Қазақстанның дәстүрлі тоқыма өнері. Қазақ кілемдері. Алаша.

Сабақ: Көркем еңбек

Қостанай облысы Лисаковск қаласы №3 орта мектебі

Күні:

Сынып: 9

Қатысқандар:15

Қатыспағандар: 0

Мұғалімнің аты – жөні:

Әлібай Жаңагүл Дәулетқызы

Сабақтың тақырыбы:

Қазақстанның дәстүрлі тоқыма өнері. Қазақ кілемдері. Алаша.

Осы мақсатта қол жеткізілетін оқу мақсаттары:

9.1.2.1 – өнер туындыларының тарихи және мәдени шығармаларындағы материалдар мен стильдерді жариялауда көпшілік назарының әсерін қарастыра отырып, салыстырмалы талдауды жасау.

Сабақ мақсаттары:

Барлық оқушылар орындай алады: Өнер туындыларының тарихи және мәдени шығармаларындағы материалдар мен стильдерді жариялауда көпшілік назарының әсерін қарастыра отырып, салыстырмалы талдау жасай алады.

Оқушылардың көпшілігі орындай алады: Тоқымашылық, кілем тоқу тарихынан мәліметтерді, тоқымашылық өнерінде қолданылатын материал мен құрал – жабдықтарды және әдіс – тәсілдерді жинақтайды.

Кейбір оқушылар орындай алады: Қазақ тоқымаларына тән ерекшелікті және эстетикалық талғамын қалыптастыра отыра, кілем тоқудың технологиялық картасын дайындауды ұсынады.

Ойлау деңгейлері:

Түсіну, қолдану, жинақтау, бағалау

Бағалау критерилері:

• Кілем тоқу тарихы мәліметтерін түсінеді.

• Тоқыма және сәндеу материалдарын қолданып, кілем тоқудың технологиялық картасына сай бұйым жасайды.

Тілдік мақсат:

Стиль, эстетика, иллюстрация, сәндік – қолданбалы өнер

Құндылықтарға баулу:

Бір – біріне деген сый құрмет, бірігіп ынтымақтастықта жұмыс жасау, еңбек ету

Пәнаралық байланыс:

Сызу, тарих әлемі өнері, қолөнер туындылар шығармаларымен танысады.

Алдыңғы білім

Халық шығармашылығының түрлерін, композиция негіздерін, сәндік-қолданбалы өнердің тарихы мен түрлерін біледі.

Сабақтың жоспарлаған кезеңдері

Жоспарланған уақыт

Тапсырма

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың

басы

(5 минут)

Психологиялық жағымды ахуал

«Көңілді шеңбер» Яғни әр қатысушы мен өз үйімде отырмын деп сезіну керек тек жалғыз бір адамның үйі болмайды. Яғни ол орындыққа отырмай ортада тұрады. Жүргізуші қатысушыларға бір белгі айтады, мәселен мен өз жанұямды жақсы көремін деп ойлайтындар орындарын ауыстырсын деймін. Сол кезде орындықта отырған қатысушылар орындарынан тұрып тез арада ауыстыру керек. Сол жағдайды пайдаланып, үйі жоқ қатысушы тез арады бір орынға отырып алуы керек

Ұйымдастыру кезеңі,дайындықтарын тексеру.

«Миға шабуыл» сынып екі топқа бөлініп,конверттегі сөздерді біріктіріп,сабақтың тақырыбын табады.

Оқушылармен бірлесіп оқу мақсаттарын және сабақ мақсаттарын анықтау,тапсырмалар және жетістік критерийлерімен танысу.

Суреттер.

Кеспе,қағаздар,конверттер.

https://ds04.infourok.ru/uploads/ex/1218/0010daf7-cf982a47/hello_html_m64305154.png

https://infourok.ru/psihologiya-trening-tairibi-kildi-sheber-1033825.html

Сабақтың ортасы (32минут)

Түсіну

«Акроним » әдісі оқушылардың тақырып бойынша өздерінің бұрыннан не білетіндерін түсіну үшін тақырыптағы ұғымның әрбір әріпіне қатысты сөздер жазуын өтінесіз, олардың жазуына орай тақырыпқа қатысты білімдерінің деңгейін анықтай аласыз.

Қазақстанның дәстүрлі тоқыма өнері туралы мағлұмат

Қазақстанның дәстүрлі тоқыма өнері ертеден дамыған, қолөнер түрлерінің ішінде тоқу өнерінің маңызы зор.

Қазақтың тоқыма бұйымдары сан алуан, олар ғасырлар бойы қалыптасып, үздіксіз жетілдіріп келеді. Тоқыма бұйымдары әр отбасының дәрежесін, еңбекқорлығын, шеберлігін көрсеткен. Қой, түйе жүнінен тұрмысқа қажетті бұйымдарды, киіз үй-жабдықтары басқұр, бау, түксіз, тықыр, түкті кілемдер, кесеқап, аяққап, қоржын т.б жасаған. Іліп алуға арналған иірім жіп түрлері: зығыр, мақта иірімжібі, мохер, ангор, кашемир, альпак, вискоза т.б. Жүн – жануарлардан алынатын табиғи материал. Тоқыма үшін қажетті құралдар: 1.біз, 2. жіп

Тоқыма өнеріне байланысты бейнежазба көрсетіледі.

http://jas.kz/wp-content/uploads/2017/03/syrmaq0001_copyright_jaskz.jpg

http://www.kettik.kz/wp-content/uploads/2016/10/SAM_4124-700x526.jpg

https://youtu.be/hZTJfPuhOz0

Қолдану

1 – тапсырма

«Синквейн» әдісі топтық жұмыс (тақырыпты жүйелеуге, түйінді сөзбен тиянақтауға, ойын нақтылауға мүмкіндік береді)

І – топ: Қазақ кілемдеріне тән ерекшелік пен эстетикалық талғамды қалыптастыру жолдары туралы мәлімет береді.

ІІ – топ: Кілем тоқуда пайдаланылатын құрал – жабдықтармен, әдіс – тәсілдерді жинақтап, мағлұмат айтады.

«Бағдаршам» әдісі арқылы бағалау жүргізу. (Оқушылар толық түсіндім, жартылай түсіндім, түсінбедім деп бағдаршам түстерін көрсетеді)

Бағалау критерийі

Қазақстанның кілем тоқу өнерінің ерекшелігі мен қолданыстағы жабдықтары мен тәсілдері туралы жан – жақты көрсетеді.

Дискриптор

• Қазақстанның тоқыма өнерінің ерекшелігін эстетикалық талғамын айтады.

• Кілем тоқу өнерінде пайдаланылатын құрал – жабдықтарға анықтама береді.

Кері байланыс

«Шеринг» әдісі барлық оқушылар айтқан мәліметтер бойынша өз идеясын ұсынады. Олар қайталанбау қажет.

Сергіту сәті: «Джунглидағы жаңбыр»

Нұсқау: Оқушылар шеңбер жасап тұрады. Табиғатта жүрміз деп елестетіп, ауа райының өзгерісіне сай қимыл жасайды. Яғни, самал жел соқса(алдыңызда тұрған оқушының арқасына жеңіл қимылдар жасайды). Жел қатты көтерілсе, (арқамызға ұратын қимылдар істейді)

Қатты дауыл соғып кетсе (қимылдары одан әрі күшейе түседі). Жаңбыр сіркіреп тұрса (қасыңыздағы адамның арқасын саусағыңызбен басасыз). Жаңбыр құйса (алақандарыңызбен үстіден төменге қарай өимылдар жасайсыз). Бұршақ жауа бастаса (арқаны қаттырақ соғамыз) дей келе аяқтаймыз.

2 – тапсырма

«Куббизм» әдісі ойын арқылы оқыту , бір затты жан жақты талдайды, талқылайды, сол арқылы білімдерін қайталайды, жаңа білім қосады. Жеке жұмыс.

Кубтың алты жағына бүгінгі тақырыпқа сай сұрақтар беріледі.

1.Тоқыма өнері дамыған уақыт?

2.Қолөнер түрлерінің ең маңыздысы?

3.Тоқыма бұйымдары неден жасалған?

4. Қандай жануарлардың жүнін пайдаланған?

5.Тоқыма өнерінің құрал – жабдықтарына нені жатқызамыз?

6. Іліп алуға арналған иірім жіп түрлерін ата?

«Бас бармақ»әдісі арқылы бағалау жүргізу. (Оқ*ушылар өздерінің және басқа балалардың жауабын бағалайды.)

Бағалау критерийі

Тоқыма өнеріндегі иірім жіп түрлеріне тоқталып, оларды толық ажыратады.

Дискриптор

• Қазақстанның тоқыма өнеріне байланысты мағлұматты толық жеткізеді.

• Тоқыма бұйымдарының жасалу материалдарын ажырата алады.

• Иірім жіп түрлеріне анықтама берді.

Кері байланыс

«Сұрақты қағып ал» әдісі оқушылар өздері сұрақ қойып, басқалары жауап айтады.

https://ds04.infourok.ru/uploads/ex/125c/001017eb-5306e6cb/img3.jpg

http://bilim-all.kz/jospar/4180

https://cdn2.arhivurokov.ru/multiurok/html/2018/04/15/s_5ad3837e814b9/883394_9.jpeg

Жинақтау

«Дейін - кейін» әдісі білетін және білмейтін

деректерді салыстыру, .қорытынды қабілеттерін қалыптастырады.

«Үш шапалақ» әдісі бойынша бағалау.

Бағалау критерийі:

Оқушылар алдыңғы білімдерімен бөлісе отырып, қазақ тоқыма өнері жайлы ойларын жинақтады.

Дискриптор:

• Оқушылар тақырып жайлы білімін көрсетті.

• Тоқыма өнерінің қажетті құрал – жабдықтарды атады.

https://ds04.infourok.ru/uploads/ex/1370/0014c067-d8672aa6/640/img5.jpg

Сабақтың соңы

«Үш қадамдық сұхбат» әдісі мұнда оқушылар жұптасып бүгінгі сабақ туралы ойларын айтады. Олардың сабаққа деген бағасын смайликтер арқылы көрсетеді.

*Егер топ өзің сабақта белсенді көрсетсе қуанып тұрған смайлик.

*Сабақта көңіл күй керемет болса жымиып тұрған смайлик.

*Егер сабақта қатысып отырганымен тақырыпқа байланысты сұрақтары туындаса көзін төмен түсіріп тұрған смайлик.

Кері байланыс

https://i.pinimg.com/736x/bd/1d/c9/bd1dc99ce843eb4c1963c38f0b322f14--happy-faces-smiley-faces.jpg

https://yt3.ggpht.com/a/AGF-l78kklTaRd0_F1_iktPzI8Si4QNSTlQGXNp6fg=s900-mo-c-c0xffffffff-rj-k-no

https://omoro.ru/wp-content/uploads/2018/05/grystnii-smailik-8.jpg

Қосымшы ақпарат

Саралау – оқушыға мейлінше қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз?

Қабілетті оқушыға тапсырманы қалай түрлендіресіз?

Бағалау – оқушы білімін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс; денсаулық және қауіпсіздік; АҚТ – мен байланыс, құндылықтармен байланыс (тәрбие элементі)

Саралап оқытуға байланысты оқушылардың қабілеті мен тоқыма өнеріне деген қызығушылығын арттыруға, тоқымашылық өнеріне сай ұлттық құрылымдық сипатын айқындауға тырыстым. Топтық, жұптық жұмыстар жүргізілді.

Оқушыларды бағалау менің сабағымда әр тапсырмадан кейін қадамдар, смайликтер арқылы жүзеге асырылды. Әр тапсырмадан кейін дискриптор мен кері байланысты есепке алдым.

«Көңілді шеңбер», «Акроним», «Синквейн», «Куббизм» әдістерін сабағымда терең пайдаландым. Сергіту сәті ретінде «Джунглидағы жаңбыр» алдым, оқушылардың көңіл күйін көтеру мақсатында алынды.

Денсаулық және қауіпсіздік. Құндылықтар: Бір – біріне деген сый құрмет, бірігіп ынтымақтастықта жұмыс жасау, еңбек ету. АКТ ретінде интернет желісі ссылка арқылы видео жазба қаралды. Тәрбиелік элемент ретінде топтық жұмыс пен сергіту сәті өте тиімді пайдаланылды.

Рефлексия Сабақ мақсаттары / оқу мақсаттары қолжетімді ма? Жұмыс барысындағы жағдай қалай ұйымдастырылды? Саралау жұмысы қалай болды? Уақыт есебінен ауытқу болды ма? Жоспарға қандай өзгеріс енгізілді?

Өткізген сабақ туралы ойлану үшін төмендегі орынды пайдаланыңыз. Сол жақтағы сіздің сабағыңызға қатысты сұрақтарға жауап беріңіз.

Сабақтың мақсаты толық орындалды.уақытты үнемді пайдалану арқылы,өткізген сабағым толықтай қамтылды.

,,Ж бағалау

Тиімді және өте жақсы жүргізілген жұмыс

1: Берілген видео тақырыпты толық меңгеруге оң әсерін тигізді.

2: Сабақты қорытындылау барысында «Синквейн», «Куббизм» әдісі», «Үш қадамдық сұхбат» тәсілі оқушылардың сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін және функционалдық сауаттылықтарын дамытады.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

1:Құрастырмалы сканворд әдісті тиімді қолдансам, сабағым нәтижелі болар еді.

2:Аудио жазбаларды қолдансам, оқушылардың тыңдалым дағдыларын қалыптастырады.

Қандай екі нəрсе немесе тапсырма сабақтың бұдан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1: Оқушылардың өз ойын еркін жеткізе білу дағдысын қалыптастыруға арналған жұмыстарды беру.

Осы сабақтың барысында барлық сынып немесе жекелеген оқушылар жөнінде келесі сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпарат білдім?

Сараланған тапсырмаларды өте тиімді қолданып, орындады.