Тамчы-шоу

ТР Арча мунициаль районы “Түбән Мәтәскә урта гомуми белем бирү мәктәбе”

Туган тел көненә карата

Тамчы - шоу

(интеллектуаль уен)

Татар теле һәм әдәбияты укытучысы:

Йосыпова Роза Кыяметдин кызы

2015 ел, февраль

Тамчы - шоу

Тема: Туган телләр була бер генә -

Туган телнең кадерен бел генә .

КВН да ике команда катнаша:

1. 1 команда:

2. 2 команда:

Туган телгә мәдхия

  Әй син, телем, туган телем, тамыр телем.

  Җир астыннан тарих серен табар телем...

  Әй син, телем, рәхәт телем, авыр телем.

  Телне тешләп канатырлык сабыр телем...

  Синең белән рәхмәт укыйм, теләк телим.

  Җырга салып сине, милли көйләр көйлим.

  Табындагы икмәгем күк телем-телем.

  Табынам сиңа, синсез бер тәм тоймас телем...

  Әй син, телем, айлы төнем, якты көнем.

  Әремнәрдән әче, балдан татлы телем.

  Сине саклап калыр өчен, күпме белем

  Кирәклеген аңладым мин, белдем бүген...

 Бүген - 21 нче февраль. ЮНЕСКО тарафыннан 21 февраль 2000 нче елдан башлап Халыкара туган тел көне дип игълан ителде.

Без бүген «Тамчы шоу» интеллектуаль уенынына җыелдык.

Бүгенге уенда 5,6,7 класс укучыларыннан торган ике команда канаша. Хәзер сүзне үзләре белән якыннанрак таныштырыр өчен мин аларга бирәм.

Укучылар үзләре белән таныштыралар.

1. команда- безнең команданың исеме:”______________________________ ” ,

Безнең девиз:

1. команда- безнең команданың исеме “_____________________________ ”.

Безнең девиз:

Шулай итеп, беренче турга кереп китәбез.

I тур “Батыр- берне, белемле – меңне егар” дип атала.

Мин сезгә мәкальләрнең беренче өлешен әйтәм, ә сез икенче өлешен, мәкальне әйтеп бетерергә тиеш буласыз. Һәр дөрес җавап өчен 1 бал куела.

1 командага

1. Иң татлы тел – туган тел, (анам сөйләп торган тел).

2. Теле барлар халык булган, (теле юклар балык булган).

3. Теле барның (иле бар).

4. Алтыда белгән ана телең (алтмышта да онытылмас).

1. командага

1. Теле бозыкның (күңеле бозык).

2. Тел күрке – (сүз).

3. Телләр белгән – (илләр белгән).

4. Туган телем - (иркә гөлем).

II тур. Игътибарлылык бәйгесе.

• Менә без икенче турга да аяк бастык. Икенче турда экран сезгә үзенең алты рәсемен күрсәтер. Сез шул рәсемнәрне игътибар белән карап мөмкин кадәр истә калдырырга тырышыгыз.

1 команда - 6 нчы рәсемдә ничә камка күрәсез? ( 3)

2 команда- 1 нче рәсемдә кызның бантигы нинди төстә?(кызыл)

III тур “Нинди сүз яшерелгән?”

1. Калак – чар акчарлак

2. Яка – бал ябалак

3. Шәл – ми миләш

4. Мыр-узая умырзая

5. Ык – тычкан кычыткан

6. Нил – тәкә тәлинкә

7. Ас – тал салат

8. Кап – ит китап

IV тур Блиц – турнир Капитаннар ярышы

1 нче командага

1. Татар телендә 6 килеш бар. (әйе)

2. Көн һәм төн сүзләре синоним. (юк)

3. Ятьмә сүзендә 4 аваз. (юк)

4. Әйтү максаты ягыннан җөмләләр 3 төрле була. (әйе)

5. Тәмамлык нинди? кайсы ? кайдагы? сорауларына җавап бирә. (юк)

6. Канат сүзе- күп мәгънәле сүз.( әйе)

1. О, ө хәрефләре сүз башында гына языла. ( юк)

2. Б яңгырау тартык (әйе)

3. Аграк, яшелрәк,тәмлерәк –бу сыйфатлар чагыштыру дәрәҗәсендә. (әйе)

4. Мөстәкыйль сүз төркемнәре 7 .(әйе

2 нче командага

1. Чыгыш килешенең сораулары кемгә? нәрсәгә? кая? (юк)

2. Олы, зур. Бу сүзләр синонимнар .( әйе)

3. Дөнья сүзендә 5 аваз бар. (әйе)

4. Хәлнең 7 төркемчәсе бар (юк)

5. Кайта,сөйләшә, пешерә –болар исем сүз төркеме.(юк)

6. Таш йөрәкле – бу сүз туры мәгънәдә. (юк)

7. Ж ның саңгырау пары ч. (юк)

8. Фонетика сөйләм авазларын өйрәнә. (әйе)

9. Гына, генә кисәкчәләре һәрвакыт аерып язылалар. (әйе)

10. Җөмләдә барлык хәлләр дә аерымланып килергә мөмкин (юк).

V тур. Бу өзек кайсы әсәрдән? (әсәрнең исемен, авторын әйтергә)

1. Яшьлегеңдә күп тырышсаң, эшкә бирсәң чын күңел, 
Каршыларсың картлыгыңны бик тыныч һәм бик җиңел.(Г.Тукай “Эшкә өндәү”)

2.Башлыйк әле сүзне Карахмәт илә,

Яд итәрләр, кем белә, рәхмәт илә.

Алдымызда ат кәмитен күрәлем

Һәм Микитин җәмгатенә ирәлем.(Г. Тукай “Печән базары, яхуд яңа Кисекбаш)

3.Без түбәннән, тормышның төбеннән күтәрелдек. Кем күтәрде? Кайчан? Ничек? Сезгә менә шул турыда сөйләп бирергә телим.(Г. Ибраһимов “Кызыл чәчәкләр”)

4. Театр — яктылыкка, нурга илтә,
Кире юлга җибәрми, уңга илтә. .(Г.Тукай “Театр”)

5. Бүген театр була, трат-та-та, трат-та-та!

Шатлыктан күңелем тула, трат-та-та, трат-та-та! (Г.Камал “Беренче театр”)

6.Мәрдән абзый Илсөярне будкага кертеп җибәрде. Аның артыннан үзе дә кереп, тәрәзәгә килде. (Г.Гобәй “маякчы кызы”)

VI тур. Табышмакларга җавап бирергә.

1. Гомер буе эшләп тора бертуктамый,

Көне- төне сакта тора һич йокламый.

Бер туктаса, бер йокласа, уятырга

Беркемнең дә көче җитми ул батырга. (йөрәк)

1. Үлчәүләрдә үлчәнми,

Базарларда сатылмый. (Акыл)

1. Кечкенә генә сандыкка бөтен дөнья сыйган. (китап)

2. Сумка тотып керәләр, белем төяп чыгалар. (мәктәп)

3. Кайсы яктан укысаң да, берни белмәс,

Белер- белмәс сөйләсә дә, Сүзен бирмәс. (надан)

1. Кайдан башлап укысаң да- Укучының төп эше.

Мең дә берне белә, диләр, Аның белән дус ише. (уку)

1. Бер эшләпә астында дүрт малай. (өстәл)

2. Акыллы чәчә барыр, акылсыз җыя барыр. (белем)

Йомгаклау сүзе жюрига бирелә.