Ана тіліндегі басылымдарда жариялан?ан халы? батырлары, ??ламалар, т.б же?іл тілмен балалар арасынданасихаттап жеткізіп бала санасына ??йып отыру.
Та?ырыпты? 1. Альбом
2. буклеттер ??растыру.
Альбом, буклеттерді мына та?ырыптар бойынша жина?тау?а болады
-?аза?ты? ?лтты? ?й жи?аздары.
-?аза?ты? ?лтты? аспаптары.
-?аза?ты? ?лтты? ыдыстары.
-?аза?ты? ?лтты?ойындары.
-?аза?ты? ер-т?рмандары.
-?аза?ты? ?лтты? мерекелері.
Наурыз тойы,Сабан тойы. т.б.
Халы? т?рбиесі баланы? жастайынан, к?пшіл, ?негелі адам болуын к?здеген ж?не ?олы ашы?, ала?ана жазы? береке иесі болсын дегенді жас кезінен ??ындыру?а тырыс?ан.
?аза? хал?ыны? т?рмысына сі?ірген к?птеген д?ст?рлері бар. Олар ?лтты? мерекелер, той думандар,сыйласымдылы? д?ст?рлер т.б.
Салт дегеніміз атадан бала?а, анадан ?ыз?аберілген келер ?рпа??а саналы т?рде ?з бойына дырыту?ы тиіс ?деп,да?дылар
Салт д?ст?рімізде ?рпа?тан-?рпа??а жал?асып кележат?ан рухани ?сиет бар.Ол досты??а – адалды?.
Ата-бабамыз керек кезінде,жал?ыз атын досынан аяма?ан, жал?ыз жейдесін досына шешіп берген екен.
Ия досы ?шін су?а да т?сіп,от?ада (т?сіп),к?йіп,кеудесін о??а т?сеу деген осы болар.
«Досы к?пті жау алмайды» - деген хал?ымызды? на?ыл с?зін жадымыздан шы?арма?анымыз ж?н.
Балаларды адамгершілікке,кішіпейілділікке ?з хал?ына е?бек ететін азамат болу?а т?рбиелеу.
Дос - Адамгершілігі мол,
Адал
Жомарт
?арапайым
Мейірімді
Кешірімді
Т?зімді
А?ылды
Сабырлы
Салма?ты
Бала т?рбиесі - бесіктен,
?ар ?ылаумен ?седі,
Бала сылаумен ?седі.
Тая?тау о?ай, т?рбиелеу ?иын.
А?аштан а?аш с?нін алады,
Адамнан адам т?лім алады.
Адамгершілік т?рбиесі -ты?ыры?тан шы?уды? бірден – бір жолы.
?йренем мен д?ст?рімді салтымды.
Ата с?зі ??йып ?ой?ан алтынды.
К??іліме н?рлы шуа? ??йылар.
?о?ыраудай сырлы ?німен тартымды.
Халы? педагогикасы – ?асырлар бойы ?мірт?рбиесіне негізделген ?рпа? т?жірибесіндегі д?ст?рлерді?жиынты?ы.Халы? педагогикасыны? ??рамды б?ліктері ?аза?ты? ?лтты? ойындары,ма?ал-м?телдер,ж?мба?тар,ертегілер ерте заманнан бастап жас?спірімдерді? ой-?рісін,зеректігін аны?тауда т?рбие ??ралы ретінде ?олданып келеді.
?лтты? ойындар:
?аза? хал?ыны? ?мір кешкен тарихында ?лтты? ойындарды? к?птеген т?рлері балалы?,жеткеншектік, жас?спірімдік т?рбиесінде пайдаланылады.
Ойын – тек к??іл к?теру,шаттандыру ?ана емес,?аза? хал?ыны? ?леуметтік ?мірінебайланысты т?рбиелік м?ні зор,жеке адамны? дамуына,жетілуіне ерекше ?сер етуші фактор.
Жиі ?олданып келген бірнеше ойын т?рлерін атап ?туге болады.
Олар: «А?серек, к?к серек», «Айг?лек», «Жаяу жарыс», «Со?ыртеке», «А?боран»,
«Т?бетей», «Б?йге», «Орамал тастау» т,б.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Балаларды салт –д?ст?рлер ар?ылы адамгершілікке т?рбиелеу. »
Бекітемін
Оқу ісінің меңг: Дауылбай.Т.
Балаларды салт –дәстүрлер арқылы адамгершілікке тәрбиелеу.
Алғашқы сабақ өткізуден бастап, ата –анамен ынтымақтасып,баланы халықтық дәстүрмен таныстырып оқытуға жоспарлау керек.
Тарихи шығармаларды оқып беріп үйрету.
Үлкен қарт әжелерден кеңес алу,қазақтың салт-дәстүрін терең білуге үйрету.
Ана тіліндегі басылымдарда жарияланған халық батырлары, ғұламалар, т.б жеңіл тілмен балалар арасынданасихаттап жеткізіп бала санасына құйып отыру.
Тақырыптық 1. Альбом
2. буклеттер құрастыру.
Альбом, буклеттерді мына тақырыптар бойынша жинақтауға болады
-Қазақтың ұлттық үй жиһаздары.
-Қазақтың ұлттық аспаптары.
-Қазақтың ұлттық ыдыстары.
-Қазақтың ұлттықойындары.
-Қазақтың ер-тұрмандары.
-Қазақтың ұлттық мерекелері.
Наурыз тойы,Сабан тойы. т.б.
Халық тәрбиесі баланың жастайынан, көпшіл, өнегелі адам болуын көздеген және қолы ашық, алақана жазық береке иесі болсын дегенді жас кезінен ұғындыруға тырысқан.
Қазақ халқының тұрмысына сіңірген көптеген дәстүрлері бар. Олар ұлттық мерекелер, той думандар,сыйласымдылық дәстүрлер т.б.
Салт дегеніміз атадан балаға, анадан қызғаберілген келер ұрпаққа саналы түрде өз бойына дырытуғы тиіс әдеп,дағдылар
Ұлттық ойындар: Асық ойнау, Сақина жасыру, Арқан тартыс,
Тақия тастамақ.
Салт дәстүрімізде ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып кележатқан рухани өсиет бар.Ол достыққа – адалдық.
Ата-бабамыз керек кезінде,жалғыз атын досынан аямаған, жалғыз жейдесін досына шешіп берген екен.
Ия досы үшін суға да түсіп,отқада (түсіп) ,күйіп,кеудесін оққа төсеу деген осы болар.
«Досы көпті жау алмайды» - деген халқымыздың нақыл сөзін жадымыздан шығармағанымыз жөн.
Балаларды адамгершілікке,кішіпейілділікке өз халқына еңбек ететін азамат болуға тәрбиелеу.
Дос - Адамгершілігі мол,
Адал
Жомарт
Қарапайым
Мейірімді
Кешірімді
Төзімді
Ақылды
Сабырлы
Салмақты
Бала тәрбиесі - бесіктен,
Қар қылаумен өседі,
Бала сылаумен өседі.
Таяқтау оңай, тәрбиелеу қиын.
Ағаштан ағаш сәнін алады,
Адамнан адам тәлім алады.
Адамгершілік тәрбиесі -тығырықтан шығудың бірден – бір жолы.
Үйренем мен дәстүрімді салтымды.
Ата сөзі құйып қойған алтынды.
Көңіліме нұрлы шуақ құйылар.
Қоңыраудай сырлы үнімен тартымды.
Халық педагогикасы – ғасырлар бойы өміртәрбиесіне негізделген ұрпақ тәжірибесіндегі дәстүрлердіңжиынтығы.Халық педагогикасының құрамды бөліктері қазақтың ұлттық ойындары,мақал-мәтелдер,жұмбақтар,ертегілер ерте заманнан бастап жасөспірімдердің ой-өрісін,зеректігін анықтауда тәрбие құралы ретінде қолданып келеді.
Ұлттық ойындар:
Қазақ халқының өмір кешкен тарихында ұлттық ойындардың көптеген түрлері балалық,жеткеншектік, жасөспірімдік тәрбиесінде пайдаланылады.
Ойын – тек көңіл көтеру,шаттандыру ғана емес,қазақ халқының әлеуметтік өмірінебайланысты тәрбиелік мәні зор,жеке адамның дамуына,жетілуіне ерекше әсер етуші фактор.
Жиі қолданып келген бірнеше ойын түрлерін атап өтуге болады.
Олар: «Ақсерек, көк серек», «Айгөлек», «Жаяу жарыс», «Соқыртеке», «Ақборан»,
«Төбетей», «Бәйге», «Орамал тастау» т,б.
Ұлттық салт – дәстүріміздің тәлімдік мәні.
Салт – дәстүр дегеніміз -халықтың кәсібіне,сенім-нанымына, тіршілігіне байланысты қалыптасқан ұрпақтан-ұрпаққа ауысып отыратын қоғамдық құбылыс.
Салт – дәстүр халықтың белгілі бір әдет – ғұрыптарымен байланысты туады. Мысалы;
Бала тәрбиесімен байланысты; -шілдехана өткізу,
-сүйінші сұрау,
-балаға атқою,
-бесікке салу,
-тұсау кесу,
-атқа мінгізу,
-сүндетке отырғызу.
Тойлары; үйлену, үй болумен байланысты;
Құда түсу, есік төр көрсету,
Келін түсіру тойлары,
Қалыңмал алу
жасау беру сияқты салт – дәстүрлермен түрлі ырымдар.
Ал тұрмыс салтқа байланысты туған әдет-ғұрыптар мен салт –дәстүрлердің бәрінде халықтың арман-тілегі, ой- пікірікелешек ұрпаққа айтар өсиеті көрініс беріп отырады.
Қазақтың мынадай құнды өсиеттері бар:
Жігіттің жеті қазынасы:
Жүйрік ат.
Қыран бүркіт.
Құмай тазы.
Берен мылтық.
Алмас кездік.
Сұлу әйел.
Қақпан.
Жеті ата:
1.Бала.
2.Әке.
3.Ата.
4Арғы ата.
5.Баба.
6.Түп ата.
7.Тек ата.
3. Жеті күн:
1.Бүгін.
2.Ертең.
3.Бірсүгін
4.Бес қару:
1.Садақ,
2.Мылтық, 3.Найза,
4.Қылыш,
5.Айбалта.
Жаратылыс:
Үш қадірлі:
1.Ырыс.
2.Бақ.
3.Дәулет.
Үш қуат:
1.Ақыл қуат.
2.Жүрек қуат.
3.Тіл қуат.
Үш арсыз:
Ұйқы арсыз.
Тамақ арсыз.
Күлкі арсыз.
Үш тәтті:
1.Жан тәтті.
2.Мал тәтті.
3.Жар тәтті.
Қолданылған әдебиеттер:
«Бала мен балабақша» Республикалық педагогикалық журналы,№7. 2011 ж.
«Бабаңнан саған не қалған?» Құрастырған –Қанат Қайым.Алматы.»Балауса»2002 ж.
«Отбасы және балабақша» № 6 саны 2012.ж.
№ 3 арнайы жалпы білім беру мектебі
Баяндама
Тақырыбы: Балаларды салт – дәстүрлер арқылы адамгершілікке тәрбиелеу
