Берілістер ?орабы-ж?рістік б?рама мен ж?рістік б?лігіне айналым беретін ж?не де берілістер м?лшерін ?згертетін механизм.Айналмалы ?оз?алыс берілістер ?орабына кері ?имылды механизм мен ауысымды тісті до??ала?тармен гитараны? к?мегі ар?ылы айналдыры?тан беріледі.
Арт?ы топай дайындаманы? екінші шетін ?стау ?шін ж?не орталы?та (центрде) ??деу кезінде о?ан на?ты к?й беруге арнал?ан. Арт?ы топайды о?ан б?р?ылар, ??гілерді, ?н?ылауштарды орнату ?шін жиі пайдаланады. Арт?ы топайды? негізгі б?лшектері негіз (табан), тіреуіштермен ж?не т?лкемен, т?р?ы, с?йеут?лке, д??гелек т?т?а, б?рама ж?не т?р?ы( ?олсап) болып табылады. С?йеут?кені? алды??ы б?лгінде конусты? ?я бар.
Балалар,б?гінгі саба?ты? та?ырыбы бойынша біздер Фосонды? беттерді ??деу тісілдерін уйренемыз.Тетіктерді? ??делінетін беттерін фосонды?а жат?ызады, егер олар ?исы? сызы?ты жасаушы т?зу сызы?ты жасаушы комбинанациямен тетіктер осьтеріне ?р т?рлі б?рыштар астына орналас?ан немесе ?исы? сызы?ты ж?не тура сызы?ты жасаушы комбинациялармен жасал?ан. ?лгілі беттер жону білдектерінде ?р т?рлі т?сілдермен алынуы м?мкін.
Фосонды? беттерді ??деу тісілдері кезіндегі а?аулар:
- кескіштер д?рыс кайралма?ан кезде
- кескіш центрге д?рыс орналма?ан кезде
- д?рыс кескішті ж?не дайындаманы д?рыс орнатпа?ан кезінде
- д?рыс беріліс ?орабыны? ?олданба?ан кезінде
Фасонды? беттерді ??деу тісілдері кезіндегі ?ауіпсіздік ережелері.
?стіміздегі киіміміз синтетика болмауы керек .т?ймелер т?гел та?ылуы керек басымызда бас киі болуы тиіс . Ж?мыс орнын жина?ы ая? астымызда арнайы решотка болады . Станокты? жандарына шкаф ??рал-сайман мен б?емдарды салу?а арнал?ан . Станокты? ?асында арты? зат болмауы тиіс.
Станокты тексеріп, ж?мыска дайындаймыз .Станокты бірінші ?осып тексеріп аламыз. Супорттын коз?алуын тексереміз . дайындаманы? д?рыс орнатыл?анын тексереміз. Кескіш суппорт?а орналастрамыз, д?рыс к?рал –сайман ?олданамыз. Ж?мыс кезінде станокты ?осып тастап кетпеуі керек. К?зімізде к?зілдірік болу керек. Барабан толы? то?та?анша ?лшеу ж?ргізбеймез.
Сұрақ: – Колданылатын өлшем инстументерді атап берініз?
Жауап: – а .штангенциркуль
б . микрометр
в . колибр – пробка
г . сызғыш
Сұрақ: – Станоктың бөлшектерін сұрау ?
Жауап: – Алдыңғы топай дайындаманы бекіту үшін қызмет етеді жәнеде оған айнамалы қозғалыс береді.Жауапты бөлімі айналдырық-жылдамдык корабынын негізгі білігі, дайындамаға айнамалмалы берілісі үшін, сонымен қатар айналдырықтың айналым санының өзгеруі үшін кызмет етеді.
Берілістер қорабы-жүрістік бұрама мен жүрістік бөлігіне айналым беретін және де берілістер мөлшерін өзгертетін механизм.Айналмалы қозғалыс берілістер қорабына кері қимылды механизм мен ауысымды тісті доңғалақтармен гитараның көмегі арқылы айналдырықтан беріледі.
Артқы топай дайындаманың екінші шетін ұстау үшін және орталықта (центрде) өңдеу кезінде оған нақты күй беруге арналған. Артқы топайды оған бұрғылар, үңгілерді, ұнғылауштарды орнату үшін жиі пайдаланады. Артқы топайдың негізгі бөлшектері негіз (табан), тіреуіштермен және төлкемен, тұрқы, сүйеутөлке, дөңгелек тұтқа, бұрама және тұрқы( қолсап) болып табылады. Сүйеутөкенің алдыңғы бөлгінде конустық ұя бар.
Фартук-жүрістік бұрамамен жүрістік біліктің айналмалы қозғалысын суппорттың түзу сызықтық қозғалысына өзгертетін миханизмдер жүйесі.
Суппорт- беріліс қозғалысын қамтамасыз етуге, кескішті бекітуге арналған құрылғы, яғни кескіштің әр түрлі бағытта орын ауыстыруы. Беріліс қолмен және де механиқалық түрде жасалады. Механикалық беріліс қозғалысын суппарт жүрістік бұрама мен жүрістік білектен алады.
4 Гитараауысымды тісті доңғалақтарға сайкес таңдалған беріліс талабына станокты баптау үшін арналған.
Сұрақ:-Кандай кауіпсіздік ережесін колдану керек?
Жауап:-а .Жұмысқа дейінгі техникалық қауіпсіздігі;
б .Жұмыс кезіндегі техникалық қауіпсіздік ережесі?
в.Жұмыстын соңындагы техникалық қауіпсіздік ережесі?
Жаңа тақырыпты түсіндеру.
Өндірістік оқыту шеберінің сөзі .
Балалар,бүгінгі сабақтың тақырыбы бойынша біздер Фосондық беттерді өңдеу тісілдерін уйренемыз.Тетіктердің өңделінетін беттерін фосондыға жатқызады, егер олар қисық сызықты жасаушы түзу сызықты жасаушы комбинанациямен тетіктер осьтеріне әр түрлі бұрыштар астына орналасқан немесе қисық сызықты және тура сызықты жасаушы комбинациялармен жасалған. Үлгілі беттер жону білдектерінде әр түрлі тәсілдермен алынуы мүмкін.
Фосондық беттерді өңдеу тісілдері кезіндегі ақаулар:
-кескіштер дұрыс кайралмаған кезде
-кескіш центрге дұрыс орналмаған кезде
- дұрыс кескішті және дайындаманы дұрыс орнатпаған кезінде
- дұрысберіліс қорабының қолданбаған кезінде
Фасондық беттерді өңдеу тісілдері кезіндегі қауіпсіздік ережелері.
Үстіміздегі киіміміз синтетика болмауы керек .түймелер түгел тағылуы керек басымызда бас киі болуы тиіс . Жұмыс орнын жинақы аяқ астымызда арнайы решотка болады . Станоктың жандарына шкаф құрал-сайман мен бұемдарды салуға арналған . Станоктың қасында артық зат болмауы тиіс.
Станокты тексеріп, жұмыска дайындаймыз .Станокты бірінші қосып тексеріп аламыз. Супорттын козғалуын тексереміз . дайындаманың дұрыс орнатылғанын тексереміз. Кескіш суппортқа орналастрамыз, дұрыс кұрал –сайман қолданамыз. Жұмыс кезінде станокты қосып тастап кетпеуі керек. Көзімізде көзілдірік болу керек. Барабан толық тоқтағанша өлшеу жүргізбеймез.
Сабақтын жұмыс түрлерін көрсетемін: сызба қарауға дайындама аламыз.
Конустық сызғыш үлгілі беттерді өңдеу үшін де қолдынылуы мүмкін. Бұл үшін бұрылыс сызғыш орнына айлабұйым тақтасына фосонды ойығы бар көшіргіш бекітіледі. Бұл ойықта, құралкүймещік тартқышыны байланысқан аунақша бар. Көлденең құралкүйменшік сомынын бұрамадан тайырады. Күймешелердің бойлық берілісі кезінде құралкүймешіктің көлденең берілісі көшіргіш ойығы бойынша аунақша қозғалысына бағынышты және кескіш дайындамада көшіргіш сызгышына орнатылған пішінді қайта өндіреді. Үлгілі пішіні тапсырылған пішінге қатысы бойынша айналы болып табылатын тетіктер түріндегі көшіргішті артқы тұғыр сүйеутөлкесіне бекітіледі
IV. Бекіту құрылымы
1. Өндірісті оқыту сабағын қорытындылау.
2. Оқушыларды жақсы жұмыс көрсеткені үшін бағалау.
3. Оқушылардың жұмыс барысында жіберген қателіктерін көрсету, болдырмау тәсілдерін үйрету.
4. Оқушылардың бағасын, не үшін алғанын түсіндіру.
