Т?рбие са?атыны? барысы: 1. Кіріспе с?з: ??рметті ?стаздар, ?она?тар ж?не о?ушылар. Биыл міне ?аза? хал?ыны? жары? ж?лдызы, артына ?шпес м?ра ?алдыр?ан а?иы? а?ын М??а?али Ма?атевты? туыл?анына 85 жыл толма?шы. Олай болса а?ынны? ??рметіне арнал?ан «Е? мейірімді-, ш??ылалы ж?лдыз-М??а?али» атты ашы? т?рбие са?атымыз?а хош келді?іздер.
С?з кезегі о?ушылар?а беріледі. (та?тада слайдтар ж?ріп жатады) 2. М??а?али ?мірі жайлы ?ыс?аша ма?л?мат.
1-о?ушы Биыл М. Ма?атаевты? ту?анына 85 жыл толады.
Ол 1931 ж. 9-шы а?панда Алматы облысы, ?азіргі Райымбек (б?рын?ы Нарын?ол) ауданыны? ?арасаз ауылында д?ниеге келген. Азан ша?ырып ?ойыл?ан аты - М?хаммед?али. ?кесі ?арапайым шаруашы:колхозда сушы, шал?ышы болып істеген. М??а?али ?йді? т???ышы бол?ан, оны? артынан бір ?ыз ж?не ?ш ?л ту?ан. А?ынны? ?арындасы мен ал?аш?ы інісі ерте к?з ж?м?ан. Со??ыларыны? есімдері - То?тарбай мен К?рпеш. ?аза? д?ст?рі бойынша ?йді? ал?аш?ы баласы ата-?жесінен т?рбие алуы тиіс, сонды?тан М??а?али ?жесі Тиынны? ?олында ?сіп, анасын же?гесіндей ?абылдайды. Балалы? ша?ы со?ыспен ?атар ?ткендіктен, а?ын та?дырды? ащы д?мін ерте татады.
3.А?ынны? шы?армалары
2-о?ушы : А?ынны? т???ыш ?ле?дері “?ырман басында”, “?ойшы бала — ?кітай” ауданында?ы “Советтік шекара” газетінде жарияланды (1949). “Інімні? ойы”, “Шебер” ?ле?дері “Жасты? жыры” атты жина??а енді (1951). М??а?алиді? “?арлы?ашым, келді? бе?”, “Дари?а ж?рек” (1972 ж.), “А??улар ?йы?та?анда”, “Шуа?ым мені?” (1975 ж.), “Со?ады ж?рек”, “Шолпан”, “Жырлайды ж?рек”, “?мір-?зен”, ”?мір-дастан” ж?не т.б. жыр жина?тары, сондай-а?, “?ош, махаббат!” (1988 ж.) атты прозалы? кітабы да бар. М??а?алиді? “Ильич”, “А? ?айы? ?ні”, “Ару-ана”, “Мавр”, “А??улар ?йы?та?анда”, “?ырандастар, ?ош болы?дар”, “Чили-шуа?ым мені?”, “Шекарада”, “Большевиктер”, “?мірдастан”, “Арман”, “Шолпан”, “Досыма хат”, “Алтай-Атырау”, “Отаным, са?ан айтам”, “Райымбек! Райымбек!”, “?аш?ын”, “Жер ?стінен репортаж”, “Моцарт. Жан азасы” атты поэма-тол?аулары бар. Біршама ?ле?деріне ?н жазылды.
?н : «Сарыжайлау»
4.А?ын туралы пікірлер:
?бділді? Т?жібаев: М??а?али Ма?атаев –бізді? заманда?ы ?ажайып а?ындарды? бірі. Ма?атаев атты алып а?ынды? жар?ын ж?зіне, миллион адам миллион т?рлі пікір пайымдаса да, ешбір кіреуке, к?ле?ке т?спей келешекке ?арай керуен т?зеп, к?ше бермек.
М??аметжан ?аратаев: Арамыздан тым ерте кеткен тамаша а?ынымыз М??а?али Ма?атаевты? ал?аш?ы ?адамында-а? оны? ая? алысынан айры?ша талант иесі екенін а??ару?а болатын еді. А??армаппыз
?біш Кекілбаев:
М??а?али Ма?атаев – адамдар арасында?ы, ?мірдегі, таби?атта?ы жарасты? пен келісімні? жыршысы. Оны?. ?ле?дері шын тебіреністен, шын шабыттан, шын к?йзеліс пен шын ?уаныштан шын са?ыныштан ту?ан.
5. А?ын?а арнау (о?ушылар туындылары)
А?ын?а
Балдыбаев Е.
Дара ту?ан а?ын еді? ?у баста,
Жар?ыра?ан ма?дайлы еді? ай?ас?а,
Сырлы с?зді? си?ыры еді жырлары?
Сені? с?лу с?здері?е ?н ?осты.
Махаббат та, ізгілік те табылды,
Отты сезім шарпи т?сті ?ары?ан,
Асау тол?ын бірде со?са жа?а?а,
Бірде баяу, сел?ос ?алып таныт?ан.
Жырлары?ды ?сіп ты?дап, келеміз,
?ле? жырдан жылулы?ты сеземіз.
?анша а?ын туса да?ы ?мірде,
Д?л ?зі?дей бола алмасын, білеміз.
?арасазды? таланты
Д?йсенбин М.
А?ын туды, ?арасазды? баласы
А?ындарды? ішіндегі дарасы,
Елін, жерін ?ле?імен жылыт?ан,
От жалынды на?ыз ?аза? баласы.
Талай адам т?сінбеді кезінде,
Т?сінбеді с?зі т?гіл, ?зінде,
?адірі?ді кеш т?сініп, ел -ж?рты?
Жыры? –м?ра, ?ні? –?лгі б?гінде.
Б?гін міне хал?ы? сені жырлайды,
Сыр?а толы, жырлары?ды ты?дайды,
Хант??ірі атан?ан, а?ын еді?,
Бала ш?кірт туындысын жолдайды.
?орытынды:
Б?гін мені? ту?ан к?нім
Ой, б?ле-ай!
Мына адамдар неге жатыр тойламай?
Банкет жасап берер едім ?зім-а?,
Т??ірді? бір жарытпай-а? ?ой?аны-ай.
Мына д?ние неге жатыр ?ндемей?!
Алаулатып тойды? шо?ын ?рлемей.
??ша?-??ша? г?л шо?тарын ла?тырып,-деп а?ын ?зі жырла?андай б?гін міне ?аза? еліні? рухани д?ниесін, т?рмыс-к?йін, арман-м?ддесін, жыр етіп кеткен М??а?алиді? туыл?анына 85 жыл толуына орай ?йымдастырыл?ан «Е? мейірімді-, ш??ылалы ж?лдыз-М??а?али» атты ашы? т?рбие са?атымыз ?з м?ресіне жетті.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Е? мейірімді-, ш??ылалы ж?лдыз-М??а?али»
Тәрбие сағатының тақырыбы: Ең мейірімді-, шұғылалы жұлдыз-Мұқағали
Тәрбие сағатының мақсаты:
Білімділік: Оқушыларды қазақтың маңдайына біткен ерекше талант иесі Мұқағали Мақатаевтың туылғанына 85 жыл толуына орай ақын өмірі мен шығармашылығына шолу жасау. 2. Дамытушылық: Оқушының шығармашылық ізденісін қалыптастыру. 3. Тәрбиелік: Ақиық ақын поэзиясына оқушы жүрегінде сүйіспеншілік сезімін оята отырып, ақын творчествасынан үлгі алуға, поэзиясын құрметтеуге тәрбиелеу. Сабақтың түрі: ізденіс,зерттеушілік сабағы, ,шығармашылық жұмыс. Сабақтың көрнекілігі: Мұқағали суреті, шығармалар көрмесі, слайдтар,
Пәнаралық байланыс: Әдебиет,тарих,музыка. Жоспар:
1. Кіріспе сөз 2. М. Мақатаев өмірі жайлы. 3. Ақынның шығармалары 4. Ақын туралы пікірлер.
5. Ақынға арнау (оқушылар туындылары) 6. Қорытынды сөз. Тәрбие сағатының барысы: 1. Кіріспе сөз: Құрметті ұстаздар, қонақтар және оқушылар. Биыл міне қазақ халқының жарық жұлдызы, артына өшпес мұра қалдырған ақиық ақын Мұқағали Мақатевтың туылғанына 85 жыл толмақшы. Олай болса ақынның құрметіне арналған «Ең мейірімді-, шұғылалы жұлдыз-Мұқағали» атты ашық тәрбие сағатымызға хош келдіңіздер. Сөз кезегі оқушыларға беріледі. (тақтада слайдтар жүріп жатады) 2. Мұқағали өмірі жайлы қысқаша мағлұмат. 1-оқушы Биыл М. Мақатаевтың туғанына 85 жыл толады. Ол 1931 ж. 9-шы ақпанда Алматы облысы, қазіргі Райымбек (бұрынғы Нарынқол) ауданының Қарасаз ауылында дүниеге келген. Азан шақырып қойылған аты - Мұхаммедқали. Әкесі қарапайым шаруашы:колхозда сушы, шалғышы болып істеген. Мұқағали үйдің тұңғышы болған, оның артынан бір қыз және үш ұл туған. Ақынның қарындасы мен алғашқы інісі ерте көз жұмған. Соңғыларының есімдері - Тоқтарбай мен Көрпеш. Қазақ дәстүрі бойынша үйдің алғашқы баласы ата-әжесінен тәрбие алуы тиіс, сондықтан Мұқағали әжесі Тиынның қолында өсіп, анасын жеңгесіндей қабылдайды. Балалық шағы соғыспен қатар өткендіктен, ақын тағдырдың ащы дәмін ерте татады.
3.Ақынның шығармалары
2-оқушы : Ақынның тұңғыш өлеңдері “Қырман басында”, “Қойшы бала — Әкітай” ауданындағы “Советтік шекара” газетінде жарияланды (1949). “Інімнің ойы”, “Шебер” өлеңдері “Жастық жыры” атты жинаққа енді (1951). Мұқағалидің “Қарлығашым, келдің бе?”, “Дариға жүрек” (1972 ж.), “Аққулар ұйықтағанда”, “Шуағым менің” (1975 ж.), “Соғады жүрек”, “Шолпан”, “Жырлайды жүрек”, “Өмір-өзен”, ”Өмір-дастан” және т.б. жыр жинақтары, сондай-ақ, “Қош, махаббат!” (1988 ж.) атты прозалық кітабы да бар. Мұқағалидің “Ильич”, “Ақ қайың әні”, “Ару-ана”, “Мавр”, “Аққулар ұйықтағанда”, “Қырандастар, қош болыңдар”, “Чили-шуағым менің”, “Шекарада”, “Большевиктер”, “Өмірдастан”, “Арман”, “Шолпан”, “Досыма хат”, “Алтай-Атырау”, “Отаным, саған айтам”, “Райымбек! Райымбек!”, “Қашқын”, “Жер үстінен репортаж”, “Моцарт. Жан азасы” атты поэма-толғаулары бар. Біршама өлеңдеріне ән жазылды.
Ән : «Сарыжайлау»
4.Ақын туралы пікірлер:
Әбділдіә Тәжібаев: Мұқағали Мақатаев –біздің замандағы ғажайып ақындардың бірі. Мақатаев атты алып ақындық жарқын жүзіне , миллион адам миллион түрлі пікір пайымдаса да, ешбір кіреуке , көлеңке түспей келешекке қарай керуен түзеп, көше бермек.
Мұқаметжан Қаратаев: Арамыздан тым ерте кеткен тамаша ақынымыз Мұқағали Мақатаевтың алғашқы қадамында-ақ оның аяқ алысынан айрықша талант иесі екенін аңғаруға болатын еді. Аңғармаппыз
Әбіш Кекілбаев:
Мұқағали Мақатаев – адамдар арасындағы, өмірдегі, табиғаттағы жарастық пен келісімнің жыршысы. Оның... өлеңдері шын тебіреністен, шын шабыттан, шын күйзеліс пен шын қуаныштан шын сағыныштан туған.
5. Ақынға арнау (оқушылар туындылары)
Ақынға
Балдыбаев Е.
Дара туған ақын едің әу баста,
Жарқыраған маңдайлы едің айқасқа,
Сырлы сөздің сиқыры еді жырларың
Сенің сұлу сөздеріңе ән қосты.
Махаббат та, ізгілік те табылды,
Отты сезім шарпи түсті қарыған ,
Асау толқын бірде соқса жағаға,
Бірде баяу , селқос қалып танытқан.
Жырларыңды өсіп тыңдап, келеміз,
Өлең жырдан жылулықты сеземіз.
Қанша ақын туса дағы өмірде,
Дәл өзіңдей бола алмасын , білеміз.
Қарасаздың таланты
Дүйсенбин М.
Ақын туды , қарасаздың баласы
Ақындардың ішіндегі дарасы,
Елін, жерін өлеңімен жылытқан,
От жалынды нағыз қазақ баласы.
Талай адам түсінбеді кезінде,
Түсінбеді сөзі түгіл, өзінде,
Қадіріңді кеш түсініп, ел -жұртың
Жырың –мұра, үнің –үлгі бүгінде.
Бүгін міне халқың сені жырлайды,
Сырға толы , жырларыңды тыңдайды,
Хантәңірі атанған , ақын едің,
Бала шәкірт туындысын жолдайды.
Қорытынды:
Бүгін менің туған күнім
Ой, бәле-ай!
Мына адамдар неге жатыр тойламай?
Банкет жасап берер едім өзім-ақ,
Тәңірдің бір жарытпай-ақ қойғаны-ай.
Мына дүние неге жатыр үндемей?!
Алаулатып тойдың шоғын үрлемей.
Құшақ-құшақ гүл шоқтарын лақтырып,-деп ақын өзі жырлағандай бүгін міне қазақ елінің рухани дүниесін, тұрмыс-күйін, арман-мүддесін, жыр етіп кеткен Мұқағалидің туылғанына 85 жыл толуына орай ұйымдастырылған «Ең мейірімді-, шұғылалы жұлдыз-Мұқағали» атты ашық тәрбие сағатымыз өз мәресіне жетті.
