Экономиканы т?ра?ты болуы ж?не оны? б?секелік сипатын ?алыптастыруды? басты к?штеріні? бірі к?сіпкерлікті жетілдіру болып табылады. Жалпы к?сіпкерлікті дамыту ?шін бірнеше белгілі шарттар орындалуы ?ажет:
К?сіпкерлік субъектіні? белгілі бір д?режеде еркіндігі мен ???ы?ы болуы ?ажет. Ол – шаруашылы? ?ызметіні? ба?ытын та?дау, ?ндірістік, сауда ба?дарламаларын аны?тау, ?аржы к?зін та?дау, ?німдерді тасымалдау, ?німге ба?а белгілеу, табысты ?з м??тажына ж?мсау;
К?сіпкерлік ?абылданатын шешімдерге, одан туындайтын н?тижелерге т?уекелдікті ?ажет етеді. ?абылда?ан шешімдерге деген жауапкершілік болмайтын болса, ол к?сіпкерлікті? де болма?аны;
К?сіпкерлік ?ызметті? белгілі коммерциялы? табыс?а жетуге ба?дар ?стауы, экономикада ?ажетті нары?ты? ??рылым орнатумен байланысты. Я?ни к?сіпкерлік дамуы ?шін оны? ???ы?ты? базасы, ?леуметтік-экономикалы? шарттары ?алануы керек.
Т?ртінші шарт жо?арыда атал?ан шарттардан туындайды. Еркін к?сіпкерлік меншікті? ?р т?рлі формада, т?рде, типте болуын ?алайды.
К?сіпкерлік – ?ызметті? ерекше бір т?рі ?ана емес. Б?л та?ы да белгілі стиль ж?не т?ртіпті? типі, жина?тап айтса?: ?лкен бастама, д?ст?рден тыс шешімдерді іздестіру, т?уекелге бару, іскерлік ?ызметті? орын алар жері, е? алдымен к?сіпорын.
Н?тижесі: К?згі ж?мыстарды білу
Кіріспе н?с?ау:
О?ушыларды? ?з бетінше ж?мысы: К?згі ж?мыстар, жер ?азу
К?нділікті н?с?ау-негізгі ма?сат т?рі:
Бірінші жол: ж?мыс орнын ?йымдастыруды ж?не ж?мысты ?абылдап алу ?ауіпсіздігін тексеру.
Екінші жол:е?бек амалдарын орындауды? д?рысты?ын ж?не операцияларды? технологиялы? бірізділігін тексеру.
Сабақ тақырыбы: Күзгі жұмыстар жер учаскесінде. Кәсіпкерлік тәукел.
Мақсаты: білім беру: күзгі жұмыстар туралы білім беру
тәрбиелеу: жеміс – жидектерді, көкөністерді дұрыс күтіп баптауға тәрбиелеу.
дамыту: балалардың ойлау қабілеттерін дамыту.
Сабақ түрі: аралас
Пәнаралық байланыстар: Биология, химия, экономика
Материалдық-техникалық жабдықтау: Ауыл –шаруашылық құралдар
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру бөлімі:
Амандасу, сабаққа қатысуды бақылау, жұмыс киім және сабаққа дайындықтарын тексеру, кезекшілерді бекіту.
Жаңа тақырыпты мазмұндау: Оқушылар білуі тиіс:
- жеміс көкөніс дақыларды өсіру технологиясының негізін;
- өсімдіктер қандай топтарға жіктелетіндігін;
- пиязшықты өсімдіктерді өсіру технологиясын;
- органикалық және органикалық емес тыңайтқыштарға қандай заттар жататындығын;
- құрал – саймандармен жұмыс істеген кездегі қауіпсіздік техникасының ережелерін;
- күздегі топырақты өңдеу ерекшеліктерін.
Оқушылар игерген болуы тиіс:
- құрал – саймандарды қолдана отырып, тәжірбиелік жұмыстарды орындауды;
- күзгі топырақ өңдеуді жүргізуді;
- топыраққа минералдық және органикалық тыңайтқыштарды енгізуді;
- сәбіз және ақжелкен тұқымдарының қыстық себуін жүргізуді.
Оқушылар өсімдік шаруашылығының негізгі бөлімдерімен, толығырақ көкөніс шаруашылығы және гүл өсіру шаруашылықтарымен танысады. Көкөніс шаруашылығының негізгі мақсаты айқындалады.
Көкөністер жыл бойынша былай бөлінетіндігі анықталады:
- біржылдық;
- екіжылдық;
- көпжылдық;
Алынатын өнімнің сипатына қарай мынадай топтарға бөлінеді:
- жемісті
- тамыр жемісті
- сабақ жемісті
- жапырақты
- гүлді
- пиязшықты
Тыңайтқыш топырақтағы физикалық, химиялық және микробиологиялық процестерге әсер етеді.Ауыл шаруашылығында қолданылатын тыңайтқыштар органикалық,минералдық бактериялық болып үш топқа бөленеді.
Тыңайтқыш
Органикалық :шымтезек , қи, көң , өсімдік шіріндісі,
құс саңғырығы.
Минералдық :азот , фосфор , калий , әк , пеш күлі , құрамында калий мен әк бар.
Бактериялық
Минералдық тыңайтқыш көп қаржыны қажет етеді,сондықтан өз ауылымызда бақшаға органикалык тыңайтқыш пайдаланған жөн.
Экономиканы тұрақты болуы және оның бәсекелік сипатын қалыптастырудың басты күштерінің бірі кәсіпкерлікті жетілдіру болып табылады. Жалпы кәсіпкерлікті дамыту үшін бірнеше белгілі шарттар орындалуы қажет:
Кәсіпкерлік субъектінің белгілі бір дәрежеде еркіндігі мен құқығы болуы қажет. Ол – шаруашылық қызметінің бағытын таңдау, өндірістік, сауда бағдарламаларын анықтау, қаржы көзін таңдау, өнімдерді тасымалдау, өнімге баға белгілеу, табысты өз мұқтажына жұмсау;
Кәсіпкерлік қабылданатын шешімдерге, одан туындайтын нәтижелерге тәуекелдікті қажет етеді. Қабылдаған шешімдерге деген жауапкершілік болмайтын болса, ол кәсіпкерліктің де болмағаны;
Кәсіпкерлік қызметтің белгілі коммерциялық табысқа жетуге бағдар ұстауы, экономикада қажетті нарықтық құрылым орнатумен байланысты. Яғни кәсіпкерлік дамуы үшін оның құқықтық базасы, әлеуметтік-экономикалық шарттары қалануы керек.
Төртінші шарт жоғарыда аталған шарттардан туындайды. Еркін кәсіпкерлік меншіктің әр түрлі формада, түрде, типте болуын қалайды.
Кәсіпкерлік – қызметтің ерекше бір түрі ғана емес. Бұл тағы да белгілі стиль және тәртіптің типі, жинақтап айтсақ: үлкен бастама, дәстүрден тыс шешімдерді іздестіру, тәуекелге бару, іскерлік қызметтің орын алар жері, ең алдымен кәсіпорын.
Нәтижесі: Күзгі жұмыстарды білу
Кіріспе нұсқау:
Оқушылардың өз бетінше жұмысы: Күзгі жұмыстар, жер қазу
Күнділікті нұсқау-негізгі мақсат түрі:
Бірінші жол: жұмыс орнын ұйымдастыруды және жұмысты қабылдап алу қауіпсіздігін тексеру.
Екінші жол:еңбек амалдарын орындаудың дұрыстығын және операциялардың технологиялық бірізділігін тексеру.
Үшінші жол: орындаудыңдұрыстығын тексеру. өзін-өзі бақылау, жұмысты қабылдау мен бағалау.
