"Тіл т?уелсіздігі-ел болаша?ы" атты д??гелек ?стел

Тіл тәуелсіздігі- ел болашағы

( дөңгелек үстел )

1- Жүргізуші: Армысыздар, ағайын, тілін сүйген,

Тілі үшін сан жылап, мың сан күлген.

Армысыздар ұрпағы бабалардың,

Тілі үшін өз өмірін қия білген.

Армысыздар, кұрметті ұстаздар мен оқырмандар! Кең байтак Қазакстан тұрғындары! Бәріміз осы тамаша елде дүниеге келдік, бірак әр тілде сөйлейміз. Өйткені Қазақстан көп ұлтты мемлекет. Жыл сайын 22 қыркүйекте, Қазақстан Республикасы Президентінің жарлығына сәйкес Қазақстан халыкының Тілдер күні аталып өтеді. Сіздерді ұлттық мереке- Тілдер күнімен шын жүректен құтықтаймыз! Бұл мереке - еліміздің жер-жерінде мәдени мұраларға толы. Сіздердің назарларыңызға Тараз қаласы Орталықтандырылған көпшілік кітапханасы ның ұйымдастыруымен «Тіл тәуелсіздігі- ел болашағы» деген тақырыппен өтетін дөңгелек үстел назарларыңызға ұсынамыз.

2- Жүргізуші: Здравствуйте, уважаемые учителя и ученики! Жители необъятного Казахстана! Все мы родились в этой прекрасной стране, а говорим на разных языках. И все потому, что Казахстан - многонациональное государство. Сегодня мы празд­нуем День языков.

Ежегодно 22 сентября Казахстан отмечает День языков. Это общий праздник для всех народов Казахстана.

В основе многонационального праздника языков лежит идея, что каждый язык - это часть духовного наследия всего человечества, а каждая культура - это бесценный вклад в мировую цивилизацию.

Жүргізуші: Бүгінін өткізіп отырған дөңгелек үстеліміздің тіл жанашырлары, қадірлі де құрметті ұстаздар:

1. қазақ тілі мен әдебиетінің мұғалімдері Қарсыбева Айман және

Саида Теміржанова,

1. Орыс тілі мен орыс әдебиетінің мұғалімі Ибраева Гүлнар

1 - Жүргізуші: «Әр халықтың тілі – қайнар судың тұнбасындай мөлдір, ал дәстүрі саф алтындай бағалы, ән-жыры үн болған шалқар дариясы. Сондықтан бейбітшілік пен татулықтың тоғысында елдің болашағы жастар болып, бұл мерекені тойламақпыз, өйткені бұл беріктігіміздің айнасы, татулығымыздың тұтқасы. Баршамызды бір шаңыраққа біріктірген Отанымыз тұрғанда біз біргеміз!» – деп өздерінің еліміздің жарқын болашағына деген сенімдерін білдіріп, білім мен өнерді, жаңашылдық пен ізгілікті, достық пен бірлікті өздеріне үлгі тұтады.

Жүргізуші: В нашей республике живут люди разных национальностей. Их насчитывается больше 140. И все мы живем в многонациональном государстве в мире, дружбе и согласие между народами. Благодаря правильной политике, которую ведет наш президент Н. А. Назарбаев наше молодое государство процветает и живет в мире и согласие.

Мир так важен для всех...

Мир для меня, мой друг ,-

Тепло ладоней твоих,

Голос счастливый твой.

Мир для меня, мой друг.

Надежный мир для двоих,

Мир над землей

1- Жүргізуші: Елбасы Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан 2050» Стратегиясында мемлекеттік тіл жөнінде былай деп атап кеткен болатын: «Қазақ тілі – біздің рухани негізіміз... Біздің міндетіміз – оны барлық салада белсенді пайдалана отырып дамыту. Қазақстанның болашағы – қазақ тілінде. Қазақ тілі 2025 жылға қарай өмірдің барлық саласында үстемдік етіп, кез келген ортада күнделікті қатынас тіліне айналады... Осылай тәуелсіздігіміз бүкіл ұлтты ұйыстыратын ең басты құндылығымыз – туған тіліміздің мерейін үстем ете түседі... Қазақ тілі жаппай қолданыс тіліне айналып, шын мәніндегі мемлекеттік тіл мәртебесіне көтерілгенде, біз елімізді ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТІ деп атайтын боламыз».

Тіл - өркениет пен мәдениеттің даму жолы. Бүгінгі қазақ тілінің байлығы, ғылымның ең терең тұңғиығына бойлай алатын қабілетіке, әдемілігіне, шешендігіне ешкім дау айтып, таласа алмас. Қарсыбева Айман............................. сіз тіл маманы, тіл жанашыры ретінде өз пікіріңізді айта кетсеңіз.

Ведующая 2: Наш Президент Нурсултан Назарбаев поставил перед нами задачу триязычия: изучение казахского , русского и английского языков, не забывая при этом и своего родного языка.

Вопрос к учителю русского языка и литературы Ибраевой Гүлнар-----------------------------------: Как Вы думаете почему важно для каждого гражданина нашей республики владеть тремя языками?

1- Жүргізуші: Әр адамның азаматтық қасиеті мен мәдениеті өз халқын, өз ата-мекенін қалай сүюімен, өз ана тілін қалай білуі мен өлшенбек Әркімнің өз тіліне , өз анасына, өз ұлтына,өз Отанына деген құрметі болуы керек, Саида

------------------------------------- Теміржанова сіздің тілге деген ой-пікіріңізді тыңдасақ.

2- Жүргізуші : Великий Абай обращал внимание на то, что «знание языка и культуры другого народа делает человека рав­ноправным с этим народом, он чувствует себя воль­но». Казахское общество всегда проявляло уважение к людям, владеющим несколькими языками, почитало их как одарённых. А что может быть на свете лучше языка! При по­мощи языка строятся города, развивается культура на­родов, при помощи языка мы изучаем науки и полу­чаем знания, при помощи языка люди могут объяс­няться друг с другом, решать различные вопросы, просить, приветствовать, мириться, давать, получать, выполнять просьбы, вдохновлять на подвиги, выражать ласку, объясняться в любви.

1. Жүргізуші : Тіл адам баласының айнасы. Сөз аркылы адамның акыл-ойы, мінез-кұлқы жалпы рухани жан-дүниесі болып табылады.Тіл қай ұлтта болса да, қай елде болса да қастерлі, құдіретті. Ол әрбір адамның бойына ана сүтімен бірге еніп, қалыптасады. Тіл байлығы әр елдің мақтанышы, ата-баба мұрасын ұрпақтан-ұрпаққа сақтап отыратын асыл қазына. Ана тілі-адамзат жаралғалы бері оның жан дүниесінің айнасы, өсіп-өніп, түрлене беретін, мәңгі құламайтын бәйтерегі болып келеді. Ана тілі жүректінің терең сырларын, халық тарихының барлық кезеңдерін, Туған тілін мақтан ету, оны таза сақтау, оның өрлеп, өсе түсуіне еңбек сіңіру- кез келген ұлт өкілінің қасиетті парызы. Тәуелсіздік тірегінің бірі – тіл. Тіл – халқымыздың қазынасы, сан ғасырлар бойы жүріп өткен жолымыздың шежірсі. Былайғы жерде егемендігіміз баянды болсын десек, ұлттық рухымызға өріс тілесек, туған тілімізді көздің қарашығындай сақтауымыз керек.

Мақал-мәтелдер — халық даналығының, көрегендігінің айнасы, тіл байлығының алтын қазынасы. Мақал мен мәтелдер халық санасында талай жылдар мен ғасырлар бойында қалыптасып, тұракталып қалған да, сөйлегенде дайын тілдік құбылыс ретінде қолданылады. Мақалдарда ой түйінді пікір, өсиет, ереже тәрізді көбіне ауыс, астарлы мәнде тұжырымдалып айтылады. Енді сіздердің назарларыңызға Аида Нұтай мен Ақмаржан Мадиярбек тіл туралы мақал мәтелдердің мағанасын ашып береді.

2-Жүргізуші:

Моя Родина - Казахстан,

Это - счастья, любви океан.

Это символ богатства, символ свободы.

Моя Родина — мой родной Казахстан.

Родной язык - основа духовной жизни народа, относиться к нему нужно очень бережно, не забывать, потому что он сохраняет наши корни и наши истоки. Во всех уголках нашей Родины проходят праз­дничные мероприятия. И сегодняшняя тема нашего мероприятия «Родной язык – основа единства народа». Мы живем в Республике Казахстан, находящейся в самом центре Евразийского континента. С огромным уважением смотрят на нашу страну другие народы земли. Казахстан - многонациональная страна, где в дружбе и согласии проживают представители более 140 наций и народностей.

Объединяющей идеей нашего праздника стало осознание непреходящей ценности каждого языка и каждой культуры, понимание того, что любой язык - частица духовного наследия всего человечества, а культура всякого народа - это бесценный вклад в мировую цивилизацию.

Сегодня мы сможем еще раз в этом убедиться.

1-оқушы:

Тіліміздің тарихы бар қол жетпес,

Айтсаң оның тарихына сөз жетпес.

Өткеніне тіліміздің көз жүгіртсек,

Тіліміздің тарихы бар сан жетпес. 

Тіл деген қасиетті ұғым екекен,

Қазақ тілі жырлайтұғын жырым екен,

Ұмытпайық тілімізді ешқашан.

Қасиетін сақтайтұғын сырым екен. 

Тілім саған әрқашанда бас иемін,

Бар ғой сенің бойыңда қасиетің,

Тіліміз деп әрқашан мақтан тұтқан,

Ұмытпайық бабалардың өсиетін. 

2-ші оқушы:

Язык отцов - наследие святое,

Глубокий, острый, сильный,

словно клык.

Своих детей заботливой рукою

К себе притягивает мой

Родной язык!

Любой язык по-своему велик,

Бесценное наследство вековое.

Так берегите свой родной язык.

Как самое на свете дорогое!

2-оқушы:

Мәртебесі тіліміздің биік екен

Қазағыма қазақ тіл боп енген екен.

Тілімізді ұмытпайық әрқашан

Қазақ тіл боп мәңгілікке қалған екен.

Тілім саған арналады бар күнім

Сен арқылы таси түсті шаттығым.

Қазақ тілін білмесең сен егер де,

Онда сенің қазақ тілге жоқтығың.

Қазақ тілім сенсің бар гүлім

Арналады менің саған бар күнім.

Ана тілін ұмытпасаң ешқашан,

Жоғалмайды ешқашанда пәктігің. 

1- Жүргізуші : Әр халықтың тілі қайнар судың тұнбасындай мөлдір, сазды дыбыстарға бай, ұлттың тілі, әні, үні болып шалқар дариядай шалқуда. Адам әр тілді меңгерген сайын, ұлттың салт­дәстүріне, халқына, мәдениетіне жақын болады, өзіне жаңа әлем ашады, ғылым, пайдалы мағлұматтар алады, осы ұлттың халқына сыйластықпен қарайды. Сол себептен әр тіл салттарымен татулықта, сыйластықта болайық. «Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте» деп аталарымыз айтқандай бұл мерекелік шарамызбен біз халыққа тілімізді құрметтеп, ардақтап, мақтан тұту қажеттігін жеткізгіміз келді.

Тіл – қай ұлтта, қай елде болса да қастерлі, құдіретті. Ол әрбір адамға ана сүтімен бірге еніп, қалыптасады. Тіл байлығы - әрбір елдің ұлттық мақтанышы. Өз ана тілін қадірлеп, қастерлемейтін адам жоқ.

«Халықтың мәңгі ғұмыры – оның тілінде.

Әрбір тіл өз халқы үшін – ұлы», - деген Шыңғыс Айтматов.

Кітап көрмесі: Тілі бірдің- тілегі бір.

1. Языки народов Казахстана

2. Оспанұлы М.А. Негізгі мақсат – мемлекеттік тілді меңгеру.

1- Жүргізуші : Қазақстанда тұратын барлық ұлттар еліміздің ашық аспаны мен көк туының астында бейбіт өмір кешіп жатыр. Біздің жүрегіміз бейбітшілікті қалайды. Бәріміз бейбітшілік туын жоғары көтеріп,болашаққа нық қадам басайық.

Тәуелсіз егеменді елімізді бұдан әрі бейбіт жолмен өркендете береміз десек, әрбір ұстаз бен ата-ана саналы ұлт өкілдері «Қазақстан халықтары тілдерінің күні» -24 жыл бойы жалпы халықтық мереке ретінде азаматтарды татулық пен бірлік идеялары төңірегінде топтастыруға, өскелең ұрпақты Қазақстандық патриотизм мен жалпы адамзаттық ынтымақтастыққа тәрбиелеуге қызмет етіп келеді.

Тіл – әрбір елдің ұлттық мақтанышы. Ол – атадан балаға мирас болып келе жатқан баға жетпес мұра. Сол себепті де әр адам ана тілін көзінің қарашығындай қорғауға тиіс. Тәуелсіз мемлекетіміздің әрбір ұланы ана тілін туған анасындай қастерлей білгені абзал. Асыл мұраны алақанда аялап өту – әр перзенттің өмірлік борышы.

Келесі «Мақал-сөздің мәйегі» дегендей, балалар викторина ретінде сіздерді қазақтың тілге арналған мақалдарын қаншалықты білетіндеріңізді тексерік көрейік, берілген мақал-мәтелдердің жалғасын табуы керек.

Тіл жүйріктен де ………………… (озады)

Сила ораторов в правдивости их .............(слов)

Тіл жүйрік емес,………………......(ой жүйрік)

Говори редко, но зато и .......................(метко)

Шебердің қолы ортақ,…(Шешеннің тілі ортақ)

Язык и меча............................................(острее)

Басқа бәле ………………….. ................(Тілден)

Многословие – серебро, молчание.......(золото)

Піл көтермегенді, …………….......(Тіл көтереді)

Речь,что сходит с языка, хороша, когда...( кратка)

Тіземнен сүріндірсең, сүріндір,… (Тілімнен сүріндірме)

Людская речь – острей, чем......................( меч)

Бал тамған тілден ………................. да тамар (у)

Слушай больше, а говори.....................(меньше)

Тілдің көркі – ………………...................... (Сөз)

Языком попусту болтать – беду себе....(наживать)

Ойнап сөйлесең де, …………………….. (Ойлап сөйле)

Чистые слова – истина.......................(всегда)

Тілі жеткенше сөйлеген шешен,………….. (Қолы жеткенше нұсқаған

көсем)

2- Жүргізуші : Язык - это окно в мир. Чем больше ты владеешь языком, тем больше прав у тебя назы­ваться человеком.

Мы - дети разных народов, но вскормлены одной матерью - Родиной. У каждого народа - своя культура, свой язык. Мы, люди разных национальностей, живем в мире и согласии под одним шаныраком.

1-жүргізуші: Ана тіліңді қадірлеу – мемлекетіңді, ұлтыңды, өзіңді қадірлеу. Қазақстан егемендігін баянды етіп, оны әлемдегі озық елдердің қатарына қосу үшін мемлекеттік тілдің жетекші рөл атқаратындығын әсте естен шығармайық. Келешек ұрпаққа тілдің қадір - қасиетін жоғалтпай, сол күйінде жеткізу-әрбір қазақ азаматының борышы. Демек, ана сүтімен бойына дарыған тілдің киелі қасиетін төмендетпей, керсінше, бағалығын арттыру баршамыздың борышымыз. Осымен тілдер күніне арналған мерекелік іс-шарамыз аяқталды. Әрқашан достығымыз көп болсып, көп тілді меңгеріңіздер. Еліміздің аяулы азаматы болып өсіңіздер.

2-Жүргізуші : У Расула Гамзатова есть прекрасные слова: «Для меня языки народов - как звезды на небе. Я хотел бы, чтобы все звезды слились в одну огромную, зани­мающую полнеба звезду». Ребята, наше государство считается молодым, и все лучшее у него, как и у вас, - еще впереди. Именно от вас зависит, как сложится наша жизнь в будущем, каким станет родной Казахстан! Вы должны дорожить дружбой и миром. Наше мероприятие подошло к концу. С празником Вас, дорогие друзья!