Бастауыш сыныпта ?ткізілген "?асыр індеті" ашы? т?рбие са?аты

ҒАСЫР ІНДЕТІ

Жолмурзаева Э.А.

2015-2016 оқу жылы

Сабақтың мақсаты

1. ЖҚТБ және АҚТҚ инфекциялары,олардың таралуы,алдын алу туралы білім қалыптастыру.

2. Өзін-өзі сыйлау,өзін бекіту және бағалау қасиеттерін дамыту.Оқытудың интерактивті әдістері арқылы оқушыларға ой тастау,сол арқылы әр оқушының жеке пікір, көзқарас білдіруіне жол аша отырып,сөйлеу қабілетін жетілдіру.

3. ЖҚТБ-мен ауыратын адамға жаны ашу,түсіну және қолдауды тудыру,санитарлық гигеналық білімдерін бекіту.

Сабақтың эпиграфы

Мен өмір сүретін өмір ағымында бәрі жетілген ,тұтас аяқталған,бірақ оған қарамастан өмір бір орында тұрмайды,үнемі өзгерісте болады.

Луиза Хей.

Өткізілу жоспары

1.Ұйымдастыру кезеңі.

2. ЖҚТБ және АҚТҚ жөнінде түсінік беру.

3. Мерзімдер,деректер,оқиғалар.

4. Жағдаяттарды талдау.

5. Тест сұрақтары.

6. «Біз не істей аламыз?». Оқушылардың ой-толғауы.

7. « ЖҚТБ және АҚТҚ-дан қалай сақтану керек»тақырыбында кітапша тарату.

8.Қорытындылау.

Ype йлі СПИД деген ғ асыр д epmi , Айырыл ғ ан с ұ лул ық тан адам к ө р кі. Мас қ ара! С ұ лу С ә кен ұ рпа қ тары, Талан ғ ан ар – ождан ы, сез і м ер кі !

СПИД - имунд ық қ уатты ң ә л сі реу н е со қ тыраты н ж ұқ палы ауру. Жыныст ық қ атынасы кез ін де ж ә не за қ ымдан ғ ан mepi ар қ ылы қ ан ғ а т ү скен со ң организ і м нің қ ор ғ аныс шеб і саналатын лимфа ж ұ йес ін за қ ымдайтын аса қ атерл і ауру.

Оны ж ұқ тыр ғ ан адам микроб пен вирусты ң алдында д ә рменс і з, себеб і кеселге, ү шыра ғ ан кезде организмге аса мацызды Т лимфоциттер группасы азайып, денен ің ауру ғ а қ арсыл ық күш i жойылады.

Кесел ба я у дамиды, басты белг ісі -лимфа жуйелер і ұ л ғ аяды. Одан кей ін денен ің қ ызуы к ө тер іл ед і. Ұ за қ уа қ ыт бойы i ш i ө me д i , терш еңдік басад ы, шамадан тыс ар ық тайды.

Одан ә р і ө кпе қ абынад ы , денен ің mepici н ipi ңд i б ө ртпелер қ аптайд ы, қ анны ң құрамы б ү зылы п, сепсиске айналад ы, қау inmi ісі ктер к ү шейед і. М ү ны ң б ә р і ауруды ө л і мге душар етед і. СПИД ж ұқ тыр ғ ан адамны ң өм ipi екі -а қ жылдан ә р і ге аспайды.

АҚТҚ-ға енген кезде гі қ органыш ж ұ йес інің қ имылы

АК,ТК, Т-хелпср мен ксзд есіп о ғ ан шабуыл жасайды

Т-хелпер қ ор ғ аныш

ж ү йес ін өзі қ оса

алмайды, он ың орнына

ол АК,ТК,-ны ө нд і ред і

Қ ор ғ аныш жүйесі

қоздырғышпен осылайша күреседі

қоздыргыш

Қ ор ғ аныш жүйесі

қоздырғышпен осылайша күреседі

Қрздырғыш

Т-хелпсрмен

Кездеседі

Белсенд і тор қ оздыр ғ ышпен к ү ресед і

қоздырғышты өлтіретін тор

Қорғаушы торы

Т-хелпер қорғаныш жұйесі

Мер зімдер, деректер, оқиғалар

1983 жыл

Люк Монтанье (Француз) және Роберт Галло (АҚШ). Соңында АҚТҚ деп аталған, бір-біріне тәуелсіз қоздырғыш ашты.

1987 жыл

ЖҚТБ бойынша дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы ауқымды бағдарлама бекітті.

ЖҚТБ – БҰҰ - ның Ассамблеясы сессиясында талқыланған ең бірінші ауру болды. Қазақстанда ең алғаш рет АҚТҚ мен жұқпаланған адамдар тіркелген.

1998 жыл

Желтоқсанның бірі күні дүниежүзілік ЖҚТБ мен күресу күні болып аталды.

1994 жыл

Қазақстан Республикасында ЖҚТБ ауруларының алдын алу туралы заң қабылданды.

1998 жыл

Женевода (Швейцария) ғылымдағы алға басуларға қарамастан, милиондаған адамдар.

ЖҚТБ -дан дәрі – дәрімектердің қымбаттылығы және қол жетпейтіндігінен өлетін мойындалған.

ЖҚТБ бойынша XXII халықаралық понференция өтті.

1999 жыл

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі 31 қаңтарда №12 «ҚР-ның алдын алу бойынша сабақтар енгізу туралы» бұйрығына қол қойды.

2001 жыл

Маусымның 25-27 жұлдызында Нью – Иоркте БҰҰ-ның бас Ассамблеясының АҚТҚ ∕ЖҚТБ бойынша арнайы сессия өтті. 14 қыркүйекте ҚР-да « АҚТҚ ∕ЖҚТБ індетінің алдын алудағы 2002-2005 жылдарға арналған стротегиялық бағдарламасы» №1207 ҚР үкіметі қаулысымен бекітілді.

2002 жыл

Барселон қаласында ( Испания/ ЖҚТБ бойынша ХХІ халық аралық конференция өтті.

2003 жыл

Қазақстан АҚТҚ ∕ЖҚТБ індетін және оның салдарын жең бағдарламасын жүзеге асыруға ғаламдық қорынан 22,56 млн АҚШ доллары көлемінде жәрдем қаржы алды.

ЖАҒДАЯТТАР

1. ЖҚТБ-мен ауыратындардың бәрі қоғаммен сиыспайтын мінез-құлықты ұстанатын,моральдық азғындаған ,нашар адамдар болып табыла ма?Дәйек келтіріңдер.

2. Сенің досың АҚТҚ жұқтырды делік.Сен оған қалай қарайсың? Бұл жағдай достық қатынастарыңа әсер ете ме?

3. Егер ұжымдағы бір адам ЖҚТҚ жұқтырса,ол ұжымнан кеуі керек пе? Жауаптарыңды негіздеңдер.

4. Сіздердің бір отбасы мүшесі ЖҚТБ жұқтырды делік. Қалай ойлайсың,отбасының барлық мүшелері тест өтуі керек пе? Егер тест нәтижесі оңды болса не істеу керек?

ЖИТС туралы тест

1 .СПИД-т ің вирусы калай аталады?

Боз спирохета

2.СПИД- тің вирусы кай жылы ашылды?

Кох т аякша сы

1883

З.К а й континенте адамдар СПИДпен ауырды,б і р-а қ оны б іл мед і ?

ВИЧ

Африка

1986

4.Кай жылы СПИД ті ркелд і ?

5.Кай елде жас ө с пірім дер дің 78% СПИД ауруымен ауырды?

1856

Азия

1958

Вирус А

Америка

Китай

1983

1966

Австр али я

1956

Монте -Карло

Таиланд

1986

Конго

б.СПИД- п ен куресу кай к ү н і өткізіл ед і 1995ж?

7. Қ ай ел СПИД­пен ауыр ғ андарды арал ғ а ж і беред і ?

1.10

Япония

1.12

8.СПИД- тің вирусы кандай ә сер етед і ?

9.СПИД-пен

ауыр ғ андар ғ а қ арым- қ атынас?

1.11

Канада

«суь қ со ғ ыс»

2 .10

Китай

10 Қ анша уа қ ыттан кей і н СПИД- тің талдау н ә тижелер і шы ғ а д ы?

пары қ с ыз

ө з- ө з ін д і

ө лт і ру

2 ж ұ мада

Куба

жабылу

СПИД

бас қ ыншылы қ

т ү н жырау

жанашырлы қ пен

2 к ү н

О қ шаулау

2 жыл

2 аи

Е с іңде сақта

Сен дердің достарын, ағаларың немесе апаларың, әке – шешелерің және мұғалімдерің ЖИТС туралы барлық факторларды білмейтін шығар. Сондықтан өзіңіз сол туралы не білетініңізден бөлісіңіз.

Бізге ЖИТС туралы сөйлесу оның қандай ауру екенін және оған салмақты қарауға көмектеседі. Тура мәлімет біздің өмірімізді сақтауы мүмкін.

Есте сақтаңыз: бұл сіздің өміріңіз және таңдауыңыз. Сендер ЖИТС туралы білуіңіз қажет.

Егер сенің досың ЖИТС – пен ауырса?

Егер сіздің болашақ досыңыз ЖИТС ауруымен ауырса, сіз ауруды жұқтыруға мүлделі емессіз.

Есте сақтаңыз: ЖИТС инфекциясы қандай жағдайда жұқпайды. Егер жыныстық қатынас болмаса, сондықтан ауруды жұқтырмайсыз. Ауру адаммен мектепке, бикешіне барғанда немесе спорттық жарыстарға қатысқанда жұқпайды. Сіз қолынан ұстасаңыз немесе құшақтасаңыз да ауру жұқпайды.

Мен көмектесу үшін тағы не істей аламын?

Вич инфекциясы немесе ЖИТС туралы мәліметтермен көбірек таныс. Не білетіңізді қолданып, өз - өзіңізді сақтаңыз. ЖИТС немесе АҚТҚ туралы ата – анаңызды және достарыңызға білуге көмектесіңіз. ЖИТС туралы мектепте барлық пәндерде сөйлесіп қоймай, жылына бірнеше рет еске түсіріп отырыңыз.

ЖИТС ауруымен ауратын адамдарға өз көмегіңізді беріңіз. Егер сіз оларға дос болсаңыз, ауруға шалдықпайсыз. Өз еркіңізбен Қызыл Жартай орталығына немесе ЖИТС орталығына барып, қандай көмек көрсете алатыңызды білуіңізге болады.