Бас?а стилдердегідей модерн стилін бір уа?ытта эстетикалы? т?р?ыда, ж?не функционалды ?имараттарды жарату?а деген ??штарлы? ?згешелейді. Тиана?ты ойластырыл?ан экстерьер мен ?атар интерьерге де к??іл б?лінеді. Барлы? ??рылымды? элементтер: баспалар, есіктер, треулер, лоджиялар- ??делген.
Даму тарихы.
Модерн стилінде ж?мыс ат?ар?ан ал?аш?ы с?улетшілерді? бірі белгиялы? Виктор Орта. ?з жобаларында ол жа?а материалдарды темір, ?йнек ?олдан?ан. Темірден салын?ан тіреуіш ??рылымдар?а ол ?згеше пішін берген.Баспаларды? периласы, шамдар, т?беден салбырап т?ратын аспалы шамдар, тіпті есік т?т?алары – барлы?ы тиана?ты бір стилде жобаланады. Францияда модерн ба?ытын Эктор Гимар дамытты, соны? ішінде Париж метросыны? кіреберіс павильонын жаса?ан.
С?улет ж?нінде классикалы? ойдан Антонио Гауди ?рірек кетті. Оны? туындыларыны? ?орша?ан ортамен ?йлесімі соншалы?, таби?ат б?лшегі секілді.
Ал?аш рет Белгияда пайда болып, б?л стиль Германияда югендстиль аталды, Австрияда ол сецессион деген атау алды, ал Францияда – Арнуво. «Сецессион» термині XIX ?асыр. Еуропада пайда бол?ан суретші, с?улетшілерді? бірігу сецессиясынан пайда бол?ан. Е? бірінші б?ндай сецессия Мюнхенде 1892 ж пайда болды (А?Ш). Франц фон Штук, Вильгельм Трюднер ж?не Фриц фон Юдені? бастауымен. 1893ж Берлиндік сецессия ??рылды, 1894ж Веналы? (Австрия астанасы) е? ?йгілісі.
Модерн с?улеті ?р ?илы. Б?л стиль ?зіне б?кіл алды??ы стилдерді? элементтерін жина?тады. Модерн стиліндегі ?имараттар мавританды? сарайларды да, бекіністерді де ж?не зауыт корпустарында еске т?сіреді. Біра? алды??ы эклептизм?а ?ара?анда, оны? афторлары Ренессанс пен Барокко формаларын к?шіруден бастарт?ан. XIX ?асырды? ая?ында Чикагода Луис Салливен, Амстердамда Генрих Петрус Берлаге, Белгияда Анри ван де Велде ж?не Венада Отто Вантер бір мезетте ескішілікке ?арсы ?з талаптарын ?ойды. Б?л ?арсылы? ескерусіз ?алмады.
Стиль уа?ыт а?ымында дамып отырды.
Неоромантизм - романды? стиль,готика, ренесанс ж?не бас?а стилдер ?лементері пайдаланылады. Мысал?а – Санк Петербургтегі французды? елшілікті? котоликтік соборы (Л.Н. Бенуа ж?не М.М. Перетятковия) романды? ситль элементтері бар ?имарат неоромантизм ішінен готизм, византизмді ж?не т?рлі д?ст?рлерді ?згешелейді.
Неоклассицизм - мысалы Париждегі Елисей ала?дарыны? театры (О.Перре) Лондонда?ы «Пикадили» отелі (Н.Шоу) Петербургта?ы ?лкен те?іздік к?шедегі Азовско Донской банк т.б.
Рационализм – ?арапайым формада?ы ба?ыт. Ресейде рационализм(с?улет) ?детте модернге емес, одан кейінгі Авангард?а ?олданыл?анын айта кету керек.
Айта кетерлік жа?дай кейбір с?улетшілер мен ?нертанушылар жо?арыда аталып тізбектелген ба?ыттарды модернны? т?рлері десе, екіншілері оларды дара стильдер дейді.
Модерн стиліні? ?алыптасуы, империализм д?уіріне с?йкес келеді, сол заманда бекініс, шіркеу, ж?не зауыт, вокзал, аэропорт, к?рме залы, магистраль ??рылысына ?ажеттілігі туындады.Сонды?тан жа?а материал ?ажеттілігі туындады.Б?л материалдар: темір(болат
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
б) оқушылардың сабаққа қажетті құрал-жабдықтарын қарап
шығу;
2. Үй тапсырмасын тексеру: 1. Европада модерн стилі қай ғасырда пайда болды?
2. Модерн стилінің өзіндік ерекшелігі қандай?
3.Жаңа сабақты түсіндіру: Сәулет өнеріндегі модерн стилі.
Модерн сәулеті (ар-нуво сәулеті) –Сәулет ситлі, суретшілік бағыттағы 1890 -1910жж. Еуропада кең таралған. Жаңа материал (металл, әйнек) қолданысы, «Табиғи» сызықтардың пайдаланылуы модерн сәулетін ерекшелейді.
Басқа стилдердегідей модерн стилін бір уақытта эстетикалық тұрғыда, және функционалды ғимараттарды жаратуға деген құштарлық өзгешелейді. Тианақты ойластырылған экстерьер мен қатар интерьерге де көңіл бөлінеді. Барлық құрылымдық элементтер: баспалар, есіктер, треулер, лоджиялар- өңделген.
Даму тарихы.
Модерн стилінде жұмыс атқарған алғашқы сәулетшілердің бірі белгиялық Виктор Орта. Өз жобаларында ол жаңа материалдарды темір, әйнек қолданған. Темірден салынған тіреуіш құрылымдарға ол өзгеше пішін берген.Баспалардың периласы, шамдар, төбеден салбырап тұратын аспалы шамдар, тіпті есік тұтқалары – барлығы тианақты бір стилде жобаланады. Францияда модерн бағытын Эктор Гимар дамытты, соның ішінде Париж метросының кіреберіс павильонын жасаған.
Сәулет жөнінде классикалық ойдан Антонио Гауди әрірек кетті. Оның туындыларының қоршаған ортамен үйлесімі соншалық, табиғат бөлшегі секілді.
Алғаш рет Белгияда пайда болып, бұл стиль Германияда югендстиль аталды, Австрияда ол сецессион деген атау алды, ал Францияда – Арнуво . «Сецессион» термині XIX ғасыр. Еуропада пайда болған суретші, сәулетшілердің бірігу сецессиясынан пайда болған. Ең бірінші бұндай сецессия Мюнхенде 1892 ж пайда болды (АҚШ). Франц фон Штук, Вильгельм Трюднер және Фриц фон Юденің бастауымен. 1893ж Берлиндік сецессия құрылды, 1894ж Веналық (Австрия астанасы) ең әйгілісі.
Модерн сәулеті әр қилы. Бұл стиль өзіне бүкіл алдыңғы стилдердің элементтерін жинақтады. Модерн стиліндегі ғимараттар мавритандық сарайларды да, бекіністерді де және зауыт корпустарында еске түсіреді. Бірақ алдыңғы эклептизмға қарағанда, оның афторлары Ренессанс пен Барокко формаларын көшіруден бастартқан. XIX ғасырдың аяғында Чикагода Луис Салливен, Амстердамда Генрих Петрус Берлаге , Белгияда Анри ван де Велде және Венада Отто Вантер бір мезетте ескішілікке қарсы өз талаптарын қойды. Бұл қарсылық ескерусіз қалмады.
Стиль уақыт ағымында дамып отырды.
Неоромантизм - романдық стиль,готика, ренесанс және басқа стилдер әлементері пайдаланылады. Мысалға – Санк Петербургтегі француздық елшіліктің котоликтік соборы (Л.Н. Бенуа және М.М. Перетятковия) романдық ситль элементтері бар ғимарат неоромантизм ішінен готизм, византизмді және түрлі дәстүрлерді өзгешелейді.
Неоклассицизм -мысалы Париждегі Елисей алаңдарының театры (О.Перре) Лондондағы «Пикадили» отелі (Н.Шоу) Петербургтағы үлкен теңіздік көшедегі Азовско Донской банк т.б.
Рационализм – қарапайым формадағы бағыт. Ресейде рационализм(сәулет) әдетте модернге емес , одан кейінгі Авангардқа қолданылғанын айта кету керек.
Тастық стиль, барлық сәулетшілер сылақтан бас тартқанда, ғимараттардың әрлеуіне тас қолданылды (негізін қалаушы Ресейлік – В.А. Шретер).
Дара үлкен қалаларда және аймақтарда модерн өзгешелік түрге ие.Осылай:вендық модерн, берлиндік, париждік, ал Ресейде, - мәскеулік, петербургтік, риждық ,провинциалдық және т.б.Скандинавияда «ұлттық романтизм» аталған сәулет бағыты қалыптасты.Ресейде бұл стиль солтүстік, финдық ,модерн, және бұл стильдегі үйлерді Санкт- Петербург, Выборг, Сортавал қалаларында көруге болады.
Айта кетерлік жағдай кейбір сәулетшілер мен өнертанушылар жоғарыда аталып тізбектелген бағыттарды модернның түрлері десе, екіншілері оларды дара стильдер дейді.
Модерн стилінің қалыптасуы, империализм дәуіріне сәйкес келеді, сол заманда бекініс, шіркеу, және зауыт, вокзал, аэропорт , көрме залы, магистраль құрылысына қажеттілігі туындады.Сондықтан жаңа материал қажеттілігі туындады.Бұл материалдар: темір(болат) бетон, әйнек.Олар тас, ағаш, кірпіш қолданысын толықтырады.
XIX-XX ғғ сәулет дәуірі әр қалай бағаланды.Кейбіреулер оны сәулет тарихынан алып тастайды, екіншілер оны ыдырау заманы ретінде қарастырады, ал үшіншілер одан сәулет өнерінің даму тарихының дайындық кезеңін көреді.Алайда модерн стилі әлемде өз орнын алды.
4. Сабақты бекіту: 1. Модерн стилінде жұмыс атқарған алғашқы сәулетшілердің бірі кім?
2. Францияда модерн бағытын кім дамытты?
3. Модерн стилі несімен ерекшеленеді ?
5.Сарамандық жұмыс.
Жаттығу: Модерн стиліндегі сәулет өнеріне нобай салу.
Қажетті құрал-жабдықтар: акварель, гуаш, қылқалам, фломастер, гельді қалам,
