Үйлестіру заңдылықтары.Композиция

Үшағаш негізгі орта мектебі

Ашық сабақ:

5а-сынып

Бейнелеу өнері пәнінің мұғалімі:Беркінбаев Н.И.

Сабақтың тақырыбы: Үйлестіру заңдылықтары.Композиция.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:Оқушыларды өнері пәнінде заттың өзіне қарап бейнелеуге баулу,затты бір-бірімен салыстыра отырып бейнелеуге үйрету;

Дамытушылық: Көркем бейнелеу ерекшеліктерін түсіне білу, композиция құра білу дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік: Оқушыларды әсемдікке, сұлулыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жазықтықта (қағаз бетінде) бейнелеу.

Сабақ барысында игеруге тиісті проблемалар: пішін сұлулығы пропорциясы, түстін үйлесімділік.

Көрнекі құралдар: Арнайы қойылым заттары, бояулар түсінің реттік тәртібін көрсететін суретшілер шығармаларының иллюстрациялары т.б.

Оқушылар үшін: ақ қағаз, акварель бояу, қыл қалам, су құятын ыдыс, карандаш бояулар езуге араластыруға қажетті ақ түсті пластикалық тақтайша. (15х15см) (палитра)

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылардың сабаққа дайындығын пысықтау.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:Тізім бойынша үй тапсырмасын тексеру.

1. Қағаз бетін қалай таңдап аламыз?

2.Компоновка дегеніміз не?

3.Қандай геометриялық денелерді білеміз?

4.Кеңістікте өзара орналасуын дұрыс белгілеу үшін қандай сызықтар пайдаланады?

Сұрақтардың жауабы:

1. Қағаз бетін заттар мен бұйымдардың көлеміне байланысты таңдап аламыз. (тігінен немесе көлденеңінен)

2. Компоновка дегеніміз – орындалатын жұмыста жоспарлау. Яғни қағаз бетіне дұрыс орналастыру.

3.Шар,куб,конус,цилиндр,ромб,тіктөртбұрыш,квадрат

4.Тіке, көлденең, көлбеу

ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.(Презентациялық слайдтар көмегімен түсіндіру.)

Композиция(латын сөзі,ойлап шығару,құрастыру) -

көркемөнер туындысының, оның жанры мен мазмұнына орай құрамдас бөліктерінің тұтастығы. Композиция - құрамдас бөліктері бірлікте ұштастырылған, бір-біріне және жалпы мүддеге бағындырылған мақсатты көркем құрылым. Пластик. өнерле композиция көркем пішін (форма) түзілімінің жеке сәттерін біріктіріл түрады. Композиция әдістері өнердің өзіндік ерекшеліктеріне, шығарманың идеясына, авторлық ойтүйсігіне сәйкес туындайды. Композиция шығарманың ішкі құрылымымен бірге оның сыртқы орта мен көрермендер арасындағы қатынасын белгілейді. Көркем шығарм. процесі мен өмірді эстеттану тұрғысында қалыптасқан композиция заңдары өнердің жалпылама заңдылықтарының, нақты өмір құбылыстарындағы өзара байланыстылықтардың белгілі мөлшеріндеғі бейнесі әрі жиынтығы болып табылады. Сәулет өнерінде композиция идеялық-көркемдік принциитердің бірлігіне, құрылыстар мен ғимаратардың функциялық мақсатына, жобалық ерекшеліктеріне, олардың қала құрылысындағы мән-маңызына орай құрылады. Композиция қаланың жалпы келбеті мен құрылымын, архит. үндестігін, жобадағы көлемдік, кеңістік түзілімін айқындайды. Бейнелеу өнеріндегі композиция шығарманың идеялық және сюжеттік-тақырыптық негізін нақтыландыру барысында заттар мен фигураларды кеңістікке орналастыру тәртібін, шығарма көлемін тиянақтау әрі жарық пен көлеңке үнасымын қадағалау арқылы көрінеді. Композиция тектері "орнықты", "айнымалы", "ашық" және "жабық" болып бөлінеді. Композицияның орнықты және жабық тектері Қайта әрлеу дәу ірің дегі өнерде басымырақ қолданыл ды, ал айнымалы және ашық тектері барокко стилінен айқын көрініс тапты;

Оқушыларға қойылатын талаптар:

1. Заттың суретін бір-бірімен салыстыра отырып бейнелеу.

2. Әр затты өзінің табиғи түсімен бояу.

3. Жарық пен көлеңкені ажырата отырып бояу.

4. Жұмыс барысында (бояу барысында) заттың көлемін көрсете білу.

Практикалық жұмыс: Натюрморттан композиция құрастыру.

Жұмыс барысында оқушыларды қадағалап, ұдайы көмек көрсетіп отыру. Оқушыларға заттар мен бұйымдардың көлемін салыстырып, бояу түстеріне көңіл бөлдіртіп талдау жасату.

- пішіні қандай заттар?

- Бояу түстері қандай деген сұрақтарды қоя отырып, жұмыс істеулеріне көмектесу. Суретін салып болған оқушылардың жұмысын тексеріп, қателер болса түзетіп отыру. Оларға салынған суретті бояуға рұқсат етіп, жұмыстарын жалғастыру. Сабақ барысында жұмысы дұрыс бағытта орындалған оқушының жұмысын сынып оқушыларына көрсетіп отыру.

Сабақты бекіту: Сөз жұмбақ “Композиция”

1.Кеңістікте өзара орналасуын дұрыс белгілеу үшін қолданылатын сызықтың бірі.

2. Өлі табиғат ұғымын білдіретін жанр.

3.Бейнені барлық жағынан көрсететін жанр.

4 .Адамның бет-бейнесін бейнелейтін жанр.

5.Бейнелеу өнеріне қажетті құралдарының бірі.

6.Табиғатты бейнелейтін жанр.

7.Карандашпен,тушьпен салынған суретті не дейміз?

8.Ойлап шығару,құрастыру деген ұғымды білдіреді.

9. Геометриялық фигуралардың бірі.

10.Адамның барлық боймен,тұтас бойымен бейнеленген монументтік мүсін.

Сабақты қорытындылау:

Сабақ соңына қарай оқушының жұмысына таңдау жасап, бағалау.

1. Берілген бұйымдармен, заттардың дұрыс белгіленуі.

2. Бояу түстерінің үйлесімділігі.

3. Бояу арқылы заттардың көлемін көрсете білулері.т.б.

4. Оқушылардың жұмысын бағалау.

Үйге тапсырма:

Заттын өзіне қарап бейнелеу. Екі-үш заттардан тұратын натюрморт.