"А?аш ?олмен ??деу ??ралдары" Технология 5-сынып

Саба?ты? та?ырыбы: А?аш ?олмен ??деу ??ралдары
Саба?ты? ма?саты:
- о?ушыларды а?аш ??дейтін негізгі ??рал - саймандармен таныстыру.
- Жас ?рпа? бойына сараманды? шеберлік пен шы?армашылы? ?абілетін дамыту.
- О?ушыларды е?бекке с?йіспеншілікпен ?арау?а, е?бек адамдарын ??рметтеуге, ??рал-саймандар?а ??ыпты ?арау?а т?рбиелеу.
Саба?ты? к?рнекілігі: ??рал - сайман т?рлері, интерактивті та?та
О?ыту ?дісі: СТО ?дісі
Саба?ты? т?рі: жа?а саба?
Саба?ты? барысы: ?йымдастыру кезе?і.
Сыныпты т?гендеу.
?ане, балалар, ??ралдары?ызды шы?арып, жа?а саба??а ?зірлені?дер.
1. ?ызы?ушылы?ты ояту. К?рнекілік стратегиясы. Та?тада а?аш ??деу ??ралдары.
Бал?а, Балта, Ара, С?ргі, Пыша?, Шаппа шот, ?ашау

Б?л ??ралдарды? аттарын атап, ?айда не ?шін пайдаланатынын айты?дар. Олай болса, б?гінгі саба?ымызды? та?ырыбы: А?аш ??деу ??ралдары.

II. Жа?а саба?.
Б?рын ?ол?нер шеберлігіне ?ажетті а?ашты? барлы?ын ?сталар тікелей ?з ?олдарымен жаса?ан. Мыс: киіз ?й с?йегі, ?лтты? б?йымдар: санды?, кебеже, асадал, ж?кая?, жасты? а?аш, т. б.
Олар а?ашты уа?ытында кесіп, кептіріп отыр?ан. А?ашпен ж?мыс жасау кезінде шабу, кесу, тегістеу, ??деу ж?мыстары ??рал - саймансыз ж?зеге аспайды. Енді а?аш ??дейтін ??ралдармен толы? танысайы?.
1. Кескіш ??ралдар. Бір жа?ы біркелкі жа?тал?ан, ?шы ?ткір ??ралдарды кескіш ??ралдар дейміз. Олар?а ?ос ?олды пыша?, бір жа?ты пыша?, ауыспалы ж?зді ?шекей пыша? жатады.
2. Шабу?а ?ажетті саймандар: шаппашот, а?аш бал?а, балта, ы??ыру ??ралдары.
3. Кесуге арнал?ан ??ралдар: ?ол ара, жа? ара, екі кісілік ара.
4. Тегістеу ??ралдары: с?ргі, шерхебель, фуганок.
Кесу ?дістері: А?ашты кесетін е? басты ??рал – ара. Араны? ?алы?ды?ы ?р т?рлі болаттардан жасалады, оны т?сем деп атайды. Т?сем ?те ?атты, иілгіш, тегіс болуы тиіс. Ара тістері ?шб?рышталып ?и?аш ?айралады. Ара тісі екі т?рлі ?ызмет ат?арады: біріншіден ол а?аш талшы?ын кеседі, екіншіден кескенде пайда бол?ан а?ашты? ?нта?ын сырт?а ысырып, шы?арып отырады.
А?аш кесу кезінде жасалатын б?йым?а а?аш т?ріне ?арай ?р т?рлі араны пайдалану?а болады. А?ашты арамен кесу кезінде дене?ді, араны д?рыс ?стау керек. Ара о? ?олы?да, сол ?олы?мен кесетін а?ашты тіреп т?расы?. О? ая?ы? сол ая?тан с?л алша?тау болсын. Араны к?шпен кесуге болмайды. Бір?алыпты ж?мыс жасау керек. А?ашты к?лдене? кескенде кесу ба?ыты а?аш талшы?ына перпендикуляр, ал ?зын бойы кескенде параллель болады. К?лдене? кесу ?шін ара тісіні? кескіні ?шб?рыш, ал ?зына бойы кесу ?шін ?и?аш болады. Арамен ж?мыс кезінде ?ауіпсіздік ережесін м??ият са?та?ан ж?н.

III. Семантикалы? карта
??рал - саймандар - Кескіш ??рал - Шабу ??ралы - Жону ??ралы - Тегістеу ??ралы - ?р?ыш ??ралы
Балта
Ара
?ос ?олды пыша?
С?ргі
Бал?а
Шаппа шот
?ашау

Сонымен балалар, б?гінгі саба?ымызда а?аш ??деу ??ралдарымен танысты?.
1. Ара не ?шін ?ажет?
2. С?ргіні не ?шін ?олданамыз?
3. Ара тісі не ?шін ?и?аш болады?
4. Арамен ж?мыс кезінде ?зі?ді ?алай ?стайсы??
5. А?ашты? т?рлері?
6. А?аш неше б?ліктен т?рады?
Ж?мба?тар шешу. Жауабын ??рал - саймандарды к?рсету ар?ылы табу.
1. Азулы хайуан – темір ер,
?ндетіп с?йек кемірер. (А?аш кескіш ара)
2. Бір ?ыры - балта,
Бір ?ыры - бал?а.
А?аштан шап?ан,
Шегені ?а??ан. (шаппа шот)
3. ?ол?а алса? ?ызмет етер,
Б?тінді б?лшектеуге шебер. (пыша?)
4. Кедір - б?дыр та?тайды,
Тегістейді тілімен.
Жеген асын татпайды,
Шы?ар желке т?бінен. (с?ргі)
5. Болат т?кті
К?сеу мы?ты
Тоза?датып темірді ?кті.(егеу)
6. ?алпа?ты жымырады,
Т?бесінен ?рады,
Т?зетуге ?ы?ырды,
Д?йім дайын т?рады. (бал?а)

IV. Ба?алау.
V. ?йге тапсырма §1 о?ып келу.