Бізді? хал?ымызда ?ыз деген с?зді - ?демілікті?, ?дептілікті?, жан-жа?ты с?лулы?ты? символы ретінде ?олданады.
Мені? ?ыздар?а технология п?нінен саба? берудегі ма?сатым - ?ыздарды айыры?ша ?депті де, к?рікті болуымен ?атар - білімді, жігерлі, шебер, ?азіргі нары?ты? заман?а сай жан-жа?ты, б?секеге ?абілетті к?сіпкер т?рбиелеу.
?р саба?та хал?ымызды? ?лтты? салт-д?ст?рі мен ?дет-??рпына, ?ол?неріне, тарихына ерекше к??іл б?ліп, оны жандандыру?а тырысамын. Оны? ішінде ?рпа??а деген ?сиетін та??ажайып ?ол?нер туындыларымен жеткізе білген бабаларымыздан мирас болып келе жат?ан ?лтты? с?ндік-?олданбалы ?ол?неріні? бірі - б?йым т?рлерін оюлап, ?рнектеп безендірумен ?атар, ?рбір затты жасау барысында ол б?йымны? тарихын, ?олдануын ж?не о?ан кететін материалыны? шы?ынын есептей білетін іскерлік пен ісмерлікке т?рбиелеу.
??рал - жабды?тар: ?айшы, ине, жіп, тігін машина, ?атты картон ?а?аз, ж??а киіз, бар?ыт мата, ?р т?рлі таспалар (ені 1,5см-2см-3см), дайын ою - ?рнек, ысты? желім, ?арындаш, сыз?ыш, дайын лекал.
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і.
О?ушыларды? саба??а дайынды?ын тексеру, т?гендеу.
ІІ. ?ткенді ?айталау.
?ткен та?ырып бойынша тест ар?ылы(2 – 3 минут)
III. Жа?а саба?.
1. Кіріспе б?лім. Тойбастар туралы т?сінік беру.
Той - жер бетіндегі барлы? халы?тарды? т?рмыс тіршілігіндегі айыры?ша ?уаныш, салтанатты с?ті, арман тілеуіні? орындал?аныны? бейнесі, ертеден ?алыптас?ан біріне-бірі ??самайтын ?лтты? ?негесі бар д?ст?рлі ойын-сауы?ы. Адам ?міріне байланысты тойларды? т?рлері де к?п.
- Айта?даршы адам ?міріне байланысты ?андай тойларды? т?рлерін білесі?дер ? (шылдехана, бесікке б?леу, т?сау кесу т.б.)
- Д?рыс айты?дар д?ние есігін жа?а аш?ан н?рестеге арнал?ан шілдеханадан бастап, бесікке б?леу, т?сауын кесу, с?ндетке отыр?ызу, ?ыз ?зату, келін т?сіру секілді белгілі кезе?дер ел-ж?рт бас ?осатын орта? мерейге ?ласады. Той салтанатын ?ткізу барысында ?р халыкпы? ?зіне т?н ?лтты? салты, жол-жорал?ылары бар.
- Ал енді айты?даршы ?р улкен тойда ?андай ?ле?дер айтылады ?
- ?те жа?сы, ?р ?лкен тойда тойбастар ?ле?дері айтылады. Тойбастар ?ле?іні? мазмуны да тойды? салтанаты, елді? ?уанышы секілі отты сезімдерді ?амтиды. Осы к?ні тойбастар ?німен ?атар сыйлы??а толы таба?тар тартылады. Думанны? со??ы т?сында ?р ?стелге лайы?тал?ан сый ?р т?с?а ?ойылып ж?р. Б?л - «Той той?а?а ?ласа берсін, жал?асын тапсын, ж??ысты болсын»,-деген а? ниетті білдіреді.
Б?гінгі бізді? жасайтын б?йымымыз тойбастар?а арнал?ан т?йе ж?не ?оржынды жасаймыз.
2. Машы?тану кезе?і: о?ушыларды топ?а б?лу, ??рал-жабды?тарын тексеру, ж?мыс істейтін ?лгілері мен маталарын б?ліп беру.
«Жұқа киізден және барқыт матадан ұлттық үлгідегі бұйымдар жасау».
Біздің халқымызда қыз деген сөзді - әдеміліктің, әдептіліктің, жан-жақты сұлулықтың символы ретінде қолданады.
Менің қыздарға технология пәнінен сабақ берудегі мақсатым - қыздарды айырықша әдепті де, көрікті болуымен қатар - білімді, жігерлі, шебер, қазіргі нарықтық заманға сай жан-жақты, бәсекеге қабілетті кәсіпкер тәрбиелеу.
Әр сабақта халқымыздың ұлттық салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпына, қолөнеріне, тарихына ерекше көңіл бөліп, оны жандандыруға тырысамын. Оның ішінде ұрпаққа деген өсиетін таңғажайып қолөнер туындыларымен жеткізе білген бабаларымыздан мирас болып келе жатқан ұлттық сәндік-қолданбалы қолөнерінің бірі - бұйым түрлерін оюлап, өрнектеп безендірумен қатар, әрбір затты жасау барысында ол бұйымның тарихын, қолдануын және оған кететін материалының шығынын есептей білетін іскерлік пен ісмерлікке тәрбиелеу.
Бүгінгі ұсынып отырған сабақ тақырыбы:
«Жұқа киізден және барқыт матадан ұлттық үлгідегі бұйымдар жасау».
Сабақтың мақсаты: ұлттық нақышта бұйымдар жасауды үйрету.
Білімділік: қазақ халқының тарихын біліп, мәдени мұрасын қадірлеп, дәстүрін жалғастыра білуге тәрбиелеу;
Дамытушылық:оқушыларды өздігінен еңбек етуге дайындау. Сабаққа қызығушылығын және өздігінен ойлау қабілетін арттыру;
Тәрбиелік:үнемділікке, ұқыптылыққа, іскерлікке, жан-жақты қазіргі заман талабына сай тәрбиелеу.
Сабақ түрі: аралас, білім мен іскерлікті игеру.
Сабақ әдіс - тәсілдері: СТО, сұрақ-жауап, өз бетімен жұмыс, топпен жұмыс, түсіндіру, әңгімелеу.
Құрал - жабдықтар: қайшы, ине, жіп, тігін машина, қатты картон қағаз, жұқа киіз, барқыт мата, әр түрлі таспалар (ені 1,5см-2см-3см), дайын ою - өрнек, ыстық желім, қарындаш, сызғыш, дайын лекал.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру, түгендеу.
ІІ. Өткенді қайталау.
Өткен тақырып бойынша тест арқылы(2 – 3 минут)
III. Жаңа сабақ.
1. Кіріспе бөлім. Тойбастар туралы түсінік беру.
Той - жер бетіндегі барлық халықтардың тұрмыс тіршілігіндегі айырықша қуаныш, салтанатты сәті, арман тілеуінің орындалғанының бейнесі, ертеден қалыптасқан біріне-бірі ұқсамайтын ұлттық өнегесі бар дәстүрлі ойын-сауығы. Адам өміріне байланысты тойлардың түрлері де көп.
- Айтаңдаршы адам өміріне байланысты қандай тойлардың түрлерін білесіңдер ? (шылдехана, бесікке бөлеу, тұсау кесу т.б.)
- Дұрыс айтыңдар дүние есігін жаңа ашқан нәрестеге арналған шілдеханадан бастап, бесікке бөлеу, тұсауын кесу, сүндетке отырғызу, қыз ұзату, келін түсіру секілді белгілі кезеңдер ел-жұрт бас қосатын ортақ мерейге ұласады. Той салтанатын өткізу барысында әр халыкпың өзіне тән ұлттық салты, жол-жоралғылары бар.
- Ал енді айтыңдаршы әр улкен тойда қандай өлеңдер айтылады ?
- Өте жақсы, әр үлкен тойда тойбастар өлеңдері айтылады. Тойбастар өлеңінің мазмуны да тойдың салтанаты, елдің қуанышы секілі отты сезімдерді қамтиды. Осы күні тойбастар әнімен қатар сыйлыққа толы табақтар тартылады. Думанның соңғы тұсында әр үстелге лайықталған сый әр тұсқа қойылып жүр. Бұл - «Той тойғаға ұласа берсін, жалғасын тапсын, жұғысты болсын»,-деген ақ ниетті білдіреді.
Бүгінгі біздің жасайтын бұйымымыз тойбастарға арналған түйе және қоржынды жасаймыз.
2. Машықтану кезеңі: оқушыларды топқа бөлу, құрал-жабдықтарын тексеру, жұмыс істейтін үлгілері мен маталарын бөліп беру.
- Топта қандай ережені сақтау керек ?
ТОП ЕРЕЖЕСЕ:
1. Тәртіп сақтау
2. Бірлесіп жұмыс жасау
3. Бір – бірлеренің пікірін тыңдай білу
4. Уақытты тиімді пайдалану
5. Нәтижеге бірлесіп жету.
Тақтаға 2 түрлі бұйымның суреттері, өлшемдері ілінеді.
1 топ - үлгі дайындаушылар. Бұл топ картоннан дайы лекалдан , жұқа киізден түені және барқыт матадан қоржынды сызады (дайын үлгіге салып пішеді);
2 топ - тігіншілер жұқа киіз және барқыт матадан қоржын мен түйені көктеп және тігін машинасымен тігіп шығады;
3 топ - құрастырушылар: түйеннің шұдаларын (басы, аяқ, өркеш және кеуде) қоржанның таспаларың қиып құрастырып желімдейді, түйенің сыртының әшекейлерін және коржынға ою тағу бисермен тігеді немесе үтікпен басады;
4 топ – есепшілері Тойбастар кәдесіне жұқа киіз және барқыт матадан қоржын мен түйе үлгілерін жасау үшін кететін материал есебін есептеп шығарады;
5 топ - дизайнерлер, бұл топтағы қыздар тойбастарды жарнамалау жұмысын атқарады.
ІІІ. Сарамандық жұмыс.
1) Қайшымен жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережелерін ата.
2) Инемен жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережелерінеата.
3) Желіммен жұмыс кезіндегі ережелер қандай?
4) Ою-өрнек дегеніміз не, олардың топқа бөлінуі.
ІҮ. Сабақты қорытындылау. Жұмыстарын бағалау, кеткен кемшіліктерін көрсету, үздіктерін бағалау. Рефлексия «Сенің көңіл күйін қандай».
