?ызылорда облысы, Шиелі ауданы, С?лут?бе ауылы, № 142 орта мектепті? ?аза? тілі п?ніні? м??алімі Надирбекова Кулайхан
Саба?ты? та?ырыбы: ?ткен ша?ты? т?рлері. Жедел ?ткен ша?.
Саба?ты? білімділік ма?саты: етістікті? ша?тары туралы о?ушыларды? т?сінігін дамыту.?ткен ша?ты? т?рлері туралы т?сінік бере отырып, ?зіне т?н ерекшеліктерін ??ындыру.
дамытушылы? ма?саты: етістік ша?тарыны? м?н-ма?ынасын т?сініп пайдалану жолдарын ?йрену; байланыстырып с?йлеуге жатты?тыру;жатты?у ж?мыстарын орындату ар?ылы етістікті? ша?тары туралы о?ушыларды? ойын дамыту;
т?рбиелік ма?саты: адамгершілікке, е?бекке баулу.
Саба?ты? т?рі: білім да?дысын ?алыптастыру саба?ы.
Просмотр содержимого документа
«Саба?ты? та??ырыбы: ?ткен ша?ты? т?рлері»
Қызылорда облысы, Шиелі ауданы, Сұлутөбе ауылы, № 142 орта мектептің қазақ тілі пәнінің мұғалімі Надирбекова Кулайхан
Сабақтың тақырыбы: Өткен шақтың түрлері. Жедел өткен шақ.
Сабақтың білімділік мақсаты: етістіктің шақтары туралы оқушылардың түсінігін дамыту.Өткен шақтың түрлері туралы түсінік бере отырып, өзіне тән ерекшеліктерін ұғындыру.
дамытушылық мақсаты: етістік шақтарының мән-мағынасын түсініп пайдалану жолдарын үйрену; байланыстырып сөйлеуге жаттықтыру;жаттығу жұмыстарын орындату арқылы етістіктің шақтары туралы оқушылардың ойын дамыту;
тәрбиелік мақсаты: адамгершілікке, еңбекке баулу.
Сабақтың түрі: білім дағдысын қалыптастыру сабағы.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.146-жаттығу. Мәтінді оқып, мазмұнын толық жазып келу.
Сөйлемдерді аяқтап тұрған етістіктердің осы шақ немесе келер шақ екенін анықтаңдар.
Тақырыптық байланыс болуын ескеріп, өткенді еске түсіру.
Сұрақ-жауап арқылы өтілген материалдар еске түсіріледі.
- Етістіктің шақтары дегеніміз не?
- Келер шақтың түрлерін ата.
- Ауыспалы осы шақ пен ауыспалы келер шақ қалай ажыратылады?
Ү.Жаңа материалдың мазмұнымен таныстыру. Өткен шақ қимылдың, іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәттен бұрын болып, істеліп кеткенін білдіреді.
Мысалы: Ол оқуды бітірді.(бітіру) Мен бұл кітапты оқыдым.(оқу) Ол кезде сен оннан асқансың. (асу) Шалдың бір баласы болыпты.(болу)
Жедел өткен шақ- қимылдың ,іс-әркеттің таяу уақытта болғанын, орындалғанын білдіреді.
Жедел өткен шақ етістіктің түбіріне –ды,-ді,ты,-ті жұрнағы қосылу арқылы жасалып, жіктеліп қолданылады. Мысалы: асан домбыра тарт-ты, мен өлең айт-ты-м. Сен үйге келме-ді-ң.
Жедел өткен шақтың жіктелу үлгісі
жақ
жекше
көпше
І
ІІ
ІІІ
Келдім, айттым, алмадым
Келдің, айттың, алмадың
Келдіңіз, айттыңыз, алмадыңыз
Келді-,айтты-, алмады-
Келдік, айттық, алмадық
Келдіңдер, айттыңдар, алмадыңдар
Келдіңіздер, айттыңыздар, алмадыңыздар
Келді-, айтты-,алмады-
жақ
жекеше
көпше
І
ІІ
ІІІ
-м
-ң (анайы түрі)
-ңыз,-ңіз (сыпайы түрі)
(жалғауы жоқ)
-қ,,-к
ңдар,-ңдер (анайы түрі)
ңыздар,-ңіздер(сыпайы түрі)
(жалғауы жоқ)
Оқулықпен жұмыс.148-жаттығу.Тапсырма.
Оқып шығып, қазақ елі түрлі ұлттардың Отаны бола білгендігін түсініңдер.
Мәтіннен жедел өткен шақты білдіріп тұрған етістіктерді тауып, қалай жасалғанын түсіндіріңдер.
Сабақты бекіту.149-жаттығу.Берілген етістіктерден жедел өткен шақ жасап, жіктеп, әрқайсысына сөйлем құраңдар. Бар. Ойна. Жүгір. Жарыс. Сөйле.
Үлгі : бар-бардым, бардың, бардыңыз, барды.
Жартасқа бардым,
Күнде айғай салдым.
Одан да шықты жаңғырық. (Абай)
150-жаттығу.
1.Мәтінді оқу.
2. Жедел өткен шақты білдіріп тұрған етістіктерді теріп жазу.
3. Морфологиялық талдау жасау.
Қорытындылау.
Өткен шақтың түрлері.
Жедел өткен шақ қалай жасалады? Мысалмен дәлелде.
Үйге тапсырма.151-жаттығу.
А) Потанинге мінездеме беру.
Ә) Жедел өткен шақта тұрған етістіктерді тауып жазу.
