Башма? то?у технологиясы

БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРІЛІГІ

№235 ОРТА МЕКТЕП

Тақырыбы:«Башмақ тоқу технологиясы»

Өткізген: Сүлейменова Г.

Қызылорда -2010

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

1. Оқушылармен сәлемдесу

2. Сынып оқушыларын түгелдеу

3. Дәптер, қаламсап, құрал-саймандарын парта бетіне қойғызу

4. Оқушылар зейінін өзіне қарату

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау

Өтілген тақырып бойынша 3-4 оқушыға таратпалар таратамын. Оларға 3 минут дайындалып алуға уақыт беремін

№1 таратпа

Сұрақ: Тоқу өнерінің қандай түрлерін білесің?

Жауабы: Кілем тоқу, пастамен тоқу, ілмекпен тоқу, бізбен тоқу және т.б.

№2 таратпа

Сұрақ: Қолмен тоқу мен машинамен тоқудың айырмашылығы мен ерекшелігі бар ма?

Жауабы: Машинамен тоқу үнемді болғанымен, қолмен тоқу қадір қасиеті жағынан машинамен тоқудан жоғары

№3 таратпа

Сұрақ: Ілмекпен қандай бұйымдар тоқылады?

Жауабы: Тұрмыстық бұйымдар, киім-кешектер т.б.

3 оқушыға лото ойынын ойнатамын

1. Ілмек дегеніміз қандай құрал?

2. Бізбен тоқылатын бұйымдарды ата?

3. Ілмекпен тоқу әдістерін ата? (тізбектеп, өрнектеп)

2-3 лотолар мақал-мәтелдерге құралады

ІІІ.Жаңа сабақ

Сабақтың жоспары:

1. Техникалық қауіпсіздік ережесін түсіндіру

2. Қол өнердің шығу тарихы

3. Тоқу өнерінің түрлерімен таныстыру

4. Башмақ тоқу технологиясын үйрету

5. Башмақтың экологиялық және экономикалық тиімділігін түсіндіру

6. Оқушыларға үнемді әрі ысырыпсыз жұмыс істеуді үйрету

І.Техникалық қауіпсіздік ережесі

1. Тоқыма тоқитын құралдармен ойнауға болмайды

2. Тоқыма тоқитын құралдарды арнайы қорапшада сақтау керек

3. Ылғалды жерге қоюға болмайды

4. Тоқыма құралдарын досына бергенде лақтырмай дұрыс беру керек

5. Тоқыма құралдарын ауызға салуға болмайды

6. Тоқыманы үңіліп тоқуға болмайды

ІІ.Қолөнер жайында мағлұмат

Қолөнердің шығу тарихы сонау алғашқы қоғамнан басталған. Қазақ халқында қолөнердің түрлері өте көп. Мәселен:

Сәндік қолданбалы өнер Темірден түйін түю Ілмекпен тоқу

Ө

ҚОЛӨНЕР

рмек тоқу Кілем тоқу

Алаша тоқу Зергерлік бұйымдар

Бізбен тоқу Қару-жарақтар жасау

Ағаш бұйымдарын жасау

Кез келген адамның қолынан қолөнер келе бермейді. Өйткені әрбір затты жасаған кезде сол бұйымда шебердің қол таңбасы қалады. Ол екінің бірінде кездесе бермейтін қасиет.

Бүгінгі сабағымызды біз тоқу өнеріне тоқталамыз

Тоқу өнері – халқымызда ертеден келе жатқан қолөнердің бір түрі. Бұл өнер қазіргі заман талабына лайық қолданылып келеді. Сонымен қатар әр туысқан халық жергілікті тұратын орнына және өмір сүру салтына байланысты ою-өрнек түрлерін салып, тоқу ерекшеліктерін де әр түрлі етіп орындайды. Тоқылған киім әрі сәнді, әрі жылы, әрі ыңғайлы болуы тиіс.

Бұйымның сапасы, тоқитын жіптің сапасына, тоқылу технологиясына және тоқу біздерінің түрлеріне байланысты болады.

Тоқу үшін таза жүннен, мақтадан, вискозадан иірілген, сондай-ақ аралас аралас иірілген жіптер пайдаланылады. Бұрын пайдаланылған жіптерді қайта тарқатып, қайта пайдалануға болады.

Тоқылған киімдерді ыстық суға жууға болмайды. Олар өздерінің бастапқы формасынан айырылып қалуы мүмкін..

Әсіресе жүннен жасалатын киімдер ыстық суға салсаң бүрісіп қалады және формасын жояды. Бұл тоқыма жіптерінің физикалық қасиеті болып табылады.

Қандай да бір бұйымды тоқымас бұрын оның үлгісін жасап аламыз. Сонан соң оған қажет шикізаттарды жинаймыз. Бүгінгі сабағымызда біз үнемді әрі тиімді башмақтың үлгісімен таныса отырып, оны тоқуды үйренеміз.

Башмақ, жұмсақ әрі жылы аяқ киімнің бір түрі. Башмақтың бұл түрі өте тиімді, әрі таза жүруге пайдасы зор. Гигиеналық жағынан да тиімді.

Башмақтың бұл түрін тоқу үшін қоңырқай түсті жіптерді таңдағанымыз дұрыс. Өйткені аяқ киім кіршең болып келеді.

Башмақты технологиялық картасы бойынша оқушыларға башмақ тоқу ережесін немесе әдісін үйретемін.

Нұсқау картамен жұмыс

ІҮ.Сабақты бекіту

Жаңа сабақты түсіндіріп болғаннан кейін сынып оқушыларына сұрақтар қоямын

1. Қолөнердің шығу тарихы қай кезден басталады?

2. Тоқу өнері дегенімізді қалай түсінесіздер?

3. Башмақ тоқу үшін бізге қандай құрал-жабдықтар қажет?

4. Башмақ тоқу кезінде сақталатын техника қауіпсіздік ережесі қандай?

5. Башмақ тоқу кезінде жасалатын жұмыстың рет-тәртібі қандай?

Ү.Қорытындылау

Оқушылар! Бүгінгі сабақта біздер қолөнер түрлерімен таныса отырып, башмақ тоқу технологиясын үйрендік.

Біз қазақ халқының қолөнерін дамытып, оны келешек ұрпаққа жеткізуші жас жеткіншектеріміз. Олай болса біздер ұлттық қолөнерімізді келешек ұрпаққа насихаттай отырып, ұлттық қолөнеріміздің қадір-қасиетін жоғалтпайық.

ҮІ.Үйге тапсырма

1. Түсінік айту

2. Сынып жұмысын үйден аяқтап келу

3. Өтілген тақырыптардың барлығын қайталап келу

Башмақ тоқу технологиясының нұсқау картасы

Шикізаты: Былғары, қатты жіп, жылылық, түрлі-түсті жіп

Ескерту: Шикізатты үнемі пайдалануға ысырыпсыз жұмыс істеуді дағдыға айналдыр!