзінің қоғамда алатын орны туралы ойын дамыту арқылы жеке позициясын түсіндірді. Әр баланың ”Мен кіммін?” деген сұраққа жауап беруіне аса назар аударғанын айтты.

Қаулы:

1.Оқушыларға өзге де тақырып аясында (жас ерекшелігіне сай) жұмыс түрлері жандандырылсын.

2. Сынып оқушылары мен мектеп психологтары, сынып жетекшілері тығыз байланыста болсын

Хатшы: Қонысбаева Р

Оқушылардың бейімділіктерін анықтайтын әдіс-тәсілдер

• 1.Дж.Голланд әдісі бойынша мінез –құлқының типін анықтау
• 2. Е.А.Климовтың “Жекелеп диагностикалау сауалнамасы”
• 3. Қызығушылық карта т.б.
• 4.Сауалнамалар
• 5.Бақылау жүргізу

Мамандық типтері: (Е. А. Климов)

“ Адам- табиғат” ( Ботаник, мал дәрігері, )

“ Адам- техника ” (жүргізуші, инженер, слесарь)

“ Адам- адам” (психолог, дәрігер, режиссер)

“ Адам- белгілі жүйе” (библиотекарь, программист )

“ Адам- көркем бейне” (актер, суретші, дизайнер)

Тақырыбы: «Мен қаладым»

саралаушы – диагностикалық

сұрақнамасы

Мақсаты: Оқушының

бейімділігі мен кәсіби

қызығушылықтарың

анықтау.

Қорытынды:

10 А сыныбы

9 а сыныбы

Оқытудың бағдары бойынша

қызығушылық диаграммасы

Оқытудың бағытын таңдау диаграммасы

Қорытынды

Зерттеу нәтижесі бойынша мектеп әкімшілігіне мәлімет беріледі, осы мәлімет негізінде ата-аналардың сұранысына қарай 9 – 10 сыныптардың оқу бағыты анықталады, әдістемелік отырыста қаралып, бекітілді.

Зерттеудің түп нұсқасы әр оқушының таңдайтын болашақ мамандықтарына негізделеді.

Зейін қойып

тыңдағандарыңызға

рахмет!