Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей
Макасат:
Шагыйрьне? тормыш ??м и?ат юлы бел?н якыннан таныштыру ;
Укучыларда патриотик ??м гражданлык хисл?ре т?рбиял??.
Кереш:
Тукай! Бу с?зне ишет? бел?н к??елд? ниндидер ила?илык, а?латмаслык ил?ам, рухи нур барлыкка кил?. Тукай и?аты ?и?анга ямь, яктылык чыганагы, яш?? к?че б?ркеп, ?ирне, к??елл?рне ?ылытып торучы м??гелек кояш кебек ?зен? бер ила?и к?чк? ия.
Татар халык шагыйре Габдулла Тукай (Габдулла М?х?мм?тгариф улы Тукаев) 1886 елны? 14 апреленд? элекке Казан губернасы М??г?р волосте (ТАССР Арча районы) Кушлавыч авылында туа. Кечкен?д?н ятим калган Габдулла, кулдан-кулга й?реп, балачагын Сасна, ?чиле, Кырлай авылларында уздыра. Башлангыч белемне Кырлай авылы м?др?с?сенд? ала.
1895 ел башыннан Тукай Уральск ш???ренд? яш??че туганнары гаил?сенд? т?рбиял?н?. Биред? ул татар халык и?атын ??м ?д?биятын ?ентекл?п ?йр?н?, гар?п, фарсы, т?рек, рус ??м башка халыкларны? ?д?биятлары бел?н таныша, рус теле аркылы К?нбатыш классик ?д?бияты казанышларын ?зл?штер?. ?зе д? беренче шигырьл?рен и?ат ит?.
Уральскидагы ?д?би-м?д?ни х?р?к?т Тукай тормышында х?литкеч роль уйный. 1905 елгы революция дулкыны бел?н зур ?д?биятка килеп керг?н ?дип монда ??м?гать эшлеклесе, журналист, т?р?ем?че ??м шагыйрь буларак формалаша.
Казанда “Болгар” номерлары. (Х?зерге Татарстан бел?н Киров (М?ск??) урамнары чатындагы бина). 1907 елны? к?зенд? Уральскидан (?аектан) килг?ч, Г. Тукай шушы мосафирхан?г? туктала ??м, кыска вакытлы к?чен?л?рне ис?пл?м?г?нд?, анда 1912 елны? декабрен? кад?р яши.
Ул ?лемсез ?с?рл?рене? к?бесен Казанда яза; профессиональ революционерлар даир?сен? кер?; татар культурасыны? революцион-демо-кратик канатын ?ит?кл??г? алына. Шагыйрьне? сугышчан шигърияте ??м и?тимагый, ?д?би процессларны? и? четерекле проблемаларына багышланган публицистик чыгышлары ?д?би-м?д?ни х?р?к?тне? т?п юн?лешен билгел??че к?чк? ?верел?.
Габдулла Тукай 1913 елны? 15 апреленд? Казанда ?пк? авыруыннан вафат була. Тукай татар халкыны? я?а реалистик ?д?биятына ??м х?зерге заман татар ?д?би телен? нигез салучы булды. Шагыйрь и?тимагый прогресска хезм?т ит?не ?зене? гражданлык бурычы итеп санады; кыска гына гомер юлында к?пкырлы и?аты бел?н татар культурасы тарихында я?а эпоха ачты.
Тукай к?не – шигырь б?йр?ме
«С?й гомерне...»
С?й гомерне, с?й халыкны, с?й халыкны? д?ньясын,
Без ?л?рбез, билгеле, тик ?кенечк? калмасын.
Ки? к??елле бул эче?н?н, мыскыл ишетс??, «вак» диген,
Таптасыннар, хурласыннар, тик ?аны? хурланмасын.
Б?ек Тукайга булган м?х?бб?т бел?н сугарылган шигырьл?р...
Апрель
?и?ан буйлап апрель кил?,
Туган телне к?йли-к?йли.
?ырчы кошлар – сандугачлар
?й артында нидер с?йли.
Агачлар да б?рел?р д?-
Бер-берсен? пышылдаша.
Г?рл?векл?р й?гереп уза
Сукмаклар ??м кырлар аша.
Апрель ае – шигъриятле,
Язларны? и? г?з?л ае.
?ырлы - мо?лы ??м ил?амлы,
Ана телле Ткай ае.
С?рия Хафизова.
Тукай туган к?н-
Туган тел к?не.
И туган тел, и матур тел,
?тк?м-?нк?мне? теле!
Д?ньяда к?п н?рс? белдем
син туган тел аркылы.
И? элек бу тел бел?н
?нк?м бишект? к?йл?г?н,
Аннары т?нн?р буе
?бк?м хик?ят с?йл?г?н.
И туган тел! ??рвакытта ярд?ме? бел?н сине?,
Кечкен?д?н а?лашылган шатлыгым, кайгым минем.
И туган тел! Синд? булган и? элек кыйлган догам:
Ярлыкагыл, дип, ?зем ??м ?тк?м-?нк?мне, ходам!
Г.Тукай
Предмет: Внеурочная работа
Категория: Мероприятия
Целевая
аудитория: 10 класс.
Урок соответствует ФГОС
* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт