Сыныптан тыс жұмыс Интелектуалды марафон «Жаратылыс ғажайыптары»

Сыныптан тыс жұмыс

Интелектуалды марафон

Тақырыбы: «Жаратылыс ғажайыптары»

Асем: Армысыздар, құрметті ұстаздар, оқушылар! Бүгінгі химия – биология пәндерінің қатысуымен өткізілетін «Жаратылыс ғажайыптары» атты марафонға қош келдіңіздер! Баршаңызды марафонның жанды, жансыз табиғи құбылыстарының жер,көк,тау,теңіздің ғажайып сырларын бірге ашуға шақырамыз

Білген сайын келеді біле бергім,

Білімдіні сүйерін білем елдің,

Белден ассаң, алдыңнан бел көрінсе,

Қызыққаннан келмей ме жүре бергің,

Білген сайын келеді біле бергім...

Райымбек: Есть просто храм, Есть храм науки, А есть еще природы храм – С цветами, тянущими руки Навстречу солнцу и ветрам. Он свят в любое время суток Открыт для нас в жару и стынь, Входи сюда, Будь сердцем чуток, Не оскверняй его святынь. Приглашаем вас на этой недели окунуться в море красоты живой и неживой природы, побывать в водовороте событий и фактов, вспомнить простые истины существования жизни на Земле. Давайте тихонечко приоткроем дверцу в храм природы и понаблюдаем, что там происходит.

Асем: Ал енді әділ-қазылар алқасымен таныстырып өтейік

Райымбек: А сейчас, уважаемые гости, разрешите представить вам наше достопочтенное жюри.

Асем: Марафонның бірінші туры «Білім аукционы» деп аталады.

Райымбек: Первый тур нашего марафона называется "Аукцион знаний".

Биология

Райымбек: Вопрос за 10 - Самое древнейшее растение на Земле?

( водоросли)

Асем:Вопрос за 20 – 150 млн. жыл бұрын тіршілік еткен құстардың арғы тегі: (Көнеқұс немесе археоптерикс)

Райымбек: Вопрос за 30 – У какой птицы по 2 пальца на ногах? ( страус)

Асем: Вопрос за 40 – Қамшы сабын қандай ағаштан жасайды (тобылғы) Райымбек: Вопрос за 50 – Самое крупное млекопитающее на Земле? (голубой кит)

Асем: Вопрос за 60 – Қоршаған орта факторлары (абиотикалық, биотикалық, антропогендік)

Химия

Райымбек: Вопрос за 10 – Создатель периодической системы ( Менделеев)

Асем: Вопрос за 20 –Металл атомы мен қышқыл қалдығынан тұратын заттар (тұздар)

Райымбек:Вопрос за 30 - Условное обозначение химического состава и структуры соединений с помощью символов химических элементов, числовых и вспомогательных знаков ( химическая формула )

Асем: Вопрос за 40 Домбыраның ішегін аңыз бойынша үзген металл (қорғасын – Pb)

Райымбек:Вопрос за 50  Электрически нейтральная частица, образованная из двух или более связанных ковалентными связями атомов ( молекула)
Асем: Вопрос за 60 – Түркістандағы тайқазан неше металдан құйылған? (Fe, Zn, Sn, Pb, Cu, Ag, Au)

Вопрос за 60  Строка периодической системы химических элементов, последовательность атомов по возрастанию заряда ядра и заполнению электронами внешней электронной оболочки ( период)

Музыкальная композиция
Асем: Марафонның екінші туры Үй тапсырмасы.

Райымбек: Домашнее задание

Асем: Марафонның үшінші туры «Ұлы адамдардың галереясы»

Райымбек: Второй тур нашего марафона « Галерея великих людей»

Райымбек:Биология на русском:   Шведский естествоиспытатель, врач; создатель принёсшей ему всемирную известность единой системы классификации растительного и животного мира ( Карл Линней )

Асем: Биология на казахском: Қанайналым және ас қорыту саласындағы зерттеулері үшін Нобель сыйлығын алған алғашқы орыс ғалымы. Оның шартты рефлекстер туралы теориясы тірі ағзалардың сыртқы ортамен байланысын және олардың сыртқы әсерлерге көрсететін реакцияларын түсіндіруге септігін тигізіп, физиологиялық дамуына үлес қосқан қай ғалым туралы айтылып тұр. (И.П. Павлов)

Райымбек: Химия на русском: ^{Шведсткий ученый, сформулировал основные положения теории электрической диссоциации.}

Асем:Химия на казахском: Органикалық қосылыстардың химиялық құрылыс теориясын шығарушы (А. М. Бутлеров)

Асем:Биология на русском:  Русский и советский учёный естествоиспытатель создатель учения о Биосфере ( Владимир Иванович Вернадский ) 

Асем:Биология на казахским: Орыс физиологі әрі микробиологі. Вирусологияның негізін қалаушылардың бірі. 1892 жылы ең алғаш темекі теңбілі ауруының қоздырғышын тапты (Д.И. Ивановский)

Райымбек: Химия на русском: Английский ученый впервые ввел понятие о химическом элементе ( Роберт Боль )

Асем:Химия на казахском: «Туған жердің қара тасын мақтан ете білмеген адам бөгде жердің алтын тасын да мақтап жарытпақ емес» қай ғалымның сөзі? (Қ. Сатпаев)

Марафонның төртіші туры «Қара жәшік»

Четвертый тур: Черный ящик

1. «XVI ғасырдың бас кезінде Педро Де Леон дейтін 13 жасар бала Оңтүстік Америкаға сапар шеккен испандық қарақшылардың кемесіне ілесіп Перуге келеді. Ол мұнда жергілікті адамдардың осымен тамақтанатынын байқайды. Перуліктер оны папа деп атайды екен. Папаның күнге кептірілгенін чуньо деп атайды. Ал француздар оны жер алмасы деп, итальяндықтар әуелі тартуфоль деп атапты. Ресейде XVIII ғасырдан бастап тарай бастады. Оның мұнда таруына III Петрдің еңбегі зор. Сандықшада не бар?» (Картоп)

2.Используется после промышленной очистки минерала Галит  известного

также под названием «каменная соль» ( Пищевая поваренная соль )

3.Құрамында кремний қосылыстары болатын техникалық материал . Саз бен ізбес тасын өртеу арқылы алынады. Бұл заттан ұнтақ түрдегі кальций, алюминий силикаттары түзіледі.Егер осы ұнтаққа су қосылса, ауада біртіндеп қатаятын ерітінді түзіледі. Бұл затқа құм мен ұсақ тастар қосу арқылы бетон алынады . Құрылыста аса көп мөлшерде қолданады ( Цемент)

4. Прибор для измерения кровяного давления ( тонометр)

Құтты болсын ұтып алған бас бәйге,
Сіздер үшін бұл әлі де жас бәйге.
Алла оңдап, халқың қолдап әрқашан
Ала бер жарыс сайын бас бәйге, - деп бүгінгі жеңімпаздарды құттықтау үшін сөз кезегін әділ қазылар алқасына берейік.

Райымбек: Теперь дорогие друзья слово предоставляется нашему достотапримечательному жюри