"?аза? хал?ыны? ?дет - ??рпы мен салт–д?ст?рлері" ?аза? тілі саба?ы. 9 сынып

Начало формы

Мерзімі:

Пәні:

Сыныбы:

Конец формы

Сабақтың тақырыбы: Қазақ халқының әдет - ғұрпы мен салт – дәстүрлері

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға халқымыздың игі дәстүрлерін, ізгі - қасиеттерін, инабаттылық, іскерлік дағдыларын, салт - дәстүрлерді бойларына сіңіру;
1. Білімділік: Қазақ халқының әдет - ғұрпы мен салт - дәстүрлері туралы кең көлемді мағлұмат беру.
2. Тәрбиелік: оқушыларды жан - жақты білімді болуға, салт - дәстүрді құрметтеуге, сақтауға, қонақжайлылыққа, әдептілікке тәрбиелеу.
3. Дамытушылық: ой - өрісін кеңейту, дүниетанымын, этика - эстетикалық талғамдарын, ойлау қабілеттерін арттыру, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Сабақтың әдісі: топтық жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: оқулық, көркем әдебиет, тірек кесте, слайдтар, суреттер, интерактивті тақта бойынша сабақ өткізу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: баяндау, иллюстрациялық түсіндіру, сипаттау, салыстыру, сұрыптау, жинақтау, талдау, интерактивті, тірек белгілері, топтау стратегиясы, ойын элементтерін пайдалану, сұрақ - жауап, қызығушылықты ояту стратегиясы.
Пәнаралық байланыс: тіл, әдебиет, география, әдеп, музыка.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Сәлемдесу
Топтастыру
Мұғалімнің кіріспе сөзі:
ІІ. Сабақтың мақсатымен және жоспарымен таныстыру.
Біздің бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: «Қазақ халқының әдет - ғұрпы мен салт - дәстүрлері».
Кіріспе сөз:
Көптеген ғасырлардың барысында қазақтардың өзіндік бірегей әдет - ғұрыптары мен салт - дәстүрлері қалыптасты. Қазақтардың әдет - ғұрыптары мен салт - дәстүрлері үй ішіндегі отбасылық және адамдардың өзге де топтары арасындағы өзара қарым - қатынастарды қалыптастыруда үлкен рөл атқарды.
1. Қазақтардың қонақжайлылық қасиеті және өзара көмек жөніндегі әдет - ғұрыптары
2. Әдептілік пен сыпайылық әдет - ғұрпы
3. Жасы үлкендерге құрмет көрсету
4. Тамырлық және қоныс таңдау әдет - ғұрпы
5. Отбасы және неке саласындағы әдет - ғұрыптар мен салт - дәстүрлер
6. Бата беру
7. Бала тәрбиесі
І. Ой қозғау. Қызығушылықты ояту кезеңі
1. Салт - дәстүр дегенді қалай түсінеміз?
2. Әдет - ғұрып дегенді қалай түсінеміз?

Дәстүр - латынша жапсыру, жалғастыру - тарих барысында қалыптасып, ұрпақтан - ұрпаққа жалғасып отыратын әдет - ғұрыптар, салт - сана, қоғамдық тәртіп, заң, мұрат пен игілік, мінез - құлық қалыптары және өнегелі өнер болып табылады.
Әдет - ғұрып - дәстүрге айналған жалпыға бірдей қалыптасқан, әр этносқа тән ортақ тәртіп салт - сана.
ІІ. Мағынаны тану
Мәтінмен жұмыс
Әр топқа мәтін таратылады
Әр топқа тарауларды таратып беріп әр топқа тапсырма беру
1 топ. Қазақтардың қонақжайлылық қасиеті және өзара көмек жөніндегі әдет - ғұрыптары
2 топ. Әдептілік пен сыпайылық, үлкендерге құрмет әдет - ғұрпы
ІІ Көрініс көрсету. 1 - топ «Амандық саулық білісу»
2 - топ «Сарқыт беру»
(Қарап отырсақ казактың мақалдап сөйлеген сөзінің өзі бір шырайлы, тәрбиелік мәні зор, астарлы. Бұған осы көріністей-ақ көз жеткізген боларсыздар)
ІV Класстер

Жоспар бойынша тақырыптың мазмұнын оқулықты пайдалану арқылы ашу.
Оқушылардың тақырыпты толық меңгергенін айқындау мақсатымен жалпылама, кластер бойынша әр топ тақырыбын қорытындылау. (Оқулықтағы мәтін мазмұны тараулары бойынша, таратпа материалды қолдану.
Қазақ халқының салт – дәстүрлері мен әдет - ғұрыптары
VІ. Қорытынды жабық тест
1. Жаңа туған нәрестенің құрметіне жасалатын ойын - сауық, той атауы -.... (шілдехана)
2. Нәресте туған сәтте оның кіндігін әйелдер(кіндік шешесі) дайын тұрады. Кіндік кесу - мәртебелі, абыройлы іс қалай аталады? Кіндік кесер(салт).
3. Жаңа туған баланы бесікке салу. Бесік қасиетті, киелі, құтты мүлік, сәбидің алтын ұясы болып есептелетін салт қалай аталады? Бесікке салу(салт).
4. Баланың туғанына қырық күн толған соң оны ыдысқа қырық қасық су құйып шомылдырады. ол сәбидің жан - жүйесінің қалыптасып дені сау болып өсуіне деген ақ тілектен шыққан салт қалай аталады? Қырқынан шығару(салт).
5. Сәби қаз тұрғаннан кейін тез жүріп кетсін деген тілекпен жасалатын ғұрып
Тұсау кесер(салт)..
6. Қазақ халқы жаңа туған сәбиге жақсы есімдер мен әйгілі адамдардың атын қойған. Сонымен бірге бала есімін беделді кісілерге қойғызып батасын алған ғұрып қалай аталады? Ат қою(ғұрып)
7. Балалардың төбе шашын ұзартып өсіріп қою қалай аталады? Айдар(ғұрып).
8. Жас балалардың шашын ұстарамен алып тастайды да маңдайына бір шөкім шаш қалдырып, оның жиегін тегістеп қиып қояды. Оны не дейді? Кекіл (ғұрып).
1. Бағалау:
Рефлексия. Қорытындылау.
Үйге тапсырма. Қазақ халқының салт – дәстүрлері мен әдет - ғұрыптарын басқа халықтардың әдет - ғұрыптарымен салыстырып, қосымша материалдар жинақтау

Начало формы

Конец формы

Оплаченная Реклама:
- Как заработать в интернете без сайта? Читайте сейчас!
- Все о Bitcoin! Где, как и сколько можно заработать.
- Заработок на кредитах, 50 долл. - бонус для раскрутки
- Энергетический браслет «Power Balance»
- Невидимый бюстгальтер «BARE LIFTS»
- Ортопедические стельки

#9

Жігіттің жеті өнерінің бірі –аңшылық

• ramuk_b

• 21 қараша 2011

• 5932

• 0

• 0

7 сынып.
Сабақтың тақырыбы: Жігіттің жеті өнерінің бірі – аңшылық.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Жігіттің жеті өнері жайында жан - жақты білімдерін жинақтау, Абай мен Мұхтардың суреттерлік шеберлігінің үндесуі.
Дамытушылық: Оқушылардың сөздік қорын дамыту ойлау қабілеттерін көркем әдеби тілде сөйлеу қабілеттерін дамыта түсу.
Тәрбиелік: Оқушыларға аңшылық, атакәсіпті үйренуге тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: слайд, флипчарт, үлестірме қағаздар, суреттер.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: талдау, жинақтау, салыстыру.

Сабақ барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі.
2. Жаңа сабақ.
3. Оқушылардың қызығушылығын ояту.
Аңшылық өнері он сегізінші, он тоғызыншы ғасырларда көптеген өлең – жырлар арқылы жазылған. Өйткені бұл кезеңдерде аңшылық қатты дамыған. Елдің серілері, ер - азаматтары осы өнерімен айналысыпты. Бұл өнерді қазақтың көрнекті адамдары да қатты ұнатқан. Әсіресе Абай, Ақан сері, Ілияс, Мұхтар. Ақындарымыз осы өнер жайында көптеген әңгіме өлеңдер, зерттеулер жазған. Аңшылық дегеніміз кәсіп, күнкөріс, өнер деп түсінеміз. Аңшылықты өнер түрінде танып суреттеген адамдар Абай, Мұхтар, Шәкәрімдер екен.

Абай жақсы аңшы болыпты. Ол көз алдында бүркітінің түлкіге түсіп, алысып жатқандарын көріп, сұлу көріністерінен ләззат алып, «Қансонарда бүркітші шығады аңға» деген өлеңі туыпты.
Оқулықтан өлеңді мәнерлеп оқып, оқушылардың қызығушылығын ояту.
Осы өлеңде аңшылық ақын сезіміне қалай әсер еткенін көріп тұрмыз. Абай - жақсы – жаманның парқын біліп, тіршіліктің қыр - сырына зерде бойлатқан ұлы ақын. Оның ойы бойынша қыран құс тегін емес.
1. Оқулықтан мәтінді оқып, мазмұндау.
2. Мәтіннен сөз тіркесін теріп жазу.
3. Мәтін мазмұнына сүйене отырып, берілген сұрақтарға жазбаша түрде өз пікіріңді баяндап, жауап беру. /мәтін бойынша 10 сұрақ/
4. Сызба бойынша мәтінді әңгімелеу.

Мағынаны ажырату.
Зерттеу.Деңгейлік тапсырмалар.
1. Абайдың өлеңіндегі аңшылар аңға жылдың қай мезгілінде шығуды қолайлы көреді?
2. Бұл мезгілді таңдауының себебі неде?
3. Аңшыға не қажет?
4. Бүркітші қағушы кім?
5. Аңшылар қандай әрекеттер жасайды?
6. Бүркіт аңға қандай тәсілдермен түседі?
7. Өлеңдегі бүркіт түлкіге қалай түскен?
8. Аңшылардың көңіл - күйін беретін өлең жолын көрсет.

Салыстырыңыз. Деңгейлік тапсырмалар.
Абай аңшыға не қажет деп таниды?
Оны Мұхтар қалай суреттейді?
Бүркіттің түлкіге түскен әрекеті Абай да қалай, Мұхтар да қалай суреттеген?
Бүркіт түлкіге қалай түседі?

ҚолданыңызДеңгейлік тапсырмалар
Қазақ халқында аңшы адамға қыран бүркіт, жүйрік ат, жақсы жолдас, мықты қару керек дейді. Осыны өлең мен әңгімеден табу.

Қорытынды
Бүгін сабақта нені білдік?
Нәтижесі қандай?
Бүркітші әңгімесіндегі аңшы бойына жинақталған қасиеттерін көреміз, әсіресе, шыдамдылық, сезімталдық, тапқырлықты байқадық.
Міне, Абай жақсы - жаманның парқын біліп, тіршіліктің қыр - сырына зерде бойлатқан ұлы ақынымыз қыран құстың қасиетіне тегін таңданбаса керек. Аңшылықтың құпиясы сыры өте көп деп сезініп, қазіргі жастардың сол кәсіпті меңгеруіне насихаттау, Абай мен Мұхтар үніне үн қосып Аңшылық - жігіттің жеті өнерінің бірі деп сол өнерді үйренуіне ықпал жасау.

Үйге тапсырма:
«Аңшылық - өнер» тақырыбында эссе жазу.