?й жи?аздарыны? негізгі б?ліктерін,жи?азды ??растыр?анда ?олданылатын біріктірушілерді дайындау.(практика)
?й жи?аздарыны? негізгі б?ліктерін,жи?азды ??растыр?анда ?олданылатын біріктірушілерді дайындау.(практика)
11-сынып
П?ні: технология к?ні:
Саба?ты? та?ырыбы:?й жи?аздарыны? негізгі б?ліктерін,жи?азды ??растыр?анда
?олданылатын біріктірушілерді дайындау.(практика)
Ма?саты: Білімділік: Киіз ?й тарихынан ж?не киіз ?йді? атаулары мен ??рам-б?лшектерінен ма??ламаттар беру. Киіз ?й туралы т?сінік-??ымдарын молайтып, білімділікке жетелеу; Т?рбиелік: адамгершілікке баулу, е?бекке с?йіспеншіліктері мен ?абілеттерін арттыру, ?рбір е?бекпен жасал?ан б?йымдар?а ??ыптылы?пен ?арау?а ж?не ?астерлеуге т?рбиелеу; Дамытушылы?: О?ушыларды? а?ыл-ойларын жетілдіріп, д?ниетанымдарын молайту. ?лтты? ??ндылы?тар?а деген к?з?арастарын ?алыптастыру;
Саба?ты? т?рі: топпен ж?мыс.
К?рнекілігі: О?улы?, киіз салын?ан сурет, киіз ?йді? макеті, киіз ?йді? жеке-жеке б?лшектері: ша?ыра?, уы?, кереге т.б.
І. Кіріспе:
??рметті о?ушылар, бізді? б?гінгі саба?ымыз киіз ?й туралы болма?. Киіз ?й к?птеген к?шпелі халы?тарды? негізгі баспанасы бол?ан. ?аза? хал?ы да киіз ?йді сан мы?да?ан жылдар бойы ?зіні? т?л баспанасы етіп келді.Мал шаруашылы?ымен айналысып, к?шпелі ?мір с?ретін адамдар ?шін киіз ?й ?ыста да, жазда да ?олайлы баспана болып санал?ан. Е? басты кереметі: к?шіп ж?руге ы??айлы, ?рі же?іл. Оны тез жы?ып, тез ??растырып тігіп алу?а болады. Хал?ымыз киіз ?йді «?асиетті, киелі ?ара ша?ыра?ымыз» деп д?ріптеген, ?йткені ол – ?лтымызды? баспанасы, м?дениеті, шежірелі тарихы, ?рі ?ткенін ?мыттырмас ма?ызды ескерткіші. Киіз ?йде ата-бабамызды? т?сінік-т?йсігі, ??ымы, таным-тал?амы, ?нер т?жірибесіні? т?тас ?лгісі, к?рінісі жина?тал?ан. Бір ?ана киіз ?йден с?улет, сурет, ?ол?нер, м?дениет сия?ты бірнеше ?нерді? басын ??райтын ?ажайып туындыны к?ре аламыз.
??рметті о?ушылар, біз білеміз: киіз ?йді? киіз бен а?аштан т?ратынын. Біра? оны? т?рлеріні? ?анша екенін білеміз бе? Ендеше саба?ымызды да осыдан бастаймыз!
ІІ. Негізгі б?лім. «Кім к?п біледі?»
(?р с?ра?ты? т?сында ?пай сандары жазылып т?р. Сол ар?ылы ?орытынды жасалынады. ?р д?рыс жауапты? ?пайы есептеліп отырады.)
А) «Киіз ?й атаулары»
Абылайша, жолым ?й, жаппа ?й. (Уа?ытша ?ана отыратын ша?ын немесе жартылай тігілетін ?йлер) 4 ?пай
?араша ?й. (?о?ыр т?сті, жырты?-тесік, ескі, кедей ?йі) 3 ?пай.
5. ?р т?рлі б?йым салу?а арналып а?аштан немесе металдан
жасал?ан ?й жи?азы. (Санды?) 5 ?пай.
ІІІ. Ба?алау. О?ушыларды? саба? ?стіндегі белсенділігі мен жауап пара?шада?ы ?пайларын есептеп ба?алаймын.
І?. ?орытынды.
Міне, біз б?гінгі саба?ымызда ата-бабаларымыз сан ?асырлар бойы пайдалан?ан киіз ?й туралы білдік, ?рі біраз ма??ламаттар?а ?аны?ты?. Киіз ?йді? атауларынан бастап, ??рылымы мен оны? жабды?тары ж?не жи?аздары жайында ?йрендік. ?лтымызды? с?улет ?нері мен м?дениетінен хабардар болды?. Б?рын?ы шеберлерді? жаса?ан б?йымдарын да біліп, ?зіміз ку? болды?. Олай болса, біз де ?йден ?атырма ?а?аздан ?й жи?аздарын жасап ?келейік.
Просмотр содержимого документа
«?й жи?аздарыны? негізгі б?ліктерін,жи?азды ??растыр?анда ?олданылатын біріктірушілерді дайындау.(практика)»
11-сынып
Пәні: технология күні:
Сабақтың тақырыбы:Үй жиһаздарының негізгі бөліктерін,жиһазды құрастырғанда қолданылатын біріктірушілерді дайындау.(практика)
Мақсаты: Білімділік: Киіз үй тарихынан және киіз үйдің атаулары мен құрам-бөлшектерінен мағұламаттар беру. Киіз үй туралы түсінік-ұғымдарын молайтып, білімділікке жетелеу; Тәрбиелік: адамгершілікке баулу, еңбекке сүйіспеншіліктері мен қабілеттерін арттыру, әрбір еңбекпен жасалған бұйымдарға ұқыптылықпен қарауға және қастерлеуге тәрбиелеу; Дамытушылық: Оқушылардың ақыл-ойларын жетілдіріп, дүниетанымдарын молайту. Ұлттық құндылықтарға деген көзқарастарын қалыптастыру;
Сабақтың түрі: топпен жұмыс.
Көрнекілігі: Оқулық, киіз салынған сурет, киіз үйдің макеті, киіз үйдің жеке-жеке бөлшектері: шаңырақ, уық, кереге т.б.
І. Кіріспе:
Құрметті оқушылар, біздің бүгінгі сабағымыз киіз үй туралы болмақ. Киіз үй көптеген көшпелі халықтардың негізгі баспанасы болған. Қазақ халқы да киіз үйді сан мыңдаған жылдар бойы өзінің төл баспанасы етіп келді.Мал шаруашылығымен айналысып, көшпелі өмір сүретін адамдар үшін киіз үй қыста да, жазда да қолайлы баспана болып саналған. Ең басты кереметі: көшіп жүруге ыңғайлы, әрі жеңіл. Оны тез жығып, тез құрастырып тігіп алуға болады. Халқымыз киіз үйді «қасиетті, киелі қара шаңырағымыз» деп дәріптеген, өйткені ол – ұлтымыздың баспанасы, мәдениеті, шежірелі тарихы, әрі өткенін ұмыттырмас маңызды ескерткіші. Киіз үйде ата-бабамыздың түсінік-түйсігі, ұғымы, таным-талғамы, өнер тәжірибесінің тұтас үлгісі, көрінісі жинақталған. Бір ғана киіз үйден сәулет, сурет, қолөнер, мәдениет сияқты бірнеше өнердің басын құрайтын ғажайып туындыны көре аламыз.
Құрметті оқушылар, біз білеміз: киіз үйдің киіз бен ағаштан тұратынын. Бірақ оның түрлерінің қанша екенін білеміз бе? Ендеше сабағымызды да осыдан бастаймыз!
ІІ. Негізгі бөлім. «Кім көп біледі?»
(Әр сұрақтың тұсында ұпай сандары жазылып тұр. Сол арқылы қорытынды жасалынады. Әр дұрыс жауаптың ұпайы есептеліп отырады.)
А) «Киіз үй атаулары»
Абылайша, жолым үй, жаппа үй. (Уақытша ғана отыратын шағын немесе жартылай тігілетін үйлер) 4 ұпай
Қараша үй. (Қоңыр түсті, жыртық-тесік, ескі, кедей үйі) 3 ұпай.
Орда. (Еңселі, салтанатты киіз үй) 5 ұпай.
Ақ шаңқан үй. (8 қанатты ақ орда, байлар, билер тұратын үй). 4 ұпай
1. Аяқбау.Көшер кезде уықтардың аяғын буып байлайтын жіп. 4 ұпай.
2. Бақан.Киіз үй тіккенде шаңырақ көтеруге, үзікиер мен түндіктерді көтеріп жабуға керекті ашалы ағаш. 5 ұпай.
3. Туырлық.Уықтың орта тұсынан керегенің үстін жабатын киіз. 5 ұпай.
4.Түндік. Киіз үйдің шаңырағын жабатын киіз. 4 ұпай.
5.Үзік. Уықтың үстіне жабылатын киіз. 3 ұпай.
В) «Киіз үй жиһаздары қалай аталады?»
1. Киім және тағы басқа үй мүліктерін ілуге арналған жиһаз.(Адалбақан) 5 ұпай.
2. Тамақ пен ыдыс – аяқ сақтауға арналған үй жиһазы. (Асадал) 4 ұпай.
3.Жүк астына қоятын төрт аяқты бұйым. (Жүкаяқ) 4 ұпай.
4. Ас, тағам салуға арналып ағаштан жасалған үлкен сандық. (Кебеже) 3 ұпай.
5. Әр түрлі бұйым салуға арналып ағаштан немесе металдан
жасалған үй жиһазы. (Сандық) 5 ұпай.
ІІІ. Бағалау. Оқушылардың сабақ үстіндегі белсенділігі мен жауап парақшадағы ұпайларын есептеп бағалаймын.
ІҮ. Қорытынды.
Міне, біз бүгінгі сабағымызда ата-бабаларымыз сан ғасырлар бойы пайдаланған киіз үй туралы білдік, әрі біраз мағұламаттарға қанықтық. Киіз үйдің атауларынан бастап, құрылымы мен оның жабдықтары және жиһаздары жайында үйрендік. Ұлтымыздың сәулет өнері мен мәдениетінен хабардар болдық. Бұрынғы шеберлердің жасаған бұйымдарын да біліп, өзіміз куә болдық. Олай болса, біз де үйден қатырма қағаздан үй жиһаздарын жасап әкелейік.
Ү. Үйге тапсырма: Қатырма қағаздан үй жиһаздарын (сандық, жүкаяқ, кебеже) жасап келу тапсырылады.
(Үй жиһаздарының аттары жасырылып, топ мүшелеріне беріледі)
Берілген тапсырмалар: (Киіз үйдің суреттерін жекелеп көрсете отырып орындау )
