"??ра? тігу. ??ра? ??рау ?дісімен к?рпе тігу"

Саба?ты? ма?саты: ??ра? ??рау ?дісін ?йрету,??ра?ты? т?рлерімен танысу.
Білімділік: ??ра?ты? т?рмысымызда?ы алатын орны жайлы білім беру, жалпы к?рпе-жасты?ты? ?ажеттілігіне то?талу.
Дамытушылы?: ??ра? ?нерін жетілдіру, дамытуды ?йрету.
Т?рбиелік: ??ра? ??рау ?нері ар?ылы ?ыз баланы ?семдікке, кез келген затты ?июластыра білуге, ?немділікке т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: дамыта о?ыту.
П?наралы? байланыс: Геометрия, сызу, математика, д?ние тану, бейнелеу ?нері.
Саба?ты? к?рнекілігі: ??ра?ты? т?рлі ?лгілері, т?рлі маталар, т?рлі-т?сті ?а?аздар, ?айшы, бор, ?лшегіш, ине, жіп, д?птер, ?алам т.б.
Саба?ты? ?дісі: зерттеу, ж?йелеу, т?сіндіру,с?ра?-жауап

Саба?ты? барысы.
I. ?йымдастыру кезе?і.
II. Жа?а саба?ты т?сіндіру
а)шы?у тарихы;
? )??ра? т?рлері;
б )?олданылуы;
в )??ра? ??рау ?дісі;

??ра? – мата ?алды?тарынан жасалатын ?й б?йымыны? бірі. Орыс тілінде ??ра? ??рау ?нері «Лоскутное шитье»деп аталады. Орыс хал?ыны? ??ра? ??рау ?нері ?те ерте заманнан келе жатыр. Шы?ыста, Мысырда, Каир т??ірегінде ?ш мы? жыл б?рын тігілген ??ра? б?йымдар табыл?ан. А?ылшын тілінде ??ра? ??рау ?нері «Pachwork» деп аталады. Жапон хал?ында ??ра? «сашико» деп аталады. Америкада ?р т?рлі ?лт ?кілдер т?р?анды?тан ??ра? ??рау ?нері пайда бол?ан.

?аза? хал?ыны? ?ол?нері ?зіні? ?айталанбас к?ркемдігімен, д?ст?рлі ?дісімен дараланып т?рады. К?неден ?ал?ан б?йымдар ?рнегіні? ерекшелігімен адамды баурап алып, тарих ?ойнауына жетелейді. Шеберлерді? ?олдарынан шы??ан б?йымдар к?нделікті тіршілікпен ?атар сол заманны? ?ол?нер м?дениетіні? ба?а жетпес ?лгісі. Шеберлерді?, ?сталарды?, зергерлерді?, кілемші мен тігіншілерді? суретшілік ?асиетімен бірге жетілдіру дарыны да ?атар дамы?ан. Соларды? ар?асында т?рлі ?й м?ліктері, жи?аздар жа?а т?рге еніп, жетілдіріп, асыл д?ниелерге айналып отыр?ан. «Шеберді шілтерінен танисы?», «Шеберді? ?олы орта?», деген ел ішіндегі с?здер бекер айтылмаса керек. ?ас шеберлікке жету ?шін дарын, білім, іскерлік пен шыдамдылы? керек.

?ол?неріні? алатын орыны ерекше, ол ?рбір ?лтты? ?зіне т?н меншікті ?нері болып саналады. Халы?ты? м?дени д?режесі ?скен сайын ?ол?нері де дамып отыр?ан. ?аза?ты? ?рнекті ?шекейімен істелетін ?ол?неріні? т?рлері ?те к?п. Шы?армашылы? ізденіс ?стіндегі халы? шеберлері т?рмыс?а ?ажетті ?ол?неріні? алуан т?рін ?мірге алып келуде. Соны? бірі ??ра? ??рау. Б?л аса шеберлікті, шыдамдылы?ты ?ажет ететін ?ол?нер.

??ра? дегеніміз не? Бізді? ?аза? тілінде ??ра? с?зіні? екі ма?ынасы бар. Біріншісі, к?лді? жа?асында ?сетін ?сімдікті ??ра? десек, екіншіден, мата ?иындысынан жасалатын б?йымды ??ра? дейді. Я?ни, ??ра? дегеніміз шы?ынсыз ?нім жасауды? бір т?рі. Негізінен ??ра?ты? 200-ден аса т?рі бар. Соны? ішіндегі т?ртб?рыш, сегіз сай, м?йіз ??ра?, ?иы?ша ??ра?, ?шб?рыш, а??у, шахмат, торк?з, г?л ??ра?ы, майда ??ра?ы, ж?лдызша ??ра?ы ел ішінде ке?інен тара?ан. ??ра? ??рау техникасы екі ба?ытта дамып келеді:

1.??ра? ??рау (??ра? мозайкасы);
2. Жапсырмалау (аппликация).

А?Ш,Германия, Швеция сия?ты елдерді? м?ражайларында ??ра? техникасы с?німен орындал?ан б?йымдарды? коллекциялары бар. М?ндай ?аза? хал?ыны? т?рмыс тіршілігінен хабар беретін бір?атар б?йымдар ?астеев м?ражайына да ?ойыл?ан. Материалдарды? т?стер ?йлесімділігін, геометриялы? шешемін тауып орналастырып, ?айталанбас колорит алу?а болады.??ра?тардан жасал?ан заттар ?зіні? ерекшелігімен, т?стеріні? ?р т?рлі болуымен бізді ?зіне ерекше тартады. ??ра? ??рау технологиясы т?рмыс б?йымдарын дайындауда ?олданылады. ??ра?тан жасал?ан б?йымдар: жасты? тыс, к?рпе (орыс, ?аза?, а?ылшын), дастар?ан, майлы?, ?ста?ыш ?ол?ап, жап?ыш, кілем, дорба, баскиім, киімдер, сувенир немесе аксессуар ретінде –с?нді с?мке, кошелек т.б
Жасалу жолдары:
а ) композициялы? орналасуы, симметрия са?тауы;
? )т?стеріні? ?йлесуі, жарасымды болуы;
б ) ?а?аз?а геометриялы? элементтерін т?сіру, д?рыс ж?не бірдей орналасуын ?ада?алау.

III. Сараманды? ж?мыс. ?.С.Е еске салу. Кіріспе н?с?ау.
??рау технологиясы:
1.?андай ?рнекті ??раса? та сол ?рнекті? сызбасын ?а?аз бетіне т?сіріп аламыз.
2. Матаны? т?р т?сіні? ?йлесімділігін аны?тау ?шін оны т?с та?дай отырып, бояп аламыз.
3. Геометриялы? пішінде ?лгі ?а?аз даярлап аламыз да, сол ?а?азды ?лгі етіп, пайдалану ар?ылы, матаны ?а?аз м?лшерімен ?иып аламыз.
4. ?иыл?ан матаны ?рнек бойынша рет-ретімен: - ?улі орта??ы б?лік, содан кейін шеткі б?ліктерді тігіп аламыз.
Біз алдымен б?йымды жасау ?шін ал?аш жобасын сызамыз.
Ал, енді жоба бойынша геометриялы? пішіндерді т?рлі-т?сті ?а?аздан ?иып алып, оларды к?рпеше т?різді ?атырма ?а?аз бетіне д?рыс орналастырып, желімдейміз. Н?тижесінде т?рлі-т?сті ?сем ??ра?тар пайда болады.
«Тырна?тар» ??ра?ын ??растыру?а арнал?ан технологиялы? картаны ?олданып ??ра? ??рау.

IV. Саба?ты бекіту:о?ушы т?сінігін с?ра? беру ар?ылы бай?ау, ба?алау.
1. ?андай ?лтты? ??ра? т?рлерін білесі?дер?
2. ??ра? дегеніміз не?
3. ??ра? т?рлері ?андай топ?а б?лінеді?
4.Орыс тілінде ??ра? ??рау ?алай аталады?
5. А?ылшын, Жапон тілінде ??ра? ??рау ?алай аталады?
6. ?андай ??ра? б?йымдарын білесі?дер?
?р ?лтты? ?зіне т?н тіл, ?нері, д?ст?рі болатынын, ??ра? ?нері жайлы білдік. ?андай ?нер болса да о?ан шеберлік, іскерлік, білгірлік бір с?збен айт?анда технологияны білу ?ажет.
Ма?ал:

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«"??ра? тігу. ??ра? ??рау ?дісімен к?рпе тігу" »

Сабақтың тақырыбы: «Құрақ құрау әдісі». (8 сынып)

Сабақтың мақсаты: құрақ құрау әдісін үйрету,құрақтың түрлерімен танысу.
Білімділік: құрақтың тұрмысымыздағы алатын орны жайлы білім беру, жалпы көрпе-жастықтың қажеттілігіне тоқталу.
Дамытушылық: құрақ өнерін жетілдіру, дамытуды үйрету.
Тәрбиелік: құрақ құрау өнері арқылы қыз баланы әсемдікке, кез келген затты қиюластыра білуге, үнемділікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: дамыта оқыту.
Пәнаралық байланыс: Геометрия, сызу, математика, дүние тану, бейнелеу өнері.
Сабақтың көрнекілігі: құрақтың түрлі үлгілері, түрлі маталар, түрлі-түсті қағаздар, қайшы, бор, өлшегіш, ине, жіп, дәптер, қалам т.б.
Сабақтың әдісі: зерттеу, жүйелеу, түсіндіру,сұрақ-жауап

Сабақтың барысы.
I. Ұйымдастыру кезеңі.
II. Жаңа сабақты түсіндіру
а)шығу тарихы;
ә )құрақ түрлері;
б )қолданылуы;
в )құрақ құрау әдісі;

Құрақ – мата қалдықтарынан жасалатын үй бұйымының бірі. Орыс тілінде құрақ құрау өнері «Лоскутное шитье»деп аталады. Орыс халқының құрақ құрау өнері өте ерте заманнан келе жатыр. Шығыста, Мысырда, Каир төңірегінде үш мың жыл бұрын тігілген құрақ бұйымдар табылған. Ағылшын тілінде құрақ құрау өнері «Pachwork» деп аталады. Жапон халқында құрақ «сашико» деп аталады. Америкада әр түрлі ұлт өкілдер тұрғандықтан құрақ құрау өнері пайда болған.

Қазақ халқының қолөнері өзінің қайталанбас көркемдігімен, дәстүрлі әдісімен дараланып тұрады. Көнеден қалған бұйымдар өрнегінің ерекшелігімен адамды баурап алып, тарих қойнауына жетелейді. Шеберлердің қолдарынан шыққан бұйымдар күнделікті тіршілікпен қатар сол заманның қолөнер мәдениетінің баға жетпес үлгісі. Шеберлердің, ұсталардың, зергерлердің, кілемші мен тігіншілердің суретшілік қасиетімен бірге жетілдіру дарыны да қатар дамыған. Солардың арқасында түрлі үй мүліктері, жиһаздар жаңа түрге еніп, жетілдіріп, асыл дүниелерге айналып отырған. «Шеберді шілтерінен танисың», «Шебердің қолы ортақ», деген ел ішіндегі сөздер бекер айтылмаса керек. Қас шеберлікке жету үшін дарын, білім, іскерлік пен шыдамдылық керек.

Қолөнерінің алатын орыны ерекше, ол әрбір ұлттың өзіне тән меншікті өнері болып саналады. Халықтың мәдени дәрежесі өскен сайын қолөнері де дамып отырған. Қазақтың өрнекті әшекейімен істелетін қолөнерінің түрлері өте көп. Шығармашылық ізденіс үстіндегі халық шеберлері тұрмысқа қажетті қолөнерінің алуан түрін өмірге алып келуде. Соның бірі құрақ құрау. Бұл аса шеберлікті , шыдамдылықты қажет ететін қолөнер.

Құрақ дегеніміз не? Біздің қазақ тілінде құрақ сөзінің екі мағынасы бар. Біріншісі, көлдің жағасында өсетін өсімдікті құрақ десек, екіншіден, мата қиындысынан жасалатын бұйымды құрақ дейді. Яғни, құрақ дегеніміз шығынсыз өнім жасаудың бір түрі. Негізінен құрақтың 200-ден аса түрі бар. Соның ішіндегі төртбұрыш, сегіз сай, мүйіз құрақ, қиықша құрақ, үшбұрыш, аққу, шахмат, торкөз, гүл құрағы, майда құрағы, жұлдызша құрағы ел ішінде кеңінен тараған. Құрақ құрау техникасы екі бағытта дамып келеді:

1.Құрақ құрау (құрақ мозайкасы);
2. Жапсырмалау (аппликация).

АҚШ ,Германия, Швеция сияқты елдердің мұражайларында құрақ техникасы сәнімен орындалған бұйымдардың коллекциялары бар. Мұндай қазақ халқының тұрмыс тіршілігінен хабар беретін бірқатар бұйымдар Қастеев мұражайына да қойылған. Материалдардың түстер үйлесімділігін, геометриялық шешемін тауып орналастырып, қайталанбас колорит алуға болады.Құрақтардан жасалған заттар өзінің ерекшелігімен, түстерінің әр түрлі болуымен бізді өзіне ерекше тартады. Құрақ құрау технологиясы тұрмыс бұйымдарын дайындауда қолданылады. Құрақтан жасалған бұйымдар: жастық тыс, көрпе (орыс, қазақ, ағылшын), дастарқан, майлық, ұстағыш қолғап, жапқыш, кілем, дорба, баскиім, киімдер, сувенир немесе аксессуар ретінде –сәнді сөмке, кошелек т.б
Жасалу жолдары:
а ) композициялық орналасуы, симметрия сақтауы;
ә )түстерінің үйлесуі, жарасымды болуы;
б ) қағазға геометриялық элементтерін түсіру, дұрыс және бірдей орналасуын қадағалау.

III. Сарамандық жұмыс. Қ.С.Е еске салу. Кіріспе нұсқау.
Құрау технологиясы:
1.Қандай өрнекті құрасақ та сол өрнектің сызбасын қағаз бетіне түсіріп аламыз.
2. Матаның түр түсінің үйлесімділігін анықтау үшін оны түс таңдай отырып, бояп аламыз.
3. Геометриялық пішінде үлгі қағаз даярлап аламыз да, сол қағазды үлгі етіп, пайдалану арқылы, матаны қағаз мөлшерімен қиып аламыз.
4. Қиылған матаны өрнек бойынша рет-ретімен: - әулі ортаңғы бөлік, содан кейін шеткі бөліктерді тігіп аламыз.
Біз алдымен бұйымды жасау үшін алғаш жобасын сызамыз.
Ал, енді жоба бойынша геометриялық пішіндерді түрлі-түсті қағаздан қиып алып, оларды көрпеше тәрізді қатырма қағаз бетіне дұрыс орналастырып, желімдейміз. Нәтижесінде түрлі-түсті әсем құрақтар пайда болады.
«Тырнақтар» құрағын құрастыруға арналған технологиялық картаны қолданып құрақ құрау.

IV. Сабақты бекіту:оқушы түсінігін сұрақ беру арқылы байқау, бағалау.
1. Қандай ұлттық құрақ түрлерін білесіңдер?
2. Құрақ дегеніміз не?
3. Құрақ түрлері қандай топқа бөлінеді?
4.Орыс тілінде құрақ құрау қалай аталады?
5. Ағылшын , Жапон тілінде құрақ құрау қалай аталады?
6. Қандай құрақ бұйымдарын білесіңдер?
Әр ұлттың өзіне тән тіл, өнері, дәстүрі болатынын, құрақ өнері жайлы білдік. Қандай өнер болса да оған шеберлік, іскерлік, білгірлік бір сөзбен айтқанда технологияны білу қажет.
Мақал:
«Көнілсіз жұмыс өнімсіз». Көңіл қойсаң қолдан келмейтін іс жоқ.

V. Үйге тапсырма. Үйге құрақ көрпешелер тігудің технологиялық картасына қарап көрпеше тігу тапсырылады.
«Тырнақтар» құрағын құрастыруға арналған технологиялық картасы
№
Құрастыру реті
Керекті құрал-жабдықтар
нобайы
1. Үлгі бойынша екі түрлі матадан 10*10 және7*7 шаршы қиып ал, тігіске 0,5-1см қосымша қалдыр.екі түрлі мата, қарындаш, үлгі, қайшы.
2. Шаршыларды диагональ бойынша екі үшбұрышқа бөл. екі түрлі мата, қарындаш, үлгі, қайшы.
3. Үлкен үшбұрышқа екі кіші үшбұрышты қосып көкте. ине, жіп, мата, қайшы, тігін машина
4. Екі қатардың арасына 3-4см екі түсті жолақ көкте,тік. ине, жіп, мата, қайшы, тігін машина
5. Екі жағынан сән үшін екі түсті жолақтан 3-5см жүргіз. ине, жіп, мата, қайшы, тігін машина
6.Құрақ бетіне сәйкес астарлық мата қиып ал, бір жағынан 10*12 см қалдыра отырып, көкте және тік, бұрыштарын қиып аударып үтікте. ине, жіп, мата, қайшы.