А?ашты к?ркемдеп ??деу технологиясы. А?ашты ою ережелері.

?
А?ашты к?ркемдеп ??деу технологиясы. А?ашты ою ережелері.

Саба?ты? ма?саты: о?ушыларды а?ашты ал?аш?ы ??деу ж?мыстары мен таныстырып, ?рнек бейнелерін ою?а арнал?ан ??рал-саймандармен орындау т?сілдеріне ?олды жатты?тыру; а?аш ??деуде о?ушылар?а эстетикалы? т?рбие беру.

??рал-жабды?тар: карандаш, сыз?ыш, ?а?аз, та?тайлар, а?ашты к?ркемдеп ою?а арнал?ан ??рал-сайман топтамалары.

К?рнектіліктер: ??рал-саймандар,?рнекті ою т?рлеріні? плакаттары, а?ашты ??деу ?шін тиісті ??ралдарды пайдалануды? ?ауіпсіз т?сілдері.

Саба?ты? барысы

I. ?йымдастыру кезе?і: о?ушыларды т?гендеп, саба??а дайынды?ын тексеру.

II. Жа?а саба?.
Саба?ты? та?ырыбымен ж?не ма?сатымен о?ушыларды таныстыру.
М??алімні? кіріспе с?зі: ??рметті о?ушылар, Сіздер биыл а?ашты ??деуді? е? ?арапайым т?рлерімен танысып, к?ркемдеп ??деуді? технологиясын о?ып ?йренесі?дер. Та?тай?а ?рнекті белгі салу?а жатты?асыздар. Осы саба?ымызды бастамас б?рын ?аза? хал?ыны? ою-?рнек ?неріні? ?шпес асыл м?раларымен, ?зіне т?н даму жолымен, тарихымен танысайы?.
Саба?ымызды? ??рметті ?она?ы, тарих п?ніні? о?ытушысы Бекишева Калам?ас апайлары?ыз?а с?з берейік. Апайлары? тарих деректерімен таныстырып ?тсін. Ал, ты?дайы?.

Ал енді ою-?рнекті жасауды? технологиясымен танысайы?.

   Е? біріншіден к?ркем е?бекке арнал?ан материалымыз-а?ашты? т?рлерін атап ?тейік.

Олар. терек, ?йе?кі, май?ара?ай секілді ж?мса? а?аштар. Ж?мыс кезінде ж?мса? бол?анды?тан жарылмайды ж?не шытынап сынбайды. М?ндай материалдарды? бетіне ?рнектерді орындап ж?не ?рлеп, о?ай орындау?а болады. А?ашты та?да?анда б?тасыз а?ашты ?ажетті ?лшеммен кесіп, с?ргілеп, ?рлеп, та?тай бетіне ?рнек бейнесін к?шіреді.

?арапайым ??деу ??ралдары: балташыны? ?ашауы, с?ргі, б?р?ы, бал?алар.

К?ркемдеп ??деу ??ралдары: тік ж?зді ?ткір ?ашаулар, ойы? ж?зді, ?ш -б?рышты ойы? ж?зді, имек ойы? ж?зді ?ашаулар мен ?шкір пыша?.

`` Ою-?рнек`` c?зіні? ма?ынасы жалпы ойыл?ан ?рнек немесе жи?азды ?рнектен с?ндеу дегенді білдіреді.

Ою дегеніміз-а?ашты ?ашаумен ойып, бедер салу.

?рнек дегеніміз- оюларды? бірнеше б?лшектерінен ??рал?ан топтама.

Ал оюшы деген- ?рнекті а?аш бетіне арнаулы ??ралмен ойып шы?аратын кісі.?рнек оюшы ?й тырмасына ?ажетті жи?аздарды (санды?, кебеже ж?не та?ы бас?а заттарды) оюлар, ?шекейлеп жасайды.

?семдеп, с?ндеуге ?олданатын ?рнектерді? т?рлері де ?р т?рлі. Та?тайда ?аза? оюыны? бірнеше т?рлері берілген.

   М?йіз- ?аза? оюыны? негізгі ж?не е? к?не т?рі. М?йіз элементтері бірнеше т?рлерге б?лінеді- сыны? м?йіз, ?ош?арм?йіз, сы?ар м?йіз, марал м?йіз, ?осм?йіз т.б.

    Жан-жануарлар мен а?дар, ??стар бейнеленген м?сіндерді скифтерді? ``а? стиліне`` жат?ызу?а болады.

К?шпенділерді? басты ??дайы ?ош?ар (ар?ар) болды. ``?ош?арм?йіз`` ою ?рнегі-байлы? пен молшылы?ты? нышаны. Кейіннен ``?ош?арата`` ?ойды? иесі, ?ор?аушысы деп санал?ан. Осы оюлар ?аза? ?ол ?неріне ?олданбайтын жері жо? деуге болады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«А?ашты к?ркемдеп ??деу технологиясы. А?ашты ою ережелері. »

Ағашты көркемдеп өңдеу технологиясы. Ағашты ою ережелері.

Сабақтың мақсаты: оқушыларды ағашты алғашқы өңдеу жұмыстары мен таныстырып, өрнек бейнелерін оюға арналған құрал-саймандармен орындау тәсілдеріне қолды жаттықтыру; ағаш өңдеуде оқушыларға эстетикалық тәрбие беру.

Құрал-жабдықтар: карандаш, сызғыш, қағаз, тақтайлар, ағашты көркемдеп оюға арналған құрал-сайман топтамалары.

Көрнектіліктер: құрал-саймандар,өрнекті ою түрлерінің плакаттары, ағашты өңдеу үшін тиісті құралдарды пайдаланудың қауіпсіз тәсілдері.

Сабақтың барысы

I. Ұйымдастыру кезеңі: оқушыларды түгендеп, сабаққа дайындығын тексеру.

II. Жаңа сабақ.

Сабақтың тақырыбымен және мақсатымен оқушыларды таныстыру.
Мұғалімнің кіріспе сөзі: Құрметті оқушылар, Сіздер биыл ағашты өңдеудің ең қарапайым түрлерімен танысып, көркемдеп өңдеудің технологиясын оқып үйренесіңдер. Тақтайға өрнекті белгі салуға жаттығасыздар. Осы сабағымызды бастамас бұрын қазақ халқының ою-өрнек өнерінің өшпес асыл мұраларымен, өзіне тән даму жолымен, тарихымен танысайық.

Сабағымыздың құрметті қонағы, тарих пәнінің оқытушысы Бекишева Каламқас апайларыңызға сөз берейік. Апайларың тарих деректерімен таныстырып өтсін. Ал, тыңдайық.

Ал енді ою-өрнекті жасаудың технологиясымен танысайық.

Ең біріншіден көркем еңбекке арналған материалымыз-ағаштың түрлерін атап өтейік.

Олар. терек, үйеңкі, майқарағай секілді жұмсақ ағаштар. Жұмыс кезінде жұмсақ болғандықтан жарылмайды және шытынап сынбайды. Мұндай материалдардың бетіне өрнектерді орындап және әрлеп, оңай орындауға болады. Ағашты таңдағанда бұтасыз ағашты қажетті өлшеммен кесіп, сүргілеп, әрлеп, тақтай бетіне өрнек бейнесін көшіреді.

Қарапайым өңдеу құралдары: балташының қашауы, сүргі, бұрғы, балғалар.

Көркемдеп өңдеу құралдары: тік жүзді өткір қашаулар, ойық жүзді, үш -бұрышты ойық жүзді, имек ойық жүзді қашаулар мен үшкір пышақ.

`` Ою-өрнек`` cөзінің мағынасы жалпы ойылған өрнек немесе жиһазды өрнектен сәндеу дегенді білдіреді.

Ою дегеніміз-ағашты қашаумен ойып, бедер салу.

Өрнек дегеніміз- оюлардың бірнеше бөлшектерінен құралған топтама.

Ал оюшы деген- өрнекті ағаш бетіне арнаулы құралмен ойып шығаратын кісі.Өрнек оюшы үй тырмасына қажетті жиһаздарды (сандық, кебеже және тағы басқа заттарды) оюлар, әшекейлеп жасайды.

Әсемдеп, сәндеуге қолданатын өрнектердің түрлері де әр түрлі. Тақтайда қазақ оюының бірнеше түрлері берілген.

Мүйіз- қазаө оюының негізгі және ең көне түрі. Мүйіз элементтері бірнеше түрлерге бөлінеді- сынық мүйіз, қошқармүйіз, сыңар мүйіз, марал мүйіз, қосмүйіз т.б.

Жан-жануарлар мен аңдар, құстар бейнеленген мүсіндерді скифтердің ``аң стиліне`` жатқызуға болады.

Көшпенділердің басты құдайы қошқар (арқар) болды. ``Қошқармүйіз`` ою өрнегі-байлық пен молшылықтың нышаны. Кейіннен ``Қошқарата`` қойдың иесі, қорғаушысы деп саналған. Осы оюлар қазақ қол өнеріне қолданбайтын жері жоқ деуге болады.

Ою ережелерімен танысайық

Ең алдымен ою үлгісіне қағазға салып, одан кейін үлгіні ағаш тақтаның бетіне көшіру керек. Жұмсақ ағашты пайдалану ыңғайлы.

Қауіпсіздік ережелерімен танысу

Парталарында ережелер таратылған. Оқып, үйреніңдер. Қазір талдаймыз.

III. Жаңа сабақты пысықтау және бекіту.

Ал, оқушылар бүгін өткен жаңа сабақты бекітіп, қайталайық. Түсінгенімізді ортаға салайық.

Сұрақтарға жауап берейік

Көркемдеп өңдеу жұмысына неге бұтақсыз жұмсақ ағаш түрін таңдаған?
Құрал-саймандарды неге ашық қалдыруға болмайды?
Оюшы деген кім?
``Қошқармүйіз`` өрнегі неге солай аталған?
Мүйіз оюының бірнеше түрін ата.

IV. Тест сұрақтарына жауап беру

1. Жұмсақ ағашты ата

а) терек б) қарағаш в) жиде

2. Қай өрнек ``аң`` стиліне жатады?

а) тарақ б) сыңармүйіз в) жұлдыз

Шеберлер қандай сапалы ағашты таңдайды?

а) жарылмаған, шірімеген

б) шірімеген, сынған

в) иіліп майысқан, жарылмаған

4. Ағаш жиһаздарын ата

а) тоңазытқыш, шаңсорғыш, кебеже

б) сандық, кебеже, жүкаяқ

в) кіржуғыш машина, сандық, жүкаяқ

V. Сабақтың теориялық бөліміне қорыту және оқушыларға баға қою.

Бүгінгі оқып үйренген тақырыбымыз ``ағашты көркемдеп өңдеу технологиясы``, дәлірек айтсақ көркемдеу құралдарын ағаштың түрлерін, өрнектің түрлерін, ою ережелерін, қауіпсіздік ережелерін оқып, таныстық, сұрақтарға жауап бердік, тест сұрақтарын пысықтадық.

Яғни, практикалық жұмыс кезінде қолданылатын теориялық мағлұматтарды оқып, үйрендік.

Осы сабақта өз білімдерін көрсете білген оқушылардың еңбегін бағалайық. (Баға қою)

VI. Сабағымыздың практикалық бөліміне көшейік

1. Үлгі бойынша ``Мүйіз`` бен ``Тарақ`` оюларын қағаз бетіне түсіріп, сызбаны қайшымен қиып алуға дағдыландыру. Ол үшін 1 парақ ақ қағаз, карандаш, сызғыш, қайшы керек.

2. Сызба бойынша тақтай бетіне оюды түсіріп өрнекті саламыз.

VII. Қорыту. Баға қою.

VIII. Үй тапсырмасы: §3,31 бет оқып, сұрақтарға жауап беру.