Саба?ты? та?ырыбы: Т?уелсіздік-тілегім, елім деп со??ан ж?регім!
Ма?саты: Желто?сан о?и?асы ар?ылы ж?здеген жылдар бойы бабаларымызды? арманда?ан егемендігіне ?ол жеткізу жолында талай бозда?тарымызды? жал?ан айыппен ??рбан бол?андарын о?ушылар?а жете ??ындыру; о?ушыларды? д?ниетанымын ке?ейту, Отанды с?юге, ??рметтеуге, адамгершілікке, ?ділеттілікке, ел мен жерді? ?адір – ?асиетін ??ыну?а т?рбиелеу.
О?ушыларды? ?ткен тарихымыз?а деген ?лтты? к?з?арастарын ?алыптастыру ж?не егемен елімізді са?тау?а ж?не оны г?лдендіруге ??штар патриотты? к?ш – ?уаты мол жастарды т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: интеллектуалды т?рбие са?аты
К?рнекілігі: ?аза?стан Республикасыны? р?міздері, слайдтар, шы?армашылы? ж?мыстары
Саба? барысы:І ?йымдастыру;
Амандасу, о?ушылар?а бір-біріне жа?сы тілек айт?ызу
М??алімні? кіріспе с?зі:
??рметті ?она?тар, ?ла?атты ?стаздар мен ш?кірттер! Б?гінгі елімізді? сан мы? жылдар бойы арманда?ан, сол жолда ?асырлар бойы найзаны? ?шымен, ерлерімізді? ерен ісімен, кешегі д?ниені д?р сілкіндірген желто?сан о?и?асымен келген, тарихымызда алтын ?ріптермен жазылып ?алатын Т?уелсіздік мерекесіне арнал?ан «Т?уелсіздік- тірегім, елім деп со??ан ж?регім!» атты т?рбие са?атымыз?а ?ош келді?іздер!
?Р Мемлекеттік ?н?раны орындалады
16 желто?сан – Алты алашты? айбынын ай?а?та?ан, ата - бабамызды? арманы орындалып, жасампазды?ымызды жа?а белеске к?терген Т?уелсіздік к?ні. ?ткен ?асырды? 1991 жыл?ы 16 желто?санда Призидент Н?рс?лтан Назарбаев ?ол ?ой?ан Конституциялы? За?нан бастау ал?ан т?уелсіздігімізге, міне, 24 жыл толыпты. «Ба?ыт – ба?асын білгенні? басында ?ана т?рады»,- деп елбасы с?зі т?уелсіздігімізді т?у етіп т?ру?а ша?ырып т?р?андай емес пе?! Данаг?й бабаларымыз: халы?ты? ?мірі мемлекетті? ?мір с?руіні? м?н - ма?ынасына айнал?анда ?ана адамдар рухани тірекке табан тірейді деп тегін айтпа?ан ?ой. Т?уелсіздік – б?л азап пен т?зімні?, халы?ты? сан ?асырлар бойы еркіндікті а?са?ан шыдамыны? ?теуі. Т?уелсіздік – 1986 жыл?ы Желто?сан о?и?асында ала??а шы??ан жастарды? ерік - жігері, е? алдымен барша ?аза?станды?тарды? арман - м?ратыны? салтанат ??руы. Жа?а ?лемдегі жа?а ?аза?станны? б?гінгі ??діретті к?ші ел бірлігінде, ?лттар татулы?ында жатыр. Сан т?рлі кедергілер мен ауыр сындар?а ?арамастан, еліміз т?уелсіздігіні? ?рбір ?адамы ?ай кезде де бізді? ж?регімізді айры?ша тол?ыныс?а б?лейді, кеудемізді ?уаныш кернейді. Б?л – шынайы сезімді ?зіні? ту?ан Отаныны? патриоты мен тек оны? еркін азаматы ?ана сезіне алады. Тарихын ?астерлейтін ?рпа? сіздерсіздер!
Топтастыру;
1-с?ра?: Желто?сан о?и?асыны? шы?у себебі не?
М??алім: 1986 жылы 16 желто?санда ?аза?стан компартиясы орталы? комитетіні? пленумы болды, онда Д. А. ?онаевты ?аза?стан компартиясы орталы? комитетіні? бірінші хатшылы?ынан босатып, орнына Колбинді сайлады. Колбин ?аза?станда т?рмайды, онда ?ызмет етпеген. Міне, осы пленум шешіміне ?аза? жастары бейбіт т?рде наразылы? білдіріп ала??а шы?ты. Жастар шеруі желто?сан айыны? 17-18 к?ндері болды. Б?л о?и?а сол себепті де тарихта "желто?сан о?и?асы" деген атпен ?алды.
2-с?ра?: ?ділдік ?шін к?рескен жастарды? ?аншасы жауап?а тартылды? Желто?сан о?и?асында ерен ерлігімен к?зге т?скендер болды ма, олар кімдер?
М??алім: Б?л о?и?а?а байланысты 103 адам жауап?а тартылды. 99-ы сотталды. Алматы ?аласы бойынша 2395 адам ?амау?а алынып, 309 студент о?удан шы?арыл?ан, 99-ны? ішінде 2 адам ?лім жазасына кесілген. Олар: ?айрат Рыс??лбеков, Мырза?али ?бді??лов. Желто?сан о?и?асында ерен ерлігімен к?ге т?скендер ?те к?п, соларды? бірі – ?айрат. Ол ?ыршын жасын ?иды. О?ан ?лкен айып та?ылды. И?, ізгілік атаулыдан к?дер ?зіп, е? со??ы ?міті, бар сенімі к?йреген, рухани езілген бала? жігіт- ?айрат. ?айрат- есіл ер. К?зі тірісінде жаз?ан ?ле?дері мен м?лтек ойлары адам ж?регін тебірентеді. Ендеше, ?айратты? «?ара??ыда к?зге т?ссін к?ле?кем» деп аталатын т?рмеде жаз?ан м?лтек ойларына кезек берейік:
1-о?ушы;.Б?л д?ниедегі е? зор ба?ыт — еркіндік екен ?ой, кім білген. Адамны? бостанды?та?ы бір к?ні ?апаста?ы бар ??мырдан ?лде?айда ?ымбат екенін енді білгендеймін. Осы т?рмедегі бізді? к?німізді адам т?гіл, итке бермесін.
*
2-о?ушы;.Арман ?уды? ба, алды?а ?ара, арты?а ала? болма! ?мірді? ?ткелін іздеп тапты? ба, ж?рексінбе, к?зді ж?м да ?ойып кет, белді шеш те, кешіп ?т.
*
3-о?ушы;.Д?ниедегі е? жаман н?рсе — к?дік. Б?л ша??а дейін мен тыныста?ан к?ндер мен кешкен тіршілік онша ?за? емес. Біра? к?рделі, аумалы-т?кпелі, б?рала?ы мен шыр?ала?ы да бір?атар. Осынау на?а?тан к?йген ?ш айды? ішінде мен шерменде, к?дік дегенні? не екенін білгендей болдым. Тірі кісі ?шін, ?сіресе, ?зін жазы?сыз жазы?ты сезінуден жаман н?рсе жо?.
*
4-о?ушы;.Д?ниеде ??дайды? бергені де еште?е емес, бергенін ?айтып ал?аны да еште?е емес, біра? берейін деп т?рып бермей ?ой?аны жаман екен. ?лгенше ?мірі есі?нен кетпейді.
Жайнаг?л; Жас аруды? жанарында – Желто?сан,
?анды ?асыр табанында – Желто?сан.
?аралы ?мір ?айыстыр?ан хал?ымны?,
?ара т?ман ?аба?ында – Желто?сан.
Жауызды?ты жас?а?ан да – Желто?сан,
Жа?а ??мыр баста?ан да – Желто?сан.
Жазы?сызды? к?з жасына жуынып,
Аба?ты?а таста?ан да – Желто?сан.
Намысымны? шыра?ы да – Желто?сан,
С?р?ай ?мір сына?ы да – Желто?сан.
Жігіттерді? ?раны да - Желто?сан,
Жа?а к?нні? шуа?ы да – Желто?сан.
Д?улет; ЖЕЛТО?САН БОЗДА?ТАРЫ
Желто?санда бір сыр бар,
Жел со?сын, мейлі жаусын ?ар.
?мытылмас еш?ашан
?айрат, Л?ззат ?ыршындар.
Желто?санны? ?арамай ыз?арына,
Желто?санны? ?арамай ызбарына.
Т?уелсіздік т??ыр?а жету ?шін
?лді талай бозда?тар желто?сан м?здарында.
Аппа? ?ар ?ызыл ?ан?а боялды,
?шкен рух, с?нген ?міт ?айта жанды, оянды.
Ата - бабам ?алай айт?ан ?алт?ысыз
Ерді намыс ?лтірер, ал ?амыс ?оянды.
К?рдік біздер ?орлы? пенен зорлы? та,
?анша аязда дірілдедік, то?ды? та.
Біра? біздер бермедік ?р намысты
О?ан д?лел сонау ?анды желто?сан
Желто?санда жар?ылдады?, жанды? та.
?оры?ты с?м КСРО ?р намыстан,
З?лымдар, ?атыгездер ?лді д?шпан.
Б?гінде Т?уелсіздік т??ырында
?лемге аты м?ш??р ?аза?стан.
К?РІНІС: « Т?УЕЛСІЗДІКТІ? А? ТА?Ы»
«Баланы? т?сінде» ?й?ыда?ы бала бейнесін сомда?ан-Ж?машев Айдархан,
бала?а т?сінде шыра? ?ста?ан періште келіп:
- Бала?ай, т?ршы! Та? атып ?алды. Мына шыра??а ?арашы, б?л са?ан берілген ба?ыт ??сы! – деп ??сын бала?а ?сындыда кенет жебеуші періште жо? болып кетті.
Осы с?тте ?й?ылы ояу немересі к?зін у?алап, ?жесіне:
- ?же, шыра?ты ?стап алайы?шы – дейді.
?жесі болса, бісмілл?сін айтып, шошын?ан немересіні? басын ?стап ?лек.
- ?же, т?с к?рдім, жап-жары? к?нді к?рдім.
- Айналайын, ол сені? ба?ыты?, елі?ні? ба?ыты!
Т?уелсіздігі?ні? м??гі жары? к?ні!
- Ендеше, мен ?стаздарымнан, достарымнан с?йінші с?раймын.
- Ала?ай! С?йінші! Т?уелсіздікті? а? та?ы атып келеді!-деп ?уан?ан бала т?ра ж?гірді.
Бекежан: Т?уелсіз аппа? та? атты,
Сейілді к?ктен б?лтты к?н
?ш ?асыр к?ткен азатты?
?аза?ым ?шін ??т б?гін
?адады? шатты? уы?ын,
егемен елсі? енді деп,
К?міс к?н кесті кіндігін
Егемен болды? ел болды?
?аза?ым,біра? шіренбе.
Ерте?іне сенген ж?рт
Алладан рахым тілеуде!
Айдархан; Т?уелсіздік т?скен жо? ?ой аспаннан,
Тарихы оны? тым ?ріден бастал?ан.
Боданды?тан ??т?арам деп елімді,
Талай бозда? ?ара жерді жастан?ан
Т?уелсіз 24 жыл! Туы?ды биік ?стады?.
К?терді хал?ы? уа?ытты? ?атал ?ыспа?ын.
К?ші?ді бастап ба?ытты болаша?ы?а,
Жасай бер, жаса,Т?уелсіз ?аза?станым!
Саба?ты ?орытындылау; 1. «Т?уелсіздік» с?зіне талдау жасау.
1-о?ушы Т –Те?дік
2-о?ушы ? –?ділдік
3-о?ушы У-уа?ыт
4- о?ушы Е-егемендік
5-о?ушы Л-?ріпі –лайланба?ан
6-о?ушы С-сенімді
7-о?ушы І-ілтипатты
8-о?ушы З-зайырлы
9-о?ушы Д-демократиялы
10-о?ушы І-ілгерілеген
11-о?ушы К-керемет ел
2. «Мені? т?уелсіз еліме тілегім»
О?ушылар ?здеріні? еліне деген ж?рекжарды тілектерін жазып ?алдырады.
М??алім: Міне, о?ушылар ?здері? айтып отыр?андай осы о?и?адан кейін бізді? ?аза?станымыз ?зіні? т?уелсіздігін алды. ?аза?станны? т?уелсіздік ал?анына биыл?ы жылы 20 жыл тол?алы отыр. Басы ая?ы 20 жылда еліміз ауыз толтырып айтарлы?тай жетістіктер биігінен к?рінді. ?лемні? ?ркениетті мемлекеттері ?аза?станды танып білді. Олармен аралас – ??ралас болу?а сол ар?ылы сол елді? м?дениетін, ?дебиетін толы?ыра? айт?анда, рухани д?ниесін ?не бойына сі?іруге, жа?сы жа?тарын ?абылдау?а жан – жа?ты м?мкіндік туды. Сонымен ?атар «Біз ?аза?станды?тармыз» деп кеуде кере шаттану?а да б?гінгі уа?ыт ?рдісі бізге м?мкіндік ту?ызып отыр. Т?уелсіздік хал?ымыз?а аспаннан т?скен ??діретті? сыйы емес. Ол ?асырлар?а созыл?ан ата – баба ?анды жоры?ыны?, дабылды – дуылды к?ресіні? за?ды жал?асы. Жатса т?сінен, т?рса есінен бір с?т кетпеген бабаларды? ?асырлы? арманы еді. Тере?нен ойлап, тебірене тол?аса? хал?ымызды? барша тарихы осы т?уелсіздік ?шін, елдік ?шін, халы?ты? бас бостанды?ы ?шін к?рес еді.Желто?сан о?и?алары – ?аза?стан тарихында?ы естен кетпес, аса ауыр ж?не ?ай?ылы беттерді? бірі. Екі ?асыр бойы езіп келген империяны? ?уатты ??рсауын б?зып, отарлаушыларды? тас ше?гел ??лды?ынан ??тылуды к?ксеген жастарды? к?з жасы, ?аны бекерге т?гілмепті. Он екіде бір г?лі ашылмай ?ыршын кеткен Асан?ызы Лязатты?, Сыпытай?лы Ерболды?, М??анбетжан?ызы С?бираны?, Но?айбай?лы ?айратты? а?са?ан армандары мен ?міт тілектері б?л к?нде толы? ж?зеге асты.Желто?сан о?и?асы
- б?л ерлікті? тарихы,
- республикада?ы хал?ымызды? рухани же?ісі,
- демократия?а жол ашу,
- т?уелсіздікті? ал?аш?ы беті
К?п ?замай ?аза?стан Республикасы т?уелсіздігін алды. 1991 жылы 16 желто?санда ?аза?стан Республикасыны? Президентіні? ?Р т?уелсіздігі ж?нінде Конституциялы? за?ы ?абылданды. ?Р президенті Н. ?. Назарбаевты? «1986 жылы 17, 18 желто?сан?а ?атыс?андарды а?тау ж?нінде» 1991 жылы жарлы?ы шы?ты. Осыдан кейін елімізді? басшысы 17 – желто?санды «демократиялы? жа?ару» к?ні деп жариялады.
?н: «Т?уелсіз елім-?аза?стан»
Хормен; «Б?л д?ниеде бізді? бір ?ана Отанымыз бар, ол – т?уелсіз ?аза?стан» барлы? о?ушы хорымен айтады.
Музыкалы? ?зіліс:?лдарды? орындауында «К?к туды? желбірегені» ?ні
