Мероприяти д1айолалалу. мероприятии д1ахьочар дешашца цхьана хьокхама г1ирс а ба.(суртан хьокхам ба)
Д1ахьор №1.
Хьалха е т1ехьа хьо малха валар тол
алара духьа,
Эггара мерзаг1а дола дош «Нана»
ц ул дезаг1а у кх дунен т1а а дац.
Е дешаш оаха таханарча мероприятен ларде дулл.
Слайд №2.
Д1ахьор №2 .У кх дунен т1а ц хьаккха мохк хургбий – те Наьна ди ца дездеш? Бакъда дукха ха яц Росси паччахьалкхе е ц1ай дезду . Россе Федерации П резедента Б. Н. Ельцина № 120 амара кульг яздир “О Дне матери” от 30 нажг1онцхой бета 1998 шера, из дез ду лайчил бета т1ехьарча к1ирандийнахьа, наьна къахьегама цун ший берашцара,машарцара безама хетадаь.
Слайд №3.
Байт еш 1.
Байт еш.
Наьнага
Со ц1акхаьчав сайна дагадоацаш
Хьо дог дилла 1ойижача хана.
Хьо аз г1оттаярах сел ха йоацаш,
1а сох бехк мА баккхалахь,СА нана.
Хьона маара довзац СА дог,нана
СА когий тата гаьннар лораду.
Ховш ва шаьра,хьа дог массе хана,
Во1а яхаш массаз детталу.
Ханал хьалха къайбалар хьа корта,
ши во1 кхоабаш жерал йисар хьо.
Хийла хьай багар доахаш марта,
Хало хьогаш хьалкхедир 1а тхо.
Хь а г1ийлача юхь т1а керда хобор,
Зу в аз дика – бехкевар со ва.
Дех 1а хьайна дувца керда хабар,
Пишка юхе ноанал деш я хьо. (Угурчиев А-Г)
Слайд №4.
Байт еш 2.
Наьна когашта к1ал я йоах ясмале. Наьнаца дика хинначун ясмале г1ала йог1аргья а йоах вай дыно. Бусалба дын хьехар хочунга ладувг1а вай.(Приложение 1)
Б1ена хьалхашка г1оздаьнна,
Ц1огилг хьувзадеш хьазилг даг1ар.
К1оригаш ондаяьнна,
Оазаш екаеш,б1ена хьувзар.
К1оригий оаз мА ц1ена я,
из наьна дог мА д1айха да
Д1ахьор №1. Дерригача дунен метташка на-на, ma, mama в1аши тара да наьнах ц1и йоаха дешаш, каста-каста нийслу в1алла а в1аши гарга доацача метташка цхьаттара из дош нийса далар а. Масала г1ржий,абазе,х1ирий нохчий метташка г1алг1ай метала сана нана оал наьнах.
Хьажа вай мишта хургда из дош кхыча халкъий метташка.
Слайд №5.
Байт 3.
Новкъосташца шун т1а ваг1аш,
Е лоамашка жега воаллаш,
Денал,майрал наха хьестош
Аз-м нана хестаяьй.
Уйлаш гергваь,со цхьаь ваг1аш
Е цох яздаь илли оалаш,
Цун б1аргашка й1овхал телаш
Сонна сердал мехкаяьй.
Цо т1ом хьайна бала бена
Маар е во1 ший вийнав а ь лча,
СА чукъувла долаш денал
Г1айг1а дег чу лелаяьй.
Дерриг вахар,деррига ноахал
Шийх хьадаьнна йоландаь,
Аз- м даим ц ох доаккхал деш
Нана-кхалсаг хестаяьй.
Слайд №6.
Илли локх (Приложение 1)
Д1ахьор №2.
Со теш, кхалсаг –
дунен тамаш хиларах
у кх дерригача дунен го тассарах
хьон из санна, « езар» из яле,
Бакъда дунен го тувсса ца безаш
Эзарца езаг1а я хьона хьа нана.
Слайд №7.
Байт 4.
Ма ь рж я1-кх,еза нана,
Дог хьа къахетаме да,
Дийнахь а бус а сатем байна
Уж дезал хьо кхебеш я.
Бийсан мерзач набарах йоаллаш,
Меттар хьайча делха бер
Из хьай сатем лора ца беш,
Ураэкх хьо боагаш кер.
(Приложение 1)
Д1ахьор 1. Фу хилар –хьг1 са к1орига,
А ь ле нанас из марх1а дол,
Цунна эшар шортта далее,
Чехка тхьовсадий 1одул.
Хийла ага т1 гола я ь ккха,
Яг1аш тхьайса 1а наб я ь й,
Мета йижа сатем боацаш,
цунна юхе хьо я ь г1ай .
хье сома я ь лча бийсан юкъе
Массанахьа хьо чакхйоал,
Иштта царца хьо йоаллаше
Хийла сийрда СА хьахул.
Слайд №8.
Байт 4.
Еза нана,боча нана,
Хьа во тхона магулда,
Хьоца хьарам хургволчунна
Дуне сийрда мА хилда!
Хаькъал,сабар д1а ца кхоачаш,
Дезалашкар г1алат доал,
Царца цхьаккха яхь ца лоацаш,хьо –м чехка къинт1ера йоал.
Хьамсар я хьо,еза нана,
Дуне мелд хьо яхийла,
Боча хеташ 1а хьастарех
В1алла хьо мА къастийла. (А.Матиев
… (Приложение 1)
Слайд №9.
Д1ахьор 2.
Нана эггара мерзаг1а,эггара к1аьдаг1а йола СА нана.
Дага доагIа сона тахана, со в а ь са нана, Со кара ийца вай ц1аг1а хьо яг1ар. Хьай хаза кIай кулгаш, а хьекхаш со боча 1а хийста.
Илли локх
Чтец 5.
«Наьна кулг» яха дувцар дувц(Приложение 1)
Слайд №10.
Д1ахьор 1 МА е ноаношта вас,мА даха ноаношта хала хетар,мА лешабе наьна б1арг …
(Приложение 1)
Ведущий 1.
Говзача суртанчаш шоай сурташка,хестаяьй нана. Йоазонхоша шоай кхолламе хестаяьй нана. Илланчаш шоай иллешка а хестаю.
Илли локх.
. К1езига дац наьнах дола кицаш а оаламаш а.
Дешархоша нанна кхалсага хетадаь кицаш доаладу.
Байт 10.
Вай даьша оалаш хиннад, даи-нанеи малайкаш санна да а ь ннна. Цар лор а вверг ва, кIалхьара а воаккхарг ва. Да-нана дезаш цар бокъо лораеш, уж шиъ бица ца беш даха деза вай дунен адамаш,деза, тIе хьа дагабоалам ца хилийта. Вайн даьша къонах саг я оалауш хиннад, сий долаш, де долаш, къаманна т1а бала беча, ший даха р дIадала а кийча йолча кхалсагах. Иштта бола кхалнах вай къаман к1езига хиннабац. Ма1ача наха нийса къахьегаш, ц1аг1а а сала1ар фуд ца ховш. Вайна дезар 1алаш деш лел вай ноаной. Цар хам баь даргдий вай?
Байташ еш.арг1-арг1а:
Хьа ц1и1х хьахинна кхоллам ба со,нана,
Хьа дег1ах хаьдаьнна дакъилг со да.
Хьа кер чу делаш укх малха даьнна
СА санна хьо еза хьа бер со да.
1а сонна дилла сердал тийнай, нана,
Ц1аккха а боад сонат1аяйтаяц.
Дошо малх хиннаб хьо
Сонна, СА нана,
Со ц1аккха 1а
Шел 1а валийтавац.
Со бахьан йоаяьй 1а,СА хьамсара,нана,
Наб ца еш,саготдеш,дукха уж бийсаш,
Йийлхай хьо дукхаза,кхоаччара СА нана,
Балане СА кхоане хилар кхераш.
Хьа во мА гулда сонна,СА нана,
МА гулда хьа юхь т1аг1айг1ана дохк э тта,
Яхийла хьо дукха,со кхеваь нана,
Яхийла дог делош т1ехьено дилла!
Слайд №18.
Нана! Иман, сабар, беркат ма эшалда хьо йолча цIагIа!
ГIоза, даькъала йолаш, тIехье беркате хургйолаш, ираз а аьттув а болаш яхийла хьо! Ираз, барт, безам, машар ма эшаболба шоана,тха хьамсара ноаной! Дала даькъала долда шо, Дала барт цаI болба вай!
Са боча нана, хьай вахаро дог хьесташ, тIехьено бIарг белабеш, ираз совдулаш,барт безам цIаккха юкъера ца боалаш, Массаза дог делаш яхар хилда хьа!
Арара чуварга хьежа,хьамсара нана,
Ма эшийла вайна
1.Дала Iайха мел деча хIамах беркат долда хьона.
Ираз долаш леладолда Iа хьай мел дар.
Хьай берех дала т1ехье даькъала йойла хьа.
Иман чу,сабар чу боалаболба хьа дезал.
Беркат ма хадалда хьа ц1аг1ара.
2.Даьла раьза хилва хьона.
Дала Iайха наха мел деча гIулакхах а,
Iайха сона мел даьча дикахетарах а.
Къемат ди даькъала хила хьа
3.Доакха беркат хилда хьона хьай берех. Хьай дегага хьежжа яхар лолда хьона Дала.
4.Дала хьай берий во б1арга ма дойталда хьона.
Хьай ц1ендаьх ма къоастайойла хьо.
5.Дала унахц1ена йойла хьо.Iа сона мел даьча гIулакхех а,
Наха Iа мел даьча гIулакхех а, Дала йомайойла
хьо. 6.Iайха вай цIагIа мел ийцача хIамах Дала дог деладолда хьа.
Хьай берех ма къоастайойл хьо.
Дала йоал йойла хьона.
Iа даьча товрах товр хилда хьона.Дала фу д1аьха долда хьа.Хьайна мел дезача диках Дала кхейойла хьо.
