Технология / қыздар / пәнінен 6 сыныпқа арналған сабақ жоспарлары
Технология / қыздар / пәнінен 6 сыныпқа арналған сабақ жоспарлары
Заманауи ас үй
Жалпы мақсаттар:- Сабаққа деген қызығушылықты арттыру; Тақырыпты анықтау; Тақырыпқа қатысты деректеді жинау, деректердің әр түрін салыстырып, дифференциалды тапсырмалардың көмегімен қолжетімді фактілердің артық, кемшілігін бағалау. Жұппен жұмыс істеу арқылы ойды жарыққа шығару; Бірін-бірі тыңдау; Зерделеу нәтижелері: Сабақтың қызықты өтуі үшін алдын-ала жақсы көңіл күй сыйлау; Жұппен жұмыс істеудің пайдасын түсіну. Тапсырмалардың дұрыс орындалысына мән беріп, зейін аудару; Өзара немесе өзін-өзі бақылау арқылы нәтижеге жетуді көздеу; Бірін-бірі тыңдау арқылы нақты ой қорытындыға келетіндігін байқау; Түйінді идеялар: Тақырып барысында кездесетін мағлұматтар мен мәліметтерді бір-бірінен есту арқылы үйренеді; Жұбын бағалау арқылы топтағы ахуалды жақсартады, қандай да бір оң нәтижеге жетуге ұмтылады. Сол арқылы сабақтың қызықты өтуі өрбиді; Өзін өзі бағалап артық кем кеткен тұстарын саралап, келесі сабақта оны қайталамауға немесе сол бағытты ұстанып жұмыс жасауға талпынады;
Ұйымдастыру кезеңі - Сыныптағы оқушылар жұппен отырады; - Амандасамыз! - Бүгінгі сабаққа тілек айтамын. (Сабақ сәтті өтсін!). Оқушылар маған тілек айтады; - Сабақтың күні мен сынып жұмысы тақтада жазылып тұрады. - Үй жұмысын тексеремін;
Іс-әрекеттер 1 әрекет Ой шақыру Тақырыпқа қатысты қандай сөздер қажет екенін оқушылардан сұрап анықтау; Бұрын білгендерін еске түсіру;
Жаңа сөздер: ас үй- кухня тоңазытқыш - холодильник сіріңке -спички күрекше -совок сыпыртқы -веник алжапқыш -фартук сақтаймыз - храним тамақ кесетін тақтай - разделочная доска ас үй орамалы -кухонное полотенце 2 әрекет Мәтінмен жұмыс. Мәтінді оқып,орысшаға аударыңдар.Осы мәтінді пайдаланып, өзіңдеріңнің ас бөлмелерің туралы айтыңдар. Ас бөлмесі Мынау досымның ас үй бөлмесі. Ас бөлмесінде Артемның анасы тамақ дайындайды. Табада жұмыртқа қуырылып жатыр. Шәйнекте су қайнап жатыр. Үстелде жеміс-жидек салынған ыдыс тұр.Түскі тамақтан кейін ол анасына ас үй бөлмесін тазалауға көмектеседі. Ол ыдыстарды ас үйдегі шкафқа қояды. Олар тамақтарын тоңазытқышта сақтайды. Тапсырма: Жұбыңмен мәтін бойынша сұрақтар құрастырыңдар.
3 әрекет Фонетикалық талдау. Тоңазытқыш, жеміс, шәйнек сөздеріне фонетикалық талдау жасаңдар. Бағалау: Жұбыңмен алмасып фонетикалық талдауды тексер,бағала. 4 әрекет Сергіту сәті. Жорға биін интерактивті тақтадан көріп,қайталау. 1 мин
5 әрекет Ас үйдегі артық заттарды атаңдар. Интерактивті тақтада суреттер берілген. Тапсырманы аяқтаңыз - Insert әдісі бойынша сабақты қорытындылау үшін кестені толтырады: Не білемін? Что знаю? Не білдім? Что узнал? Не білгім келеді? Что хочу знать? - Бағалау. Оқылымды аяқтаңыз. Үй тапсырмасы: Ас туралы, тағам туралы мақал-мәтел жаттау.
№2
Сабақ тақырыбы: Тамақтану бойынша жалпы мәліметтер.Минералды заттар, макроэлементтер,микроэлементтер.Олардың азы-түлік түріндегі құрамы. Кешкі асқа мәзір құру.Үстелді жабдықтау.
Сабақтың мақсаты: азық-түліктердің құқрамында кездесетін минералды зат топтарымен танытыру.
Сабақтың міндеттері:
*білімділік- микроэлементтер мен макроэлементтердің адам денсаулығына әсері;
*дамытушылық-құнарлы заттар туралы білімдерін кеңейту;
*тәрбиелік – СӨС қағидаларына тәрбиелеу, «Дәрі-дәрмексіз денсаулық» қағидасына сәйкес дәріханаға жүгінбей-ақ ағзаны минералды заттармен толықтыру.
Дұрыс тамақтану-адамның тіршілік етуінің ең маңызды шарттарының бірі.
Адамның тамақтануында минералды заттар маңызды рөл атқарады. Олар жасушалардың,ұлпалардың, қанның құрамына кіреді, ағзада болып жатқан үдерістерді реттеп отырады.
Тағамның 100 г құрамындағы ондық, жүздік миллиграмм мөлшеріндегі минералды заттар макроэлеменнттер деп аталады. Оларға жататаындары – кальций,калий, магний,натрий,фосфор,күкірт,хлор. Ал тағам құрамындағы аз мөлшердегі заттар микроэлементтер деп аталады.Олар –йод,фтор,темір,мырыш,марганей,хром.
Минералды заттардың маңыздылығына қарай ең алдымен атап өтілетіні-кальций,калий,натрий,темір, магний және йод.
Кестемен жұмыс.
Әрбір тамақтанған сайын мәзір жасау қажет.
Мәзір құру
Кестені қолдану арқылы
-Кіріспе нұсқаулық өткізу;
-Мәзірді зерделеу;
-Кеселермен танысу;
Жұмыс ережесі;
-Ағымдағы нұсқаулық өткізу;
-Азық-түлік таңдау;
-Гигиеналық талаптар;
-Дербес жұмыс;
Қорытынды нұсқаулық өткізу
ІҮ Сабақ бекіту
Рефлекция
1.Сөйлемді аяқта
«Мен адам ағзасының дамуы мен өсуі үшін азық-түлік құрамынының аса маңызды екенін білдім,себебі.»
2. Мұғалімнің бірге тақтада жоба құрастыру
Ү.Қорытынды жасау
Сабақта қандай жаңав мәліметтер білдіріңдер?
Қандай қиындықтар сездіңдер?
ҮІ Үй тапсырмасы
Қосымша әдебиеттерді қолдана отырып 3 күнге ас мәзірін құру
№3
Сабақтың тақырыбы: Тағам даярлаудың негізгі әдістері. Жылумен өңдеу түрлері.Жарма өнімдерін бастапқы өңдеу.жармадан жасалған тағамдар.Қарақұмық боқасы. Сәбіз қосылған котлет.
Сабақтың мақсаты: II тарау бойынша білімдерін жинақтау және жүйелеу.
Білімділік: тамақ әзірлеу және қамыр түрлерінен өнімдер даярлау технологиясы бойынша білімдерін жүйелеу, білімдерін тереңдету.
Дамытушылық: қиялдай білуге, елестете білуге, еңбектенуге, өз бетінше жұмыс жасап, өзін - өзі тексеруге, тапсырманы шығармашылықты түрде орындауға үйрету.
Тәрбиелік: пәнге қызығушылығын арттыру, жеке және топ арасында жұмыс жасай білуге үйрету, қарым - қатынас мәдениетіне, өз күшіне сенімді болуға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: өтілген материалды жалпы қайталау және жүйелендіру сабағы.
Пәнаралық байланыс: биология, химия, әдебиет.
Сабақ өтудің әдістемелік ерекшеліктері:
- сабақ ойын түрінде өтеді, топ арасындағы жарыс.
- бұл сабақ осы тараудың соңғы тақырыбы болып табылады.
Бүгін біз «Тамақтану мәдениеті мен тамақ әзірлеу технологиясы» тарауы бойынша соңғы сабақ өткіземіз. Өз туған күндеріңді естеріңе алыңдаршы, үй іші жарқырап, дәмді күлшелердің иісі аңқып және осы иістен жайлы сезім туып, көңілденесіңдер. Әрине, күлшелер мен бәліштерді дүкеннен де сатып алуға болады. Бірақ осы дәмді тағамдарды әзірлеп үйрену соншалықты қиын емес. Сондай - ақ сендер менің ойымша, көп нәрсені жасай аласыңдар және білесіңдер.
Бүгін біз бұған көз жеткізуге тырысамыз. Ал біз мұны білу үшін сабағымызды топтар арасындағы жарыс түрінде өткіземіз.
II Жарыс - ойын
1. Таныстыру.
2. Сұрақ - бізден, жауап - сізден.
3. Үй тапсырмасы.
4. Біліммен шықтық жарысқа.
5. Ойлан тап.
6. Мақал - мәтелдер сайысы.
7. Капитандар сайысы.
8. Қорытынды.
Ойын ережесі.
Ойын топтар арасында жарыс түрінде өтеді, сайыс тапсырмалары балмен бағаланады. Жеңген топ жинаған бал саны бойынша анықталады.
Бағалау критерилері: дұрыс және толық орындау шешімнің өзіндік ерекшелігі тапсырманы берілген уақытта орындау.
Мадақтау ұпайлары: қосымша жауап (3 ұпай)
уақыттан бұрын айтылған жауап (2 ұпай)
айыпты болған жағдайда шегерілетін ұпайлар:
дәптер қолдану (2 ұпай)
мұғалімнің көмегі (2 ұпай)
қате талдау жасау (2 ұпай)
Мынадай кесте тақтаға ілінеді:
Топтар. Байқау. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
I Витаминдер
II Крахмал
1 Таныстыру
Әр топ басшысы топ мүшелерімен таныстырады.
2 Сұрақ - бізден, жауап - сізден.
1. Ішек жұқпалы аурулары қалай жұғады? (Қайнатылмаған су ішкенде, жуылмаған, тазартылмаған жеміс - жидектер жегенде т. б)
2. Бұл аталған аурудың алдын алу қалай жүзеге асырылады?(Жеке бастың гигиенасын қатаң сақтау керек)
3. Сальмонеллаза ауруына адам қалай шалдығады?(Пісірілмеген сүтті, етті,
ІІІ.Қорытынды.
ІҮ.Үйге тапсырма
Тағам пісіру
Ү.Бағалау
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Технология / қыздар / пәнінен 6 сыныпқа арналған сабақ жоспарлары»
№1
Заманауи ас үй
Жалпы мақсаттар:- Сабаққа деген қызығушылықты арттыру; Тақырыпты анықтау; Тақырыпқа қатысты деректеді жинау, деректердің әр түрін салыстырып, дифференциалды тапсырмалардың көмегімен қолжетімді фактілердің артық, кемшілігін бағалау. Жұппен жұмыс істеу арқылы ойды жарыққа шығару; Бірін-бірі тыңдау; Зерделеу нәтижелері: Сабақтың қызықты өтуі үшін алдын-ала жақсы көңіл күй сыйлау; Жұппен жұмыс істеудің пайдасын түсіну. Тапсырмалардың дұрыс орындалысына мән беріп, зейін аудару; Өзара немесе өзін-өзі бақылау арқылы нәтижеге жетуді көздеу; Бірін-бірі тыңдау арқылы нақты ой қорытындыға келетіндігін байқау; Түйінді идеялар: Тақырып барысында кездесетін мағлұматтар мен мәліметтерді бір-бірінен есту арқылы үйренеді; Жұбын бағалау арқылы топтағы ахуалды жақсартады, қандай да бір оң нәтижеге жетуге ұмтылады. Сол арқылы сабақтың қызықты өтуі өрбиді; Өзін өзі бағалап артық кем кеткен тұстарын саралап, келесі сабақта оны қайталамауға немесе сол бағытты ұстанып жұмыс жасауға талпынады;
Ұйымдастыру кезеңі - Сыныптағы оқушылар жұппен отырады; - Амандасамыз! - Бүгінгі сабаққа тілек айтамын. (Сабақ сәтті өтсін!). Оқушылар маған тілек айтады; - Сабақтың күні мен сынып жұмысы тақтада жазылып тұрады. - Үй жұмысын тексеремін;
Іс-әрекеттер 1 әрекет Ой шақыру Тақырыпқа қатысты қандай сөздер қажет екенін оқушылардан сұрап анықтау; Бұрын білгендерін еске түсіру;
Жаңа сөздер: ас үй- кухня тоңазытқыш - холодильник сіріңке -спички күрекше -совок сыпыртқы -веник алжапқыш -фартук сақтаймыз - храним тамақ кесетін тақтай - разделочная доска ас үй орамалы -кухонное полотенце 2 әрекет Мәтінмен жұмыс. Мәтінді оқып,орысшаға аударыңдар.Осы мәтінді пайдаланып, өзіңдеріңнің ас бөлмелерің туралы айтыңдар. Ас бөлмесі Мынау досымның ас үй бөлмесі. Ас бөлмесінде Артемның анасы тамақ дайындайды. Табада жұмыртқа қуырылып жатыр. Шәйнекте су қайнап жатыр. Үстелде жеміс-жидек салынған ыдыс тұр.Түскі тамақтан кейін ол анасына ас үй бөлмесін тазалауға көмектеседі. Ол ыдыстарды ас үйдегі шкафқа қояды. Олар тамақтарын тоңазытқышта сақтайды. Тапсырма: Жұбыңмен мәтін бойынша сұрақтар құрастырыңдар.
3 әрекет Фонетикалық талдау. Тоңазытқыш, жеміс, шәйнек сөздеріне фонетикалық талдау жасаңдар. Бағалау: Жұбыңмен алмасып фонетикалық талдауды тексер,бағала. 4 әрекет Сергіту сәті. Жорға биін интерактивті тақтадан көріп,қайталау. 1 мин
5 әрекет Ас үйдегі артық заттарды атаңдар. Интерактивті тақтада суреттер берілген. Тапсырманы аяқтаңыз - Insert әдісі бойынша сабақты қорытындылау үшін кестені толтырады: Не білемін? Что знаю? Не білдім? Что узнал? Не білгім келеді? Что хочу знать? - Бағалау. Оқылымды аяқтаңыз. Үй тапсырмасы: Ас туралы, тағам туралы мақал-мәтел жаттау.
№2
Сабақ тақырыбы: Тамақтану бойынша жалпы мәліметтер.Минералды заттар, макроэлементтер,микроэлементтер.Олардың азы-түлік түріндегі құрамы. Кешкі асқа мәзір құру.Үстелді жабдықтау.
Сабақтың мақсаты: азық-түліктердің құқрамында кездесетін минералды зат топтарымен танытыру.
Сабақтың міндеттері:
*білімділік- микроэлементтер мен макроэлементтердің адам денсаулығына әсері;
*дамытушылық-құнарлы заттар туралы білімдерін кеңейту;
*тәрбиелік – СӨС қағидаларына тәрбиелеу, «Дәрі-дәрмексіз денсаулық» қағидасына сәйкес дәріханаға жүгінбей-ақ ағзаны минералды заттармен толықтыру.
Дұрыс тамақтану-адамның тіршілік етуінің ең маңызды шарттарының бірі.
Адамның тамақтануында минералды заттар маңызды рөл атқарады. Олар жасушалардың,ұлпалардың, қанның құрамына кіреді, ағзада болып жатқан үдерістерді реттеп отырады.
Тағамның 100 г құрамындағы ондық, жүздік миллиграмм мөлшеріндегі минералды заттар макроэлеменнттер деп аталады. Оларға жататаындары – кальций,калий, магний,натрий,фосфор,күкірт,хлор. Ал тағам құрамындағы аз мөлшердегі заттар микроэлементтер деп аталады.Олар –йод,фтор,темір,мырыш,марганей,хром.
Минералды заттардың маңыздылығына қарай ең алдымен атап өтілетіні-кальций,калий,натрий,темір, магний және йод.
Кестемен жұмыс.
Әрбір тамақтанған сайын мәзір жасау қажет.
Мәзір құру
Кестені қолдану арқылы
-Кіріспе нұсқаулық өткізу;
-Мәзірді зерделеу;
-Кеселермен танысу;
Жұмыс ережесі;
-Ағымдағы нұсқаулық өткізу;
-Азық-түлік таңдау;
-Гигиеналық талаптар;
-Дербес жұмыс;
Қорытынды нұсқаулық өткізу
ІҮ Сабақ бекіту
Рефлекция
1.Сөйлемді аяқта
«Мен адам ағзасының дамуы мен өсуі үшін азық-түлік құрамынының аса маңызды екенін білдім,себебі ...»
2. Мұғалімнің бірге тақтада жоба құрастыру
Ү.Қорытынды жасау
Сабақта қандай жаңав мәліметтер білдіріңдер?
Қандай қиындықтар сездіңдер?
ҮІ Үй тапсырмасы
Қосымша әдебиеттерді қолдана отырып 3 күнге ас мәзірін құру
Бой өсіреді
№3
Сабақтың тақырыбы: Тағам даярлаудың негізгі әдістері . Жылумен өңдеу түрлері.Жарма өнімдерін бастапқы өңдеу.жармадан жасалған тағамдар.Қарақұмық боқасы. Сәбіз қосылған котлет.
Сабақтың мақсаты: II тарау бойынша білімдерін жинақтау және жүйелеу.
Білімділік: тамақ әзірлеу және қамыр түрлерінен өнімдер даярлау технологиясы бойынша білімдерін жүйелеу, білімдерін тереңдету.
Дамытушылық: қиялдай білуге, елестете білуге, еңбектенуге, өз бетінше жұмыс жасап, өзін - өзі тексеруге, тапсырманы шығармашылықты түрде орындауға үйрету.
Тәрбиелік: пәнге қызығушылығын арттыру, жеке және топ арасында жұмыс жасай білуге үйрету, қарым - қатынас мәдениетіне, өз күшіне сенімді болуға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: өтілген материалды жалпы қайталау және жүйелендіру сабағы.
Пәнаралық байланыс: биология, химия, әдебиет.
Сабақ өтудің әдістемелік ерекшеліктері:
- сабақ ойын түрінде өтеді, топ арасындағы жарыс.
- бұл сабақ осы тараудың соңғы тақырыбы болып табылады.
Бүгін біз «Тамақтану мәдениеті мен тамақ әзірлеу технологиясы» тарауы бойынша соңғы сабақ өткіземіз. Өз туған күндеріңді естеріңе алыңдаршы, үй іші жарқырап, дәмді күлшелердің иісі аңқып және осы иістен жайлы сезім туып, көңілденесіңдер. Әрине, күлшелер мен бәліштерді дүкеннен де сатып алуға болады. Бірақ осы дәмді тағамдарды әзірлеп үйрену соншалықты қиын емес. Сондай - ақ сендер менің ойымша, көп нәрсені жасай аласыңдар және білесіңдер.
Бүгін біз бұған көз жеткізуге тырысамыз. Ал біз мұны білу үшін сабағымызды топтар арасындағы жарыс түрінде өткіземіз.
II Жарыс - ойын
1. Таныстыру.
2. Сұрақ - бізден, жауап - сізден.
3. Үй тапсырмасы.
4. Біліммен шықтық жарысқа.
5. Ойлан тап.
6. Мақал - мәтелдер сайысы.
7. Капитандар сайысы.
8. Қорытынды.
Ойын ережесі.
Ойын топтар арасында жарыс түрінде өтеді, сайыс тапсырмалары балмен бағаланады. Жеңген топ жинаған бал саны бойынша анықталады.
Бағалау критерилері: дұрыс және толық орындау шешімнің өзіндік ерекшелігі тапсырманы берілген уақытта орындау.
Мадақтау ұпайлары: қосымша жауап (3 ұпай)
уақыттан бұрын айтылған жауап (2 ұпай)
айыпты болған жағдайда шегерілетін ұпайлар:
дәптер қолдану (2 ұпай)
мұғалімнің көмегі (2 ұпай)
қате талдау жасау (2 ұпай)
Мынадай кесте тақтаға ілінеді:
Топтар. Байқау. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
I Витаминдер
II Крахмал
1 Таныстыру
Әр топ басшысы топ мүшелерімен таныстырады.
2 Сұрақ - бізден, жауап - сізден.
1. Ішек жұқпалы аурулары қалай жұғады? (Қайнатылмаған су ішкенде, жуылмаған, тазартылмаған жеміс - жидектер жегенде т. б)
2. Бұл аталған аурудың алдын алу қалай жүзеге асырылады?(Жеке бастың гигиенасын қатаң сақтау керек)
3. Сальмонеллаза ауруына адам қалай шалдығады?(Пісірілмеген сүтті, етті,
ІІІ.Қорытынды.
ІҮ.Үйге тапсырма
Тағам пісіру
Ү.Бағалау
№4
Сабақ тақырыбы: Бұршақтұқымдас және макарон өнімдерінен дайындалатын тағамдар
Сабақтың мақсаты:
*білімділік -Оқушылардың жарма және бұршақтұқымдастардың маңызы, жармадан тағам дайындау технологиясы туралы білімді меңгерті қамтамасыз ету.Сабақтың міндеттері:
- *дамытушылық-тағамдарды дайындаулың технологиялық карталарын құру қабілеттерін дамыту
*тәрбиелік – ұжымда жұмыс істеу, өзара көмек көрсете білуді тәрбиелеу
Макарон шщыққан жері қай ел? Италияның оңтүстік қалаларында гректерде пайда болған деп айтады.
Макарон дайындау
Макарон Су Май Ірімшік
Су мен макарон пісіріледі. Май мен ірімшікке араластырылады .дайын тағамның үстіне ірімшік себіледі.
Бұршақтұқымдастардан жасалған тағамдар.
ІҮ Сабақ бекІТУ
Сауалнама жүргізу
Азық-түліктің құрамына енетн заттарды ата?
Майлар қандай роль атқарады?
Ағзаға дәрумендер қалай әсер етеді?
«Сөйлемді жалғастыр »
Ойынын өткізу
Ү.Қорытынды жасау
Сабақта қандай жаңав мәліметтер білдіріңдер?
Қандай қиындықтар сездіңдер?
ҮІ Үй тапсырмасы
Макарон өнімдерінен тағам пісіру
№5
6-сынып 29.09.2015ж.
Сабақтың тақырыбы:
Сүт және сүт өнімдері
Жалпы мақсаты
Оқушылардың сүттің қоректік құндылығы мен емдік қасиеттері туралы білімді меңгеруін қамтамасыз ету,оларды сүт өнімдерінің мол ассортиментімен, сүт өңдеу түрлерімен,сүтті сақтау шарттарымен,өндірісте және үй жағдайында сүтті сақтау шарттарымен таныстыру
Оқу нәтижесі:
Сүт және сүт өнімдерінің қоректік құндылығын меңгеру,сүт өнімдерін алу жолдарын, маңызын түсіндіру.Денсаулыққа пайдасын білу.
Мұғалімнің іс-әрекеті:
Оқушылардың іс-әрекеті:
Ұйымдастыру кезеңі:
1.Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру
2.Топқа бөлу
3.Бағалау парағымен түсіндіру
4.Конверт- сұрақ(үй тапсырмасын тексеру)
Ой қозғау:
1.Сендер қандай үй жануарларын білесіңдер?
2.Адамға тигізер пайдасы бар ма?
3.Соның ішінде сиыр,ешкі,түйе,жылқыны алатын болсақ,олар бізге сүт береді екен.
4.Сүт және сүт сүт өнімдерін топтастыру.
Топтарға флипчарт беріледі
Сергіту сәті:"Қызыл өрік"
Сүт өнімдері
Таныстырылым
Біліммен алмасу.
Сүт және сүт өнімдері жайлы не түсіндіңдер?
Оқушылар шеңбер түзіп тұрады,бір-біріне тілек білдіреді.
Түстер арқылы топқа бөлінеді.
Топтар бір-біріне сұрақ қояды,жауап береді.
Топтарда талқылайды,ойларын флипчартқа түсіреді.Топ мүшелері қорғайды.
Оқушылар қимыл жасайды.
Тақырыпты оқып,топта талқылайды.Топтардың бір-бір мүшелері пікір алмасып түсіндіреді.Тақырып бойынша түсінгендерін әңгімелеп беру.
Дереккөздер және жабдықтар:
Интернет,камера,смайликтер,бағалау парағы,стикер.
Кейінгі оқу
Үйге тапсырма.Сүт өнімдерін басқа салаларда қолдану жайлы мәлімет жинақтау.
Сабақты бағалау
Өзін-өзі бағалау,
смайлик арқылы бағалау.
Рефлексия: Бүгінгі сабақта не білдім?нені білгім келеді?
Әр оқушы өз ойларын стикерге жазу.
Сабақ бойынша
өзгертулер
Мақсатты оқушылармен бірге қою.
№6
Тақырыбы: Сүт және өнімдерінің ұлттық тағамдарды дайындаудағы Сабақтың мақсаты: Білімділігі: Төрт түлік малдан өндірілетін сүт өнімдері, сүттен жасалатын тағамдардың жасалу әдісін үйрету. Дамытушылығы: теориялық және практикада алған білімдерін күнделікті тіршілікте пайдалана білуге, адам ағзасы үшін пайдасын тани білуінен мәлімет беру, сүт тағамдарын дайындай білуге үйрету. Тәрбиелік: тағам жасаудың тәсілдерін үйрету тазалыққа, ұқыптылықпен үнемділікке тәрбиелеу. Сабақтың түрі: аралас Сабақтың әдісі: көрнекілікпен түсіндіру, сарамандық жұмыста алған білімдерін бекіту. Керекті құрал жабдықтар: төрт түлік мал туралы сөздер, сүттен даярланған тағам түрлері, сөзжұмбақ Мал өсіруге қолайлы ел – Қазақстан. Қай халыққа болмасын өте ерте заманнан бері мәлім жұғымды тағамның бірі – сүт. Сүттің алатын орны ерекше. Барша жұрт сүтті ең жеңіл тағам ретінде бағалайды. Пайдасы: асқазаны бұзылған, сондай - ақ басқа да ауыр науқастарға жүрегі, бүйрегі, бауыры ауыратын адамдарға пайдалы. Әсіресе ешкі сүті ағзаға жұғымды. Ешкі сүті ана сүтімен тең. Әлсіреген адамға немесе көк жөтелмен ауыратын балаға беріледі. Бүгінгі сабағымызда сүттен дайындалатын ірімшік тағамын жасап үйренеміз. Ірімшік құнарлы азықтың бірі. Оның құрамында 22 - 30% белок, 15 - 30 % май бар. Ірімшік – қатты, жұмсақ, тұзды және тұзсыз ірімшіктер болып бөлінеді. Көбінесе аспаздық пісірілген тағамдарда – пирог, құймақ, жұмсақ нан орталарына пайдаланады. Жасау жолы: Ірімшік сүттен жасалады. 3 литр сүтті қайнатып жылы жерге ішіне айран құйып 20гр іріткі қосып ірітеді немесе ұйытады. Аз уақыт отқа қойып бетіне көк суы шыққасын сүзіп алады. Дайын болған соң секер салып немесе салмай да пайдалануға болады. Бекіту 1. Төрт түлік малдың пайдасын қалай бағалаған? 2. Сүт өнімдерінің ағза үшін маңызы қандай? 3. Ірімшік тағамының дайындалу жолдарын еске түсір? Практикалық жұмысқа дайындық Тазалық талап ережесімен танысайық 1. Сүт тағамдарын дайындау алдында қолыңды жақсылап жуу керек 2. Сүт тағамдарын салқын жерде сақтайды 3. Сүтке керегінше секер салып, ұзақ қайнатып тәтті сүт дайындауға болады ол ұзақ сақталады. Жұмбақ Мал төлдеп, әр ауыл пісіреді ақ бауыр (уыз) Уыз – жаңа туған сиырдан алынады. Сабақтың теориялық және практикалық бөліміне баса назар аударыла отырып оқушылардың білімін бағалау. Үйге тапсырма: Ірімшік қосып пирог дайындап келу
№7
Сабақтың мақсаты: Жүн және жібек маталар туралы түсінік
а) білімділігі : оқушыларға мата түрлерінің құрылымдық
Жүн маталарын дайындау үшін алдымен өңдеу жұмыстарын орындайды.
Жүнді алғашқы өңдеу
талшықтарды сапасы бойынша іріктеу
тазалау
түту
арнайы сабынмен жуу
кептіру
иіру
мата тоқу
Жүн және жібек маталар
Табиғи жібек-өте жіңішке, нәзік жіп. Оны тұт жібек құртының қуыр- шағынан алады. Бұл тәсіл тоқыма өнеркәсібінде кеңінен қолданылады. Қуыршақтағы жібек жібінің ұзындығы 700-800 метрге дейін жетеді. Жіп өте жіңішке болғандықтан,біремес, бірнеше қуыршақтың жібін біріктіреді. Ондай жіпті жібек шикізаты деп атайды.
Жібекті алғашқы өңдеу жұмыстары былайша орындалады: жібекті тасымалдау және сақтау алдында өңдеу – жібекті бумен өңдеу және ыстық ауамен кептіру, жібек шикізатын алу – қуыршақты бумен өңдеу және бірнеше қуыршақтан жібек жібін жинау. Бұл операциялар жібек орау фабрикасында орындалады. Талшықтардан жіп иіреді, одан мата тоқылады.
Мата түрлері неліктен қыртыстанады, қысқарады,созылады т.б.өзгерістерге ұшырайды ?
Талшықтардың құрамы.
Матаның сапасы көбінесе талшықтардың құрамына байланысты.
Талшықтың ұзындығы
Талшықтың жуан-жіңішкелігі
Матаның сапасы
мықтылығы
жұмсақтығыы
иірілуі
Ұзын және жіңішке талшықтардан жіңішке,мықты, біркелкі жіп алынады. Мұндай жіптен тоқылған мата жұқа,берік,тегіс,жұмсақ болып келеді.
Ирек талшықтар жақсы жылу сақтағыштығымен ерекшеленеді. Мұндай талшықтан тоқылған маталарды қысқы киім тігу үшін қолданады.
Жүн және жібек талшықтарын салыстыру
Талшықтардың құрамы мен сыртқы көрінісі
Талшық атаулары
жүн
жібек
Түсі
ақ,қара,сары және басқа табиғи түстер
ақ
Жылтырлығы
қатты
онша қатты емес
Ұзындығы
10-250 мм
700-800 мм
Жуандығы
жуан талшықты
өте жіңішке талшықты
Иректігі
өте ирек
түзу
Жұмсақтығы
орташа
жоғары
Тегістігі
үлпілдек
тегіс
Беріктігі
мақтадан төмен
жоғары
серпімділігі
жоғары
орташа
Матаның құрамы, қасиетері талшықтарының құрылысына, жіптердің айқасуына түсіне,тоқылу ерекшеліктеріне байланысты. Матаның негізгі қасиеттері физика-механикалық, технологиялық,гигиеналық қасиеттері арқылы сипатталады.
Ылғал өткізгіштік – матаның қоршаған ортадағы ылғалды өткізу қасиеті .
Жылу сақтағыштық – тұрақты жылуды сақтау қасиеті.
Матаның қысқаруы – ылғалды-жылумен өңдеу кезінде мата өлшемінің
өзгеруі.
Матаның сетінеуі мен жіптің ыдырауы – жіптің серпімділігі мен тегістігі-
нің, айқасуының өзгеріске ұшырауы.
Ой – толғаныс
Мата атауларын білеміз бе?
Масаты деп қандай матаны айтамыз ? Масатыдай құлпырар жердің жүзі.
Масаты – жұмсақ түкті мата
Шидем дегеніміз не ? Шидем шекпен кигенім, түлкі тымақ.
Шидем – түйе жүніне тоқылған мата
Шай дегеніміз не ? Шолпысы сылдырлап,шайы көйлегі сусылдап
Шайы – үлбіреген жұқа жібек мата
Бүлде деп нені айтамыз ? Үлде мен бүлдеге оранып
Бүлде – бағалы қымбат мата
Торқа – бағалы жібек мата
Күлдәрі – жұқа жібек мата
Манат – жүннен тоқылған барқыт тәрізді сырт киімдік мата
Оқа – жібек және зер жіптерден тоқылған көмкерме
Әсем,жанға жайлы қасиеттеріне сәйкес халқымыз көбінесе қыздарының есімдерін мата атауларымен атаған. Мысалы: Күлдәрі,Ұштап,Мақпал, Қырмызы,Жібек,Дүрия т.б.
Семантикалық карта толтыру.
Мата атаулары
мақта
зығыр
жібек
жүн
Ақзон
Барқыт
Баршын
Дүрия
Күлдәрі
Шағи
Шидем
Бомази
сиса
4. Кім тапқыр ? ( танымдық тапсырмалар)
киім
көркі
жапырақ
адам
сәні
шүберек
ағаш
мәдениет
айнасы
бойға
көрік
тазалық
киім
байлық
астан
қонымды
саулық
негізі
Ой түйіндеу : Мата атаулары қалай қойылған ?
- қасиеттеріне, сапасына, талшықтардың атауына, тоқылу ерекшеліктеріне
т.б. байланысты.
Кім көп біледі?
Ел жаңалықтары
Шежіре сыр шертеді
Үйге тапсырма : Мата түрлерінің құрылымдық қасиеттерін анықтау.
№8
Сабақтың тақырыбы: Табиғи талшықтардан жасалғна маталардың қасиеттері Сабақтың мақсаты: білімділігі; матаның қасиеттері туралы түсінік беру,таныстыру. дамытушылығы; оқушылардың ойлау қабілетін арттыру,пәнге деген қызығушылығын арттыру. тәрбиелілігі; эстетикалық талғамға, шапшаңдыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу. Сабақтың түрі; жаңа сабақ. Сабақтың әдісі; сұрақ – жауап. Көрнекіліктері: фотосуреттер, плакаттар, топтамалар,т.б. Сабақтың барысы; 1.Ұйымдастыру бөлімі; - Саламатсыздар ма, оқушылар! Отырыңыздар!/Оқушыларды түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру/. 2. Өткенді қайталау. 1. Жүн және жібек талшықтардың айырмашылығы 2. Талшықтардың түрлері 3. Матаның шығару жолдары 3. Жаңа тақырып. Мата жасалатын талшықтар табиғи (мақта, кендір, жібек, жүн т.с.с.), жасанды немесе синтетикалық болуы мүмкін. Талшықтардан жасалған жіптер иірілген, қатты немесе бос, үлпілдек болуы мүмкін. Маталар құрылысы бойынша маталық және тоқыма-трикотаждық болып бөлінеді.
Жүн талшықтары – қой, ешкі, түйе және басқа да жануарлардың түк жамылғысы. Тоқыма өнеркәсібі өңдейтін жүннің негізгі бөлігі қойдан алынады.(95%). Қойдың жүнін арнайы қайшы қырықпен немесе электр машинамен біртұтас қылып қырқып алады. Қырқылған жүн қатты ласталған және сапасы да біріңғай болмайтындықтан, оны фабрикаға жіберер алдында сұрыптайды, түтеді, жуады және кептіреді. Жүн талшықтары жіңішке, қатты иірімделген, ал ұзындығы 20мм-ден 450мм-ге дейін жетеді. Жуандығы әр түрлі болады. Жүн талшығы неғұрлым жіңішке болған сайын күн сәулесі әсеріне төзімділігі өсімдік талшықтарына қарағанда жоғары. Жанған кезде күйдірілген мүйіз немесе қауырсынның иісіне ұқсас иіс шығарыды, талшықтардың ұш жағында саусақпен жеңіл үгіп жіберуге болатын қара күйген түйіршік қалады. Жүн талшықтардан көйлектік, костюмдік және пальтолық маталар дайындайды. Табиғи жібек – тұт жібегі құртының қуыршақтарынан алынатын ұзын жіңішке жіп. Көбелек қуыршақтан шыққаннан соң жұмыртқа салады. Жұмыртқадан құрт пайда болады, ол құрттың қуыршаққа
айналатын мезгілі келгенде өзінен жіп шығарып, бұтаққа бекітіп, өзіне ұя немесе қуыршақ дайындайды. Қуыршақ жібінің ұзындығы 700- 800 метрге жетеді.
Жібек мата атаулары: Шифон (жұқа ,нәзік, мөлдір); Атлас (жұқа,құбылмалы түсті); Бархыт немесе панбархыт (тұтас түкті немесе шифон фонында өсімдік немесе геометриялық сурет құрайды); Табиғи жіпте жүн сияқты жоғары гигроскопиялық қасиетке ие. Ол ылғалды тез сіңіріп алады және тез кебеді. Ылғалды жағдайда беріктігін жоғалтпайды, ал жоғары температура мен күн сәулесі әсерінен басқа табиғи талшықтарға қарағанда, тезірек бүлінеді. Тоқыма фабикаларында жүн мен жібек талшықтарынан жіп иіреді. Иірілген жіп тоқыма өндірісіне жеткізіліп, онда түрлі маталар тоқылады. Маталардың қасиеті олардың талшықтық құрамына, талшықтарының өрілу әдістеріне және өңдеу ерекшеліктеріне байланысты болады. Матаның негізгі қасиеттеріне жатады: • Физикалық- механикалық • Гигиеналық • Технологиялық Физикалық – механикалық қасиеттерге жатады: Беріктік – бұл матаның жылтырауға қарсы тұру қасиеті. Қыртысталуы – матаның қысқанда немесе қысым түсіру кезінде пайда болатын ұзақ қатпарлар құруы. Шаршаулануы – бұл матаның ілініп тұрған кезде жұмсақ қатпарлар құру қасиеті. Тозуға төзімді – бұл матаның үйкелу, созылу, қысылу.ылғал, жарық, температура, тер әсеріне қарсы тұру қасиеті. Жүн маталар әдемі және мықты болады. Олардың жылуұстағыштық және тозуға төзімділік қасиеті жоғары болады, аз қыртысталады. Жоғары шаңжұтқыштық қасиетке ие. Табиғи жібек маталар – өте берік, әсем, жағымды жылтыр түсті, сипап көргенде тегіс әрі жұмсақ, аз қыртысталатын болып келеді.
Практикалық жұмыс: Жүн және жібек талшықтарын айырып тану. Металдар мен құралдар: «талшықтар» коллекциясы, үлкейткіш шыны (лупа), отқа төзімді тостаған, оқулық, жұмыс дәптері.
Қорытынды. 1. Табиғи жібек дегеніміз не? 2. Жібек мата қандай қасиеттерге ие? 3. Қуыршақ жібінің ұзындығы қанша болады? 4. Жүн маталарының негізгі қасиеттері? 5. Матаның негізгі қасиеттерін ата?
Бағалау: Үйге : осы тақырыпты оқып келу.
№9
Апта
Күні
Сабақ: Технология
Сабақтың тақырыбы:
Матаның өң және теріс жағы.
Жалпы мақсаты
Маталардың қасиеттері,өрімдері,түстерінің сипаты,мата өрімдері және олардың қолданылуы жөніндегі білімді меңгеруін қамтамасыз ету.
Матаны сырт белгілері бойынша анықтау біліктерін қалыптастыру
Оқу нәтижесі:
Маталарды салыстыру,талдап-қорыта білу,олардың қасиеттері,өң және теріс жағы айырмасын анықтай білу
Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары:
Мұғалімнің іс әрекеті.
Оқушылардың іс әрекеті.
Ұйымдастыру кезеңі:
Психологиялық дайындық
Топқа бөлу
Үй тапсырмасын тексеру
Сұрақ- жауап
Ой қозғау: Диалог
Матаның өң және теріс жағы
Таныстырылым
Берілген сөздерді мағынасына қарай топтастыру
Практикалық жұмыс
Оқушылар бір-біріне тақия ұсынады,тақияны қалай пайдаланатыны туралы айтады.
Қиылған ою-өрнектерді таңдап алады
Оюлардың артына жазылған сұрақтарға жауап береді
Сыныптағы заттарды байқау арқылы,тақырыпты ашу.
"Жіп","Мата"сөздеріне сәйкес сөйлемдерді топтастыру.
1 топ матадан үйлестіріп сөмке,
2 топ алжапқыш тігу.Топ мүшелері тақтаға шығып қорғайды.
Дереккөздер және жабдықтар:
Оқулық, смайликтер,мата қиындылары,қайшы,желім,ине,жіп,флипчарт, т.б.
Кейінгі оқу
Үйге тапсырма
Сабақты бағалау
Өзін өзі бағалау,топтық бағалау,смайлик арқылы бағалау.
Сабақ бойынша
өзгертулер
№11
Сабақтың тақырыбы: Тігін машинасының құрылымы қызметі және жұмыс істеу принципі Машина инесінің құрылысы және орнату Тігін машинасының күтімі
Сабақтың мақсаты: білімділігі;Тігін машинасының құрылымы, қызметі, жұмыс істеу принципі,Машина инесінің қүрылысы, айырмашылығ туралы түсінік беру, таныстыру. дамытушылығы; оқушылардың ойлау қабілетін арттыру,пәнге деген қызығушылығын арттыру. тәрбиелілігі; эстетикалық талғамға, шапшаңдыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу. Сабақтың түрі; жаңа сабақ. Сабақтың әдісі; сұрақ – жауап. Көрнекіліктері: фотосуреттер, плакаттар, топтамалар,т.б. тігін машинасы Сабақтың барысы; 1.Ұйымдастыру бөлімі; Амандасу Түгендеу Тексеру ІІ.Үй тапсырмасын сұрау Матаның шығарылуы Мата неден тоқылады Матаның қандай түрлері бар Матаның белгілері Матаның қасиеттері ІІІ. Жаңа сабақ Тігін машинасы
Электр жетекті Қол жетекті Аяқ жетекті ХХІ ғасырда тігін машиналарына үлкен талап қоя бастады. Бұл талаптарға қазіргі заманғы бағдарламалармен басқарылатын жаңа машиналар сәйкес келеді.Қазіргі заманда кәсіпорындар мен тұрмыста жүйрік электр жетекті машиналар қолданылуда. «Чайка», «»Джаномэ көп таралған. Қандай да болмасын тігін машинасымен жұмыс істеген кезде маштинаның дайындығын тексеріп алу қажет. *** Жоғарғы және төменгі жіптер өткізіліп, төменгі жіп жоғарыға шығарылады, *** Мата табанының астына салынып, инемен тесілгенне соң табан түсіріледі, жіптер жинақталып, табанның сыртына жіберіледі; *** Инешаншымның ұзындығы, жоғарғы және төменгі жіптерінің керілуі /тігіс сапасы / тексеріледі. Тігіс реттегіші тігін машинаның қапталында орналасқан. Реттегіштің көмегімен инешаншымдарды реттеп, тігістің сапасын реттейді. Машинаның инесі машинаның неғұрлым маңызды жұмыс оргндарының бірі. Оның негізгі қызметі тігіс тігу болып табылады. Машинаның инесі қол инелер сияқты номерлері бойынша ажыратылады. Тігін машинасының инесі берік, серпімді болуы крек. Инелер ұзын және қысқа, жуан және жіңішке, түзу және иілген бодады. Машинасының инесі
ИНЕ ------------ Колба Октама Ұзын науашық Көз Ұшы
Сарамандық жұмыс
Тігін машинасының және инесінің құрылысын көру.Тігіп көру ІҮ.Сабақты бекіту Машина инесінің айырмашылығы Машина инесінің құрылысы Тігін машинасының жұмысы Тігін машинасының құрылымы Ү.Бағалау
ҮІ. Үйге тапсырма Тігін машинасының құрылымы, қызметі, жұмыс істеу принципі. Машина инесі.
№12
Тақырыбы: Киім және оған қойылатын талаптар.Киімнің мақсатты арналуы.Жобалау.Киімді модельдеу Мақсаты: а) білімділік: оқушыларды киімге, маталарға, бұйымдарға қойылатын талаптармен таныстыру, киімді күтіп, тазалауды айтып, түсіндіру; ә) дамытушылық: Адам мүсіні бойындағы бағдарлық нүктелер арқылы өтетін кеңістік линияларды ойша жүргізе білуді дамытуға жағдай жасау. б) тәрбиелілік: Жұмыс жасау кезінде зейінділікке, жауапкершілікке, үнемділікке тәрбиелеуге жағдай жасау. Сабақ түрі: түсіндірме
Көрнекілігі: плакат, слайд, киімдер суреттері
Пәнаралық байланыс: химия,
Сабақ барысы:
1.Ұйымдастыру кезеңі
2. Үй тапсырмасын тексеру
Ұяшықтарға сұрақтар жасыру 1. Машинада дұрыс отыру тәсілі (арқаны тік ұстап машина мен адам арасы 30см болу керек) 10 2. Машина инесінің қызметі қандай? (негізгі қызметі тігіс тігу) 10 3. Тігін машиналарының неше түрі бар? (қол жетекті, аяқ жетекті, электр жетекті) 10 4. Машина тігістерінің түрлері? (жапсырмалы, бастырмалы және шет тігіс) 20 5. Тігін машинасының ең алғашқы жобасын кім ұсынды? (1755ж неміс Карл Вейзентель, 1834ж американдық Уолтер Хант) 30 6. Электрлі машина жұмысын аяқтау үшін қандай операциялар орындалады? (инесін төмен түсіру, табанын төмен түсіру, тоқ көзінен ажырату) 20 7. Тігін машинасын жұмысқа қалай дайындайды? (астыңғы және үстіңгі жіптерін сабақтау, машшина жанын артық затардан тазарту, машинаны тоқ көзіне қосу) 30 8. Жалпы тігін машиналарының аттарын ата. (чайка, джаноме, сингер, зингер т.б) 30 9. Машинаның жақсы жұмыс істеуінің маңызды шарттарының бірі...(иненің дұрыс орнатылуы) 20
Осы сұрақтар арқылы жаңа тақырыпты ашу 3. Жаңа сабақ
Киім – адамның денесіне киюге арналған бұйым, жасанды жамылғы түрлері. Киім адамды қоршаған ортаның, табиғаттың түрлі әсерлерінен қорғайды. Оның тұтыну мәнімен бірге ғұрыптық және белгілі бір мақсатқа қызмет ететін маңызы бар. Жақсы киінуге ұмтылатын кісіге жинақылық, тазалық қасиеттер тән болу керек.
Үтіктелмеген, дақ түскен, кей жерлері майланып кеткен киімдерді, жағасы мен жеңі кірлеп, қыртыстанған жейдені киюге болмайды. Түймелердің дұрыс және берік қадалуын, киімдегі тесілген, жыртылған жерлерді жамап, тігіп отыруды ұмытпау қажет. Синтетикалық киімді киюдің кажеті жоқ, әсіресе жазды күні. Өйткені адам денесінің терлеуіне байланысты тер киімге сіңбей тері үстінде болып бірнеше жұқпалы ауру тарататыны микробтардың ұясына айналуы мүмкін. Маусым ауысқан кезде бұйымдарды жуып, тазалап, үтіктеп, күйеден сақтайтын препараттарды сеуіп, келесі маусымға дейін сақтап қояды.
Кітаппен жұмыс.
Оқушыларды топқа бөліп мәтінді оқыту (4-5мин).
Адам өзін жайлы, сенімді сезіну үшін киім ыңғайлы, әдемі болу керек. Қолдануына қарай киім түрлерінің бөлінуі:
vСырт киім vЖеңіл киім vІш киім vЖағажай киімі vБас киімі
Киімдер ассортиментіне қарай үшке бөлінеді - Сырт киім, - Жеңіл киім, Іш киім.
Іштен киетін киім денеге жабысып тұрады. Оған басты талап – таза болуы, ылғалды жақсы сіңіруі және еркін жіберуі керек. Күндіз киген іш киіммен түнде ұйықтауға болмайды. Іш киім әдемі, ыңғайлы, мықты болып, қимыл-қозғалысқа кедергі келтірмеуі керек.
Іш киім тігуге келесі мата түрлері қолданады:
- Тығыздап тоқылған,
- Біркелкі боялған,
- Қандай мата болмасын (мақта-мата, зығыр, жібек), барлығы да ағартылуы керек.
Жеңіл киім – іш киімнің сыртынан киілетін барлық киімдер (блузкалар, юбкалар, көйлектер, халаттар, көкірекшелер, қамзолдар).
Сырт киім – жеңіл киімнің сыртынан киетін барлық киімдер (пальто, плащ, куртка, тондар).
Қандай да болмасын бұйымға бірқатар талаптар қойылады.
Олардың ішіндегі негізгілері:
Дәптермен жұмыс
Эстетикалық талаптар: киім әдемі болуы керек; қазіргі заманғы сән бағытына сәйкес болуы керек; адамның жеке дене құрылысы мен жас ерекшеліктерін ескеруі керек.
Гигиеналық талаптар: киім жайлы микроклимат жасауы керек; жеңіл, жұмсақ, мықты, қыртысталмауы керек; қозғалыс, дем алу, қан айналымы еркіндігін қамтамасыз етуі керек; жеңіл жуылуы, тазалануы, үтіктелуі керек.
Эксплуатациялық (пайдалану талаптары): киімнің түрлі атмосфералық әсерлерге, суға, жуу құралдарына, тазалауға және де оның матасының тігуге төзімділігі. Киімнің пайдалану ұзақтылығы оны кию шарттарына байланысты болады.
Киімнің адамға ұзақ қызмет етуі оны кию шарттарына және күтіп баптауына байланысты.
Модельдеу дегеніміз-бұл эскиз бойынша жасалған бұйымның үлгісі.Киімді модельдеуменмодельерсуретші-айналысады.Модальер адамның денебітімінсондай-ақ костюмнің бөлек бөлшектерінің үйлесімділік заңдарын білу керек.Тігін технологиясын жақсы меңгеруі керек..Модельдеу екі түрге бөлінеді. Көркемдік және техникалық. Көркемдік модельдеумен сән үйлерінің суретші-модельері айналысады.Техникалық модельдеу-нобайлар,суреттер, фотографиялар бойынша модельдер жасау. Онымен инженер-конструктор айналысады.
Модельдеудің үш принціпі бар:
1. Киімнің адамның ішкі және сыртқы кескініне сәйкес болуы
2. Арнаулы киімдердің мақсатқа сай,қолдануға ыңғайлы болуы
3. Киімнің қолданылатын аясына ,түріне пайдалынылатын материалдың сәйкес болуы
Тақтада көріп тұрғандай мына көйлекті модельдейміз.
4.Сарамандық жұмыс.
Киімді модельдеу
5.Қорытындылау
Сәйкестендіру тесті Киім жеңіл, жұмсақ жайлы микроклимат жасау керек
САрамандық жұмыс кезінде матаны, жіпті үнемдеу керек екенін ескеру керек
6. Бағалау 7. Үйге тапсырма
№16
Тақырып: Тігін бұйымдарын дайындау. Тұтас пішілген көкірекшесі бар алжапқышты дайындау реттілігі
Мақсаты: Сызба кестесінің негізгі бағытын таныстырамыз. Сызбада алжапқыш пішінінің негізін орындауды үйретеміз. Өз бетінше ұқыпты әрі жылдам жұмыс істеу арқылы тәртіптілік пен саналыққа тәрбиелейміз. Міндеті: Алжапқыш сызбасының жасалуы және сызбаға қосымша бөлшектер жасау және өлшем алу. Сабақ түрі: Аралас сабақ. Жаңа технология: СТО бағдарламасы Пайдаланатын стратегия: Көрнекілік, БҮҮ, ВЕНН диаграммасы. Сабақты байланыстыратын пән: Қазақ тілі.Математика. Көрнекілік: «Алжапқыш жасау үшін дене өлшемін алу», «Алжапқыш сызбасының құрылысы» кестелері, сөзжұмбақ, т.б. Сабақ барысы: Ұйымдастырамыз Жұмыс орнын дайындаймыз Үйге тапсырманы тексереміз. Жаңа тақырыпты түсіндіреміз. 1.Көрнекілік стратегиясы: Суретке қарап әңгіме жазамыз. Ой пікірімізді ортаға саламыз. 2.Сөзжұмбақ: Жауаптары:
Мата түрі (мақта) Тігін машиналарының түрі (қол) Тігін құралы (жіп) Тігін машиналарының түрі (аяқ) Қолтігіс түрі (қайып) Тігін құралы (оймақ) Мата түрі (зығыр) Тігін құралы (қайшы) «БҮҮ»стратегиясы:
Білемін
Білгім келеді?
Үйренгенім
Алжапқышты үйде тамақ пісіргенде киеді
Алжапқыш пішіп үйрену
Сабақ соңында оқушылар не үйренгенднрі туралы жазып шығады)
Алжапқыш түрлі матадан тігіледі
Қандай тігістер қолданады. Алжапқышты тігіп үйрену. Алжапқышқа әдемі жиектер тігіп үйрену
Әр түрлі алжапқыштар болады
Мағынаны тану:
Кез келген бұйымды дайындау үшін оның сызбасын жасау керек. Ал сызбаны дайындау үшін адам денесінің өлшемін алу қажет. Алжапқышты тікпес үшін бұрын оның сызбасын құрастырып үлгі дайындайды. Ол үшін адам денесінің өлшем бірлігінің сантиметрлік таспамен түсіріп алады. Өлшемді дұрыс түсіру үшін дене бітімінің орналасуын білу керек және мынаны ескеру керек. — Өлшемді адам денесінің оң жағында тұрып түсіреді. Белін алдын ала жіппен буып қояды. Өлшем алынатын адам тік тұру керек. Өлшемді сантиметрлік таспамен түсіреді. Денені өлшегенде таспаны қатты тартуға немесе босаңсытуға айналым мен ен өлшемдерін жартылай жазады. Оқушылардың сызықтарды адам денесіндегі сынадай 3 орын бойынша нықтап белгілеуге болатынына көз жеткіземіз. Кеуденің жоғарғы тұсы – кеуде енінің сызығы. Белдің төменгі шеті – бел сызығы алжапқыштың ең төменгі бөлігі бұйымның төмен бөлігі жағындағы сызық. Оқушылармен бірге алжапқыш бөлшектердің әрқайсысы өз атаулары бойынша атап көрсетеміз. Мысалы, мынау кеуде тұсы – аспа баулары белдегі бұйымның төменгі бөлігі – алжапқыш қайта нұсқау картасы бойынша алжапқыш сызбасын жасау үшін оқушылар адам денесінің өлшемін алады.
Алжапқыш сызбасын жасау үшін дене өлшемін алу
Шартты белгілер
Өлшем алу ережелері
Өлшемнің атаулары
Менің өлшемдерім
Ұқ
Бел сызығының қалған ұзындыққа
Кеуденің ұзындығы
Ұб
Бел сызығының қалған ұзындық
Бұйымның ұзындығы
Жб
Бел сызығын қынаған жіп бойынша
Жартылай бел айналымы
Жмқ
Жамбас үсті нүктелері бойынша
Жартылай мықын айналымы
Осыдан кейін 2-ші нұсқау картасы бойынша алжапқыш құрудың есебі орындалады.
Алжапқыш сызбасының құрылысы, нұсқау картасы
Шартты белгілері
Бөлшектердің атаулары
Есептеу формуласы
Есебі (см)
Оқушылар алжапқыш сызбасын дайындап шығады.
Ой толғаныс:
Сызбада неліктен жартылай өлшемде орындалады? Алжапқыштың ұзындығы қалай анықталады? Неліктен Б,Т, К нүктелері сызбада осы әріптермен белгіленеді? Белді жартылай қынайтын өлшем не үшін алынады? Осы сұрақтарға жауап бере отырып, қыз баланы киіндіреміз. Ой корыту: «Қарша борату» ойынын ойнатамыз. Оқушылар бүгін сабақтан үйренгенін және алдағы күнде не күтеді ой пікірін жазып, қағазды умаждап сынып оқушыларымен бір бағытқа қарай лақтырамыз (аты-жөні жазылмайды).
Экономикалық бөлім: Киімді пішкен кезде матаны үнгемдлеуді ұмыстпау керек Бағалау: Әр топ өз жұмыстарын келесі топтарға көрсетіп, бір-бірін бағалайды. Үйге тапсырма: Қажетті құрал-жабдықтар әкелеміз. Жұмыс орнын жинастырамыз.
№17 Сабақтың тақырыбы: Алжапқыш бөлшектерін өңдеу. Сабақтың мақсаты: оқушыларға алжапқышты тігу реттерін үйрету Міндеттері: 1)мата қасиетін, түсі мен суреттерін еске түсіре отырып, алжапқыш бөліктерін пішуді, тігіс түрлерін қолданып өңдеуді үйрету; 2) ұқыптылыққа, шыдамдылыққа, еңбексүйгіштікке, шеберлікке тәрбиелеу; 3) тігін бұйымдарын өңдеу тәсілдерін меңгерте отырып, эстетикалық талғамын арттыру, іскерліктерін жетілдіру, шығармашылығын дамыту Сабақ түрі: аралас Әдістер: түсіндіру, көрсету, сұрақ-жауап,ойын Көрнекіліктер:слайд, нұсқау карта Құрал-жабдықтар: алжапқыш бөліктері-лекало, мата, қайшы,ине,жіп,түйрегіштер, тігінші боры Сабақ барысы І. Ұйымдастыру. Оқушылармен амандасу. Құрал-жабдықтарын, сабаққа дайындықтарын тексеру. ІІ. Өткен материалды қайталау. Алжапқыш тарихы: Ежелгі Египет, Греция, Рококо ғасыры. Алжапқыш түрлері (жұмыс, ұлттық, сәндік). Алжапқышқы қажетті өлшемдер. Сызбасын сызу. Модельдеу. Оқушыларға түрлі алжапқыш үлгілері беріледі. Ұқсастығы, айырмашылығын анықтау. ІІІ. Жаңа сабақ. Алжапқыш тігу реттері реті Алжапқыш тігу реті Жұмыс барысының орындалуы 1 Пішу Матаны пішуге даярлау. Пішім бөліктерін матаға орналастыру. Бөліктерді айналдыра түзу сызықпен сызу. Тігіс әдіптерін ескеріп сызу Бөліктерді қию. 2 Алжапқыш бөліктерін өңдеу Пішіліп алынған бөліктерді өңдеуге даярлау. Алжапқыштың төменгі бөлігін, кедесін, аспабауды, белбеуді, қалтаны өңдеу. 3 Алжапқыш бөліктерін қосу Алжапқыштың төменгі бөлігіне қалтаны орналастыру. Белбеуді кеудесімен, алжапқыш етегімен қосу. 4 Алжапқышты соңғы өңдеу Көктеу тігістерін алып тастау, өтектеу, сапасын анықтау.
Алжапқыш тігу үшін жеңіл, түксіз мата таңдалады. Алжапқышты мақтадан жасалған матадан тіккен дұрыс. Мата түрлері, қасиеттері туралы еске түсіру.
Матаны пішуге даярлау, пішу 1. Матаның сапасын анықтау. Түйіншектер, тесіктер, дақтар, өрнектің шатысқан жерлері-ақаулардың бар-жоғы тексеріледі. Ондай жерлерді бормен белгілейді. 2. Пішім бөліктерін үнемдеп, дұрыс орналастыру үшін матаның ұзыны мен енін өлшеу. 3. Матаның оңы мен терісін, арқауы мен негіз бойын, сурет бағытын анықтау. 4. Пішу алдында матаны өтектейді немесе декатирлейді. 5. Пішім бөліктерін матаның бүктелінген жерінен бастап негіз жібі бойымен, мата суретін ескеріп орналастырады. 6. Алдымен үлкен бөліктері, сонан соң кішкене бөліктері қойылады, түйрегіштермен түйреледі. 7. Пішім бөліктерін тігінші борымен, сабын қалдығымен, карындашпен сызу, сызу қалыңдығы 1мм-ден артық болмауы керек. 8. Бөліктерді тігіс қосымшаларына орын қалдырып, сызық бойымен қиып шығады. Декатирлеу -пішу алдында матаны отырмау үшін буға не ыстық суға ұстап ширату, ылғалды-жылумен өңдеу. Пішім бөліктерін матаға орналастыру. Ені әртүрлі маталарда пішім бөліктері де әртүрлі болып орналасады.
ІҮ. Практикалық жұмыс. Қол жұмыстарын орындағанда қолданылатын қауіпсіздік ережелерін еске түсіру. Нұсқау карта таратылып, оқушылар матаға пішім бөліктерін орналастырады. «Эстафета» ойыны. Екі топқа бірдей мата беріледі. 1. Матаны дұрыс бүктеу. 2. Матаға пішім бөлігін дұрыс орналастыру, түйрегіштермен бекіту. 3. Пішім бөлікті айналдыра сызу. 4. Тігіс қосымшасын ескеріп сызу. Екі топтың жұмысын өздеріне тексерту, қателерін түзеу. Қалтаның орнын анықтау, көшіргі тігісті орындау.
Ү. Сабақты бекіту. «Адасқан сөз тіркестері». (Матаны өтектейді, тігіс қосымшасы, тігінші боры, үлкен бөліктер, бүктелінген мата) Оқушылар дұрыс жауабын таңдайды.
1. Бөліктерді қиғанда ........ ескеріледі. тігіс қосымшасы 2. Матаға алдымен .........орналасады. үлкен бөліктер 3. Пішім бөліктері ......... бастап орналасады. матаның бүктелінген жері 4. Пішім бөліктерін .........сызу. тігінші боры, карандаш 5. Пішу алдында ............ матаны өтектейді Экономикалық бөлім : Алжапқышты қиған кезде матаны үнемдеу керек, тігіске қалдыру керек ҮІ. Қорытынды. Оқушылардың жауаптары бағаланады. Жұмыс орнын жинастыру.5ж.
№17 Тақырыбы: Қалталар. Қалта түрлері. Жапсырма қалтаны өңдеу Сабақтың мақсаты : — қалтаның киімдегі маңызы, түрлері туралы таныстыру ; — жапсырма қалтаның дұрыс технологиялық жүйелілік сақтауымен орындалуына үйрету және қауіпсіздік техникасы ; — еңбекқорлық, ұқыптылық, өз өзіне талап етушілікті тәрбиелеу. Сабақтың міндеттері : — оқушыларындың білімін қалыптастыру, сонымен қатар алжапқыштың өңдеу іскерлік дағдысын орындау ; — салыстыру, іскерлікті дамыту, негізгіні белгілеу, қойылған проблеманы шешу — нұсқаулық карталармен және қалталарды орындау тәсілдермен пайдалануды қалыптастыру. Жабдықтау және қамтамасыз ету : Компьютер, мультимедиялық проектор, алдын ала даярланған презентация, экран, оқулық. Таратпалы материал: нұсқаулық карта; қалталар Бұйым үлгісі ( алжапқыш ); Тігін машиналар , үтік, тегістеуші тақтай, тігін бұйымдар, қайшылар, бөлшек пішпе – қалта; Сөз жұмбақ « қалта ». Сабақ үлгісі : біріктірілген. Оқу әдістері : оқушылардың танымдық іс әрекетінің белседілік дәрежесі бойынша: түсіндіру — көрнекілікті . Жұмыс түрлері: фронталді ,жеке түрғыдан Денсаулық сақтау технологиялары: физкультминутка .
Сабақ барысы Ұйымдастыру кезеңі а) Сәлемдесу; -Сәлеметсіздер ме, балалар ! Бүгін бізде ерекше сабақ.Біздің сабаққа қонақтар келіп отыр «Қош келдіңіздер !» дей отырып, мен бәрімізге жақсы көңіл-күй тілеймін. -Мен саған сәттілік тілеймін! -Мен саған шыдамдылық тілеймін! -Мен саған шығармашылық тілеймін! -Мен саған жақсы баға тілеймін! -Мен саған зеректік тілеймін! -Мен төзімділік тілеймін! ІІ.Өткен сабақты қайталау. Оқушыларды 3 топқа бөлу. Оларға тапсырма беру І –топқа Иықты киім үлгілері беріледі ІІ- топқа Бел бұйымдары киім үлгілері беріледі Өткен сабақтың тақырыбын қайталау арқылы жаңа сабақ тақырыбын шешу II. Жаңа сабақ Сабақтың тақырыбын шешіп, мақсатын қою. Қалтаны өңдеу және жапсыра тігу Жапсырма қалтаны өңдеу үшін • Таңдаған қалта үлгісін матадан қиып аламыз • Кесілген пішім ішке қарай ауыз жағынан 2 см аралықта бүгіледі, ал үш жағынан 0,5 см бүгіледі • Тегістеп үтіктейді • Қалтаны алжапқышқа орнату үшін: • Көйлекке қалта орнын белгілеу • Қиып алынған қалтаны алжапқышқа белгіленген жеріне көктеп қою керек немесе ағылшын түйреуішпен екі жерден тігіп аламыз • Қол машинасымен бастырып тігіп аламыз • Тегістеп үтіктеледі (№13-14 слайд) Жапсырма қалтаның өңдеу жүйесің талдау, өңдеу ретілігін көрсету Жұмыс алдында Т.Қ ережесін қайталау. (№15 слайд) Қалтаны астыңғы бөлігімен қосу Қалтаны өңдеу жлдары (№12 слайд) Жұмысты орындау жүйелілігі:
III практикалық жұмыс Оқушыларға нұсқау карта таратылы ағымды нұсқау беру. 1. Нұсқау картаны оқу 2. Қалтаны қол тігіспен өңдеу Физкультминутка ( слайд №18) 3. Қалтаны төменгі бөлікке көктеп тігу.
IV. Қорытынды бөлім 1. Өткен тақырыпты бекіту, алған білімдерінді еске салу керек Оқушыларға сұрақтар : қапталған қалтаны қандай қызмет атқарады? Қалталардын қандай пішімдерін білесіздер? Қалталар қайда орналасуға мүмкін?
Ойын – тест Оқушылар екі топқа бөлінелі. Әр команда сұрақтың номерін таңдап жауап береді.Дұры жауап болған жағдайда экранда күлімдеген смайлик шығады, топқа бір қалта беріледі №егер жауап дұрыс болмаса экранда көңілсіз смаилик шығады, кезек басқа топқа беріледі. Көп қалта жинаған топ жеңімпаз аталады Ү. Қорытынды жасау. ҮІ. Бағалау
Экономсикалық бөлім:Матаны үнемдеу
Рефлексия. Білемін Үйрендім Білгім келеді
Көңіл күйлерін тексеру. ҮІІ. Үй тапсырмасы . Кроссворд шешу, алжапқышты әкелу. VІІІ. Жұмыс орынды жинау
№23
Сабақтың тақырыбы: Ішкі көріністер композиция түсінігі. Тұрғын үй гигиенасы. Ішкі көріністегі перделер
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:Оқушыларға тұрғын үй жайлы түсіндіру.Тұрғын үй интерьері
туралы білу, білімдерін қалыптастыру. «Тазалық-денсаулық негізі» тұрғын үй гигенасын білу.
Дамытушылық: Оқушылардың есте сақтау және зейіндік қабілеттерін дамыту, пәнге деген қызығушылығын арттыру.
Тәрбиелілік: Эстетикалық талғамға, ммұқияттылыққа, зейінділіке, шаттық сезімге тәрбиелеу, өмір сүрудің және адам қызметінің оптималды жағдайын жасай білуге, барлығын қажетті сәтте шеберлікпен орындай білуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі:Жаңа сабақ
Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар: оқулықтар, итерьбелсенді тақта.
Сабақтың өту барысы:
Ұйымдастыру кезеңі. 3 мин
Үйге берілген тапсырманы тексеру. 2 мин
Жаңа тақырыпты түсіндіру. 20мин
Тапсырмаларды орындау .10 мин
Сабақты бекіту. 5мин
Рефлексия. 2 мин
Үйге тапсырма. 1 мин
Бағалау. 2мин
І. Үйге берілген тапсырманы тексеру . 2мин
1. Алжапқыштың фасонын салып келу.
2. Ребустарын тексеру.
ІІ. Ұйымдастыру кезеңі. 3 мин
Сергітту сәтті.
Бір саусағым тіптіде,
Ұстай алсам жіптіде.
Екі саусақ бірікті,
Мата қолға ілікті.
Үш саусағым орамды,
Жіпті тұйіп орады.
Өнерлі екен он саусақ,
Сурет салсақ, үй салсақ,
1-слайд
Бүгінгі сабақтың тақырыбын слайд арқылы ашамыз.
2-слайд.
Қандай мақсатты көздейміз.
3-слайд.
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру. 20мин
Тұрғын үй интерьері. Интерьер француз тілінен қазақша тіліне аударғанда ішкі деген мағынаны білдіреді.Сәулет өнерінде оны ішкі көрініс, ішкі жоба (жеке үйлердің және ғимараттардың ішкі көріністерін) жобалайтын ұғым. Интерьер архитектуралық шешімдерді (өлшемдер, пропорциялар, жиһаздардың, құрылымдардың) жобасын көрсетеді.Перспективалық құрылымдарда вертикаль сызықтардың барлығы қатаң түрде вертикаль сызылады. Себебі барлық құрастырулар көкжиек сызығына жақын орналасады.Вертикаль сызықтарының перспективалық қысқарулар көру сәулесінің көкжиек деңгейінен бұрылғанда байқалады.
Композиция (латынның compositio сөзінен) құрастыру, жалғастыру, байланыстыру деген мағыналарды білдіреді (87- сурет). Тұрғын үй интерьерінің композициясы – тұрғындардың талаптарына сәйкес келетін барлық элементердің өзара үйлесңмділігі.
4-7 слайдтар
.
Тұрғын үй гигиенасын айта кетсек.
Пәтер- адамға және оның денсаулық жайына әсер ететін қуатты фактор.
Тұрғын үй іші ортасының сапасына мына жайлар әсер етеді:
Сырттағы ауа;
Толық жанбаған газ өнімдері
Тағам дайындау процесінде пайда болатын заттар;
Жиһаз, кітаптар, киімдерден бөлінетін заттар;
Тұрмыс химиясы;
Темекі түтңнңнен бөлінетін заттар;
Орынжайды санитарлық нормаларының (адамдар санының) сақталуы және т.б.
Сондықтан да пәтер жөндеу және өңдеуге арналған материалдар таңдау кезінде, денсаулыққа зиян келмес үшін мұқият болу керек: кір жуу құралдарын абайлап қолдану, санитарлық және гигиеналық ережелерді сақтау қажет.
2-Тапсырма: Тақырыпқа байланысты санжұмбақ құрастыру.
3-Тапсырма: бөлме ішін салу.
V. Сабақты бекіту. 5мин
1.Эстетикалық әсемдеу дегеніміз не?
2. Тұрғын орынжайды күн сайынға жинауға қандай жжұмыстар кіреді?
3. Интерьер түрлерін атаңдар?
4. Ауыл мен қала тұрғын үй интерьерінің айырмашылығы неде?
VІ. Рефлексия. 2 мин
Білемін
Үйрендім
Білгім келеді
Тұрғын үй интерьері не екенін білдік.
Бөлме ішін қалай әшекейлеуге түсіндім
Әр түрлі инерьерді білгім келеді.
VІІ. Үйге тапсырма. 1 мин
Өз бөлмелерінің суретін салып келу.
VІІІ. Бағалау. 2мин
Бағалау парағы.
Р/с
Оқушылардың аты-жөні:
Үйге берілген тапсырманы тексеру.
Теориялық
білім
Тапсырмаға.
Бағалау
1
2
3
4
5
№24
Сабақтың тақырыбы: Тұрғын үйдің өзіне тән ерекшеліктері. Тұрғын үй гигиенасы
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:Оқушыларға тұрғын үй жайлы түсіндіру.Тұрғын үй интерьері
туралы білу, білімдерін қалыптастыру. «Тазалық-денсаулық негізі» тұрғын үй гигенасын білу.
Дамытушылық: Оқушылардың есте сақтау және зейіндік қабілеттерін дамыту, пәнге деген қызығушылығын арттыру.
Тәрбиелілік: Эстетикалық талғамға, ммұқияттылыққа, зейінділіке, шаттық сезімге тәрбиелеу, өмір сүрудің және адам қызметінің оптималды жағдайын жасай білуге, барлығын қажетті сәтте шеберлікпен орындай білуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі:Жаңа сабақ
Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар: оқулықтар, итерьбелсенді тақта.
Сабақтың өту барысы:
ІІ. Ұйымдастыру кезеңі. 3 мин
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру. 20мин
Тұрғын үй интерьері. Интерьер француз тілінен қазақша тіліне аударғанда ішкі деген мағынаны білдіреді.Сәулет өнерінде оны ішкі көрініс, ішкі жоба (жеке үйлердің және ғимараттардың ішкі көріністерін) жобалайтын ұғым. Интерьер архитектуралық шешімдерді (өлшемдер, пропорциялар, жиһаздардың, құрылымдардың) жобасын көрсетеді.Перспективалық құрылымдарда вертикаль сызықтардың барлығы қатаң түрде вертикаль сызылады. Себебі барлық құрастырулар көкжиек сызығына жақын орналасады.Вертикаль сызықтарының перспективалық қысқарулар көру сәулесінің көкжиек деңгейінен бұрылғанда байқалады.
Композиция (латынның compositio сөзінен) құрастыру, жалғастыру, байланыстыру деген мағыналарды білдіреді (87- сурет). Тұрғын үй интерьерінің композициясы – тұрғындардың талаптарына сәйкес келетін барлық элементердің өзара үйлесңмділігі.
Тұрғын үй гигиенасын айта кетсек.
Пәтер- адамға және оның денсаулық жайына әсер ететін қуатты фактор.
Тұрғын үй іші ортасының сапасына мына жайлар әсер етеді:
Сырттағы ауа;
Толық жанбаған газ өнімдері
Тағам дайындау процесінде пайда болатын заттар;
Жиһаз, кітаптар, киімдерден бөлінетін заттар;
Тұрмыс химиясы;
Темекі түтңнңнен бөлінетін заттар;
Орынжайды санитарлық нормаларының (адамдар санының) сақталуы және т.б.
Сондықтан да пәтер жөндеу және өңдеуге арналған материалдар таңдау кезінде, денсаулыққа зиян келмес үшін мұқият болу керек: кір жуу құралдарын абайлап қолдану, санитарлық және гигиеналық ережелерді сақтау қажет.
2-Тапсырма: Тақырыпқа байланысты санжұмбақ құрастыру.
3-Тапсырма: бөлме ішін салу.
V. Сабақты бекіту. 5мин
1.Эстетикалық әсемдеу дегеніміз не?
2. Тұрғын орынжайды күн сайынға жинауға қандай жжұмыстар кіреді?
3. Интерьер түрлерін атаңдар?
4. Ауыл мен қала тұрғын үй интерьерінің айырмашылығы неде?
VІІ. Үйге тапсырма. 1 мин
Өз бөлмелерінің суретін салып келу.
VІІІ. Бағалау. 2мин
№25
Сабақ тақырыбы: Киімге күтім жасау
Жалпы мақсат: Киімі мен аяқ киімі күтімі жөнінде меңгереді.Жүн және жібек маталардан тігілген киімдерді күту ережесі түрлерін біледі, күтім жасаудағы халықаралық символдармен танысады.Киім, аяқ киімге күтім жасауды үйренеді. Өзіндік ой-пікір айта білуге, дербестікке,зейінділікке дағдыланады. Шығармашылық қабілеттерін дамытады. Сілтеме: 1. Мұғалімдерге арналған нұсқаулық 129-131 2. Технология оқулығы. 6-сынып. А.Н.Якупова, А.Л.Калашникова, 191-201 б 3. Үлестірмелі материалдар. Екінші апта. 4. Мирсейтова СТО Оқушылар үшін оқу нәтижелері: Мұқияттылыққа, киім мен аяқ киімді күтуге қатысты жинақылыққа тәрбиеленеді. Басқалардың және өз пікірін сыни тұрғыда бағалайды. Адамға тән қасиеттерді бойына сіңіреді. Шығармашалық қабілеттері байқалады. Топта бірлесе жұмыс жасайды. Негізгі идеялар: Бұйымға күтім жасау жөніндегі халықаралық символдармен танысады.
Сабақ бойынша мұғалім мен оқушының іс-әрекеті: І. Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу (2 мин) Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті 2 минут
3 минут 1.Сәлемдесу.Түгендеу. 2.Сыныпты топқа бөлу. Сан атауын айту бойынша топқа бөлу. 3.Әр топтың өздеріне топ басшысын сайлату. 1.Сәлемдеседі. 2. Сан атауын айту арқылы 3 топқа бөлінеді. 3.Өздері топ басшысын сайлайды.
І.Қызығушылықты ояту» Миға шабуыл Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті 7 мин 1.Тұрғын үй сапасына қандай жайлар әсер етеді? - сырттағы ауа; -толық жанбаған газ өнімдері; -тағам дайындау процесінде пайда болатын заттар; -жиһаз,кітаптар,киімдерден бөлінетін заттар; - тұрмыс химиясы; - темекі түтінен болатын заттар; 2. Пәтерді жуып-жинаудың мағыздылығы қандай? Ауадағы микроорганизмдерді өлтіреді, адамның көңіл-күйін көтереді. 3.Пәтерді жуып-жинаудың түрлерін ата? - Күн сайын, апта сайын, күрделі жинастыру жыл сайын 4-рет және жыл сайын екі рет, құрғақ, ылғал жинастыру. 4. Пәтерді жинауға көмектесетін құралдарды ата? - Шаңсорғыш, фланель, шұға, пүліш мата, щетка, сыпырғыш, арнайы жуу құралдары. Топтағы оқушылар берілген сұрақтарға жауап береді. ІІ. Мағынаны тану.
15 мин
Оқушыларға жаңа тақырыпты оқуға 10 минут уақыт беріледі.
Мәтінді оқиды.Бір-бірімен пікір алмасады. ІІІ. Ой толғаныс (13 мин)
Венн диаграммасы:1-топ.Былғары және резеңке аяқ киім айырмашылығы
2-топ.Күдері және лакталған аяқ киімнің күтімі
3-топ.Жүн және жібек мата күтімі
2-тапсырма.Әр топ киімге күтім көрсетуге арналған халықаралық символдардың мәнін ашу.Суреттерге қарап отыру арқылы.
3-топ өздеріне тапсырылған Венн диаграммасын орындайды. Бағалау (2 мин) Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті Оқушыларды формативті және жиынтық бағалау. Топтағы белсенді оқушыларға жетон беріледі. Алған жетон түсіне қарай баға қойылады. Қызыл түс-«3», сары түс-«4», жасыл түс-«5». Үй тапсырмасын білу, түртіп алу Үйге тапсырмасын беру (1 мин) Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті 37. Киімге күтім жасау. 38.Аяқ киімге күтім жасау. Келесі сабаққа халықаралық символдарды жазып келу (деректер) Аяқ киімдерге тағы қандай күтімдер жасауға болады?
Рефлексия (2 мин ) Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын жазу үшін стикерлер тарату Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын стикерлерге жазады.
№26
Сабақтың тақырыбы: Көкөніс саласындағы күзгі жұмыстар.
Өнім жинау.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:оқушыларда көкөніс шаруашылығы туралы білімді тұрғындарды көкөқніспен қамтамасыз ететін өсімдік шаруашылығының бір бағыты ретінде қалыптастыру. Өсімдік өмірінің ұзақтығы туралы түсінік беру.
Дамытушылық:танымдық қызығушылықтарын дамыту, алған білімдерін іс жүзінде қолдана білуге үйрету.
Тәрбиелік:оқушыларды еңбек сүюге, берілген тапсыврмаларды өз уақытында тиянақты орындай білуге, жұмыс барысында техникалық қауіпсіздікті сақтап жұмыс жасауға, шыдамдылыққа, төзімділікке тәрбиелеу.
^Көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар: күрек, тырнауыш, айр, шелек, зембіл, себуге арналған пияз тұқымы.
- жеміс көкөніс дақыларды өсіру технологиясының негізін;
- өсімдіктер қандай топтарға жіктелетіндігін;
- пиязшықты өсімдіктерді өсіру технологиясын;
- органикалық және органикалық емес тыңайтқыштарға қандай заттар жататындығын;
- құрал – саймандармен жұмыс істеген кездегі қауіпсіздік техникасының ережелерін;
- күздегі топырақты өңдеу ерекшеліктерін.
Оқушылар игерген болуы тиіс:
- құрал – саймандарды қолдана отырып, тәжірбиелік жұмыстарды орындауды;
- күзгі топырақ өңдеуді жүргізуді;
- топыраққа минералдық және органикалық тыңайтқыштарды енгізуді;
- сәбіз және ақжелкен тұқымдарының қыстық себуін жүргізуді.
Оқушылар өсімдік шаруашылығының негізгі бөлімдерімен, толығырақ көкөніс шаруашылығы және гүл өсіру шаруашылықтарымен танысады. Көкөніс шаруашылығының негізгі мақсаты айқындалады.
Көкөністер жыл бойынша былай бөлінетіндігі анықталады:
- біржылдық;
- екіжылдық;
- көпжылдық;
Алынатын өнімнің сипатына қарай мынадай топтарға бөлінеді:
- жемісті
- тамыр жемісті
- сабақ жемісті
- жапырақты
- гүлді
- пиязшықты
- көкөніс туралы бұрын білетін білімдерін кеңейту;
- жемісті жапырақты, тамыржемісті және т.б. сияқты көкөніс өсімдіктерін өз бетінше анықтай білуге дағдыландыру;
- оқушылармен бірлесе отырып, сәндік – гүлді өсімдіктердің адам өміріндегі маңызын түсігнуге жаңа шешімдер табу;
- оқушыларға «сұлулық» түсінігін анықтауға мүмкіндік беру;
- «Сұлулық әлемді құтқарады» айтылымның мағынасын түсіндіріңіз;
- пиязшықты өсімдіктерді өсіру технологиясымен таныстыру;
- адам не үшін топырақты және оның тыңайтқыштарын өңдеуді жүргізетіндігін талқылау.
Қорытынды:
- көкөніс және сәндік – гүлді өсімдік адамға күнделікті қорек үшін және біздің өмірімізді безендіру үшін қажет;
- гүлдер сұлулық түсінігімен байланысты.
Үй тапсырмасы
Үйде гүлге арналған ыдыстарға гүлді өсімдіктердің тұқымын отырғызу
№29
Сабақтың тақырыбы: Жобаны таңдау, негіздеу
Шығармашылық жоба - әр оқушының жыл бойы мұғалімнің көмегімен орындайтын , өзіндік жұмысы, басқаша айтқанда, технология пәні бойынша жүргізілетін бақылау жұмысы. Әрине жасалатын жобаның сапасы сенің біліктілігіңе, технология пәнінен алған біліміңе, оқулықтағы материалды қалай меңгергеніңе тікелей байланысты.
Жоба әр түрлі бөлімдерден, арнайы сызбалардан, суреттерден, нобайлардан және жасалатын бұйымның технологиялық картасынан құралуы мүмкін. Ол бұйымды жасаған кезде есептер, экономикалық немесе экологиялық дәлелділік, түсінік хаттар да пайдаланылады.
Жобаның бірнеше нұсқасы болуы мүмкін. Мысалы, өте күрделі жобаны оқушының өзі ғана орындауы шарт емес. Сондықтан жобаның кейбір бөлігі дайын күйде берілсе, кейбір бөлімін оқушы мұғалімнің, ата-ананың т.б. көмегімен орындай алады. Егер бір күрделі жобаны бірнеше оқушы бірлесіп орындаса, әр оқушының үлесі алдын ала анықталуы қажет. Ол оқу жылының соңында өзінің орындаған шығармашылық жобасын оқушылардың және мұғалімнің алдында қорғайды.
Бұл жағдайда оқушы жобаны қалай дәлелдейді? Ол үшін әр оқушы өзінің жасайтын жұмысын таңдау қажет. Сонымен, шығармашылық жоба бұл оқушының мұғалімнің басқарумен орындалған өзіндік шығармашылық (жоба) жұмысы.
Оның мақсаты: 1. Шығармашылық жоба барысында өз бетімен шығармашылық жұмыс жүргізе білуге, іскерлікке, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу. 2. Күнделікті тұрмысқа қажетті сұраныс туғызатын, қазіргі заман талабына сай жаңа бұйым жасап шығару, 3. Ұмыт болған халқымыздың қолөнерін жандандыру. Оны жаңа дизайн талаптарына сай әсемдей білуге үйрету, тұтыну бұйымдарын еңбек объектісі ретінде пайдалана отырып, танып білу.
Шығармашылық жобаны орындау жүйесі /. ұйымдастыру, дайындық, кезеңі. - Проблеманы шешу; - Үлгі таңдау. Жасалатын бұйымның үлгі сұлбасын сызу, суретін салу; - Материалдар мен керекті - құрал жабдықтар дайындау; - Жұмыс орнын ұйымдастыру. //. Техникалық кезең. - Техникалық жұмыстарды орындау; - Еңбек қауіпсіздік ережелерін сақтау, . ///. Қорытындылау кезеңі жүйелеу. - Дайын бұйымды бағалау; - Шикізат шығынын есептеу; - Шығармашылық жобаны қорғау.
4. Шығармашылық жобаға қойылатын негізгі талаптар. - Өзіндік қызығушылығы; - Әлеуметтік - экономикалық жағдайдың сәйкестігі, күрделілігі, - Оқу кабинетінің материалдық техникалық базасына сай болуы; - Өзіндік кәсіптік айқьшдалуы; - Өз мүмкіндігін ескеру; - Өз өнімдерін іске асыру, тұтыну. V. Жобаны жарнамалау. - Өнім белгісі; - Өндірістің аты; - Бұйымның аты, қолдану; - Жарнамалау. VI. Шығармашылық. жобаны қорғау - Оқушы өзінің дайындаған шығармашылық жобасын қорғап, жұмысын қорытындылайды
№30
Сабақтың тақырыбы: Диванға арналған жастықша тігу
Сабақтың мақсаты: Білімділік: қол тігіс жұмыстары арқылы жастықша тігуге түсінік беру. Дамытушылық: оқушылардың ісмерлігін, шеберлігін және ой - өрісін дамыту. Тәрбиелік: жұмыс барысында ұқыптылыққа, тиянақтылыққа, әдемілікке, шыдамдылыққа үйрету. Сабақтың түрі: дәстүрден тыс. Сабақтың әдісі: теориялық, сұрақ - жауап, түсіндіру. Құрал - жабдықтар: мата, ине - жіп, қайшы, сызғыш, сабын, нұсқау карта, тігін машинасы. Көрнекілігі: дайын жастықша түрлері, суреттер. Пәнаралық байланыс: математика, сызу, тарих.
САБАҚТЫҢ БАРЫСЫ: I. Ұйымдастыру кезеңі. А) Сәлемдесу. Ә) Үй тапсырмасын сұрау, тексеру.
II. Өткен тақырыпты қайталау. А) Графикалық диктант. Ә) Қауіпсіздік ережесін еске түсіру.
III. Жаңа сабақ. А) Мағынаны тану. Ә) Нұсқау картамен жұмыс. Б) Сарамандық жұмыс. В) Бағалау парағы. Г) Математикалық ойын.. Біздің сабағымызда әсемдік бұйым, сәндік үшін жасалынатын жастық түрін тіккелі отырмыз. Жастықшамыз сәнді де, әдемі болу үшін бүрмелі әдісімен тігеміз. Ал түсін қалағанымызша таңдап алуымызға болады. Мысалы, үйіміздегі жиһаз түсімен немесе диван жабқыштарының түсімен сәйкестендіріп, жастықша тіксек көздеген мақсатымызға жетеміз. Сонымен ұзындығы 2 метр, ені 160см, түгі бар мата түрін алсақ, одан жұбымен 60Х60 см екі жастықша шығаруымызға болады.
Теориялық мәлімет. Матамен жұмыс: Нұсқау картамызға қарап, матаны 80Х80 см, яғни төртбұрышты етіп қырқып аламыз да, матаның теріс бетінен сызықтар сызамыз. Матаның шеттерінен 4см етіп қалдырамыз, сосын торкөздер сызамыз. Торкөздер сызылған жерінен бұрыш-бұрышына қос нүктелермен белгі қоямыз.
Нұсқау картамен жұмыс: Жастықшаны бастау үшін, біз нұсқау карта дайындап аламыз. Нұсқау картасын түгел қағаз бетіне түсіріп алған соң, матаға түсіруде жаңылыспаймыз. Жастықша тігу технологиясының нұсқау картасы:
Сарамандық жұмыс: Қос нүктелерді біріктіріп тігу. №3 - 4 сабақтар. Белгі қойылған жерінен қос нүктені қол тігісімен тігуді бастаймыз. Бірінші қатарды бірдей тігіп шығамыз, ал екінші қатарды да солай нұсқау картада берілгендей қол тігіс арқылы жалғастырып отырамыз. Қос нүктені қосып тіккенді (жібіміз босап кетпеу үшін) жіптерді көрінбейтіндей етіп қысып тігеміз. Сонда да жіпті матаның түсімен сәйкестендіріп алғанымыз дұрыс.
Бекіту сұрақтары: 1. Жастықшамызды қандай әдісіпен тігеміз? 2. Бүрмелі тігу үшін матаның қай бетінен сызықтар түсіреміз? 3. Матаның шеттерін неше см етіп қалдырамыз?
Үйге тапсырма: Жастықша тігуді жалғастыру. Жастықшамызды тігуді жалғастыру, айнала шетіне лентаны тігуді дайындау. Жастықшаның бүрме тігістерін аяғына дейін жалғастырамыз. Бүрме тігістері қол тігісімен орындалуына байланысты мекем етіп тігеміз. Бұл тігістері аяқталған соң, шеттері қалта болып тұрған жерлерін қарама - қарсы жағымен қол тігісі арқылы орындаймыз да, лентаны дайындаймыз. Лентаны немесе сол матамыздың өзінен ені 8см, ұзындығын қажеттілігіне қарай қырқып аламыз. Мата әдемі шығу үшін 2 бүктеп аламыз, ал лентаны жалаң қабат етіп тіккеніміз дұрыс. Жастықшаның екінші бетін дайындау, ішіне мақта салып тігеміз.
Қорытынды. Бағалау:
№31
Тақырыбы: Жастықты экономикалық есептеу
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: оқушылардың қолөнер туралы білімдерін жаңа сабақпен байланыстыру, технологиялық саты бойынша жастықша тігуді үйрету;
Дамытушылық: оқушылардың икемділігін, қол шеберлігін, өнерге деген сүйіспеншіліктерін дамыту;
Тәрбиелік: өз бетінше жұмыс жасауға, ұқыптылыққа, шыдамдылыққа тәрбиелеу
Сабақтың типі: жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, карточкамен жұмыс
Сабақтың көрнекілігі: дайын бұйм, суреттер (слайд), технологиялық нұсқау карта
Пәнаралық байланыс: тарих, математика, бейнелеу өнері, сызу
Қажетті құралдар: 70х70, 50х50 см барқыт мата, ине, жіп, қайшы, сызғыш, бор немесе сабын
Ұста – әр түрлі металдан, темірден тұрмысқа тұтынатын түрлі бұйымдар мен шаруашылыққа қажет құрал – саймандар, қару – жарақ т.б. жасайтын адам.
Қара ұста – темір, мыс, жез, т.б. металдарды өңдейтін, темірден түйген адамды атаған. Ал, ақ ұста қара ұстаның жұмысын толық меңгерген, қымбат бағалы металдар мен асыл тастардан сан алуан нәзік, көркем бұйымдар шебер адам. Кезінде ақ ұста кейін зергер деп атаған. Ұсталар тобы алтын, күміс сияқты қымбат тастарды қолданып, әшекей бұйымдар әзірлеген.
ІІІ. Жаңа сабақ
Қолөнер дүние жүзінің әр халқында бар. Сонымен қатар әр елдің, әр халықтың тарихи дамуына, тұрмысына, табиғи ерекшелігіне және эстетикалық талғамына байланысты өзіндік ерекшелігімен өшпес із қалдырып келеді.
Қазіргі кезде қолөнер элементтерін үй интерьерінде, киім – кешек, баскиімдерді әшекейлеп, сәндеуде көп қолданып жүр. Оның орындалу технологиясына да ерекше өзгерістер енгізіліп отыр. Мысалы, ою – өрнекпен әшекейлеген бұйымда қатырма жапсыру, моншақтармен, түрлі – түсті тастармен безендіру жиі кездеседі.
ІV. Сарамандық жұмыс
Қауіпсіздік ережесін қайталау
Инені арнайы ине түйреуішке қадап қою керек
Қайшыны ұсынғанда, ұшын өзіңе қаратып ұсын
Жіпті сабақтағанда ұзындығын, өзіңнің шынтағыңның ұзындығымен өлшеп алу қажет.
Жұмыс аяқталған соң құрал – жабдықтарды, жұмыс орныңды жинақта
Нұсқау карта бойынша жұмыстың орындалу ретін түсіндіру (2-сурет)
V. Жаңа тақырыпты бекіту
-Білемін - Білдім - Білгім келдеі
VІ. Бағалу (3-кесте)
VІІ.Үйге тапсырма
Жастықтың үстіңгі бөлігін тігіп аяқтау
Негізгі түстер
Үйлесетін түстер мен реңдер
Үйлеспейтін түстер мен реңдер
Қызыл
Қоңыр
Сары
Көк
Сия көк
Сұр
Алтындай сары, ақ, қараша
Алтындай сары, ақ
Жасыл, қоңыр, қара
Ақ, сары
Сары, қызғылт сары, ашық көк
Қызыл, қызғылт сары, көгілдір
Сия көк, кірпіш түсті, қызыл күрең
Күрең қызыл, күлгін
Күрең қызыл, сұр
Күогін, қызғылт қоңыр
Қоңыр, күрең жасыл, қара
Қоңыр, бозғыр қоңыр
1-кесте
Жұмытсың орындалу реті
Өлшемі 50х50, 70х70 болатын екі мата аламыз. 50х50 артқы бөлігі 70х70, алдыңғы бөлігі;
70х70 см болатын алдыңғы бөлігін жан – жағынан 7 см қалдырып төртбұрыш сызамыз;
Ортасындағы төртбұрышты 3 см-ден бөліп торкөз сызамыз;
Сызбада көрсетілген сызықтардың бұрыштарын қосып тігеміз;
Жанындағы бүкпелерді бастыра көктеп тігеміз;
Алдыңғы бөлігімен артқы бөлігін қосып тігеміз. Ішіне губка салып, бекітіп тігеміз
2-кесте
№
Аты-жөні
Білімділігі
Сарамандық жұмыс
Сөйлеу мәдениеті
Қорытынды
№32
Сабақтың тақырыбы: Алжапқышты әсемдеу
Сабақтың мақсаты: Бұйымды сәндеп, әсемдей білуді оқушылардың бойына сіңірте отырып меңгерту, оның қажеттілігімен таныстыру. а) Білімділігі: Оқушыларға шығармашылық шешім қабылдауды үйрету. ә) Дамытушылығы: Ептіліктері мен ой-өрісін эстетикалық талғамдарын дамыту. б) Тәрбиелілігі: Өнерді сүйе білуге, шеберлікке,ұқыптылыққа, тазалыққа тәрбиелеу Пән аралық байланыс: Сызу, бейнелеу, экология, биология. Сабақтың көрнекілігі: Нұсқау карта,суреттер, дайын бұйымдар. Қажетті құралдар: Ине, жіп, қайшы, тесьма, көркем тігістерге арналған жіп түрлері. Сабақтың түрі: Аралас сабақ. Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, бұйымды өз қолдарымен жасау. Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі Оқушылармен амандасып, түгелдеу, сабаққа даярлығы мен сынып тазалығын тексеру.
II. Өткен сабақты қайталау Біздер үстіміздегі киімімізді былғап алмас үшін алжапқыш киеміз. Ас үйде, бақшаны күткенде, завод, фабрикаларда жұмыс түріне қарай арнайы алжапқыштар мен орамалдар тағады. «Жасырынған сұрақтар» Табиғаттағы ауаның ластануына әсер ететін – көліктердің , үй мұржаларынан шыққан түтіндердің, завод пен фабрикалардың суретерінің және үйеңкі ағашының жапырағының(байқап сағағын жоғары келтіріп карасаңыз екі шеткі жапырақ тармақтары алжапқыштың бел бауларына, ал қалған үш тармағы алжапқыштың сәндеп кесілген төменгі бөлігіне ұқсайды) және күннің суретінің (ағаш жапырақтарының құрамындағы жасыл хлорафиль күннің әсерімен оттегін бөліп шығаратынын балаларға түсіндіре отырып) астынғы жағындағы сұрақтарға жауап бере отырып суреттерді орналастырамыз. Ортасына жапырақтың суретін іліп, қалған суреттерді жағалай орналастырып «Таза ауаны қорғайық!» деген сөз құрдық. Сол суреттерің астында жазылған сұрақтар: 1. Алжапқыш киімнің қай түріне жатады? 2. Күнделікті тұрмыста алжапқыш қандай матадан тігіледі? 3.Алжапқыш неше бөліктен тұрады? 4.Бөліктерді қандай тігістермен біріктіреміз? 5.Қалтаны алдынғы бөлікке қалай біріктіреміз? 6.Тігіс кезінде сақталатын қауіпсіздік ережесі мен тәртібі
III.Сабақтың негізгі бөлімі. Сарамандық жұмыс. Алжапқыштың үй жағдайында сәнді болғаны тартымды көрінеді. Алдымен техника қауіпсіздігі мен тәртібін сақтай отырып көктеу тігісімен орындаймыз. 1. Алжапқыштың екі жанын етегімен айналдыра әсемдеу – шілтері , тесьма және көркем тігістермен кестелеу. 2. Қалта өңірін шілтерілеу немесе тесьмалау. 3. Аппликациялау (жапсарлау) – әдемі суреттің қиындысына қатты қағазды қабаттап негізгі бөлікке көктеп алып, шеттік немесе кестелеу тігісімен тігіп шығамыз. 4. Қалтасына, кеуде бөлігіне гүл, жеміс суреттерімен немесе ою-өрнекпен кестелеугеде болады. 5. Бисер, пайеткилермен әшекейлеу. Енді сәндеп болған соң орындалатын жұмыстар: - көктеу тігістерін сөгу - ылғалды жылулықпен өңдеу - дайын бұйымның сапасын тексеру
IV.Сабақты қорытындылау. • Нұсқау картасы бойынша пысықтау • Алжапқыш сөзіне сөзжұмбақ шешу • Бір шумақ өлеңмен аяқтау «Біз алжапқыш сонау шақтан сондаймыз, Алдыңызға әдемі, шап-шақ болып орнаймыз. Үстіңізге киіп жүрген киімді Шашыраған ластардан қорғаймыз!»
V.Оқушылардың жасаған жұмыстарына, білімдеріне қарай бағалау. VI.Үй тапсырмасы Түрлі-түсті қағаздар, желім және маталар әкелу
№33
САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖОБАНЫ ҚОРҒАУ:
Мақсаты: Шығармашылық жоба туралы білімдерін арттыра отырып, жоба жасау және оны қорғауды үйрету.
А. Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін арттыру, өзінің қиялын, пікірін, көзқарасын қалыптастыра отырып, ой-өрісін дамыту. Ә. Оқушының ізденімпаздығын, іскерлігін, шеберлігін, икемділігін арттыру, жоспар құруды үйрету алдына қойған мақсаттарына жету, қабілеттерін дамыту. Б. Ептілікке, шыдамдылыққа, ұқыптылыққа, тазалыққа тәрбиелей отырып, оқушылардың эстетикалық талғамын арттыру.
«Шығармашылық жұмысты пайдалану» топтастыру әдісі.
Жарнама схемасын құру.
Пайдаланған әдебиеттер.
6. Бекіту: «Шығармашылық жоба» схемасы.
1. Тест: «Шығармашылық жобаны қорғау».
2. Компьютермен бағалау: 50%-70% – «3»
70%-85% – «4» 85%-100% – «5»
3. шығармашылық жобасын қорғау кезеңдері:
I. Ізденіс жұмыстары:
Технология түрін таңдау. 2) Ақпарат жинау: 3) Тақырыпты таңдау. 4) Эскиздеу. 5) Құрал-жабдықтарды дайындау. 6) Қауіпсіздік сақтау ережелері. 7) Технологиялық карта құрастыру.
II. Конструкциялық жұмыстар:
1) Өлшемдерді алу. 2) Сызбалар мен схемаларды орындау. 7) Әдемі дизайн жасау. Әсемдеу, әрлеу.
III. Шығармашылық жобаны қорғау:
1) Экономикалық есептер шығару. 2) Экологиялық дәлел. 3) Пайдалануы. 4) Жарнама жасау. 5) Пайдаланған әдебиеттер, сайттар, интернет.
Тақырыбы: Кәсіпкер-бизнес Мақсаты: білімділік – ХVIII – XXI ғасырлар аралығындағы қолданылған ақша түрлерімен таныстыру, ақша айналымы тарихынан мағлұмат беру; тәрбиелік – оқушылардың іскерлік, кәсіпкерлік, ақша туралы түсініктерін кеңейту, сөйлеу мәдениетін дамыту, өз Отаны Қазақстанға мақтаныш сезімін ояту. Көрнекілігі: сызбалар, слайдтар, мақал – мәтелдер. Жоспар: I. Kіріспе. II. Heгізгі бөлім 1) Ақша тарихта (1 - слайд) 2) Теңге Қазақстанда (2 - слайд) 3) Теңге әдебиетте (3 - слайд) 4) Ақша қаржы жүйесінде (4 - слайд) 5) Ақша бизнесте (5 - слайд ) III. Қорытынды. Жүру барысы: Мұғалімнің сөзі: Бизнес - белгілі бір іске қатысушылар арасындағы іскерліктер қатынастар, кәсіпкерлік, яғни бизнес – нарықтық қатынас. Қазіргі уақытта қазақстандық кәсіпкерлік біршама қиыншылықтарды бастан кешіріп отырса да өзінің негізін әлдеқашан құрып алған. Ол заңмен қорғалады және әрқашан дамып отырады. Бизнеске деген қызығушылық өсіп келеді. Біздің көзімізше қоғамның жаңа экономикалық негізі құрылып жатыр, өзінің ісін ашуға ниеттелген адамдар шығып жатыр. Мұның негізгі себебі қоғамның және халық шаруашылығының демократиялануы болып табылады. Қазіргі уақытта кәсіпкерлікке өндірістің, нарықтың дамуына, яғни бүкіл қоғамға әсерін тигізетінін адамдар түсінді. Мемлекет кәсіпкерлердің арқасында, ал кәсіпкерлер өз мемлекетінің қолдауының арқасында өркендейді. Балалар, сендерге бүгінгі сынып сағатын түсіну соншалықты ауыр болмас деп ойлаймын. Себебі ақша – уақыт тынысы. Ақша тарихта (1 - слайд) Жүргізуші: Әрине, үйреншікті заттардың тарихын білген әрқашан қызық. Ал ақшаның және ақша жүйесінің тарихы өзіне ғана тән фактілерді емес, елдің, халықтың, экономиканың тарихын қамтиды. Ақша тарихы - өмірдің өзінің ең айқын, ең дәл және сабақ беретін көрсеткіші. 1 - Зарина: Кез - келген ақшадан әрбір елдің өткенін, бүгінгісін және болашағының бейнесін, яғни тарихын көруге болады. Бүгінгі таңда ақша тарихын зерттейтін арнайы ғылым саласы бар. Ол нумизматика деп аталады. Онда тиындар, құйма ақша кесектері т. б. (тиін мөрлері, құжаттар) ескерткіштер арқылы тиын соғу тарихы кеңінен зерделенеді. Нумазматика ғылым ретінде ХVІІІ ғасырдың ІІ жартысында пайда болды, оның негізін салушы – Вена нумизматигі И. Х. Эккель. 2 - Мөлдір: Ақша – жалпыға бірдей балама ретінде барлық басқа тауарлардың құнын көрсететін ерекше тауар. Ақша барлық тауар өндірушілер, сатушылар, тұтынушылар арасындағы экономикалық байланысты қамтамасыз етеді. Теңге Қазақстанда ( 2 - слайд) Жүргізуші: Теңгенің енгізілуімен Қазақстан толық мағынасында тәуелсіз мемлекеттің барлық нышандары ( елтаңбасы, туы, әнұраны, ұлттық валютасы) бар егеменді елге айналды. 4 - Ерасыл: Тәуелсіздік алған елдің ең бірінші айрықша белгісі – ұлттық валюта. Ол – Қазақстан Республикасы көлемінде пайдаланылатын заңды төлем құралы. Ұлттық валютамыз Қазақстан Республикасының Президентінің 1993 жылғы 12 - қарашадағы жарлығымен 1993 жылы 15 - қараша күні таңертеңгі сағат 8 - ден бастап енгізілді. Қазақ теңгесі Англияда басылды. 5 - Ақылбек: Ұлттық теңгеміздің шеттері қазақтың ою – өрнектерімен безендірілген. Бірінші бетінде қазақ халқының әйгілі ұлы тұлғаларының бейнелері басылды. Екінші бетінде ою - өрнектер, табиғат көріністері бейнеленіп, елтаңбамыз салынған. Теңгенің 16 - ға жуық құпия қорғанысы, белгісі бар. Ұлттық валютамыздың дизайнын жасаушы, авторлық топтың жетекшісі Тимур Сүлейменов болды. Теңге әдебиетте (3 - слайд) Жүргізуші: 2008 жылы теңгенің 15 жылдық мерейтойы қарсаңында Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің төрағасы Әнуар Сәйденов «Қазіргі кезде балаларға арналған қазақша кітаптар жетіспейді, таралымы да аз. Сол балаларға ақша туралы алғашқы әліппелік түсінік беретін кітапша шығартсақ» деген тұжырымға келген екен. Ақша қаржы жүйесінде (4 – слайд) Жүргізуші: Қазақстан Республикасында ақша шығару, олардың айналымын ұйымдастыру және оны айналымнан шығару ісін « Қазақстан Ұлттық банкі» жүзеге асырылады. 1 - Беркін: Қазақстан Ұлттық Банкі» банкноттар мен тиындардың қажетті мөлшерін анықтайды, олардың жасалып шығарылуын қамтамасыз етеді, қолдағы ақша қаражатын сақтау, инкассациялау тәртібін белгілейді. Банктің ақша шығаратын банкнот фабрикасы, яғни арнайы Қазақстан Теңге сарайы бар. Онда қағаз ақшалармен қатар арнайы сапамен күміс ақшалар шығарылады. Таза салмағы 24 гр, 34 гр т. б. әр түрлі болып жасалатын бұл ақшалар қазақ өмірінің тарихынан мәлімет береді. Ақша бизнесте (5 – слайд) Жүргізуші: Ақшаның мәні оның атқаратын қызметінен көрініс береді. Ақша негізінен мынадай қызмет атқарады.
1) Ақша - құн өлшемі. Ақша кұн өлшемі ретінде « құнды көрсету үшін, яғни мөлшер жағынан бірдей және саны жағынан салыстыруға келетін тауарлар құнын көрсететін» материал қызметін атқарады. 2) Ақша – айналыс құралы. Бұл қызметінде ақша айналыста дәнекер рөлін атқарады. 3) Ақша – қазына жинау және қорлану құралы. Ақша жалпыға бірдей байлықтың бейнесі болғандықтан оны кез - келген уақытта кез – келген тауарға айналдыруға болады. 4) Ақша – төлем құралы. Тауарлар нақты ақшаға сатылып қана қоймай несиеге де сатылады. Сатып алушы ақшаның орнына өз тарапынан борышқорлық міндеттемелер береді. 5) Дүниежүзілік рынокта ақша халықтардың төлем қаржысы ретінде төлем балансының сальдосын өтеуге, халықаралық төлем қаржысы ретінде шетелден нақты ақшаға тауар алу кезінде бір елден екінші елге көшірудің құралы ретінде қызмет етеді. Қорытынды. 1. Бизнес сөздік. Экономика – қоғамда үстемдік етуші өндіріс тәсілі. Валюта - бір мемлекетте қабылданған ақша өлшемі. Банкнот – мемлекеттік банк шығаратын, айналыстағы ақша қызметін атқаратын билеттер. Номинал – көрсетілген баға, белгіленген баға. Инфляция – ақшаның тұрақсыздануы, құнсыздануы. 2. Ақшаға бәрін сатып алуға болмайды. Өмірде ақша қаншама құдіретті күшке ие болғанымен оның билігі жүрмейтін жерлер, ешкім де ақшаға сатып ала алмайтын нәрселер көп. Рас, қазір біздің қоғамда ақшасын қомақты еткісі келетін жастар легі баршылық. Сендер де болашақта іскер, кәсіпкер болсаңдар ақшаның күші мен құдіретін білдіретін жеті ережені есте ұстаңдар.
түту
-7 слайдтар
Гобелен
Сырмақ, ши тоқк Қолөнер
Ұста
Қолөнер иелері Зергер
