Егер адам тама?тану режімін б?зса, жеке басты? гигиенасын са?тамаса, онда ас?азан-ішек жолдарыны? ?алыпты ?ызметі б?зылуы ж?не адамны? ?р т?рлі ж??палы аурулар?а шалды?уы, сондай-а? тама?тан улануы м?мкін. Сонды?тан да ?р адам жеке басты? гигиенасын са?тау ?ажет, к?рінген жерден жеміс жидектерді бас?а да жейтін заттарды алмау керек. Кейде са?тау мерзімі ?тіп кеткен консервілер, жылы жерде са?тал?ан с?т, с?збе, ?те к?п турып ?ал?ан ж?мырт?аларды пайдалан?ан кезінде улану м?мкін.Ішек ж??палы ауруы- ішек аурулары ауру ?оздыратын микробтар ар?ылы пайда болады. Б?л микробтар лас ыдыстарды ?олдан?ан кезде, к?к?ністер мен жемістерді тазартып ж?май жегенде сонымен ?атар ?ір ?олдан да ж??ады.Шыбындарда ішек ауруларын таратушылар болып табылады. Микробтар ішекте к?бейіп, у б?леді, с?йтіп адам организмін улайды. ?антыш?а?(дизентерия), іш с?зегі, тырыс?а? сия?ты ішек аурулары адам ?мірі ?шін ?те ?ауыпты. Сонды?тан да атал?ан ауруларды? алдын алу ?шін е? алдымен жеке басты? гигиенасын ?ата? са?тау ?ажет. Ал егер ас?азан- ішек жолдарыны? ?алыпты ж?мысы б?зыл?ан кезде, дереу д?рігерге к?ріну ?ажет. ?азіргі заманда ?зімізді? ?ала к?шелерінде ?те к?п б?ліштер, самсалар, сонымен ?атар шашлы? та сатылып жатады. Ол та?ам ?алай ?зірлегенін ?рине біз білмейміз. ?арнымыз аш?анда сатып жейсаламыз. Соны? ?зі бір ?ателік, ?йткені к?шеде сатылатын та?амдар санитарлы? талаптарын кейде са?тамайды, соны? кесірінен адамдар тама?тан уланып жатады. Тама? ар?ылы келесі микробтар адам организміне т?седі. Ол сальмонеллаза, ?азды? ж?не ?йректі? ж?мырт?аларында кездеседі. Сонымен ?атар ет ?німдерінде, пісірілмеген с?ттен жасал?ан та?амдар сапасыз салаттарды пайдалан?ан кезде адам сальмонеллаза ауруына шалды?уы м?мкін. Осы аурулар?а шалды?пау ?шін санитарлы? ережелерді ?ата? са?тау ?ажет, ?сіресе аспазды? ?німдерді ?ажетті нормада ысты? ?ндеуден міндетті т?рде ?ткізген д?рыс. Ал стафилакоктармен уланудан са?тану ?шін с?тті ?айнату, ж?мырт?аны? сапасын м??ият тексеру керек, сондай-а? еріген балм?зда?ты ?айтадан ?атырып пайдаланба?ан ж?н. Т?рып ?ал?ан балы?тарда ж?не д?рыс стерилизацияланба?ан консервілерде ботулинус микробтары тез к?бейеді. Ол микроб адамны? ж?йке ж?йесіне за?ым келтіреді. 3.Саба? ?ортындысы: Жа?а та?ырып бойынша о??шыларды? игерген білімдерін тексеру
?ойылатын с?ра?тар.
1.Ішек аурулар т?ралы та?ы да не білесі?дер?
2.Жеке басты? гигиенасын са?тамаса, адам ?андай аурулар?а шалды?ады?
Просмотр содержимого документа
«Та?амды? факторлармен байланысатын ж??палы аурулар »
Тақырып: Тағамдық факторлармен байланысатын жұқпалы аурулар
Мақсаты: жұқпалы аурулар туралы жалпы мәлімет беріп, оқушылардың білім білік дағдыларын қалыптастыру,оқушылардың ойлау, есте сақтау, алған білімін өз бетінше қолдана білуін қадағалау, тазалық гигиеналық талаптарды жетік білуге және оны сақтауға үйрету..
Оқыту әдісі: тусіндіру, әңгімелесу арқылы сабақты пысықтау
Сабақ барысы
1. Ұйымдастыру кезені.
Оқушылармен амандасу, түгендеу;
Сабаққа дайындықтарын тексеру;
2. Жаңа тақырыпты түсіндіру. Бүгінгі сабақтың мақсаты жұқпалы аурулардан сақтану әдісін меңгеру. Адамның өмір сүрүін тамақтанусыз көзге елестету мүмкін емес. Тамақ қуат алу үшін, ұлпалардың түзілуі және қайтаданқалпына келуі үшін, сондай-ақ организімде физиологиялық процестердің жүруі үшін өте қажет.
Егер адам тамақтану режімін бұзса, жеке бастың гигиенасын сақтамаса, онда асқазан-ішек жолдарының қалыпты қызметі бұзылуы және адамның әр түрлі жұқпалы ауруларға шалдығуы, сондай-ақ тамақтан улануы мүмкін. Сондықтан да әр адам жеке бастың гигиенасын сақтау қажет, көрінген жерден жеміс жидектерді басқа да жейтін заттарды алмау керек. Кейде сақтау мерзімі өтіп кеткен консервілер, жылы жерде сақталған сүт, сүзбе, өте көп турып қалған жұмыртқаларды пайдаланған кезінде улану мүмкін.Ішек жұқпалы ауруы- ішек аурулары ауру қоздыратын микробтар арқылы пайда болады. Бұл микробтар лас ыдыстарды қолданған кезде, көкөністер мен жемістерді тазартып жұмай жегенде сонымен қатар қір қолдан да жұғады.Шыбындарда ішек ауруларын таратушылар болып табылады. Микробтар ішекте көбейіп, у бөледі, сөйтіп адам организмін улайды. Қантышқақ(дизентерия), іш сүзегі, тырысқақ сияқты ішек аурулары адам өмірі үшін өте қауыпты. Сондықтан да аталған аурулардың алдын алу үшін ең алдымен жеке бастың гигиенасын қатаң сақтау қажет. Ал егер асқазан- ішек жолдарының қалыпты жұмысы бұзылған кезде, дереу дәрігерге көріну қажет. Қазіргі заманда өзіміздің қала көшелерінде өте көп бәліштер, самсалар, сонымен қатар шашлық та сатылып жатады. Ол тағам қалай әзірлегенін әрине біз білмейміз. Қарнымыз ашқанда сатып жейсаламыз. Соның өзі бір қателік, өйткені көшеде сатылатын тағамдар санитарлық талаптарын кейде сақтамайды, соның кесірінен адамдар тамақтан уланып жатады. Тамақ арқылы келесі микробтар адам организміне түседі. Ол сальмонеллаза, қаздың және үйректің жұмыртқаларында кездеседі. Сонымен қатар ет өнімдерінде, пісірілмеген сүттен жасалған тағамдар сапасыз салаттарды пайдаланған кезде адам сальмонеллаза ауруына шалдығуы мүмкін. Осы ауруларға шалдықпау үшін санитарлық ережелерді қатаң сақтау қажет, әсіресе аспаздық өнімдерді қажетті нормада ыстық өндеуден міндетті түрде өткізген дұрыс. Ал стафилакоктармен уланудан сақтану үшін сүтті қайнату, жұмыртқаның сапасын мұқият тексеру керек, сондай-ақ еріген балмұздақты қайтадан қатырып пайдаланбаған жөн. Тұрып қалған балықтарда және дұрыс стерилизацияланбаған консервілерде ботулинус микробтары тез көбейеді. Ол микроб адамның жүйке жүйесіне зақым келтіреді. 3.Сабақ қортындысы: Жаңа тақырып бойынша оқұшылардың игерген білімдерін тексеру
Қойылатын сұрақтар.
1.Ішек аурулар тұралы тағы да не білесіңдер?
2.Жеке бастың гигиенасын сақтамаса, адам қандай ауруларға шалдығады?
3.Адам организміне стафилакок қандай жағдайда түсүі мүмкін?
4.Жұқпалы ішек ауруы туралы не білесіңдер?
5.Дизентерея туралы не білесіңдер?
6.Уланудың алдын алу үшін қандай шараларды қолданған жөн?
4. Үй тапсырмасын беру. Дәрісті қайталау, жұқпалы ауру туралы жалпы мәлемет жинап, баяндама дайындау.
