?АЗА?ТЫ? ?ЛТТЫ? АСХАНАСЫНЫ? ЕКІНШІ ТА?АМДАРЫ

?АЗА?ТЫ? ?ЛТТЫ? АСХАНАСЫНЫ? ЕКІНШІ ТА?АМДАРЫ:
ЕТ ДАЙЫНДАУ

(ЖА?А САБА?)

Кенжегереева Зафуха Абут?лі?ызы

Технология п?ніні? I-санатты м??алімі

Е.Ниет?алиев атында?ы ЖББОМ

Батыс ?аза?стан облысы

Ж?нібек ауданы

Сыныбы: 9

Та?ырыбы: ?аза?ты? ?лтты? асханасыны? екінші та?амдары: ет дайындау.

Ма?саты:

Білімділік: О?ушылар?а ?аза?ты? ?лтты? та?амдарыны? ерекшеліктері туралы т?сініктері бойынша ?зірлеу ж?не ?лтты? та?амдарын даярлау технологиясыны? ?діс т?сілдеріні? жолдарын ?йрену.

Дамытушылы?: ?иялдау?а, елестетуге, е?бектенуге, ?з бетінше ж?мыс жасап, ет ?зірлеуді? ?ыр-сырын білуге да?дыландыру.

Т?рбиелік: ?лтты? д?ст?рімізді ??рметтеуге да?дыландыру, ?она? к?те білуге, ?иыншылы??а, ?дептілікке т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі: аралас.

О?ыту ?дісі: Т?сіндіру, к?рсету, баяндау, сараманды? ж?мыс.

П?наралы? байланыс: Тарих, ?дебиет.

К?рнекі-??ралдар: ?лтты? та?амдарды? суреті, кесте, слайдттар.

Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру кезе?і.

ІІ. ?й тапсырмасын тексеру.

ІІІ. Жа?а саба?.

?рбір халы?ты? ?з тарихы бар. Сол тарихтан халы?ты? т?рмыс-тіршілігінен хабардар боламыз. К?шпелі т?рмыста мал шаруашылы?ымен айналыс?ан хал?ымызды? да этнографиялы? салтына ?арай дастар?анны? ?зіне т?н ерекшелігі бар. Сол ерте заманнан бері ?аза? хал?ы ?здері ба??ан малды? терісі, ж?нін, етін, с?тін ретімен ?з тіршілігіне пайдалана біліп, та?ам жасау ?нерін де жа?сы ме?герген. ?аза? хал?ы ?шін дастар?аннан, д?мнен ?лкен еш н?рсе жо?.

?азы, жал, омырт?а к?мбе деген,

?уырда?, с?р, мипалау т?тті неден?

?арта, т?стік, жая, ш?жы?, жау ж?мырдан,

?аза?ым ?асиетін ерте білген – деп бекер айтылма?ан.

Ет – тіршілікті? н?рі. І-кесте та?тада.

ІІ-кесте та?тада.

?аза? хал?ыны? дастар?аныны? ?зіндік тарихы ж?не д?ст?рі бар.

?аза?ты? ?лтты? та?амдарыны? дені еттен жасалады. Келген ?она??а арнап мал сойылады. Піскен етті ?сыну ?шін, таба? жасау ?шін ет б?лінбестен жіліктелген к?йінде дастар?ан?а ?ойылады.

Таба?тар?а б?лініп салынады. Таба? атаулары бар. (Слайд)

Бас таба? – аса ?адірлі ?она?тар?а тартылады. ??далар?а немесе ?лкен кісілерге. Етті? к?делі м?шелері: бас, жамбас, ортан жілік, белдеме, с?бе ?абыр?а, ?азы-?арта, жал-жая.

Сый таба? – бас таба?ты? к?делі м?шелері салынады.

Ортан таба? – ортан жілік, жауырын, то?пан жілік, ?абыр?а, омырт?а салынады.

К?йеу таба? – асы?ты жілік, т?с.

Келін таба? – ?лтабар, ж?рек, б?йрек, тіл, ?абыр?а, с?бе.

Бас – ?адірлі ?она?тар?а ер адамдар?а берілетін тама?. Басты б?лек ?асына пыша? салып дастар?ан?а ер азамат ?кедеді.

Ет дайындау .«Бесбарма?» \слайд ар?ылы к?рсету\

«Бесбарма?» б?л піскен ет пен сорпадан, ?амырдан жасал?ан нан ж?мса?ы жиынты?ынан т?ратын та?ам т?рі.Т?зды?ты б?лек дайындайды. Сорпа астан со? беріледі.

Ет дайындау ?шін массасы 500 грамм 25% ет,40 % ?амыр ж?мса?ы 30% сорпа ж?не 5% т?зды? дайындалады. Бесбарма?ты дайындау ?шін ?ой, ешкі, ??с еттері пайдаланады. Жас еттермен ?атар с?р еттер , ?азы,-?арта, жал-жая да ?осылып беріледі.Пісіру уа?ыты 2-2,5 са?ат етке байланысты.

Етті? ?амырын дайындау.

Етке салынатын ?амырды ?ннан, судан, т?здан ж?не ж?мырт?адан дайындалады. Су орнына сорпа ?осу?а болады.Дайын ?амырды? беті тегіс ?стел ?стіне ж??а етіп жазады да т?ртб?рыш етіп кеседі 10х10 см

Т?зды? дайындау.

Пиязды майдалап турап, ?стіне сорпасыны? бетіне ?ал?ып шы??ан майды ??йяды.Д?мін жа?сарту ?шін аск?к, б?рыш салады.

Енді етті ?сыну?а да болады.

Етті ш?н?ыл таба??а алдымен ?амырын ?стіне етті ?са?тап кесіп оны? ?стіне т?зды?ын ??йып береді.С?йекті ет ?алдырып оыр?ан адамдар?а ?сынады.

Бекіту

.Кроссворд шешу.

Ет нешінші та?ам?а жатады?

Бас таба??а не салады?

Етті ?алай дайындайдым-

Ба?алау.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?АЗА?ТЫ? ?ЛТТЫ? АСХАНАСЫНЫ? ЕКІНШІ ТА?АМДАРЫ »

ҚАЗАҚТЫҢ ҰЛТТЫҚ АСХАНАСЫНЫҢ ЕКІНШІ ТАҒАМДАРЫ:
ЕТ ДАЙЫНДАУ

(ЖАҢА САБАҚ)

Кенжегереева Зафуха Абутәліқызы

Технология пәнінің I-санатты мұғалімі

Е.Ниетқалиев атындағы ЖББОМ

Батыс Қазақстан облысы

Жәнібек ауданы

Сыныбы: 9

Тақырыбы: Қазақтың ұлттық асханасының екінші тағамдары: ет дайындау.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға қазақтың ұлттық тағамдарының ерекшеліктері туралы түсініктері бойынша әзірлеу және ұлттық тағамдарын даярлау технологиясының әдіс тәсілдерінің жолдарын үйрену.

Дамытушылық: Қиялдауға, елестетуге, еңбектенуге, өз бетінше жұмыс жасап, ет әзірлеудің қыр-сырын білуге дағдыландыру.

Тәрбиелік: Ұлттық дәстүрімізді құрметтеуге дағдыландыру, қонақ күте білуге, қиыншылыққа, әдептілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас.

Оқыту әдісі: Түсіндіру, көрсету, баяндау, сарамандық жұмыс.

Пәнаралық байланыс: Тарих, әдебиет.

Көрнекі-құралдар: Ұлттық тағамдардың суреті, кесте, слайдттар.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

ІІІ. Жаңа сабақ.

Әрбір халықтың өз тарихы бар. Сол тарихтан халықтың тұрмыс-тіршілігінен хабардар боламыз. Көшпелі тұрмыста мал шаруашылығымен айналысқан халқымыздың да этнографиялық салтына қарай дастарқанның өзіне тән ерекшелігі бар. Сол ерте заманнан бері қазақ халқы өздері баққан малдың терісі, жүнін, етін, сүтін ретімен өз тіршілігіне пайдалана біліп, тағам жасау өнерін де жақсы меңгерген. Қазақ халқы үшін дастарқаннан, дәмнен үлкен еш нәрсе жоқ.

Қазы, жал, омыртқа көмбе деген,

Қуырдақ, сүр, мипалау тәтті неден?

Қарта, төстік, жая, шұжық, жау жұмырдан,

Қазағым қасиетін ерте білген – деп бекер айтылмаған.

Ет – тіршіліктің нәрі. І-кесте тақтада.

ІІ-кесте тақтада.

Қазақ халқының дастарқанының өзіндік тарихы және дәстүрі бар.

Қазақтың ұлттық тағамдарының дені еттен жасалады. Келген қонаққа арнап мал сойылады. Піскен етті ұсыну үшін, табақ жасау үшін ет бөлінбестен жіліктелген күйінде дастарқанға қойылады.

Табақтарға бөлініп салынады. Табақ атаулары бар. (Слайд)

Бас табақ – аса қадірлі қонақтарға тартылады. Құдаларға немесе үлкен кісілерге. Еттің кәделі мүшелері: бас, жамбас, ортан жілік, белдеме, сүбе қабырға, қазы-қарта, жал-жая.

Сый табақ – бас табақтың кәделі мүшелері салынады.

Ортан табақ – ортан жілік, жауырын, тоқпан жілік, қабырға, омыртқа салынады.

Күйеу табақ – асықты жілік, төс.

Келін табақ – ұлтабар, жүрек, бүйрек, тіл, қабырға, сүбе.

Бас – қадірлі қонақтарға ер адамдарға берілетін тамақ. Басты бөлек қасына пышақ салып дастарқанға ер азамат әкедеді.

Ет дайындау .«Бесбармақ» \слайд арқылы көрсету\

«Бесбармақ» бұл піскен ет пен сорпадан, қамырдан жасалған нан жұмсағы жиынтығынан тұратын тағам түрі.Тұздықты бөлек дайындайды. Сорпа астан соң беріледі.

Ет дайындау үшін массасы 500 грамм 25% ет,40 % қамыр жұмсағы 30% сорпа және 5% тұздық дайындалады. Бесбармақты дайындау үшін қой, ешкі, қүс еттері пайдаланады. Жас еттермен қатар сүр еттер , қазы,-қарта, жал-жая да қосылып беріледі.Пісіру уақыты 2-2,5 сағат етке байланысты.

Еттің қамырын дайындау.

Етке салынатын қамырды ұннан, судан, тұздан және жұмыртқадан дайындалады. Су орнына сорпа қосуға болады.Дайын қамырдың беті тегіс үстел үстіне жұқа етіп жазады да төртбұрыш етіп кеседі 10х10 см

Тұздық дайындау.

Пиязды майдалап турап, үстіне сорпасының бетіне қалқып шыққан майды құйяды.Дәмін жақсарту үшін аскөк, бұрыш салады.

Енді етті ұсынуға да болады.

Етті шұнғыл табаққа алдымен қамырын үстіне етті үсаұтап кесіп оның үстіне тұздығын құйып береді.Сүйекті ет қалдырып оырған адамдарға ұсынады.

Бекіту

.Кроссворд шешу.

Ет нешінші тағамға жатады?

Бас табаққа не салады?

Етті қалай дайындайдым-

Бағалау.