Жа?а та?ырыпты мазм?ндау: ?рнек дегініміз – кез – келген б?йымны? сыртына т?сірілетін бірт?тас байланысты ?шекей. Ал ою дегеніміз – б?йым?а т?сірілген ?рнекті пыша?пен кесу ар?ылы ??деу немесе б?йымды шабу кезіндегі ойып ??деу ж?мыстары.
М?лтек а?аштан т?тас шабылатын келі – келсап, ая? – таба?, саптыая?, ожау сия?ты б?йымдарды жасау т?сілін ж?мырлап ою дейді.
А?аш б?йымдарын к?ркемдеп ??деу мынадай шаралар ар?ылы ж?зеге асады.
?дебиет пен ?нерде композиция деген т?сінік бар. Ол ж?йелеу, ?йлестіру деген латын с?зі. ?нерді? барлы? саласында композиция ?те к?рделі ??ым ж?не шы?армашылы? ар?ау.
«А?АШ» жасырын с?з
Нан да бар
Н?н де жо?
?асырда бар
Асырда жо?
Санда бар
С?нде жо?.
?ашта бар
?аста жо?.
А?аштан жасалатын заттар:
Бір ??рса?ты екі ??ла?ты
Он екі белбеулі
Бір т?ймелі, екі желілі
К?йді? к?рігі, ?нні? к?лігі
Тыпырла?ан сайын толыс?ан
Секе?деген сайын семірген
Отыз омырт?а
?ыры? ?абырт?а
Б?рін ?стап т?р?ан ауыз омырт?а.
Меншік дегеніміз—б?л жеке адамны? зат?а байланысты ?арым ?атынасы. Сондай-а? меншік за? бойынша ?ор?алды Бізді? елімізде меншікті? за?дастырыл?ан екі т?рі бар: жеке меншік ж?не мемлекеттік меншік. ?аза?стан республикасыны? Конституциясына с?йкес олар бірдей мойындалады ж?не ?ор?алады. Жеке меншік—б?л азаматтарді? ж?не мемлекеттік емес за?ды т?л?алар мен оларды? бірлестіктеріні? меншігі, ал мемлекетті? иелігіндегі м?ліктер мемлекеттік меншік болып есептеледі Бізді? еліміздегі нары?ты? ?атынастар мемлекеттік меншікті? ?р т?рлі формаларыны? ?ажеттілігін тудырады.Сонды?тан да бізді? елімізде мемлекеттік меншікті жеке меншікке айналдыру (приватизация) ж?ргізіліп жатыр.
Кейбір жа?дайларда м?лік тек біреуді? меншік ???ы?ында ?ана емес, бірнеше адам?а тиісті болуы м?мкін. Бір немесе одан да к?п бірнеше т?л?аны? меншігіндегі м?лік олар?а орта? меншік ???ы?ымен тиесілі болады. Орта? меншікті? ?лестік ж?не бірлескен орта? меншік деген т?рлері бар. Меншік иелеріні? ?лестері белгілі болса, онда ол ?лестік орта? меншік болады. Меншік ???ы?ына ?атысты ?лестері белгіленбеген болса, онда оларды? ?лестері ?зара те?. Б?л — бірлескен орта? меншік.
Егер меншік ???ы?ы б?зылса немесе б?зылуы м?мкін болса онда меншік иесі ?з ???ы?ын ?ор?ау?а ж?гінеді. Меншік ???ы?ы екі жолмен б?зылуы м?мкін: меншік иесінё ?з м?лкін ?олдануына ж?не иелік етуіне кедергі жасау. Бірінші жа?дайда, меншік иесі ???ы? б?зушы?а б?тен біреуді? иелік етуінен ?з м?лкін алу туралы виндикациялы? талап кояды. Екінші жа?дайда, меншік иесі ?з м?лкін ?олдану?а ж?не иелік етуге тос?ауыл болатын за?сыз кедергілерді жою туралы за? б?зушы?а негаторлы? талап ?ояды.
Виндикациялы? талап?а сай меншік иесі ?з м?лкін б?тен біреуді? за?сыз иелік етуіне ?арсы талап ?оя алады. Виндикациялы? талап ?ойыл?анда, м?лікті? жа?а иесіні? (иеленуші) адал немесе адал емес екендігі аны?талады. Егер м?лікті иеленуші м?лікті? за?сыз алын?анын білмесе ж?не білуге м?мкіндігі болмаса, онда ол адам адал деп есептелінеді. Керісінше, егер м?лікті иеленуші м?лікті? за?сыз алын?анын білсе ж?н? білуге тиісті болса, онда ол адам адал емес деп есептелінеді. Негаторлы? талап— б?л м?лік иесіні? ?шінші т?л?а?а меншік ???ы?ын д?рыс ж?зеге асыру?а кедергі жасайтын б?геттерді жою туралы талабы. Егер виндикациялы? талап ?ойыл?ан кезде талап ?оюшы жауап берушіні? за?сыз иелігіндегі зат?а иелік етпесе, негаторлы? талапта талап ?оюшы ?з м?лкіне иелік етеді, біра? та жауап беруші ?зіні? ???ы??а ?арсы мінез- ??л?ымен талап ?оюшы?а ?зіні? меншік ???ы?ын д?рыс ж?зеге асыру?а кедергі жасайды. Талап ?оюшыны? талабы ?зіні? меншік ???ы?ын д?рыс ж?зеге асыруына жауап беруіні? ???ы??а ?арсы мінез- ??л?ы мен кедергі жасамауына ?ана емес, сонымен ?атар, ???ы? б?зушылы?ты? салдарын жою?а, я?ни шы?ындарды ?айтаруды талап етуге ба?ыттал?ан. Б?л талап?а талап ету мерзімі ?олданылмайды.
Сонымен, меншік ???ы?ы — белгілі бір т?л?аны? за?мен таныл?ан ?зіне тиесілі м?лкін ?з ?алауынша, ?з м?ддесіне саи кез келген шаруашылы??а пайдалану ???ы?ы.
???ы?ты? жа?дайларына байланысты елімізде меншік: мемлекеттік ж?не жеке меншік деген нысандар?а б?лінген. Мемлекеттік емес за?ды т?л?алар мен жеке т?л?аларды? меншігі жеке, ал мемлекетті? меншігіндегі м?ліктер, т.б, мемлекеттік меншік болып табылады. Елімізде нары?ты? ?атынастар меншік т?рлеріні? ер алуанды?ыи ?ажет етеді. Сонды?тан да елімізде мемлекеттік меншікті жеке меншікке айналдыру ?шін жекешелендіру ж?ргізілуде
Сабақ тақырыбы: Жәшік бетін безендіру Меншік және мемлекет
Мақсаты: білім беру: безендіру тәсілдері туралы білім беру
тәрбиелеу: өлшем жұмыстарын дұрыс жасауға тәрбиелеу
дамыту: Безендіру тәсілдері туралы білім кеңейту
Сабақ түрі: аралас
Пәнаралық байланыстар: Сурет, экономика химия
Материалдық-техникалық жабдықтау: Жаққыш, морилка
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру бөлімі:
Амандасу, сабаққа қатысуды бақылау, жұмыс киім және сабаққа дайындықтарын тексеру, кезекшілерді бекіту.
Өткен материалды қайталау:
Жаңа тақырыпты мазмұндау: Өрнек дегініміз – кез – келген бұйымның сыртына түсірілетін біртұтас байланысты әшекей. Ал ою дегеніміз – бұйымға түсірілген өрнекті пышақпен кесу арқылы өңдеу немесе бұйымды шабу кезіндегі ойып өңдеу жұмыстары.
Мөлтек ағаштан тұтас шабылатын келі – келсап, аяқ – табақ, саптыаяқ, ожау сияқты бұйымдарды жасау тәсілін жұмырлап ою дейді.
Ағаш бұйымдарын көркемдеп өңдеу мынадай шаралар арқылы жүзеге асады.
- Бұйымның негізін талаптарға сай тазалау.
Бұйымның барлық бөліктеріне өрнекті жоспарлау, үлгісін жасау.
Өрнектерді кесу.
Бұйымдарды бояу, оған әр беру, лактау.
Әдебиет пен өнерде композиция деген түсінік бар. Ол жүйелеу, үйлестіру деген латын сөзі. Өнердің барлық саласында композиция өте күрделі ұғым және шығармашылық арқау.
«АҒАШ» жасырын сөз
Нан да бар
Нән де жоқ
Ғасырда бар
Асырда жоқ
Санда бар
Сәнде жоқ.
Қашта бар
Қаста жоқ.
Ағаштан жасалатын заттар:
Бір құрсақты екі құлақты
Он екі белбеулі
Бір түймелі, екі желілі
Күйдің көрігі, әннің көлігі
Тыпырлаған сайын толысқан
Секеңдеген сайын семірген
Отыз омыртқа
Қырық қабыртқа
Бәрін ұстап тұрған ауыз омыртқа.
Меншік дегеніміз—бұл жеке адамның затқа байланысты қарым қатынасы. Сондай-ақ меншік заң бойынша қорғалды Біздің елімізде меншіктің заңдастырылған екі түрі бар: жеке меншік және мемлекеттік меншік. Қазақстан республикасының Конституциясына сәйкес олар бірдей мойындалады және қорғалады. Жеке меншік—бұл азаматтардің және мемлекеттік емес заңды тұлғалар мен олардың бірлестіктерінің меншігі, ал мемлекеттің иелігіндегі мүліктер мемлекеттік меншік болып есептеледі Біздің еліміздегі нарықтық қатынастар мемлекеттік меншіктің әр түрлі формаларының қажеттілігін тудырады.Сондықтан да біздің елімізде мемлекеттік меншікті жеке меншікке айналдыру (приватизация) жүргізіліп жатыр.
Кейбір жағдайларда мүлік тек біреудің меншік құқығында ғана емес, бірнеше адамға тиісті болуы мүмкін. Бір немесе одан да көп бірнеше тұлғаның меншігіндегі мүлік оларға ортақ меншік құқығымен тиесілі болады. Ортақ меншіктің үлестік және бірлескен ортақ меншік деген түрлері бар. Меншік иелерінің үлестері белгілі болса, онда ол үлестік ортақ меншік болады. Меншік құқығына қатысты үлестері белгіленбеген болса, онда олардың үлестері өзара тең. Бұл — бірлескен ортақ меншік.
Егер меншік құқығы бұзылса немесе бұзылуы мүмкін болса онда меншік иесі өз құқығын қорғауға жүгінеді. Меншік құқығы екі жолмен бұзылуы мүмкін: меншік иесінё өз мүлкін қолдануына және иелік етуіне кедергі жасау. Бірінші жағдайда, меншік иесі құқық бұзушыға бөтен біреудің иелік етуінен өз мүлкін алу туралы виндикациялық талап кояды. Екінші жағдайда, меншік иесі өз мүлкін қолдануға және иелік етуге тосқауыл болатын заңсыз кедергілерді жою туралы заң бұзушыға негаторлық талап қояды.
Виндикациялық талапқа сай меншік иесі өз мүлкін бөтен біреудің заңсыз иелік етуіне қарсы талап қоя алады. Виндикациялық талап қойылғанда, мүліктің жаңа иесінің (иеленуші) адал немесе адал емес екендігі анықталады. Егер мүлікті иеленуші мүліктің заңсыз алынғанын білмесе және білуге мүмкіндігі болмаса, онда ол адам адал деп есептелінеді. Керісінше, егер мүлікті иеленуші мүліктің заңсыз алынғанын білсе жәнө білуге тиісті болса, онда ол адам адал емес деп есептелінеді. Негаторлық талап— бұл мүлік иесінің үшінші тұлғаға меншік құқығын дұрыс жүзеге асыруға кедергі жасайтын бөгеттерді жою туралы талабы. Егер виндикациялық талап қойылған кезде талап қоюшы жауап берушінің заңсыз иелігіндегі затқа иелік етпесе, негаторлық талапта талап қоюшы өз мүлкіне иелік етеді, бірақ та жауап беруші өзінің құқыққа қарсы мінез- құлқымен талап қоюшыға өзінің меншік құқығын дұрыс жүзеге асыруға кедергі жасайды. Талап қоюшының талабы өзінің меншік құқығын дұрыс жүзеге асыруына жауап беруінің құқыққа қарсы мінез- құлқы мен кедергі жасамауына ғана емес, сонымен қатар, құқық бұзушылықтың салдарын жоюға, яғни шығындарды қайтаруды талап етуге бағытталған. Бұл талапқа талап ету мерзімі қолданылмайды.
Сонымен, меншік құқығы — белгілі бір тұлғаның заңмен танылған өзіне тиесілі мүлкін өз қалауынша, өз мүддесіне саи кез келген шаруашылыққа пайдалану құқығы.
Құқықтық жағдайларына байланысты елімізде меншік: мемлекеттік және жеке меншік деген нысандарға бөлінген. Мемлекеттік емес заңды тұлғалар мен жеке тұлғалардың меншігі жеке, ал мемлекеттің меншігіндегі мүліктер, т.б, мемлекеттік меншік болып табылады. Елімізде нарықтық қатынастар меншік түрлерінің ер алуандығыи қажет етеді. Сондықтан да елімізде мемлекеттік меншікті жеке меншікке айналдыру үшін жекешелендіру жүргізілуде
Нәтижесі: Безендіру тәсілдерін білу
Кіріспе нұсқа: ҚТЕ қайталау, жұмыс реттігімен танысу.
Оқушылардың өз бетінше жұмысы: Жәшік жасау
Күнділікті нұсқау-негізгі мақсат түрі:
Бірінші жол: жұмыс орнын ұйымдастыруды және жұмысты қабылдап алу қауіпсіздігін тексеру.
Екінші жол:еңбек амалдарын орындаудың дұрыстығын және операциялардың технлогиялық бірізділігін тексеру.
Үшінші жол: орындаудыңдұрыстығын тексеру. өзін-өзі бақылау, жұмысты қабылдау мен бағалау.
