22 ?ырк?йек ?аза?стан халы?тарыны? тілдері мерекесіне орай 7 «Б» сыныбында ?ткен «Ту?ан тілім – тірлігімні? ай?а?ы» атты мектепішілік ашы? т?рбие са?атыны? жоспары
?йымдастырушы сынып жетекші: Конакбаева Жадыра Кабылбековна
Т?рбие са?аты ?тетін уа?ыт: 14 са?. 55 мин.
Т?рбие са?аты ?тілетін к?н: 18.09.15
Орны: №23 д?рісхана
Барлы? о?ушы саны:27
?атыс?аны: 26
Жастары: 12-13жж.
Т?рбие са?аты та?ырыбы
«Ту?ан тілім – тірлігімні? ай?а?ы»
Жалпы ма?саттар
1. Ана тілімізді? ма?ыздылы?ын т?сіну;
2. ?аза? тілді ??рметтеу;
3. «К?птілділік – заман талабы» ??ымын сезіну.
Т?йінді идеялар
Ту?ан тіл ж?не к?птілділік
Стратегиялар
«Ми?а шабуыл», «С?ттілік баспалда?ы», постер ?ор?ау, сыни ойлану?а арнайы дайындал?ан «С?йлейтін механизмдер», «Жеті керемет» стратегиясы.
К?рнекіліктер
АКТ, ?анатты с?здер жазыл?ан ?абыр?а ?а?аздары, видеоматериал, ?н ж?не т?рбие са?атыны? презентациясы.
Дерекк?здер
?Р Тіл туралы За?ыны? 4 – бабы,, Жа?сылыл?ова Г.И., Каженова А.М., Исмагилова Н.З. Интербелсенді ?діс- т?сілдер. ?дістемелік ??рал. ?скемен, 2014
О?ыту н?тижелері
1. Ана тілді? ма?ыздылы?ын т?сінеді;
2. ?аза? тілді ??рметтейді;
3. «К?птілділік – заман талабы» ??ымын сезінеді;
Т?рбие са?аты барысы
Уа?ыты
М??алімні? іс-?рекеті
О?ушыны? іс-?рекеті
Т?рбие са?аты кезе?дері:
1-кезе?.
?ызы?ушылы?ты ояту:
7 мин
Амандасу, т?рбие са?аты та?ырыбымен таныстыру, ма?сатты о?ушылардан с?рай отыра ми?а шабуыл жасау.
Ма?сатты о?ушылар ?з аттарынан белгілейді.
10 мин
Кіріспе с?з о?ушыларда (№1 ?осымша)
2-кезе?. Ма?ынаны ажырату:
18 мин
Алдын ала о?ушылар «?аза? тілі», «Орыс тілі», «А?ылшын тілі» топтарына б?лінеді.
О?ушылар топтасып отырады.
Шетелдік азаматтарды? ?аза? тілді ?аншалы?ты ме?геріп ж?ргендері жайлы видеоматериал ?ойылады.
Видео?а о?ушылар ?тымды ?орытынды жасап, пікірлерін білдіреді.
Постер ?ор?ау?а ?аза? тілі, орыс тілі ж?не а?ылшын тіліні? ма?ыздылы?ын ашу ?шін тапсырма беріледі.
?ш топ ?здеріні? топ атауларына байланысты ?ш тілді? ?мірдегі ма?ыздылы?ын айтып, ?ор?айды.
?ор?а?ан постерлерін «С?йлейтін механизмдерге» ?арай отыра сыни ойлана отыра «Ми?а шабуыл» стратегиясы ар?ылы т?йіндейді.
Жас ерекшеліктеріне сай, о?ып кеткен, білетін ма?л?маттарын еске т?сіре отыра та?тада к?рсетілген тапсырманы орындайды.
3-кезе?. Ой- тол?аныс:
5 мин
«Жеті керемет» стратегиясы ар?ылы б?гінгі т?рбие са?атын ?орытындылаймын.
Белсенділік таныту.
Рефлексия
5 мин
«С?ттілік баспалда?ы» стратегиясы ар?ылы кері байланыс жасау?а ой тастаймын.
?здеріні? ал?ан ?серлерімен б?ліседі.
?здері дайында?ын М. Шахановты? «Рух пен тіл» патриотты? та?ырыпта?ы ?нін орындайды.
№1 Тіркеме
1-ж?ргізуші: Армысыздар, ?ымбатты ?она?тар! ?ла?атты ?стаздар мен о?ушылар!
Ана тілім, ж?регісі? анамны?.
Ж?рек-ана, мен ?зі?нен жаралдым.
Са?ат сайын саулы?ы?ды тілеймін,
Сенсіз мынау керегі не ?аламны?!
Сені? ?рбір тынысы?мен к?н кешем,
Сен ар?ылы тіршілікпен тілдесем.
2-ж?ргізуші: 22 ?ырк?йек – ?аза?стан Республикасыны? халы?тарыны? тілдер мерекесі к?ніне орай ?здері?ізбен ?ауышып отырмыз. Олай болса, мерекелік «Ту?ан тілім – тірлігімні? ай?а?ы» ашы? т?рбие са?атымызды бастайы?!
1-ж?ргізуші: Тіл – ?андай ?лтта, елде болмасын ?р?ашан ?астерлі де ??діретті. Ол ?рбір адам?а ана с?тімен бірге еніп, ?алыптасады. Тіл - ?рбір елді? жаны.
2-ж?ргізуші: Осыдан тура 26 жыл б?рын – 1989 жылы 22 ?ырк?йек к?ні "Тіл туралы" за? ?абылдан?ан болатын. Б?л за?да ?аза? ССР-ні? мемлекеттік тілі ?аза? тілі, ал орыс тілі — ?лтаралы? тіл деп бекітілген еді.
1-ж?ргізуші: Кешімізді? тізгінін к?семс?з шеберлеріне берейік!
«?аза? тілі» Ма?жан Ж?мабаев
К?ш кеміді, айбынды ту ??лады;
Кеше батыр – б?гін ?ор?а?, б??ады.
Ерікке ?мтыл?ан ?ш?ыр жаны кісенде,
?ан суын?ан, ж?рек сол?ын со?ады.
?ыран ??сты? ?ос ?анаты ?ыр?ылды,
К?ндей к?шті, к?ркіреген ел тынды.
Ас?ар Алтай – алтын ана есте жо?,
Батыр, хандар – ас?ан жандар ?мытылды!
Ерлік, елдік, бірлік, ?айрат, ба?, арды?,
Жауыз та?дыр жойды б?рін не барды? …
Алтын К?ннен ба?асыз бір белгі боп,
Н?рлы ж?лдыз, бабам тілі, сен ?алды?!
Жары? к?рмей жатса? да ?за?, кен – тілім,
Таза, тере?, ?ткір, к?шті, ке? тілім.
Тарап кеткен балалары?ды бауыры?а
А? ?олы?мен тарта аларсы? сен, тілім!
«?йрен ана тілі?ді» Ораза?ын Ас?ар
?з тілі?сіз к?рсе? де ?з к?ні?ді,
?з тілі?сіз болса? да ас?ан білімді.
?з хал?ы?а бола алмайсы? азамат,
Білмей т?рып ту?ан ана тілі?ді.
?лде ?алай жо?алтса ана баласын,
Бала іздеп таппай ма ?з анасын.
?гей шеше секілді ?зге тіл де ?гей,
?з тілі?мен ертерек тап жарасым.
Сенде айып жо?, тілі? де емес кін?лі,
Ешкімні? жо? болса да о?ан к?м?ні.
?йренбесе?, ?з тілі?ді білмесе?.
Жазы?сыз-а? жаз?ырып ел т?рады.
?аны? жаны?, ?аза?ы ?лтты? т?рі? бар,
Сенен ?лгі алар ?ызы?, ?лы? бар.
Перзентісі? еркін, азат халы?ты?,
Т?уелсіз ел, м?ртебелі тілі? бар.
«Тамырсыздану ?аупіні? т?жырымдамасы» М?хтар Шаханов
Жа?андану рухсызды?ы ?з же?ісін тойлауда.
Содан ?азір ?аншама адам бейім былай ойлау?а:
“Мен ?ай тілде еркін с?йлеп, о?и алам, жаза алам,
Білім, ж?мыс, нан таба алам, сол тіл-мені? ?з анам”
Біра? ?арсы т?жырым бар осы адас?ан байлам?а:
Біз жал?ыны мойындамай, ??а алмаймыз жалпыны.
Тіршілікте бір адамды шексіз с?ю ар?ылы
Адамзатты тану ?рі с?юге жол табасы?.
?з ?лты?ны? тілін, салтын, пар?ын с?ю ар?ылы
К?ллі ?лемдік биікке ?рлеп, арда?тайсы? жалпыны.
Сан т?рлі тіл ме?гереміз, айдындап ой ?ар?ыны.
Ал ?аламды? орта? тілсіз-
Бірлік –г?лсіз, сенім –н?рсыз,
Біра? ана тілі?е оны? т?спеу керек сал?ыны.
?з тілі?ді жерсінбеуді?,
?з ана?ды менсінбеді?
Арсызды?ы ?ай д?уірде болып еді тап?ырлы??
Ол –рухани м?гедектік ?рі ?лтты? сат?ынды??
Аз ?ай?ы ма, талабы?ды т?сінігі? алдаса?.
Мейлі он тіл,
Тіпті ж?з тіл ме?гергені? далбаса
?з ?лты?ны? тілі менен рухы
Ой-сана?а іргетас боп ?алмаса.
2-ж?ргізуші: Жалпы 6 мы??а жуы? тілді? 100-і ?ана мемлекеттік деген статус?а ие бол?ан. 1989 жылы «Тіл туралы» За? ?абылдан?аннан бері ?аза? тілі де осы мемлекеттерді? ?атарына кіргеніне ?уаныштымыз. Елімізде 120дан астам ?лттар т?рады, оларды? ?з ана тілдеріне деген бізді? республткада шектеу жо?.
1-ж?ргізуші: Онда ?азір, бізді? о?ушылар дайында?ан «Украин халы? ?ніне» кезек берейік.
1-ж?ргізуші: К?рермен ?ауым?а тіл туралы ?ызы?ты деректерімізді б?лісіе кеткеніміз ж?н сия?ты.
2-ж?ргізуші: Ендеше, адамзат тарихында?ы к?п тілді ме?герген полиглот ?алымдар мен бас?а да тіл туралы ?ызы?ты фактілерімізді естері?ізге сала ж?рі?іздер
1-ж?ргізуші : Шы?ыс ??ламасы ?л-Фараби 70-ке жуы? тілді ме?герген.
?лы Абай орыс, ?аза? тілдерімен ?атар парсы, араб тілдерін ме?герген. Орыс тілін орта жастан асып барып, кеш ме?герген.
2-ж?ргізуші: А.С.Пушкин француз, а?ылшын, неміс, итальян, испан, латын, грек, славян тілдерін білген. К?не еврей тілін зерттеген.
1-ж?ргізуші : Д?ниедегі барлы? аударма шы?армаларды? 33% а?ылшын тілінен аударылса, 15 % – француз тілінен, ал 1% неміс тілінен аударылады.
2-ж?ргізуші: Олай болса, ??рметті о?ушылар, тілді ?йрену еш?ашан кеш емес. Ол ?шін тек ниет пен е?бектену ?ана ?ажет.