Құдайкөл мектебі

Сынып: 7

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Ілмек бізбен тоқу

Сабақтың мақсаты:

Білімділік мақсаты: Ілмек бізбен тоқудың шартты белгілерімен жұмыс жасау жолдарын үйретіп, өзіндік жұмыстар арқылы меңгеруіне көмектесу. Оқушыға өз бетімен жұмыс істеуге, эстетикалық талғамда орындауға үйрету

Дамытушылық мақсаты: әрбір оқушының үш деңгейлік тапсырмаларды біртіндеп орындауына жағдай жасау арқылы оның қабілетіне сәйкес жеке құзырлығын дамыту

Тәрбиелік мақсаты: өз бетімен жұмыс жасауға, оқушыны жауапкершілікке, оны сезіне білуге, алған өнерін нәтижеге жетуге ұмтылдыру, өзіндік шығармашылық ізденімпаздыққа, ерінбей еңбек етуге және ұлттық ерекшеліктердің құндылығын күнделікті өмірде қолдауға тапсырмалар беру арқылы тәрбиелеу.

Сабақтың мазмұны: І, ІІ, ІІІ кезеңдік тапсырмалар (Оқушының жұмыс дәптері)

Сабақтың әдіс - тәсілі: І кезеңде сұрақ - жауап ІІ кезеңде

а) оқулықпен өз бетімен ізденіс. Ізденіс әдісі: дискуссия.

ә) практика: бекіту әдісі ІІІ кезеңде үш деңгейлік тапсырмаларды өз бетімен орындауға үйрету, бағалау әдісі.

І кезең : Ұйымдастыру кезеңі

• Амандасу, оқушыларды, түгендеу т.б.

ІІ кезең: Үй тапсырмасын тексеру

• Жобаның негізгі бөліктері неше бөліктен тұрады? (5)

1. Қажетті анықтау және мәселесінің қысқаша сипаттамасы. Ең алдымен бұл бұйым кім үшін дайындалады және бұл оған не үшін керек екенін анықтаймыз. Мәселен сипаттамада мыналар болу тиіс: бұйымның атауы, оның қызметі , адамның қандай қажетті қанағаттандырады. Мысалы: «Меймандарға арналған мерекелік түскі асты жобалау», «Қоржын тігу» қоржындар қыз ұзатуға арналған , «той бастар қоржыны», және «бала қоржынды» жобалау және тігу.

2. Бастапқы идеялар жиынтығы.

Бұл – сендердің берілген бұйымды қалай жақсы жақсы жасауға болатыны жөнінде ойларың. Мәселенің шешімін барынша көбірек ұсыну.Идеяны неғұрлым көбірек тапсаңдар, тәуірін таңдау соғұрлым оңай болады.

1. Бірінші идеяның біреуін іске асыру

Идеяларды бағалап, жақсысын таңдаған кезде мыналарды еске ұстаңдар:

• Бұйым пішіні

• Қызметін

• Материялын

• Дайындау тәсілін

• Өздеріңнің білімің мен іскерлік қабілеттерің;

1. Бұйымды дайындау.

Таңдалған идеяға сәйкес бұйымды дайындауға кіріспес бұрын дайындауды

бүкіл барысын жоспарлап алу.

1. Бұйымды бақылау және бағалау

Өздерің жобалап, дайындаған бұйым белгілі бір адамның немесе адамдар тобының нақты қажеттілігін қанағаттандыруы тиіс, сондықтан бұйым шынайы , жағдайда бақылауда өту керек. Бірақ сендердің әрқайсың өз беттеріңше бұйымды жобалау мен дайындау барысын бағалауларың болады.

ІІІ кезең: Жаңа сабақты түсіндіру

Ілмек бізбен тоқу Еуропа елдерінде кеңінен таралған. Ілмекпен тоқу тәсілдері бір-бірінен материалына, құрал-жабдықтарына т.б. байланысты ажыратылады.

Мысалы: тунисте ұзын ілмек бізбен немесе екі басты ілгек бізбен тоқиды. Кейбір жағдайлардышанышқы, сызғыш, сондай ақ торлаған ине қолданылады.Алайда тоқудың ортақ ережелері барлығына бірдей.

Ілмек бізбен тоқылған бұйым басқалардың өзіне тән қасиеттерімен, жібінің өрілуімен, тығыздығымен , көп созылмайтындығы мен ерекшеленеді. Тоқуға әр алуан жіптер бұйымның үлгісіне, құрылымына, атқаратын қызметі мен дизайнына қарай таңдалынады.

Мысалы: жылы маусым аралық немесе қыстық киім үшін көлемді тоқымалар немесе бірінші қабаттан – жүннен, жартылай жүннен немесе синтетикадан тұратын жіңішке және мақта-мата орамжіптерінен, сондай-ақ, ирис жіптерінен жасалады. Мата бұйымдары: тігілген сулық немесе қол орамал, орамал мен алжапқыш көбінесе мулине, ирис жіптері мен тоқылады. оларды

Сұрақтарға жауап бер.

1. Қолөнер туралы не білесіңдер? Жауабы: Қолөнер ежелден келе жатқан кәсіп.

2. Қолөнердің тіршіліктегі пайдасы қандай? Жауабы: Қолөнердің ең көп қолданылатын орны үй интерьерінде, киім сәндеу кезінде, бас киім сәндеу кезінде көп қолданылып жүр.

3. Қолөнерде тоқудың ерекшелігі қандай?

Ұлттық ерекшеліктерге байланысты тоқу технология әдістерімен орындалады. (орамал, шалғы, ойыншық, шұлық, қалпақ, т. б. жіптің түрлерін қолдану арқылы жасалады)

4. Қандай қолөнер қайраткерлерін білесіңдер? Атын ата.

(Дәркембай Шоқпарұлы т. б. ұстаздар)

ІІ кезең жаңа тақырыпты өз бетіңмен меңгеріп көр

Теориясы.

1. Бос орынға қажетті сөздерді жазып сөйлемді толықтыр

Жауабы:

А) Қолөнер – өз халқыңның дәстүрлі көркемдік мұрасы.

Ә) Қолөнердің ерекшелігінің бірі – тоқу.

Б) Қолөнер дегеніміз – қазақ қолөнері, өз халқыңның дәстүрлі көркемдік мұрасы.

В) Қолөнердің орындау технологиясында түрлі жіптермен тоқу түрлерін орындау.

2. Саған мына тоқу түрлері таныс па? Тоқып көр

3. “Қарлы кесек” ойыны

Оқушылар кезектесіп қолөнер түрлерін айтады. Әр келесі оқушы алғашқы оқушыға айтқан ақпаратты қайталайды. Сосын өзі қайталайды. Соңғысы жинақтап барлық қолөнер ерекшеліктерін айтады

1. Егер қолөнер болмаса жер бетінде көркемдік мұрасы бола ма?

2. Қолөнерде тоқу өнері қашан тараған?

3. Тоқыма киімдер ең ірі көлемде қашан тараған?

Венн диаграммасы: Қолөнердегі ерекшелік

1.“Қолөнер жүйесі” туралы білгеніңді жинақта.

Орталығы – қолөнер.

Панно, жіптің, ілмек біздің суреті, сувенир ойыншық, әшекейлі тоқыма киімдер мен заттар.

Теориясын жинақтау (қорытынды)

Қорытынды шығар, анықтама бер, мазмұнды жүйеле, кесте, сызба, сөзжұмбақ, ребус, т. б. құрастыр.

2. Сөзжұмбақ ойлап тап.

«Жас қолөнер» сөздігінен тақырыпқа қатысты ұғындыру анықтамаларын тауып ал.

А) Қолөнердің атқару қызметі.

Ә) Тоқу өнеріндегі қолданылатын заттар.

Б) Жіптермен тоқу әдісі.

В) Ілмек біз түрлері.

ІІІ кезең

Практикасы

(қолдану қарапайым тапсырмалар)

Практикасы

(баға беру)

Сен қалай ойлайсың?

Не істер едің?

Қолөнердің табиғаттағы әсем көріністердің бірі және қолөнер бұйымдарының өзара ұқсастығы

1. Панно.

2. Тоқыма киімдер

3. Тоқыма бұйымдар

4. Жібек жіп арқылы тоқу.

Халық өнері. Сен қалай ойлайсың?

Басқа қолөнер туралы не білесің?

Оқушылардың өзіндік шығармашылық жұмыстарға қарай өзіндік орындау ерекшеліктерін бағалау. Жұмыс жасау кезеңінде эстетикалық талғамды, таза орындауын, мәдени көзқарасын көрсете білу.

V. Деңгейлік тапсырма..

Жұмыс дәптері тапсырма орындау

1. Бос орынға қажетті сөздерді жазып сөйлемді толықтыр

Жауабы: Қолөнер, тоқу, қолөнері, тоқу

А) -------------- – өз халқыңның дәстүрлі көркемдік мұрасы.

Ә) Қолөнердің ерекшелігінің бірі – ------------

Б) Қолөнер дегеніміз – қазақ ------------------, өз халқыңның дәстүрлі көркемдік мұрасы.

В) Қолөнердің орындау технологиясында түрлі жіптермен ------------- түрлерін орындау.

2. Саған мына тоқу түрлері таныс па? Тоқып көр

Әр тоқудың атын жаз. Компьютер арқылы орындау.

3.“Қарлы кесек” ойыны

Оқушылар кезектесіп қолөнер түрлерін айтады. Әр келесі оқушы алғашқы оқушыға айтқан ақпаратты қайталайды. Сосын өзі қайталайды. Соңғысы жинақтап барлық қолөнер ерекшеліктерін айтады

1. Егер қолөнер болмаса жер бетінде көркемдік мұрасы бола ма?

2. Қолөнерде тоқу өнері қашан тараған?

3. Тоқыма киімдер ең ірі көлемде қашан тараған?

Венн диаграммасы: Қолөнердегі ерекшелік

ІІІ. Деңгейлік тапсырма (3 ұпай)

Еркін тақырыпта ілмек бізбен бұйым тоқу

Қолөнердің табиғаттағы әсем көріністердің бірі және қолөнер бұйымдарының өзара ұқсастығы

1. Панно.

2. Тоқыма киімдер

3. Тоқыма бұйымдар

4. Жібек жіп арқылы тоқу.

Халық өнері. Сен қалай ойлайсың?

Басқа қолөнер туралы не білесің?

Оқушылардың өзіндік шығармашылық жұмыстарға қарай өзіндік орындау ерекшеліктерін бағалау. Жұмыс жасау кезеңінде эстетикалық талғамды, таза орындауын, мәдени көзқарасын көрсете білу.

VІ. Бағалау. Бағалау парағы (+ сыныпта орындалған тапсырмалардың, V – үйде орындалған тапсырмалардың белгісі)

VІ. Үйге тапсырма беру Ілмек бізбен бұйым тоқу