І. Шы?армашылы? жоба дегеніміз не? (?р о?ушыны? жыл бойы м??аліміні? к?мегімен орындайтын ?зіндік ж?мысы, ?ыс?аша айт?анда технология п?ні бойынша ж?ргізілетін ба?ылау ж?мысы).
Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың сабаққа қатысуын, құрал-жабдықтарын түгендеу, тексеру.
Өткен сабақты қайталау сұрақтары.
І. Шығармашылық жоба дегеніміз не? (әр оқушының жыл бойы мұғалімінің көмегімен орындайтын өзіндік жұмысы, қысқаша айтқанда технология пәні бойынша жүргізілетін бақылау жұмысы).
ІІ. Бұйымның жарнамалық жобасы дегенді қалай түсінесіңдер? (жарнама кәсіпорынның өз тауарын тұтынушыға қажеттілігін көрсететін ақпарат).
Оқушылар сөзжұмбақ арқылы бүгінгі өтетін сабағымыздың тақырыбын шығарады.
Жүннен тоқылатын төсеніш (алаша).
Ұлттық бас киім түрі (тақия).
Жүннен басылып жасалатын төсеніш (сырмақ).
Киіз үйге ілетін бау (басқұр).
Кесе салатын ертедегі бұйым (кесеқап).
Құралып тігілетін бұйым (көрпе).
а
я
п
а
қ
қ
Жаңа сабақты түсіндіру.
Қазақ халқының қолөнері көне заман тарихымен бірге дамып, біте қайнасып келе жатқан бай қазына. Қазақ халқында ыдыс-аяқ, табақ сақтайтын қазіргідей ағаш бұйымы болғанмен дәл сол кездің тұрмысына лайық аяққаптары өзіндік қызметімен қазіргіден еш кем түспеген. Аяққап –ыдыс-аяқ салатын бұйым. Көшпелі қазақ, қырғыз, қарақалпақ, түркімен халықтары тұтынған. Киізден төртбұрышты үлгіде тігіліп, ауызы үшбұрышты ілгекті қақпақпен жабылған. Кейде теріден де әзірленген. Көшпелі тұрмыста ыңғайлылығымен қатар үй ішіне көрік беріп, сәндік қызмет те атқарған. Аяққаптың беті барқыт, шұға тәріздес маталармен көмкеріліп, кестеленген немесе оюмен өрнектеліп, жиегі шашақталған. Аяққапты іліп қою үшін ызбалы не өрмелі берік бау тағылады. Аяққап керегенің басына, қазан маңындағы өре бағанасына ілінеді. Бауы әр түрлі жіптерден өріледі. Аяққаптың формасы төртбұрышты, доғал және қақпақты да болып келеді. Аяққапты газет-журналдар т.б. үйдегі ұсақ заттар жинақы тұру үшін пайдалануға болады. Жалпы қазақ шеберлері әр затқа оны тұтыну бұйымы ғана емес, қолөнер туындысы деп қарап, ұлттық әсемдік өрнек арқылы өзінің таным түсініктерін де көрсетіп отырады. Тоқылып жасалатын аяққаптар кілем тәрізді түкті және түксіз болып бөлінеді. Дәстүрлі ою-өрнектермен өрнектеледі. Халықтың әсемдік өнерге көзқарасы кілем, текемет, ер – тұрмандар мен басқа тұтыну бұымдарынан да танылады. Біз бүгінгі сабағымызда аяққапты велюр матасымен тігеміз. Себебі бұл мата қыртыстанбайды, тігістері әдемі көрінеді, ою-өрнек салу ыңғайлы. Ою-өрнекті матаға орналастыру да үлкен шеберлікті қажет етеді.
(Слайдтан аяққаптың түрлерін көрсету, тігілу жолдарын түсіндіру).
Сарамандық жұмыстар:
Оқушылар суретке қарап нұсқау картасы арқылы жұмыс жасайды. Жұмыс жасау кезінде техникалық қауіпсіздік ережесін есте сақтау қажет. Үлгі тарату. Матадан аяққапты пішіп, көктеп тігу. Аяққапқа құсқанаты оюын тігу.
Нұсқау карта арқылы жұмыс жасау
р/с
Жұмыстың орындалу реті
Сызбасы
1
Үлгі арқылы 2 бөлігін пішеміз.
2
Матадан қиып алу.
3
Оюды матаға басып, қиып аламыз.
4
Оюды матаға кестелеп тігу.
5
Аяққаптың 2 бөлігін бір-бірімен қосып тігу.
6
Аяққаптың шеттеріне шашақ тігу.
Жаңа сабақты бекіту (сұрақ-жауап арқылы).
Аяққаптың неше түрі болады?
Аяққапты қандай маталардан тігеді?
Аяққапқа ою-өрнекті қалай тігеміз?
Аяққаптың тігілу жолдарын айт.
Аяққаптың шеттерін немен әшекейлейді?
Оқушылардың жұмыстарының жетістіктері мен кемшіліктеріне тоқталу. Үздік орындалған жұмысты үлгі етіп көрсету, бағалау.