kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

"Ою-?рнек" ашы? саба?ы

Нажмите, чтобы узнать подробности

                                Технология  п?ні       6-сынып

Та?ырыбы:  Ою-?рнек

Ма?саты:  ою-?рнек  ??ымымен  таныстыру, ал?ан  білімдерін  практика  ж?зінде  ?олдану?а  ?йрету

Дамытушылы?ы: ?з  бетімен  ?йренуге, ізденуге, ?абілеттерін  ашу?а да?дыландыру, практикалы?  іс-?рекетін ?алыптастыру

Т?рбиелілігі:  е?бекс?йгіштікке  т?рбиелеу, ?демілікті  сезіне  білуге, жасай  білуге  ?йрету,  ?ол?нерге  деген  ??рметтеу  сезімін  ?алыптастыру

К?рнекілігі: ою-?рнек  т?рлері, слайдтар

п?н  аралы?  байланыс: ?дебиет,  сурет, геометрия,  д?ние  тануСаба?  т?рі:  аралас  саба?

С?лемдесу, ?йымдастыру

К?не,  балалар,  мында  келіп  карточка  суыра  ?ойы?дар

«?ош?ар м?йіздер»  бір  б?лек,  «Сы?ар  м?йіздер»  бір б?лек т?ра  ?ойы?дар  да, келіп  ?ркім  ?з  тобыны?  киімдерін  киіп,  топтары?а  барып ?з орындары?а  отыра  ?ойы?дарТопты? аты  мен  ??рал-жабды?тарын  ?лестіру, топбасшысын  сайлау,  ?пайларын  жазып  отыру

к

а

м

з

О

л

 о

Ю

ш

ы

к

?

ж

е

т

о

Р

с

ы

?

г

о

б

е

л

е

Н

б

Е

с

і

к

б

і

л

е

з

і

К


















 

                                                                     С?зж?мба?  шешейік                                                             

 1же?сіз  же?іл киім  (Камзол)

 2. .?рт?рлі ?рнек т?рін ?июшы адам.(Оюшы)

 3. Жеті т?рлі д?нді-да?ыл мен с?т ?осып                          

    дайындалатын с?йы? та?ам (к?же)

 4. Теріден  жасал?ан ?ымыз ??ятын  ыдыс (торсы?)

 5.   Сурет салып то?ыл?ан кілем (гобелен)

 6.   Н?рестеге  арнал?ан  а?аш  т?сек  (бесік)

 7.   С?ндік ?шін  білекке та?атын б?йым (білезік)

Балалар,  ?андай  с?з  шы?ты.  ОЮ-?РНЕК.

Хал?ымызды?  д?ст?рлі  т?л ?нері, к?сібім ата-м?ра  ?ол?нері

  Жинадым  ?дет-??рып, салт-д?ст?рін. Елімні?  к?зге  ысты?  ?ол?нерін. Сенемін  келер  ?рпа? к?рмес  зиян, ?нерім, ?ле?імді дербес  ?оям.

Енді,  балалар,  сендерге   с?ра?тар  ?оям. Топбасшылар  ба?алап  отыры?дар.

  1. Ою-?рнек  деген  не білесі?дер  ме?

Геометриялы?  элементтерді?  ?йлесімді  орналасуы-ою-?рнек деп  аталады.

2.Ою-?рнекті  ?айда  пайдаланамыз?

?лтты? киімдерге, б?йымдар?а т.б

3.Ою-?рнек  туралы  ма?ал-м?тел білеміз бе?

А) Ою ой?анны?  ойы  ?ш?ыр

Б) ?рнегі  к?пті?  ермегі  к?п

В) Ойсыз  адамнан оюшы  шы?пас

4.Ою-?рнектер  ?алай  б?лінеді? Жануартекті,  ?сімдіктекті,космогониялы?-аспан  ?лемін  бейнелейтін т,б.

5. Бізді?  р?міздерімізде  ою-?рнек  бар ма?

Бар. Туда,  гербте.

?те д?рыс. ?ркім  ?з тобын  ба?алау?а.

Белгілі  ?аза? суретшісі ?білхан  ?астеев  б?л  ?нерді ?айдан  ?йренді?  дегенде:  Тауды? б?ла?ынан,  ?ойды?  ??ла?ынан,

Апамны? киізінен, ешкіні? м?йізінен,-деген  екен.

Сол айт?андай  ою-?рнекті? 200-ге тарта т?рі бар.?р?айсысыны?  атауы бар, белгісі  бар. ?азіргі  ою-?рнекті?  негізгі  элементі-м?йіз. Мысалы : «?ош?арм?йіз»-байлы?ты?, молшылы?ты?  белгісі, «А??у  ?анаты»  ою-?рнегі-адалды?ты?, тазалы?ты?, с?йіспеншілікті?  белгісі, «Ирек» ою-?рнегі –адамны?  ?мір  жолыны?  белгісі, « Ше?бер» ою-?рнегі –жар?ын, жары?  жолды? белгісі.

Ою-?рнек туралы  а?ыз  білесі?дер  ме?

                           ОЮ ХАН  МЕН  ЖОЮ  ХАН  А?ЫЗЫ.

Слайдтар  ар?ылы  к?рсетіледі.

Ертеде  Ою  хан  деген хан  болыпты. Халы??а  жайлы,  ?зі  шебер  болыпты. Жарлы?ы  бойынша  ?ол астында?ы елді? б?рі ою-?рнек, то?ыма, кесте,  тігін  ?нерлерін  ме?гергені  соншалы?,  ?й  жи?аздары,ішкі-сырт?ы  б?йымдары,  ??рал-саймандары  б?рі ?рнектелген, оюлан?ан  екен. Тіпті  бір-бірімен ою тілінде  с?йлесетін  бол?ан.

Бір  к?ндері  б?тен  бір  елді? ханы  со?ыс  ашып, Ою ханды  орнынан  алып,  зындан?а  тастайды. Елді  ?зі  бас?арады. Ескі салт. К?не  д?ст?рді, ?деп-?детті  тастап  жа?аша  бас?ар?ысы  келеді.Біра?  ескі  оюды? орнына  жа?асын  таба  алмапты.

-Уа, хан  ием, райы?ыздан  ?айты?ыз, теріс жолмен  кетіп  барасыз,-дегендерді?  к?зін  жоя  беріпті.Ел  оны  Жою  хан  деп  атап  кетіпті.Жою  ханны?  жал?ыз  баласы  бір  к?ні  а??а  шы?ады. Жолында?ы  а?  біткенді  ?ырып, ойына  келгенін  істейді.Келе  жатса  бір  ?кі кездесіп  бетіне  шапшиды.  Жар  басынан  к?лге  ??лап,  батып  кетеді. Жою  хан  баласына  іздеу  салады. «Егер  біреуі?  жо?, ?лді  десе?дер бастары?ды  аламын»- дейді.К?рген-білген  ж?рт  айта  алмайды. Ою  хан мен  іздейін  деп  шы?ады. Жолда  кездескен  жан-жануарлар?а  к?мегін  тигізіп,  е?  со?ында  ?анаты  сын?ан  ?кіні  емдейді. ?аныпезер ханны?  баласыны?  не  істегенін біледі де,  б?рін  кілем  бетіне  оюлап  салып  Жою  хан?а  ?келеді. Кілемдегі  оюлардан  хан  баласыны?  ж?рген  жолдарын к?ріпті. Сол  ою-?рнек ар?ылы  мынау  недеп  т?р, бала?  екі  б?лінді деп  т?р  ?ой деп,-отыра  кетіпті. Сен  айтты?, ?лтірем,-дегенде Ою  хан: ?лгенін  сенен  естіп  т?рмыз,сені?  басы?  алынады,-дейді.

?нерді? к?штілігін, ??діретін,тере?  ойлауды?  н?тижесін  к?рдік.?аза?ты?  ?н-жырында, ою-?рнегінде  а??уды?  ?ні  мен  тотыны?  тілі  ж?ретіні  сонды?тан

Сурет  бойынша   ж?мыс:

1-топ   ?ош?арм?йіздер                                                                        2-топ  Сы?арм?йіздер

Ою-?рнекті? атауларын жазу                         ?айда  ?олданылады (жазы?дар)

      Топты?  ж?мысын ба?алату

Шеберлік, ?нер  туралы  ма?ал-м?телдер  білеміз  бе?

  1. Шеберді?  ?олы  орта?.
  2. ?нерлі  ?рге  ж?зер.
  3. Т?зім  мен е?бек  б?рін де  же?бек.
  4. ?нерлі бала  арлы  бала.
  5. ?нерді  ?йрен, ?йрен де  жирен.

?те жа?сы, жа?сы  жауап   берді?дер.

Балалар, ою-?рнек  тек эстетикалы?  м?ра емес, ол-халы?ты? тілі, тарихы, т?сінігі, ?мір-салты,т?йсік-т?сінігі туралы ма?л?мат  береді. ?рбір жануар мен затты  бейнелейтін  оюды?  ?асиеттеріне ?арай  композициясы, философиялы?  м?ні  бар  екенін бай?ады?. Ою-?рнекті  орналастыруда  симметрия болуы  керек. Ол  екі  жа?ыны?  те?  болуы.Ою-?рнекті? белгілі бір  ?ашы?ты?та  ?айталанып отыруы  РАППОРТ  деп  аталады. Раппорт  латын  тілінен  аудар?анда   ?айталау  деген с?з. Колорит  деген де  ??ым  бар. Ол  бояуды?, т?сті?  ?йлесімділігі.

Балалар, енді  т?жірибелік  б?лімге  к?шейік.

Техникалы? ?ауіпсіздік ережесін еске  т?сірейік ж?не есте  ?стайы?.

??ралдарымызды  алып, ?а?аздан  таратыл?ан  ?лгі  бойынша  ?ош?арм?йіз  ?иып,оны  орналастыру  ж?не  одан  композиция  ??растыру

 Балалар  е?бегін  ?ада?алау

 Топбасшылар?а  ба?алату

?йге  тапсырма:  Ою-?рнектен  буклет  дайындап  келу

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«"Ою-?рнек" ашы? саба?ы »

Технология пәні 6-сынып

Тақырыбы: Ою-өрнек

Мақсаты: ою-өрнек ұғымымен таныстыру, алған білімдерін практика жүзінде қолдануға үйрету

Дамытушылығы: өз бетімен үйренуге, ізденуге, қабілеттерін ашуға дағдыландыру, практикалық іс-әрекетін қалыптастыру

Тәрбиелілігі: еңбексүйгіштікке тәрбиелеу, әдемілікті сезіне білуге, жасай білуге үйрету, қолөнерге деген құрметтеу сезімін қалыптастыру

Көрнекілігі: ою-өрнек түрлері, слайдтар

пән аралық байланыс: әдебиет, сурет, геометрия, дүние тануСабақ түрі: аралас сабақ

Сәлемдесу, ұйымдастыру

Кәне, балалар, мында келіп карточка суыра қойыңдар

«Қошқар мүйіздер» бір бөлек, «Сыңар мүйіздер» бір бөлек тұра қойыңдар да, келіп әркім өз тобының киімдерін киіп, топтарыңа барып өз орындарыңа отыра қойыңдарТоптың аты мен құрал-жабдықтарын үлестіру, топбасшысын сайлау, ұпайларын жазып отыру

к

а

м

з

О

л

о

Ю

ш

ы

к

Ө

ж

е

т

о

Р

с

ы

қ

г

о

б

е

л

е

Н



б

Е

с

і

к


б

і

л

е

з

і

К




Сөзжұмбақ шешейік

1жеңсіз жеңіл киім (Камзол)

2 . .Әртүрлі өрнек түрін қиюшы адам.(Оюшы)

3. Жеті түрлі дәнді-дақыл мен сүт қосып

дайындалатын сұйық тағам (көже)

4. Теріден жасалған қымыз құятын ыдыс (торсық)

5. Сурет салып тоқылған кілем (гобелен)

6. Нәрестеге арналған ағаш төсек (бесік)

7. Сәндік үшін білекке тағатын бұйым (білезік)



Балалар, қандай сөз шықты. ОЮ-ӨРНЕК.

Халқымыздың дәстүрлі төл өнері, кәсібім ата-мұра қолөнері

Жинадым әдет-ғұрып , салт-дәстүрін. Елімнің көзге ыстық қолөнерін. Сенемін келер ұрпақ көрмес зиян, өнерім, өлеңімді дербес қоям.

Енді, балалар, сендерге сұрақтар қоям. Топбасшылар бағалап отырыңдар.

  1. Ою-өрнек деген не білесіңдер ме?

Геометриялық элементтердің үйлесімді орналасуы-ою-өрнек деп аталады.

2.Ою-өрнекті қайда пайдаланамыз?

Ұлттық киімдерге, бұйымдарға т.б

3.Ою-өрнек туралы мақал-мәтел білеміз бе?

А) Ою ойғанның ойы ұшқыр

Б) Өрнегі көптің ермегі көп

В) Ойсыз адамнан оюшы шықпас

4.Ою-өрнектер қалай бөлінеді? Жануартекті, өсімдіктекті,космогониялық-аспан әлемін бейнелейтін т,б.

5. Біздің рәміздерімізде ою-өрнек бар ма?

Бар. Туда, гербте.

Өте дұрыс. Әркім өз тобын бағалауға.

Белгілі қазақ суретшісі Әбілхан Қастеев бұл өнерді қайдан үйрендің дегенде: Таудың бұлағынан, қойдың құлағынан,

Апамның киізінен, ешкінің мүйізінен,-деген екен.

Сол айтқандай ою-өрнектің 200-ге тарта түрі бар.Әрқайсысының атауы бар, белгісі бар. Қазіргі ою-өрнектің негізгі элементі-мүйіз. Мысалы : «Қошқармүйіз»-байлықтың, молшылықтың белгісі, «Аққу қанаты» ою-өрнегі-адалдықтың, тазалықтың, сүйіспеншіліктің белгісі, «Ирек» ою-өрнегі –адамның өмір жолының белгісі, « Шеңбер» ою-өрнегі –жарқын, жарық жолдың белгісі.

Ою-өрнек туралы аңыз білесіңдер ме?

ОЮ ХАН МЕН ЖОЮ ХАН АҢЫЗЫ.

Слайдтар арқылы көрсетіледі.

Ертеде Ою хан деген хан болыпты. Халыққа жайлы, өзі шебер болыпты. Жарлығы бойынша қол астындағы елдің бәрі ою-өрнек, тоқыма, кесте, тігін өнерлерін меңгергені соншалық, үй жиһаздары,ішкі-сыртқы бұйымдары, құрал-саймандары бәрі өрнектелген, оюланған екен. Тіпті бір-бірімен ою тілінде сөйлесетін болған.

Бір күндері бөтен бір елдің ханы соғыс ашып, Ою ханды орнынан алып, зынданға тастайды. Елді өзі басқарады. Ескі салт. Көне дәстүрді , әдеп-әдетті тастап жаңаша басқарғысы келеді.Бірақ ескі оюдың орнына жаңасын таба алмапты.

-Уа, хан ием, райыңыздан қайтыңыз, теріс жолмен кетіп барасыз,-дегендердің көзін жоя беріпті.Ел оны Жою хан деп атап кетіпті.Жою ханның жалғыз баласы бір күні аңға шығады. Жолындағы аң біткенді қырып, ойына келгенін істейді.Келе жатса бір үкі кездесіп бетіне шапшиды. Жар басынан көлге құлап, батып кетеді. Жою хан баласына іздеу салады. «Егер біреуің жоқ, өлді десеңдер бастарыңды аламын»- дейді.Көрген-білген жұрт айта алмайды. Ою хан мен іздейін деп шығады. Жолда кездескен жан-жануарларға көмегін тигізіп, ең соңында қанаты сынған үкіні емдейді. Қаныпезер ханның баласының не істегенін біледі де, бәрін кілем бетіне оюлап салып Жою ханға әкеледі. Кілемдегі оюлардан хан баласының жүрген жолдарын көріпті. Сол ою-өрнек арқылы мынау недеп тұр, балаң екі бөлінді деп тұр ғой деп,-отыра кетіпті. Сен айттың, өлтірем,-дегенде Ою хан: өлгенін сенен естіп тұрмыз,сенің басың алынады,-дейді.

Өнердің күштілігін, құдіретін,терең ойлаудың нәтижесін көрдік.Қазақтың ән-жырында , ою-өрнегінде аққудың әні мен тотының тілі жүретіні сондықтан









Сурет бойынша жұмыс:

1-топ Қошқармүйіздер 2-топ Сыңармүйіздер

Ою-өрнектің атауларын жазу Қайда қолданылады (жазыңдар)

Топтың жұмысын бағалату

Шеберлік, өнер туралы мақал-мәтелдер білеміз бе?

  1. Шебердің қолы ортақ.

  2. Өнерлі өрге жүзер.

  3. Төзім мен еңбек бәрін де жеңбек.

  4. Өнерлі бала арлы бала.

  5. Өнерді үйрен , үйрен де жирен.

Өте жақсы, жақсы жауап бердіңдер.

Балалар, ою-өрнек тек эстетикалық мұра емес, ол-халықтың тілі, тарихы, түсінігі, өмір-салты,түйсік-түсінігі туралы мағлұмат береді. Әрбір жануар мен затты бейнелейтін оюдың қасиеттеріне қарай композициясы, философиялық мәні бар екенін байқадық. Ою-өрнекті орналастыруда симметрия болуы керек. Ол екі жағының тең болуы.Ою-өрнектің белгілі бір қашықтықта қайталанып отыруы РАППОРТ деп аталады. Раппорт латын тілінен аударғанда қайталау деген сөз. Колорит деген де ұғым бар. Ол бояудың, түстің үйлесімділігі.

Балалар, енді тәжірибелік бөлімге көшейік.

Техникалық қауіпсіздік ережесін еске түсірейік және есте ұстайық.

Құралдарымызды алып, қағаздан таратылған үлгі бойынша қошқармүйіз қиып,оны орналастыру және одан композиция құрастыру

Балалар еңбегін қадағалау

Топбасшыларға бағалату

Үйге тапсырма: Ою-өрнектен буклет дайындап келу




Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Технология (девочки)

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 6 класс.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
"Ою-?рнек" ашы? саба?ы

Автор: Жолдыбаева Нурзия Батырбековна

Дата: 16.03.2015

Номер свидетельства: 187181


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства