??ра? т?рлері. ??ра? ??растыру технологиясы

Та?ырыбы: «??ра? т?рлері. ??ра? ??растыру технологиясы».

Саба?ты? ма?саты: ??ра? т?рлерін таныстырып, ?здері ??рай білуге ?йрету, ?нерді ба?алау?а, салт-д?ст?рге баулу, ?семділекке, ??ыптылы??а т?рбиелеу.

Білімділік: ??ра? к?здерін ??растыру ?діс-т?сілдерін ж?не оны ??растырып к?руге ?йрету.

Дамытушылы?: теориялы? білімдерін, іс-ж?зінде ??ра? ??рау технологияларын дамыту.

Т?рбиелік: хал?ымызды? ?нерін, салт-д?ст?рін ба?алай білкге, ?семділікке, ??ыптылы??а т?рбиелеу.

Саба?ты? ?дісі: т?сіндіру, зерттеу, орынлату.

П?нарпалы? байланыс: ?аза?стан тарихы, бейнелеу ?нері, математика, д?ниетану.

Саба?ты? т?рі: дамыта о?ыту.

Саба?ты? к?рнеклігі: дайын ??ра? т?рлері, суреттер.

Саба??а ?ажетті ??рал-жабды?тар: мата ?алды?тары, ?айшы, ине, жіп, ?арындаш, сызгыш, ?атты ?а?аз.

Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру.

ІІ. ?й тапсырмасын тексеру.

ІІІ. Жа?а саба?ты т?сіндіру.

Б?гінгі саба?ты? ма?саты ??ра? ??рау ?дісін ме?геру. Халы?ты? ?лт екенін айыратын ?ш негізгі арнасы бар: тіл ?нері, ?ол?нер ж?не саз ?нер. Хал?ымызды? ?ол?нер деп халы? т?рмысында жиі ?олданылатын ?ру, тігу, то?у, м?сіндеу, ??растыру, бейнелеу сия?ты шы?армашылы? жиынты?ын айтамыз. Соларды? ішінде ерте келе жат?ан ?нер, апаларымыз тігетін ??ра? ??рауды? да ?зіндік тарихы бар. Е?і т?рлі матаны бір-бірімен ?иылыстыра тігетін болса?, ?арапайым ?ана ??ра? шы?ады. ??ра? ?р т?рлі матаны? ?иындыларын пайдалану?а болады, ?сіресе ма?та матасынан жасал?ан т?зімді болады, ?рі жуыл?аннан кейін ?ыртыстанбайды. Бар?ыт, шибар?ыт, драп ??ра? ??рау?а ?те ?олайлы, ?рі тиімді. ??ра? ?р т?рлі геометриялы? фи?уралардан т?рады. Б?гін де к?рпе, жасты?, ж?мса? ойыншы?тар, ша?ын к?рпешелер ?р т?рлі естелік б?йымдар жасауда ??ра? ке?інен ?олданылады. ??ра?ты? бірнеше т?рі бар: сегіз жапыра?, ?ыз?алда?, тырна? ?атар, ботаг?з, шырша т.б. осы ??ра?тар сан алуан ?иы?тардан т?рады. ??ра? ??рау кезінде ?ойылатын талап – ол мата б?лшіктерді? симметриялы болуы ж?не матаны? негізгі ж?не ар?ау жіптерін ескеруіміз керек. ??ра??а пайдаланатын мата ж??а, ?алынды?ына ?арай іріктеліп аланады. Матаны ?лгі бойынша ?ию ?шін тігіске кететін ?осымшаны 0,5-1см арты? алып, матаны? шы?ымдылы?ын ескеру керек ж?не т?р ?йлесімділігін ?мытпа?ан ж?н.

Абай атамыз айт?ан бес д?шпанны? бірі – ысырап болса, ?нерді? б?л саласы да сол ысырапшылы??а жол бермейді.

??ра? ??рау эстетикалы? тал?амды ?ажет етеді. Ж?мыс барысында т?с ?йлесімділігі, ?иындыларды? симметриялы?ы, д?л ?иыстыру шеберлікті ?ажет етеді, т?зімделікке баулып, е?бек етуге т?рбелейді.

?шб?рышты немесе шаршы ?иы?тардан жасалатын композиция.

Шаршы ??ра?.

6 немесе 9 ромбы т?різді элементерден пайда болады. Ол ?шін 3 т?сті 9 ромбы т?різдес мата ?иындылары алынады. Олар ?арама-?арсы 2 т?сі ромбы бойынша ?июлатырыла орналастырылады.

Шатыр ??ра?ы.

1 ?атар?а 5 ромбы орналастырылады.

2 ?атар?а 3 ромбы ??растырылады.

3 ?атар?а 1 ромбы т?бесінен орнатады. Міне, осыдан шатыр ??ра?ы пайда болады.

?ш б?рышты ши ??ра?ы.

Екі т?сті мата біра? сызы?тары бірдей екі шаршы ?иып алынады. Екі т?сті б?лек-б?лек етіп 8 ?шб?рыш ?иып аламыз. Енді екі т?сті матаны? 4 ?иы?ын алып ?шб?рыштап келтіреміз, біра? сызы?тары бір біріне жола?ша болып келіп т?ру керек, сонда ши ??ра?ы пайда болады.

Жиек ?рнегі.

3 т?рлі матадан 6 ?шб?рыш ?иып алып, оларды? 2 т?стес ?шб?рышты т?рт б?рыш етіп ??растыру керек, осылай мата т?стерін ?рі т?ртб?рыш ?иы ауыстырып отырамыз, міне солай жиек ?рнегі пайда болады.

?ауіпсіздік ережесі:

Ж?мыс барысында ??рал-жабды?тарды ?з орында ?ста.
Инені ине шаныш?ы?а т?йре.
?айшыны ашы? ?стама.
Ж?мыс орында таза ?ста.

Сараманды? ж?мысты ?йымдастыру.

Саба?ты ?орытындылау.

Біз б?гінгі саба?тан не ?йрендік?
??ра? неден т?рады.?
?андай ??ра? т?рін білесі??
??ра?ты? с?нді болуы неге байланысты?
??ра? ??рау?а арнал?ан ??рал-жабды?тарды ата?дар.
?иы?тарды ?алай та?даймыз?

О?ушылар е?бегін ба?алау: о?ушыларды? ж?мысын тексеріп, ережелерді? са?талуын, ж?мысты? ??ыптылы?ына ?арай ба?алау.

?йге тапсырма: «?ыз еркем, кестесемен к?ркем» деген та?ырып?а реферат жазу, ??ра? ??рап келу.

Показать полностью

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«??ра? т?рлері. ??ра? ??растыру технологиясы »

Тақырыбы: «Құрақ түрлері. Құрақ құрастыру технологиясы».

Сабақтың мақсаты: құрақ түрлерін таныстырып, өздері құрай білуге үйрету, өнерді бағалауға, салт-дәстүрге баулу, әсемділекке, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Білімділік: құрақ көздерін құрастыру әдіс-тәсілдерін және оны құрастырып көруге үйрету.

Дамытушылық: теориялық білімдерін, іс-жүзінде құрақ құрау технологияларын дамыту.

Тәрбиелік: халқымыздың өнерін, салт-дәстүрін бағалай білкге, әсемділікке, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі: түсіндіру, зерттеу, орынлату.

Пәнарпалық байланыс: Қазақстан тарихы, бейнелеу өнері, математика, дүниетану.

Сабақтың түрі: дамыта оқыту.

Сабақтың көрнеклігі: дайын құрақ түрлері, суреттер.

Сабаққа қажетті құрал-жабдықтар: мата қалдықтары, қайшы, ине, жіп, қарындаш, сызгыш, қатты қағаз.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.

Бүгінгі сабақтың мақсаты құрақ құрау әдісін меңгеру. Халықтың ұлт екенін айыратын үш негізгі арнасы бар: тіл өнері, қолөнер және саз өнер. Халқымыздың қолөнер деп халық тұрмысында жиі қолданылатын өру, тігу, тоқу, мүсіндеу, құрастыру, бейнелеу сияқты шығармашылық жиынтығын айтамыз. Солардың ішінде ерте келе жатқан өнер, апаларымыз тігетін құрақ құраудың да өзіндік тарихы бар. Еқі түрлі матаны бір-бірімен қиылыстыра тігетін болсақ, қарапайым ғана құрақ шығады. Құрақ әр түрлі матаның қиындыларын пайдалануға болады, әсіресе мақта матасынан жасалған төзімді болады, әрі жуылғаннан кейін қыртыстанбайды. Барқыт, шибарқыт, драп құрақ құрауға өте қолайлы, әрі тиімді. Құрақ әр түрлі геометриялық фиғуралардан тұрады. Бүгін де көрпе, жастық, жұмсақ ойыншықтар, шағын көрпешелер әр түрлі естелік бұйымдар жасауда құрақ кеңінен қолданылады. Құрақтың бірнеше түрі бар: сегіз жапырақ, қызғалдақ, тырнақ қатар, ботагөз, шырша т.б. осы құрақтар сан алуан қиықтардан тұрады. Құрақ құрау кезінде қойылатын талап – ол мата бөлшіктердің симметриялы болуы және матаның негізгі және арқау жіптерін ескеруіміз керек. Құраққа пайдаланатын мата жұқа, қалындығына қарай іріктеліп аланады. Матаны үлгі бойынша қию үшін тігіске кететін қосымшаны 0,5-1см артық алып, матаның шығымдылығын ескеру керек және түр үйлесімділігін ұмытпаған жөн.

Абай атамыз айтқан бес дұшпанның бірі – ысырап болса, өнердің бұл саласы да сол ысырапшылыққа жол бермейді.

Құрақ құрау эстетикалық талғамды қажет етеді. Жұмыс барысында түс үйлесімділігі, қиындылардың симметриялығы, дәл қиыстыру шеберлікті қажет етеді, төзімделікке баулып, еңбек етуге тәрбелейді.

Үшбұрышты немесе шаршы қиықтардан жасалатын композиция.

Шаршы құрақ.

6 немесе 9 ромбы тәрізді элементерден пайда болады. Ол үшін 3 түсті 9 ромбы тәріздес мата қиындылары алынады. Олар қарама-қарсы 2 түсі ромбы бойынша қиюлатырыла орналастырылады.

Шатыр құрағы.

1 қатарға 5 ромбы орналастырылады.

2 қатарға 3 ромбы құрастырылады.

3 қатарға 1 ромбы төбесінен орнатады. Міне, осыдан шатыр құрағы пайда болады.

Үш бұрышты ши құрағы.

Екі түсті мата бірақ сызықтары бірдей екі шаршы қиып алынады. Екі түсті бөлек-бөлек етіп 8 үшбұрыш қиып аламыз. Енді екі түсті матаның 4 қиығын алып үшбұрыштап келтіреміз, бірақ сызықтары бір біріне жолақша болып келіп тұру керек, сонда ши құрағы пайда болады.

Жиек өрнегі.

3 түрлі матадан 6 үшбұрыш қиып алып, олардың 2 түстес үшбұрышты төрт бұрыш етіп құрастыру керек, осылай мата түстерін әрі төртбұрыш қиы ауыстырып отырамыз, міне солай жиек өрнегі пайда болады.

Қауіпсіздік ережесі: