"Ж?ннен монша? жасау."

Мақсаты; Жүн туралы мағлұмат алу, жүнді өңдеу,бояу,дайындау жолдары. Жүннен моншақ жасау әдіс тәсілдерін меңгерту.

Міндеті:Ежелгі дәстүрді жалғастыру, қолөнердің шығу тарихын зерттеу, қолөнер түрлерін меңгерту,дәріптеу.Қазіргі замандағы нарықтық қатынастар талабына сай бұйымдар дайындау жолдарын меңгерту. Заманауи талапқа сай бұйымдар жасай алу.

І Май орта мектебі

Технология пәні мұғалімі: Қарсыбава Салтанат Оразбековна

Ашық сабақ

Сынып 6 Б

Мерзімі:

Тақырыбы; Жүннен моншақ жасау.

Сабақ міндеттері;

1. Білімділік : Жүн жайында мағлұмат алу, жүннен моншақ жасау жолы.

2. Дамытушылық: Оқушыларды тиянақтылық пен әсемдікке баулу, жүнмен жұмыс жолдарын үйрету.

3. Тәрбиелік: Ежелгі дәстүрді жалғастыру арқылы биязылыққа тәрбиелеу.

Сабақ түрі: жаңа тақырыпты таныстыру сабағы.

Сабақ типі; сарамандық жұмыс.

Сабақ әдіс тәсілі; түсіндіру, сұрақ жауап.

Пәнаралық байланыс; тарих, химия.

Әдеби оқулықтар; "Қазақ халқының қолөнері" авторы С.Қасиманов., "Шаңырық" үй тұрмыстық энсиклопедиясы.,

"Балдатай" Алматы 2005 жыл. әдістемелік нұсқаулық.

Көрнекілік құралдар; суреттер, жүннен жасалған бүйымдар; киіз, аяққап, кеудеше т.б. бұйымдар.

Құрал- жабдықтар; сабын, ыдыс, су, шәугім.

Сабақ барысы:

І кезең; Ұйымдастыру кезең

а) сәслемдесу

ә) оқушылыр тізімін анықтау

б) жұмыс орнын ұйымдастыру

ІІ кезең Сабақ мақсатын хабарлау

Жұмбақ шешу арқылы сабақ тақырыбын табу.

Көрпелерге салады

Қозы-лаққа тон болады

( жүн)

Жүнне моншақ жасау жолдары.

ІІІ Тақырып бойынша түсінік тексеру

Жүнді алғашқы өңдеу технологиясы қандай?

Жауабы; Жүнді малдан көктем айында қырқып аламыз,тазалаймыз, жуамыз, сабаймыз, жүнді көрпеге салуға,

жүннен жіп иіруге, жүннен байпақ, киіз басуға болады.

ІҮ. кезең; Жаңа тақырып түсіндіру

Төрт түлік малдың жүні қазақ халқының өмір тіршілігінде үлкен маңыз атқарған және оны ұқсатуды ел бұдан мыңдаған жылдар

бұрын білген.Қазақ халқының шаруашылықта мал жүнінен қолданатыны түйе жүні, қой жүні, ешкі түбіті, жылқының жал- құйрығы.

Аң- құстардан қолданатын жүн- тауық,қаз, үйрек қауырсыны, үкі қауырсыны, қоян түбіті, ит жүні.

Түйе жүнінен неше түрлі - өрмек жіптерін иіріп, шекпен, қап, белбеу, құр кілем жасап, көрпеге салады. Қой жүнінен - киіз жасалады,

сырмақ, текемет, аяққап, пима, қалпақ жасалып, киім- кешек тоқылады. Ешкі және қоян жүнінен киім - кешек; қолғап,нәски сол

сияқтыларды тоқиды.

Жылқының жал- құйрығынан ойнайтын аспаптарға қыл ретінде тартқан. Құс қауырсынын жастық жасау үшін қолданады, ал

үкінің қауырсынынан тіл-

көзге ырымдап тағады, ерте заманда бір жерден екінші жерге хабар жеткізу үшін үкілі хабарлама болған.

Жүнді неше түрлі өрнектер салу үшін бояйды. Қолөнерде пайдаланылатын бояудың негізгі екі түрі бар;

Біріншісі - осы заманғы химиялық әдістермен өндірілетін алуан түрлі үгінді, не сұйық бояулар.

Екіншісі - табиғатта даяр күйінде кездесетін бояулар. Олар жосадан (охра), әр түрлі миниралдар мен өсімдік жемістерінен жасалған бояулар, қына

өсімдігінен "томар бояу" - қурай мен тобылғының тамырынан қайнатып та бояу жасаған. Жүнді дайындау үшін - жүнді тікенектен тазалайды,

сабынмен жуады, тобылғымен сабайды, түтеді.

Сұрақ; Қауіпсіздік сақтау ережесі?

Жауабы; Инемен жұмыс:

Инені ауызға салуға болмайды

Инені жастықшаға түйреп қою қажет

Қайшымен жұмыс

Қайшыны жолдасыңа үшкір ұшымен берме

Қайшыны лақтырып беруге болмайды

Жіпті ауызға салып сулауға, тіспен үзуге болмайды.

Сарамандық жұмыс;

Жүннен моншақ жасауға керекті құралдар; жүн, ине, жіп, қайшы, сабын, су.

Жұмыстың орындалу реті:

1.Тазаланған жуылған жүнді созып, сумен сулаймыз.

2.Сабын жағамыз.

3.Жүнді домалақ бір қалыпқа келтіре омтырып алақанмен ысқылап домалақтаймыз.

4.Домалақтарды кептіреміз.

5.Жасалған домалақтарды инені сабақтап, тізбек моншақ тіземіз.

Ү. Жаңа тақырып бойынша түсініктерін тексеру:

1) Жүннен моншақ жасау жолы?

2) Малдың, аң- құстың жүні не үшін қолданылады?

3) Бояудың қандай түрлерін білесің?

4) Моншақтарды дайындағанда кездескен қиындықтар?

ҮІ. Қорытынды

Метограмма

Ақ бояуға қанықпын

Бағалымын мамықпын

Бас әріпін алмасаң,

Төрт бұрышты жазықпын

(Мақта- тақта)

ҮІІ. Бағалау: Кеткен қателерін түзеп бағалау.

ҮІІІ. Үйге тасырма: Жасаған жұмыстарын аяқтап келу.