«Т?уелсіздік – ?асиет т?н?ан ?лы ??ым »
1-ж?ргізуші:
??рметті ?она?тар,?стаздар,о?ушылар! ?аза?стан Республикасыны? Т?уелсіздік к?ніне арнал?ан « Т?уелсіздік- ?асиет т?н?ан ?лы ??ым» атты кешімізді бастаймыз.
Мен-?аза?пын мы? ?ліп,мы? тірілген,
Ж?ргегімде таныстым м?? тілімен,
Жыла?анда ж?регім к?н т?тылып,
?уан?анда к?лкімнен т?н т?рілген.
2-ж?ргізуші:
Мен ?аза?пын,биікпін,байта? елмін,
?айта тудым,?мірге ?айта келдім.
Мен мы? да бір тірілдім м??гі ?лмеске,
Айта бергім келеді,айта бергім!
?айран,?аза? елі. Жас ?рпа??а айта алма?ан жеткізе алма?ан,жан д?ниенді дір еткізетін сыр?а,м???а толы тарихи пара?тары ?аншама ?лі.О?ан ку? мына жат?ан ке? сары дала,за??ар таулар,?зен-к?лдер,??м-ш?лдер,тарихи ескерткіштер:мазарлар,?ира?ан ежелгі ?алаларды? орны.?асырлар бойы ата-бабамызды? ?аны там?ан топыра? исі м??кіп т?р.
1-ж?ргізуші:
?аза? хал?ы б?л д?ниеде не к?рмеді?Сонау «А?табан ш?бырынды,Ал?ак?л с?лама»заманынан бастап,?ойша ?ырыл?ан «репрессия»жылдарына дейінгі аралы?та хал?ымызды? осынау ке? жаhан далада ?мір с?руі,не жойылып кету ?аупі т?р?ан еді.
Хал?ымызды? тарихында?ы аса бір ?иын кезе? жо??ар хантойшыларыны? бас?ыншылы? ?рекеті еді.?аза?тарды? рулар?а,ж?здерге ыдырап б?лінуі кезе?ін пайдаланып ж?не жерімізді? байлы?ына ?ызы??ан азулы жау бейбіт ?мір с?ріп отыр?ан халы?ты ?ыр?ын?а ?шыратты.
2-ж?ргізуші:
?анша азап?а т?сіп,?у?ын-с?ргінге ?шыраса да,?аза?ты? ?ш ж?зі ?айта бірігіп,жо??арлар?а к?йрете со??ы берді.Б?дан кейін патшалы? Ресейді? еліміздегі шырайлы етістік жерлерді к?штеп басып алу?а арнал?ан отарлау саясатына ?арсы к?рескен хал?ымызды? ?аhарман ?лдары:Сырым мен Кенесарыны?,Исатай мен Махамбетті?,Сыпатай батырларды? есімдерін ма?тан етуіміз керек.
Осыдан он то?ыз жыл б?рын егемендігімізді жариялап,Т?уелсіздікке ?ол жеткіздік.Б?л ?асырлар бойы бізді? я?ни ?аза? хал?ыны? анса?ан арманы еді.Т?уелсіздігімізді ал?аннан со? халы?ты? басын біріктіріп Н.?.Назарбаев т???ыш ельасы болды.Елбасыны? бастауымен мені? Отаным ?лемге танылды.Елім елдігін к?рсетті,ерлігін танытты.?аза? хал?ы егемендігін алып,Т?уелсіздікке ?ол жеткізгенде ?з алдымыз?а ел бола алатынды?ымыз?а к?м?ндан?ан жандар да бол?ан екен.Біра? ар-намысты ту еткен Елбасымызбен ?кімет басында?ы ел ?шін е?бек еткен а?аларымызды? аянбай е?бек етуі осы н?рлы к?ндерге жеткізді.Осындай н?рлы к?нге ?ол жеткізгеніміз Желто?сан о?и?асыны? н?тижесі.
1-ж?ргізуші: Желто?сан айы.
Кешегі д?ркіреп откен 1986-шы жылына дейін д?йім ?аза? ?шін желто?сан атауы,ж?не бір ?ысты? атауы еді.Кейін б?л с?зді? м?н-мазм?ны да,??ла??а жетер ?уені де м?лде ?згерлі.
«Желто?сан»десе-а?,?рбір ?аза?ты? к?кірегінде небір к?ріністер ?оздап ?оя беретін бол?ан.Е? алдымен «Желто?сан желі»немесе «?арабауыр ?ас?алда?»деген м??ды да ас?а? ?уенні? сарыны алыстан талып естілер еді.
2- ж?ргізуші: Себебі,б?л ?ндер, «А?табан ш?бырынды,Ал?ак?л с?лама», «Елім-ай»секілді,?лде?ашан «Желто?сан о?и?асыны? »халы? арасында?ы ?н?ранына айналып кетті.
Сонда да,?н-?уенмен ?оса,м??гі к?кірек к?зінде ?ал?ан к?ріністер ш?бырылып ?туі ?а?.?рейлі ?кімет ?йі.Оны ?оршай тол?ы?ан ызалы ?ыз-жігіттерді? жігерінді келбеттері.Олар?а ?адал?ан суы? к?здер мен мейірімсіз пішімдер.Одан кейін темір киімдер киіп,келтек ?ста?андар мен жала?аш ?ол жастарды? сарт-с?рт ай?асы.
Адам жегіш иттерді? арсылы,шашынан с?йреген ?аза? аруы,басынан ?ан шапшып,ы?ырсый ??ла?ан ?аза?ты? бозбалалары.
Енді осы кезе?нен ?ыс?аша к?рінісімізді тамашала?ыздар.
К?рініс. «Жастарды? ала??а шы?уы»
Дауыс: Естіді?дер ме?
Б?л не мас?ара! Неге халы?пен санаспайды? ?ашан?а шыдаймыз? Е? болмаса ?з ішімізден неге сыйлама?ан? Ел ?амын біз ойлама?анда,кім ойлайды?
Дауыс: ?онаевты ша?ыры?дар! А?и?атын айтып,т?сіндірсін барлы? жайды!
Дауыс: ?аза?станнан адам табылмады ма? ?аза?стан?а бас?а жерден басшы келгені несі?
Дауыс: Талап-тілекті айтамыз.Шы?сын орта?а басшылар.
Прокурор: Балалар! Уа балалар! Мен Республика прокурорымын,Тар?а?дар! Жата?ханаларына ?айты?дар! ?ят болады.Біз сендерге к?ш ?олданамыз! ?йлеріне ?айты?дар!
?скери адамдар: Первая рота! Слушайте мою команду!Производится операция «??йын».Немедленно разогнать экстремистов и хулиганов.Первая рота за мной! Ура!
К?рініс
Тал?ат: Апа,апа,?айрат к?кемнен хат келді.
Анасы: Рас па? ??лынымны? жатыма??келші,?зім к?рмесем де,хатын о?ып мау?ымды басайын.
?айратты? хаты: Ама?сыздар ма,анам,ту?ан-туыстарым! Мені? на?а?тан аба?ты?а отыр?аныма сіздер сенеді деп ойлаймын.Жаса?шыны ?рды,?лтірді деген жала?а сене к?рме?іздер.Ала?да,жата?хана жаны?да ?с?ыны суы? жаса?шыларды? жинал?ан ?аза? жастарын ?рып-со?ып,бейк?н? ?ыздарды шашынан с?йреп,?орла?андарын к?ріп шыдамадым. «Ереуілге ?арулы »деп менде топ ішіне кіріп,к?мектесуге ?мтылдым.Мені? де сол к?нгі ала??а шы??ан ?аза? жастарыны? да еш к?н?сі жо?.Ала??а бар?анымыз-азатты? іздеп бар?анымыз.Біз ?лтшылды?ты? ?лгісі емес, «?лтжандылы?ты? »?лгісін к?рсеттік.?аза?ты? бостанды? алар к?ні алыс емес! Аман болы?дар!
Анасы: ?лым мені?!Сен ?лі жиырма бірдесі?.Ама? болсан,бір жерден шы?атын алмастай ?ткір жігіт боларсын деп ?міт к?теді сорлы анашы?.
Тергеуші: Сен 18-і к?ні са?ат 10-да ?айда болды??
?айрат: Жолдастарыммен бірге.
Тергеуші: Жо?,сен С?тпаев пен Мир к?шесіні? ?иылысында Савицкийді со??ы?а жы?ты?,соны? н?тижесінде ол ?айтыс болды!Сен кін?лісі? о?ан!
?айрат: С?йлесем даусым жетпейтін,
Кез болды? мынау заман?а,
Шовинизм еді?ой,
Басты себеп жал?ан?а.
Елбе?,елбе? ж?гірген
Ебелек от?а семірген.
Ар?ыма? мінген жаратып
А?сауыт киген темірден.
Алатаудай бабалар,
Аруагынмен жебей к?р.
?айратты? туыс-бауырларына арнал?ан ?ле?дерінен ?зінді.
?айрат: ?кетай-ау,Пай?амбардай жасын бар,
Туа бермес сіз секілді асылдар.
?артай?анда ж?регі?ді жаралап,
Кесір болды-ау біз секілді масылдар!
Айналайын, ?ары?дасым,?ар?ым,
?олда кісен,мен айдау да барамын.
?ай?ы жетіп,азап тарт?ан а?а?ды,
Айтшы,жаным,?андай жан?а балады??
Айналайын,інішегім,??лыным,
Сені ойласам ?зіледі ж?лыным.
Сені? ерке а? ж?зі?ді к?ре алмай,
Кетіп барам мен айдауда,??лыным!
К?рініс
Тергеуші: Сен ?зі? Савицкийді ?лтіргенінді мойы?дайсын ба? Жо? па?
?айрат: Жо?,мен Савицкийдік?ргенім жо?!
Тергеуші: А?ыма?!?кеті?дер,аты?дар,к?зін ??рты?дар!орындарыныздан т?ры?ыздар сот келе жатыр!
?кім: ?аза? ?СР Жо?ар?ы сотыны? сот м?жілісі залында?ы ашы? сот отырысында 1987 жылды? 25 мамырынан 16 маусымына дейін ?айрат Но?айбай?лы Рыс??лбековты? айыптау ісін ?арай келіп,?аза? ?СР ?ылмысты? істер ж?ргізу кодексіні? 287,299 ж?не 301 баптарына с?йкес сот ал?асы ?кім етеді:?айрат Но?айбай?лы Рыс??лбеков кін?лі деп танылып,мынадай ?ылмысты? жаза?а тартылсын:
?аза? ?СР ?ылмысты? кодексіні? 60 бабы бойынша 3 жыл?а бас бостанды?ынан,65 бабы бойынша 15 жыл?а бас бостанды?ынан айыру?а,?аза? ?СР ?ылмысты? кодексіні? 173-1 бойынша е? жо?ары ?лім жазасына,ату?а кесілсін.
?айрат: К?н?дан таза басым бар,
21-де жасым бар.
?ас?алда?тай ?аным бар,
Бозтор?айдай жаным бар.
Алам десе? алы?дар!
?айрат деген атым бар,
?аза? деген затым бар.
«Еркек то?ты ??рбанды?»
Атам десе? аты?дар.
?н: «?арабауыр ?ас?алда?»
Би: «Ж?мыр ?ылыш»
?айратты? рухына.
(Желто?сан ??рбаны ?айрат Рыс??лбековке)
Азаматты? айбарымен еркінні?,
Желто?санда намыс ?шін желпі?ндін.
Ала?да?ы ?ділетсіз дауыл?а,
?айсарлы?пен ?арсы келіп сен т?рды?.
Жапа шегіп жатса?да?ы жалады?,
Жарамады араша?а жан адам.
Желто?санны? желбіретті жалауын,
Т?рт жылдан со? М?хтар атты жан а?ам
Желто?сан деп ж?регім сыздар ?лі,
Шыр?алады ?айрат деп ?ыздар ?ні.
К?к байра?ым сені еске сап т?рады,
Желто?санны? же?ілмес м?збала?ы.
Жиырма бір жасы? жатыр пешененде
Айналар аты? ?лі неше ?ле?ге.
Жастар ж?рер рухы?а та?зым етіп,
Рыс??лбеков атты ба? пен к?шелерде!
?арындас?а ?ал?а? бол?ан ?ренім,
?алы? жас?а пана бол?ан терегім.
Жалы? жыр?а ар?ау бол?ан тере?ім,
?лтіре алмас сені ?лім!
Алмас ж?зді беренім!
?аза?стан-Т?уелсіздік бесігі
Отан дегн от басынан басталар,
Отбасыма от салмасын бас?алар.
Отан деген ?асиетті,киелі,
Отан десем оянады ас?а? ар!
Отансыздар мына ?мірде бос ?алар,
С?йеуі жо?,тіреуі жо? жас?анар.
Отанымды к?зетеді адалды?,
С?ттерімде м?лт кетпесін ?ас ?а?ар.
?аза?стан-Т?уелсіздік бесігі,
Бас?алаоды? тимесінші кесірі.
Елді? к?шін ?рге бастап барады,
Н?ра?а?мен егіз болар есімі.
?аза?стан-Т?уелсіздік бесігі,
Бесігімде тербеледі дос ?ні.
?лттарды? ?йып т?р?ан ?ясы,
?мытпайы?,?лы?тайы? осыны!
?н «Атамекен»
