1. ?алыпты организмні? ??рылысы мен ?ызметін зерттейтін барлы? медицина ?ылымдарыны? негізін ?алайтын п?ндер ?алыпты анатомия ж?не физиология болып табылады. Б?л п?ндерді жеткілікті игеру студентті? к?сіби маман болуына септігін тигізеді.
2. ?алыпты анатомия ж?не физиология сайыс т?рінде ?ткізе отырып о?ушыларды адам организміні? ??рылысын, ма?ызын, ?ызметін білуге ?йрету.
Топшаларды? де?гейін ба?алау ба?ылау пара?ына белгіленеді.
ІІ. Таныстыру - 2 балл ?р топ ?з-?зін таныстырып, эмблема, ?ранын айтады.
І топ - Systema
ІІ топ - Ж?рек пернелері
ІІІ. «К?з ж?мба?»- ?р топтан екі адамнан шы?ып, бір - бір адамны? к?зі та?ылады. К?зі та?ыл?ан ?атысушы алдында?ы с?йектер, муляждарды? ?айсысын ?стаса ?асында?ы ?ор?аушысы ?ол?а т?скен затты? атын, ?ыс?аша ??рылысын латынша аттарымен ?осып айтуы тиіс.
І?. «Алтын санды?» - ?рбір топта?ы студенттер ?олдарында?ы жалауды к?теру ар?ылы ал?аш?ы болып ойынды бастайды. Экранда ?ойыл?ан санды?шаларды? біреуін та?дай отырып, жауап беруі керек. Ол ойыншы жауап бере алмаса, екінші к?терген топ жауап береді. Санды?шаны? саны жо?арыла?ан сайын ?ойылатын с?ра?тар да к?рделеніп, ?осылатын ?пай саны да к?бейеді.
Жауабы: 1. Та? ш?йде, ж?п шеке, сына т?різді, ма?дай ж?не торлы с?йектер, ж?п самай с?йектер
2. О? жа?та ?ш жармалы, сол жа?та ?ос жармалы.
С?ра? №2 (5 балл)
1. С?йектерді? ??рылысы?
Жауабы: Жілік, кемік, жалпа?, аралас
С?ра? №3 (5 балл)
1. Ж?рек б?лімдері, латынша ата?
Жауабы: Cor.
О? жа? ж?рекше, сол жа? ж?рекше, о? жа? ?арынша, сол жа? ?арынша.
С?ра? №4 (10 балл)
1. Экстросистола деген не?
2. Ал?аш?ы з?р мен со??ы з?рді? айырмашылы?ы?
Жауабы: 1. Ж?ректі? кезектен тыс жиырылуы.
2. Ал?аш?ы несепті? к?лемі 150 - 180 л со??ы несепті? к?лемі 1, 5 - 2 л со??ы несеп ??рамында ?ант амин ?ыш?ылы альбумин болмайды.
Біра? белок алмасуы барысында пайда бол?ан заттар к?п. Сондай – а? со??ы несеп ??рамында ?анда ж?не ал?аш?ы несепте жо? гиппур ?ыш?ылы аммоний т?здары бар.
5. Ішкі тыныс алу – клетка ??рамында?ы органикалы? заттарды? тоты?уы
С?ра? №9 (5 балл)
1. Ас?орыту а?заларын ата?
Жауабы: Ауыз ?уысы, к?мекей, ??еш, ас?азан, ащы ішек, то? ішек, тік ішек. Жа? асты, тіл асты, шы?шыт бездері, бауыр, ?й?ы безі.
?. «Б?йге»- топ басшыларыны? пікірсайысы. Орта?а с?ра? тасталады екі топ басшылары ?з ойларын айтып, д?лелдеуі ?ажет.
«?ай жері? ауырса да, салма? ж?рекке т?седі»
С?ра?: НЕГЕ?
?І. Т?жірибе?ді таныт! Б?л сайыста топ студенттеріні? ептілігі, шапша?ды?ы ескеріледі.
1. Тынышты? жа?дайда ж?не ж?ктемеден кейін ?ан ?ысымын ?лшеу.
2. Тынышты? жа?дайда ж?не ж?ктемеден кейін тамыр со?ысын ?лшеу.
3. Аускультация.
4. Торокометрия.
5. ЭКГ.
?ІІ. «?нсіз суреттер». Экраннан ?р топ?а алдын-ала дайындал?ан суреттер к?рсетіліп, олар суреттелген а?заны ыл?алды препараттан тауып к?рсетеді.
?ІІІ. К?рермендер ?лесі. Алдын ала берілген есептерді шы?арып, д?рыс жауап берген жанк?йерлер ?з ?лестерін ?ала?ан топшасына ?осады. 1 - 5 балл
Есеп шы?ары?ыз:
1. С?ра?: ?ара ж?мыс істеген кезде дене еттеріне к?п к?ш т?седі, олар?а ?ажет ?ан м?лшері де арта т?седі, осы?ан орай ж?рек со?уы жиілейді, еті де ?атты жиырылады, я?ни ж?рек ?ызметі к?шейеді. Б?л ?андай реттелу?
Жауабы: ОЖЖ мен ?анда?ы ?сері к?шті химиялы? заттар (гуморальды?) реттейді. Ж?рек ?ызметіні? орталы?ты? ?атысуымен рефлекс ж?не ?ан ар?ылы реттелуі - экстракардиялы?, я?ни ж?ректен тыс жолмен реттелу болып саналады.
2. С?ра?: Егер анасы резус - теріс топ?а, ?кесі резус - о? топ?а жатса бала ?ай топпен туылуы м?мкін.
Жауабы: Резус - о? бала туылады. Б?л жа?дайда ана организмінде антирезус аглютинин ?ндіріледі.
ІХ. ?й тапсырмасы. Студенттер ?йден видеофильм дайындап, бір-біріне с?ра? ?ойып, жауап береді.
Х. Сайысты ?орытындылау. 5 мин.
?діл?азылар сайысты? ?ту барысын, топ студенттерді? дайынды?ын ба?алап, ?орытындылайды.
?рбір топта?ы белсене ?атыс?ан студенттерді атап ?теді.
Сайыс?а ?атыс?ан екі топта?ы студенттерге ал?ыстарын білдіріп, марапаттайды.
ХІ. Кері байланыс (рефлексия)
?атысушы?а арнал?ан тест с?ра?тары:
1 Саба?та мен ж?мыс жасадым: белсенді / енжар
2 ?зімні? жетістігіме:
?ана?аттанамын / ?ана?аттанбаймын
3 Саба? мен ?шін:
?ыс?а/ ?за?
4 Саба? кезінде: шаршамадым / шаршадым
5 К??іл к?йім:
к?терілді / т?сті
6 ?амтыл?ан с?ра?тар:
т?сінікті/т?сініксіз
пайдалы/пайдасыз
?ызы?ты/?ызы?сыз
??растыр?ан: Жанкалова Р.М
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Анатомия ж?не физиология ?леміне саяхат»
Ленгер қалалық «Мейр-Бейс» медициналық колледжі
САЙЫС САБАҚ
Пәні: Анатомия
Топ: Ф01-14қ және Ф02-14қ,15жқ
Оқытушы: Жанкалова Р.М.
Күні:
Ленгер 2016
Тақырыбы: «Анатомия және физиология әлеміне саяхат»
Сайыстың мақсаты: 1. Қалыпты организмнің құрылысы мен қызметін зерттейтін барлық медицина ғылымдарының негізін қалайтын пәндер қалыпты анатомия және физиология болып табылады. Бұл пәндерді жеткілікті игеру студенттің кәсіби маман болуына септігін тигізеді. 2. Қалыпты анатомия және физиология сайыс түрінде өткізе отырып оқушыларды адам организмінің құрылысын, маңызын, қызметін білуге үйрету. 3. Жүйелердің орналасатын орнын, латынша атауларын, қалыпты жағдайдағы қызметтерінің көрсеткіштерін білу. Сайыс кезінде студенттердің пәнге деген қызығушылығы мен ынтасын арттыру.
Білімділік: Қалыпты анатомия және физиология бойынша студенттер білімдерін қорытындылап, бағалау.
Дамытушылық: Қалыпты анатомия және физиология пәндерін сайыс түрінде өткізе отырып, студенттердің білімін, ұйымдастырушылық қабілетін, ой өрісін, игерген тәжірибелік дағдыларын нығайту.
Тәжірибелік: Жаңа технологияны игере отырып, студенттердің танымдық қабілетін арттыру.
Сабақтың түрі: Сайыс сабақ
Сайысқа қатысушылар: Ф 01-14қ және Ф 02-14қ,15жқ
Пән ішілік байланыс: «Тіндер», «Ішкі мүшелер туралы ілім».
Пән аралық байланыс: Патологиялық анатомия «Жүрек - қан тамырлар жүйесінің аурулары», «Ас қорыту ағзаларының аурулары», «Тыныс алу ағзаларының аурулары». Патологиялық физиология «Жүрек - қан тамырлар жүйесінің патофизиологиясы», «Ас қорыту ағзаларының патофизиологиясы», «Тыныс алу ағзаларының патофизиологиясы»
Қолданылған оқулықтар: А. Қ. Сәтпаева «Адам физиологиясы», С. А. Георгиева «Физиология», Г. И. Косицкий «Рук. к прак. занятиям по физиологии»; А. Рақышев «Адам анатомиясы», Ж. К. Ермахан «Тәнтану», М. Дайырбекова «Адам анатомиясы»
Сабақтың хронокартасы І. Ұйымдастыру кезеңі - 3 мин. ІІ. Таныстыру - 5 мин. ІІІ. «Көз жұмбақ»- 5 мин. ІҮ. «Алтын сандық» - 7 мин. Ү. «Бәйге»- топ басшыларының пікірсайысы - 5 мин ҮІ. Тәжірибеңді таныт! - 15 мин ҮІІ. «Үнсіз суреттер» - 5 мин. ҮІІІ. Көрермендер үлесі - 5 мин. ІХ. Үй тапсырмасы - 10 мин. Х. Сайысты қорытындылау - 5 мин. ХІ. Кері байланыс (рефлексия)
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқытушылар аудиторияның сайысқа дайындығын тексереді. Сайыстың өткізу маңыздылығын мәнін атап өтеді. Сайыстың өту барысын, сайысқа қатысатын топшаларды таныстырады. Әділқазылар алқасының мүшелері: әдіскер: Турибекова Ж.А. Топшалардың деңгейін бағалау бақылау парағына белгіленеді.
ІІ. Таныстыру - 2 балл Әр топ өз-өзін таныстырып, эмблема, ұранын айтады. І топ - Systema ІІ топ - Жүрек пернелері
ІІІ. «Көз жұмбақ»- әр топтан екі адамнан шығып, бір - бір адамның көзі таңылады. Көзі таңылған қатысушы алдындағы сүйектер, муляждардың қайсысын ұстаса қасындағы қорғаушысы қолға түскен заттың атын, қысқаша құрылысын латынша аттарымен қосып айтуы тиіс.
ІҮ. «Алтын сандық» - әрбір топтағы студенттер қолдарындағы жалауды көтеру арқылы алғашқы болып ойынды бастайды. Экранда қойылған сандықшалардың біреуін таңдай отырып, жауап беруі керек. Ол ойыншы жауап бере алмаса, екінші көтерген топ жауап береді. Сандықшаның саны жоғарылаған сайын қойылатын сұрақтар да күрделеніп, қосылатын ұпай саны да көбейеді.
Сұрақ №1 (15 балл) 1. Ми сауытының құрамына не кіреді? 2. Жүрекше қарыншалар арасындағы қақпақшаларды маңызы? Жауабы: 1. Тақ шүйде, жұп шеке, сына тәрізді, маңдай және торлы сүйектер, жұп самай сүйектер 2. Оң жақта үш жармалы, сол жақта қос жармалы.
Сұрақ №3 (5 балл) 1. Жүрек бөлімдері, латынша ата? Жауабы: Cor. Оң жақ жүрекше, сол жақ жүрекше, оң жақ қарынша, сол жақ қарынша.
Сұрақ №4 (10 балл) 1. Экстросистола деген не? 2. Алғашқы зәр мен соңғы зәрдің айырмашылығы? Жауабы: 1. Жүректің кезектен тыс жиырылуы. 2. Алғашқы несептің көлемі 150 - 180 л соңғы несептің көлемі 1, 5 - 2 л соңғы несеп құрамында қант амин қышқылы альбумин болмайды. Бірақ белок алмасуы барысында пайда болған заттар көп. Сондай – ақ соңғы несеп құрамында қанда және алғашқы несепте жоқ гиппур қышқылы аммоний тұздары бар.
Сұрақ №5 (15 балл) 1. Қан құрамы? 2. Өкпе қандай қанмен қамтамасыз етеді? Жауабы: 1. Плазмадан және қан клеткаларынан (эритроцит, ликоцит, тромбоцит ) 2. Екі жақтан келеді. 1) кіші қан айналым шеңберінің қан тамырлары, тыныс алу қызметінің орындалуын қамтамасыз етеді. 2) өкпе тінінің қоректенуі кезде аортасынан таралатын бронхияльды артериядан қоректенеді.
Сұрақ №6 (5 балл) 1. Бүйрек қандай қызмет атқарады? Жауабы: Организмдегі су мөлшерін реттеп және оның құрамындағы тұздар мен қышқылды қалыпты ұстап, қанды сүзіп, организмге қажетсіз заттарды несеп арқылы шығарады. Сұрақ №7(10 балл) 1. Екі өкпенің айырмашылығы? 2. Тахикардия, брадикардия дегеніміз не?
Жауабы: 1. Оң өкпе сол өкпеге қарағанда көлемі, әрі біршама қысқа және кең. Бұл біріншіден, көк еттің оң күмбезінің сол күмбезінен жоғары тұруына, екіншіден, жүрек солға ығысыңқырап орналасып, сол өкпенің енін азайтуына байланысты. 2. Жүрек минутіне 65 - 80 рет соғады. Жүрек сирек соғуы брадикардия деп, ал жиілесе тахикардия деп аталады.
Сұрақ №8 (5 балл) 1. Тыныс алу кезеңдері?
Жауабы: 1. Сыртқы тыныс алу – ауадағы газдарды өкпеге әкеліп, өкпеден қайтадан атмосфераға шығарып тұру; 2. Өкпе көпіршігіндегі газдар мен қан құрамындағы газдардың алмасуы; 3. Газдардың өкпеден тканьге, тканьнен өкпеге қан ағынымен тасымалдануы; 4. Ткань мен қан арасында газ алмасу; 5. Ішкі тыныс алу – клетка құрамындағы органикалық заттардың тотығуы
Сұрақ №9 (5 балл) 1. Асқорыту ағзаларын ата?
Жауабы: Ауыз қуысы, көмекей, өңеш, асқазан, ащы ішек, тоқ ішек, тік ішек. Жақ асты, тіл асты, шықшыт бездері, бауыр, ұйқы безі.
Ү. «Бәйге»- топ басшыларының пікірсайысы. Ортаға сұрақ тасталады екі топ басшылары өз ойларын айтып, дәлелдеуі қажет. «Қай жерің ауырса да, салмақ жүрекке түседі» Сұрақ: НЕГЕ?
ҮІ. Тәжірибеңді таныт! Бұл сайыста топ студенттерінің ептілігі, шапшаңдығы ескеріледі. 1. Тыныштық жағдайда және жүктемеден кейін қан қысымын өлшеу. 2. Тыныштық жағдайда және жүктемеден кейін тамыр соғысын өлшеу. 3. Аускультация. 4. Торокометрия. 5. ЭКГ.
ҮІІ. «Үнсіз суреттер». Экраннан әр топқа алдын-ала дайындалған суреттер көрсетіліп, олар суреттелген ағзаны ылғалды препараттан тауып көрсетеді.
ҮІІІ. Көрермендер үлесі. Алдын ала берілген есептерді шығарып, дұрыс жауап берген жанкүйерлер өз үлестерін қалаған топшасына қосады. 1 - 5 балл Есеп шығарыңыз: 1. Сұрақ: Қара жұмыс істеген кезде дене еттеріне көп күш түседі, оларға қажет қан мөлшері де арта түседі, осыған орай жүрек соғуы жиілейді, еті де қатты жиырылады, яғни жүрек қызметі күшейеді. Бұл қандай реттелу? Жауабы: ОЖЖ мен қандағы әсері күшті химиялық заттар (гуморальдық) реттейді. Жүрек қызметінің орталықтың қатысуымен рефлекс және қан арқылы реттелуі - экстракардиялық, яғни жүректен тыс жолмен реттелу болып саналады. 2. Сұрақ: Егер анасы резус - теріс топқа, әкесі резус - оң топқа жатса бала қай топпен туылуы мүмкін. Жауабы: Резус - оң бала туылады. Бұл жағдайда ана организмінде антирезус аглютинин өндіріледі.
ІХ. Үй тапсырмасы. Студенттер үйден видеофильм дайындап, бір-біріне сұрақ қойып, жауап береді.
Х. Сайысты қорытындылау. 5 мин. Әділқазылар сайыстың өту барысын, топ студенттердің дайындығын бағалап, қорытындылайды. Әрбір топтағы белсене қатысқан студенттерді атап өтеді. Сайысқа қатысқан екі топтағы студенттерге алғыстарын білдіріп, марапаттайды.
ХІ. Кері байланыс (рефлексия)
Қатысушыға арналған тест сұрақтары: 1 Сабақта мен жұмыс жасадым: белсенді / енжар 2 Өзімнің жетістігіме: қанағаттанамын / қанағаттанбаймын 3 Сабақ мен үшін: қысқа/ ұзақ 4 Сабақ кезінде: шаршамадым / шаршадым 5 Көңіл күйім: көтерілді / түсті 6 Қамтылған сұрақтар: түсінікті/түсініксіз пайдалы/пайдасыз қызықты/қызықсыз
