Просмотр содержимого документа
«"Алтын к?зге саяхат"»
«АЛТЫН КҮЗ» ертеңгілігі
Сабақтың мақсаты: Балалардың күз туралы білімдерін жетілдіру, ойлау қабілеттерін арттыру, ой-өрісін дамыту.
Тәрбиеші: Құрметті бүгінгі кешке жиналған ата-аналар, қонақтар! Бүгінгі мектепалды даярлау сыныбы дайындаған шағын ғана «Алтын күз» атты ертеңгілігімізді бастаймыз.
Армысыздар халайық
Бармысыздар халайық
Күзгі тойды жұп жазбай
Келіңдер, қарсы алайық!
(Сырттан бір дыбыс естілді, желдің шуы)
-Балалар, тыңдаңдаршы, бұл не шу?
(Осы кезде әдемі әуенмен Күз ханшайымы келеді).
Күз ханшайымы: Сәлеметсіңдер ме,балалар!
Балалар: Сәлеметсіз бе,Күз ханшайымы!
Күз ханшайымы: Уа,халайық,дархан далам ,армысың,
Табиғатым жаны жайсаң тал мүсін,
Ханшайымы күздің бүгін келіп тұр,
Алмақ болып бар халқымның алғысын!
Мен Күз ханшайымымын!Сендерді көргеніме қуаныштымын.
Күз мезгілі: Мен Күзбін,өте еркемін. Сәл нәрсеге ренжіп,бұртиып,қабағымды түйіп,көз жасымды аямай төгіп-төгіп аламын.Менің ақ көңілділігімді бәрі ұнатады.
Тәрбиеші: Өнім биыл тамаша,
Көз тоймайды қараса,
Сәбіз,картоп,қызылша,
Қып-қызыл піскен қызанақ,
Қырыққабатқа қарашы
Көкөністер бір кезде
Жиыла қалып дауласты!
Балалар,бізге «Көкөністер» тобы келіп қалыпты.Қане,Қошеметпен қарсы алайық!(Әуен ойналады).
«Көкөністер дауы» көрініс.
Көкөністер: (Хормен)
Жиналып қалып бәріміз,
Қайсысымыз ең дәмдіміз,
Ішімізден адамға
Тиеді көп пайдамыз.
Тәрбиеші: Мақтаншақ бұршақ ортаға жүгіріп шығады.
Бұршақ: Кішкене түймедеймін мен
Ұнаймын мен бәріне
Дәмді тағамдарыммен
Сый жасаймын бәріңе !
Тәрбиеші: Ызаланғаннан қызылша қып-қызыл болып кетті.
Қызылша: Ақ түсім бар қант алар
Қызыл түсім қанға нәр.
Зияным жоқ біліп қой
Қызылшамын пайдам бар.
Мен де бір сөз айтайын
Мақтанайын сіздерге
Менсіз борщ болмайды
Винегред те үстелде.
Қырыққабат: Бақшаларда тізіліп
Қаперсіз мен жатамын
Қабат-қабат киініп
Қырыққабат атандым.
Мақтанғаннан не пайда
Менсіз дәмді щи қайда?
Мені қосса самсаға
Бәрі жейді тамсана.
Сәбіз: Кім бар сәбіз шырынын
Жастайынан ішпеген
Мені жеген адамдар
Кем болмайды күшке де!
Қ ызанақ : Тал шыбығым бұралып
Бақшаларда қызарып
Тұрған ол мен қызанақ
Күнге қарап ұялып.
Піскен кезде қызанақ
Көз тартар қызыл түсімен
Бар ма адам сүйсінбей
Томат шырын ішпеген.
Қияр: Көптен ерте шымырлап
Өсемін мен бүр жарып
Атым-қияр,теріп ап
Жиі-жиі суарып.
Дәмім тілді үйірген
Мен тұздалған күйімде
Жаңа піскен кезімде
Жейді бәрі сүйсіне.
Картоп: Картоп біздің атымыз
Жер астында жатамыз
Бір тамырдан тараған
Ағайынбыз бәріміз.
Мен ұялшақ картоппын
Мен емеспін мақтанар
Мені жақсы көреді
Үлкендер мен балалар.
Қауын: Иісім жұпар аңқыған
Бақшадағы шырынмын
Жеп көргендер тамсанған
Балдай тәтті қауынмын.
Пияз: Боламын мен дәмдеуіш
Барлық-барлық тағамға
Көкөністер ішінен
Мен пайдалы адамға
Асханадан шықпаймын
Атым пияз,бұқпаймын
Көзден жасты шығарып
Тұмаудан бірақ сақтаймын.
Қауын: Бос айтысты қояйық
Дауласуды доғарайық.
Тәрбиеші: Көкөністер бәрі де
Денсаулыққа пайдалы
Сондықтан да бірге жүріңдер
Оларды жақсы көріңдер.
Ән: Күн әлемі,көк әлемі.
Би: Күзгі вальс.
Тәрбиеші: Күз ханшайымы,біздің балалар жұмбақ жасырып,жұмбақ шеше алады.
1-бала: Жазда інге тығылып
Жатқан қызыл түлкіні
Құйрығынан суырып
Әкелді әжем бір күні. Бұл не? (Cәбіз)
2- бала: Қалың киім ұнатады
Шешіндірсең жылатады.Бұл не? (Пияз)
3-бала: Қызыл,сары,кемелер
Су бетінде қалқиды
Соқса егер дауыл жел
Ырғалады,толқиды. Бұл не? (Жапырақ)
4-бала: Үстіне тігіп көк шатыр
Астында қызыл дәу жатыр.Бұл не? (Қызылша)
5-бала: Жайлы жұмсақ төсегім
Домаланып өсемін
Қабат-қабат тоным бар
Қалай оны шешемін. Бұл не ? (Қырыққабат)
6-бала: Қалдың тағы түйірлеп
Қазып алдың үйірлеп.Бұл не? (Картоп)
Тәрбиеші: Дұрыс,балалар. Қазір жылдың қай мезгілі?
Балалар: Күз мезгілі.
Тәрбиеші: Жарайсыңдар. Ал күз айлары қандай айлар?
Балалар: Қыркүйек,қазан,қараша.
Тәрбиеші: Ендеше ,ортаға күз айларын шақырайық.
Қыркүйек: Бірінші қыркүйек
Білімге бастады
Мал мен аң жүр билеп
Құс шарлап аспанды.
Қазан: Жаңартқан ғаламды
Жаңбырлы ғажап ай
Осынау заманды
Орнатқан қазан ай.
Қараша: Мол байлық тергені
Шаттығы қаншалық
Қараша өрледі
Қараша ән салып.
Тәрбиеші: Мінеки,балалар.Күз айларымен де таныстыңдар.
Ән: Анамның тілі.
Тәрбиеші: Балалар,көкөністерден қалмай бізге жемістер де келіпті, соларды бір тыңдап көрейік. (Әуен ойналады) .
Жүзім: Іші толған шарбат
Дәмі сондай әйбат
Үзесің бірден үзіп
Оның аты-жүзім
Мен жүзіммін,жүзіммін
Моншақ болып тізілдім.
Өрік: Дөп-дөңгелек сары
Ішінде бар дәні
Қызығасың көріп
Оның аты-өрік
Өрікпін мен өрікпін
Бау-бақшаға көрікпін
Баптап мені күткен соң
Талды бойлап өріппін.
Шабдалы: Пісетін кезі дәл күзде
Мезгілсіз оны үзбе
Аузыңнан кетпес бал дәмі
Менің атым-шабдалы.
Жаңғақ: Сырты қандай қатты
Дәмі оның тәтті
Шағып қара таңдап
Менің атым-жаңғақ.
Шие: Бір сабақта көп түйме
Жей алмайсың көк күйде
Санап қара қанша
Менің атым-шие.
Мен шиемін,шиемін
Күннің көзін сүйемін.
Алма: Пісіп тұрған алмамын
Тамсандырар бал дәмін
Жерге сілкіп түсірме
Ісіп кетер маңдайың.
Алмұрт: Мен алмұртпын,алмұртпын
Аузындамын бар жұрттың
Баптап мені күткен соң
Таңдай жұтар бар дәмім.
Анар: Бұтақтан үзілген
Жарылса анармын
Моншақтай тізілген
Дәндерін аламын.
Тәрбиеші: Күз ханшайымы,біздің балалардың өнерлері ұнады ма?Ендеше ортаға дәнді- дақылдарымызды шақырайық.
Ортаға әуенмен дәнді-дақылдар шығады.
Бидай: Нан анасы бидаймын
Елге астық сыйлаймын
Дәнім толып піскенде
Қауызыма сыймаймын.
Арпа: Күміс мұртты арпамын
Ырыс-құтты арпамын
Еңбек етіп баптаған
Еліме сый тартамын.
Тары: Ақ,қарамын,сарымын
Мен өнімді тарымын
Халқым еңбек сіңірсе
Қайтарамын қарызын.
Күріш: Күнді сүйген күрішпін
Күллі жұртқа ырыспын
Алсын деп ел мол өнім
Ала жаздай су іштім.
Тәрбиеші: Дақылдар,сендерге көп рахмет. Қане, балалар,осындай молшылық күз айында бір ойын ойнап жіберейік. Ол ойын «Кім жылдам?» деп аталады. Ойын шарты бойынша ұлдар бір себетке көкөністерді, ал қыздар екінші себетке жемістерді жинайды.
Ойын: «Кім жылдам?»
Тәрбиеші: Күз ханшайымы,балалардың ойынына баға беріңіз.
Күз ханшайымы: Жарайсыңдар, балалар,көкөністер мен жемістерді дұрыс ажыратып жинадыңдар. Бәрің де жақсы біледі екенсіңдер.Шеттеріңнен білімді бала екендеріңді білдік.
Ән: Мұғалім ол біздің.
Көрініс : «Қаңбақ пен бидай».
Тәрбиеші: Өзі қаңбақ болсын
Онда қандай салмақ болсын
Тұрақтай алмай егістікке
Тірелді бір күн егістікке
Дауыспен былай тіл қатты:
Қаңбақ: -Сен осы бидаймысың?
Бидай: -Бидаймын.
Қаңбақ: -Ақыл айтсам тыңдаймысың?
Бидай: -Тыңдаймын.
Қаңбақ: -Ашып айтсам дұрысын
Осы қай тұрысың?
Жүрмейсің,кезбейсің,көрмейсің
Не барын,не жоғын да білмейсің
-Мен болсам міне
Күні мен түні
Ұшарымды жел біліп
Қонарымды сай біліп
Сайран салып жүргенім
Қызықты өмір сүргенім.
Бидай: -Эй,қаңбақ,
Ашып айтсам дұрысын
Осы қай жүрісің
Белгілі тұрағың жоқ
Бас түгіл құлағың жоқ
«Үф» десе ұшасың
«Сүф» десе қонасың
Қаңғыған қаңбақсың
Кімге тұлға болмақсың
Біз болсақ міне
Күні мен түні
Жинағаным дән
Айналамыз толған ән
Абырой да,атақ та,даңқ та
Ерлік те, жеңіс те
Барлығы осы егісте.
Тәрбиеші: Осымен бидай сөзі бітті
Қаңбақ жөніне зытты
Дұрысын айтқан бидай ма , қаңбақ па
Оны өздерің салмақта.
-Балалар,қалай ойлайсыңдар,қаңбақтыкы дұрыс па,әлде бидайдыкі ме ?
Би: « Қолшатырлар» биі .
Күз ханшайымы: Балалар,сендерге көп рахмет. Күз мезгілі жайлы көптеген өлең,жұмбақтар біледі екенсіңдер. Берекелі бақ дәулет
Арта түссін тойланып
Сау болыңдар балалар
Келгенше жыл айналып.
Балалар, мен де сендерге өз сыйлығымды ала келдім. Қош сау болыңдар!
Тәрбиеші: Күз ханшайымы, саған мың алғыс.Бүгін келгеніңе рахмет.Бізге тағы кел.Біз сені сағына
күтеміз.
Күздің кереметі ,байлығы өте көп.Күзде біздің дастарханымыз дәнді дақылдарға,көкөністерге ,жеміс-жидектерге толы болады.Бірақ осы байлыққа жету үшін көп еңбек ету керек. Қазіргі сендердің еңбектерің сабақ оқу. Сондықтан сендер еңбекшіл болыңдар!
Міне,балалар,осымен «Алтын күз» атты ертеңгілігімізді аяқтаймыз. Сіздерді күз мерекесімен құттықтаймын.Әр отбасыларыңызға бақыт,береке тілеймін.