А?аш ??деуге арнал?ан ?азіргі заман?ы технологиялы? машиналар

Кутанова Амангайша Нурсункановна

?ржар Ауданы, Айтбай ауылы

«Т?рсабеков атында?ы орта мектеп-ба?шасы»КММ

Технология п?ні м??алімі

Саба?ты? ма?саты: о?ушыларды а?аш ??деуге арнал?ан ?азіргі заман?ы технологиялы? машиналарымен таныстыру.

Міндеттері:

білімділік: о?ушылар?а а?аш ??деуге арнал?ан ?азіргі заман?ы технологиялы? машиналары, оларды? ??рлымы ж?не ?олданылыуы жайында білім беру;

дамытушылы?: о?ушыларды а?аш ??деуге арнал?ан ?азіргі заман?ы технологиялы? машиналарыны? ?олданылумен таныстыра отырып, оларды? танымдылы? ?абілеттерін, ой-?рістерін дамыту;

т?рбиелік: ж?мыс істеу кезінде ??ыптылы? пен зейінділікке баулу, ?з бетімен ж?мыс істеуге т?рбиелеу, к?сіптік ба?дар беру.

Саба?ты? т?рі: аралас.

Саба? ?ткізі ?дістері:

— т?сіндіру-иллюстриялы? (??гімелеу, ??гімелесу, дидактикала? материалдармен ж?мыс, к?рсету);

— ?алыптастырушылы? (н?с?ама, сараманды? ж?мыс, ?зіндік ж?мыс).

О?ыту ??ралдары:

— затты?-таби?и нысындар, к?рнекі ??ралдар;

— іс-т?жірибелік—е?бектік ?ызмет;

— эмоциялы?—шы?армашылы?, ?ызы?ушылы?, ж?мыста?ы ?ана?аттанушылы?.

Жабды?тар ж?не к?рнекіліктер: проектор, слайдтар, «А?ашты ?олмен ??деу» плакат, «А?аш ??дейтін машиналар» плакат, тірек сызбалар, Венн диаграммасы, инсерт кестесі.

П?наралы? байланыс: физика, биология, ?мірмен байланыс.

Саба?ты? барысы

І. ?йымдастыру кезе?і.

1. Амандасу, о?ушылырды т?гендеу.

2. Саба??а дайынды?ын тексеру.

3. О?ушыларды? назарын саба??а аудару.

4. Саба? ?ткізу жоспарын ашу.

ІІ. ?тілген материалдарды ?ыс?аша ?айталау: «Конус т?різді беті бар б?лшекті? графикалы? бейнесі».

С?ра?тарды экран?а проекциялау. (Слайд №2)

а) «Айналатын денелерді» ата?дар.

?) Цилиндр, конус, жартылай конус, домала? (шар) ?андай пішіндерді? айналуынан алынады?

ІІІ. Жа?а материалды зерделеу кезе?і.

Саба?ты? та?ырыбы мен ма?сатын экран?а проекциялау. (№1 ж?не №3 слайдтар)

М??алім с?зі

Таби?атта ??деу т?сілдеріні? барлы?ына дерлік к?нетін а?аш сия?ты материал жо? деуге де болады. А?ашты тек кесуге, с?ргілеуге, аралау?а ж?не желімдеуге, б?р?ылау?а, жон?ылау?а, жону мен к?йдіруге ?ана емес, сондай-а? баспа?тау?а, ?алыптау?а, жылулы?, биологиялы? ж?не химиялы? ??деуге де болады.

?са?тал?ан ж?не арнаулы ??рамдар?а араластырыл?ан а?ашты, металл ??й?ан сия?ты ??ю?а да болады. А?ашты? мамы? сия?ты же?іл болуымен ?атар, бытыра д?рісі сия?ты т?тануы м?мкін. Алайда оны ?ор?асын сия?ты ауыр ж?не ?оспа болат сия?ты ?атты, от?а жанбайтын етуге болады.

А?аш материалын биологиялы?, химиялы?, ?олмен, немесе механикалы? ?діспен ??деуге болады. (Слайд №4)

А?ашты биологиялы? ??деу – сапасы т?мен а?аш пен миллионда?ан тонна ?рт?лі а?аш ж?не ауылшаруашылы? ?алды?тарынан аса ма?ызды ?нім – азы?ты? а?уызды? ашыт?ылар?а айналдыру.

А?ашты химиялы? ??деу – а?аш?а ?рт?рлі химиялы? ?осылыстармен ?сер ету ар?ылы ??деу. А?ашты химиялы? ??деу бірнеше ?ндірісті біріктіреді: целлюлоза-?а?аз ?ндірісі; гидролиз ?ндірісі; а?аш пиролизі ?ндірісі; канифол-скипидар ?ндірісі.

А?ашты ?олмен ??деу – кескіш аспаптарды (ара, с?ргілер, б?р?ылар ж?не бас?а да кескіш аспаптар) ?олмен ?оз?алту ар?ылы аралау, с?ргілеу, жону, б?р?ылау ж?не т.б. операцияларды орындау. А?ашты ?олмен ??деу ?дістерін, онда ?олданылатын аспаптарды 5 сыныптан бері білесі?дер ж?не а?ашты ?олмен ??деп ж?рсі?дер. (Слайд №5)

А?ашты механикалы? ??деу – а?ашты? ?зі ?згермей, к?лемі мен пішіні ?згеретін ??деу. А?аш материалдарыны? басым к?пшілігі талшы?тар арасында?ы байланысты? б?зылуымен ??деледі. А?ашты б?лай ??деу негізінен кесумен ??деледі: аралаумен, с?ргілеумен, жонумен ж?не т.б. талшы?тар арасында?ы байланысты б?збастан ??деу (баспа?тау, майыстыру). Б?л кезде а?ашты? иілгіштік ?асиеттері, я?ни сырт?ы к?штерді? ?сер етуі то?та?аннан кейін о?ан берілген пішінні? са?талу ?абілеті пайдаланылады.

Ж?мысшы органдары (кескіш аспаптары) механикалы? ?діспен (іштен жану ?оз?алт?ышымен немесе электр ?оз?алт?ышымен) ?оз?алыс?а келтірілетін аспаптар механикалы? аспаптар деп аталады. А?ашты ?олмен ??дегенде ?андай операциялар орындалатын болса, механикалы? ??деу кезінде де сол операциядарды (аралау, с?ргілеу, б?р?ылау, ?ашау, жону, ажарлау, сыдыру, тегістеп ??деу т.б) орындау?а болады.

Б?гінгі та?да техниканы? дамуымен ?ндірісте, ??рылыста, т?рмыста электрлендірілген ?оласпаптар кенінен ?олданылуда. Ж?мысшы органдары электр?оз?алт?ышпен ?ос?алыс?а келтіріліп, аспапты? ?зі ?олмен ?оз?алтылатын аспаптар электрлендірілген ?оласпап деп аталады.

Электр аспабын пайдалану кезінде е?бек ?німділігі 8-10 есеге артады, ж?мыстарды? сапасы жа?сарып, ж?мысшыны? шаршап-шалды?уы азаяды. Сондай-а? электраспабы портативті, ж?мыс істеу мен ?ызмет к?рсетуде ?олайлы, салма?ы 5-тен 15 кг-?а дейін.

Ж?мыс істеу кезінде ?олданылатын электрлендірілген ?оласпаптарды? ?атарына дискілі ж?не таспалы электраралар, электржон?ыштар, электрс?ргілер, электрб?р?ылар, электр?ашаулар, электрб?рауыштар мен электражарлаушы аспаптар жатады.

Электрлендірілген ?оласпаптар салма?ыны? ша?ында?ына орай, электрлендірілген аспап-білдектерді? пайдаланылуы м?мкін болма?ан жерлерде ж?ндеу-монтаждау ж?мыстарында ке?інен ?олданылады.

А?ашты механикалы? ??деуді? негізгі т?рлері: аралау, с?ргілеу, жону, жон?ылау (фрезерлеу), ?ашау, ???ылау т.б.

?азіргізаман?ы а?аш ??деуге арнал?ан технологиялы? машиналарында орындалатын ж?мыстар: жа??алау, шыбы? ж?не шебік жону, білте та?тайшалар мен ж??а та?тайшаларды жасау, ой-?рнектерді салу т.б. (Слайд №6)

ІV. Білімді ж?не ?ызмет т?сілдерін бекіту кезе?і.

Сараманды? ж?мыс: «А?аш ??дейтін токарь білдегінде дайындамаларды ??деу»

?ажетті ??рал-жабды?тар ж?не материалдар: а?аш ??дейтін токарь білдегі, кескіштер, ара, бал?а, ?адаубас, ?арындаш, сыз?ыш, 50х50х500 ?лшемдегі а?аш дайындама. (Слайд №7)

Ж?мыс?а тапсырма:

1. Ж?мысты? орындалу ретімен таныстыру.

2. Техникалы? ?ауіпсіздік техникасыны? ережелерін еске салу.

3. Дайындаманы? кесу ортала?ын аныктау.

4. Дайындаманы орталы??а бекіту.

5. «?арад?рсін» жонуды орындау.

6. «Тазалап» жонуды орындау.

7. Алын?ан цилиндрді? сырт?ы бетін ажарлау.

8. Цилиндрді кесіп алу.

9. Ж?мыс со?ында ??рал-саймандарды м??алімге тапсыру, ж?мыс орындарын жинау, тазалау.

V. ?орытындылау кезе?і.

Венн диаграммасын толтыру. (Слайд №8)

VІ. ?й тапсырмасы.

«А?аш ??деуге арнал?ан технологиялы? машиналары» та?ырыбына тиісті реферат дайындау.

Инсерт кестесін толтыру. (Слайд №9)

Білемін

Білгім келеді

Білдім

VІІ. Ба?алау.

О?ушылар?а білімдеріне, орында?ан ж?мыстарыны? сапасына ?арап ба?а ?оямын.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«А?аш ??деуге арнал?ан ?азіргі заман?ы технологиялы? машиналар»

Ағаш өңдеуге арналған қазіргі заманғы технологиялық машиналар

Кутанова Амангайша Нурсункановна

Үржар Ауданы , Айтбай ауылы

«Тұрсабеков атындағы орта мектеп-бақшасы»КММ

Технология пәні мұғалімі

Сабақтың мақсаты: оқушыларды ағаш өңдеуге арналған қазіргі заманғы технологиялық машиналарымен таныстыру.

Міндеттері:

білімділік: оқушыларға ағаш өңдеуге арналған қазіргі заманғы технологиялық машиналары, олардың құрлымы және қолданылыуы жайында білім беру;

дамытушылық: оқушыларды ағаш өңдеуге арналған қазіргі заманғы технологиялық машиналарының қолданылумен таныстыра отырып, олардың танымдылық қабілеттерін, ой-өрістерін дамыту;

тәрбиелік: жұмыс істеу кезінде ұқыптылық пен зейінділікке баулу, өз бетімен жұмыс істеуге тәрбиелеу, кәсіптік бағдар беру.

Сабақтың түрі: аралас.

Сабақ өткізі әдістері:

— түсіндіру-иллюстриялық (әңгімелеу, әңгімелесу, дидактикалақ материалдармен жұмыс, көрсету);

— қалыптастырушылық (нұсқама, сарамандық жұмыс, өзіндік жұмыс).

Оқыту құралдары:

— заттық-табиғи нысындар, көрнекі құралдар;

— іс-тәжірибелік—еңбектік қызмет;

— эмоциялық—шығармашылық, қызығушылық, жұмыстағы қанағаттанушылық.

Жабдықтар және көрнекіліктер: проектор, слайдтар, «Ағашты қолмен өңдеу» плакат, «Ағаш өңдейтін машиналар» плакат, тірек сызбалар, Венн диаграммасы, инсерт кестесі.

Пәнаралық байланыс: физика, биология, өмірмен байланыс.

Сабақтың барысы

І. Ұйымдастыру кезеңі.

1. Амандасу, оқушылырды түгендеу.

2. Сабаққа дайындығын тексеру.

3. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

4. Сабақ өткізу жоспарын ашу.

ІІ. Өтілген материалдарды қысқаша қайталау: «Конус тәрізді беті бар бөлшектің графикалық бейнесі».

Сұрақтарды экранға проекциялау. (Слайд №2)

а) «Айналатын денелерді» атаңдар.

ә) Цилиндр, конус, жартылай конус, домалақ (шар) қандай пішіндердің айналуынан алынады?

ІІІ. Жаңа материалды зерделеу кезеңі.

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын экранға проекциялау. (№1 және №3 слайдтар)

Мұғалім сөзі

Табиғатта өңдеу тәсілдерінің барлығына дерлік көнетін ағаш сияқты материал жоқ деуге де болады. Ағашты тек кесуге, сүргілеуге, аралауға және желімдеуге, бұрғылауға, жонғылауға, жону мен күйдіруге ғана емес, сондай-ақ баспақтауға, қалыптауға, жылулық, биологиялық және химиялық өңдеуге де болады.

Ұсақталған және арнаулы құрамдарға араластырылған ағашты, металл құйған сияқты құюға да болады. Ағаштың мамық сияқты жеңіл болуымен қатар, бытыра дәрісі сияқты тұтануы мүмкін. Алайда оны қорғасын сияқты ауыр және қоспа болат сияқты қатты, отқа жанбайтын етуге болады.

Ағаш материалын биологиялық, химиялық, қолмен, немесе механикалық әдіспен өңдеуге болады. (Слайд №4)

Ағашты биологиялық өңдеу – сапасы төмен ағаш пен миллиондаған тонна әртүлі ағаш және ауылшаруашылық қалдықтарынан аса маңызды өнім – азықтық ақуыздық ашытқыларға айналдыру.

Ағашты химиялық өңдеу – ағашқа әртүрлі химиялық қосылыстармен әсер ету арқылы өңдеу. Ағашты химиялық өңдеу бірнеше өндірісті біріктіреді: целлюлоза-қағаз өндірісі; гидролиз өндірісі; ағаш пиролизі өндірісі; канифол-скипидар өндірісі.

Ағашты қолмен өңдеу – кескіш аспаптарды (ара, сүргілер, бұрғылар және басқа да кескіш аспаптар) қолмен қозғалту арқылы аралау, сүргілеу, жону, бұрғылау және т.б. операцияларды орындау. Ағашты қолмен өңдеу әдістерін, онда қолданылатын аспаптарды 5 сыныптан бері білесіңдер және ағашты қолмен өңдеп жүрсіңдер. (Слайд №5)

Ағашты механикалық өңдеу – ағаштың өзі өзгермей, көлемі мен пішіні өзгеретін өңдеу. Ағаш материалдарының басым көпшілігі талшықтар арасындағы байланыстың бұзылуымен өңделеді. Ағашты бұлай өңдеу негізінен кесумен өңделеді: аралаумен, сүргілеумен, жонумен және т.б. талшықтар арасындағы байланысты бұзбастан өңдеу (баспақтау, майыстыру). Бұл кезде ағаштың иілгіштік қасиеттері, яғни сыртқы күштердің әсер етуі тоқтағаннан кейін оған берілген пішіннің сақталу қабілеті пайдаланылады.

Жұмысшы органдары (кескіш аспаптары) механикалық әдіспен (іштен жану қозғалтқышымен немесе электр қозғалтқышымен) қозғалысқа келтірілетін аспаптар механикалық аспаптар деп аталады. Ағашты қолмен өңдегенде қандай операциялар орындалатын болса, механикалық өңдеу кезінде де сол операциядарды (аралау, сүргілеу, бұрғылау, қашау, жону, ажарлау, сыдыру, тегістеп өңдеу т.б) орындауға болады.

Бүгінгі таңда техниканың дамуымен өндірісте, құрылыста, тұрмыста электрлендірілген қоласпаптар кенінен қолданылуда. Жұмысшы органдары электрқозғалтқышпен қосғалысқа келтіріліп, аспаптың өзі қолмен қозғалтылатын аспаптар электрлендірілген қоласпап деп аталады.

Электр аспабын пайдалану кезінде еңбек өнімділігі 8-10 есеге артады, жұмыстардың сапасы жақсарып, жұмысшының шаршап-шалдығуы азаяды. Сондай-ақ электраспабы портативті, жұмыс істеу мен қызмет көрсетуде қолайлы, салмағы 5-тен 15 кг-ға дейін.

Жұмыс істеу кезінде қолданылатын электрлендірілген қоласпаптардың қатарына дискілі және таспалы электраралар, электржонғыштар, электрсүргілер, электрбұрғылар, электрқашаулар, электрбұрауыштар мен электражарлаушы аспаптар жатады.

Электрлендірілген қоласпаптар салмағының шағындағына орай, электрлендірілген аспап-білдектердің пайдаланылуы мүмкін болмаған жерлерде жөндеу-монтаждау жұмыстарында кеңінен қолданылады.

Ағашты механикалық өңдеудің негізгі түрлері: аралау, сүргілеу, жону, жонғылау (фрезерлеу), қашау, ұңғылау т.б.

Қазіргізаманғы ағаш өңдеуге арналған технологиялық машиналарында орындалатын жұмыстар: жаңқалау, шыбық және шебік жону, білте тақтайшалар мен жұқа тақтайшаларды жасау, ой-өрнектерді салу т.б. (Слайд №6)

ІV. Білімді және қызмет тәсілдерін бекіту кезеңі.

Сарамандық жұмыс: «Ағаш өңдейтін токарь білдегінде дайындамаларды өңдеу»

Қажетті құрал-жабдықтар және материалдар: ағаш өңдейтін токарь білдегі, кескіштер, ара, балға, қадаубас, қарындаш, сызғыш, 50х50х500 өлшемдегі ағаш дайындама. (Слайд №7)

Жұмысқа тапсырма:

Жұмыстың орындалу ретімен таныстыру.
Техникалық қауіпсіздік техникасының ережелерін еске салу.
Дайындаманың кесу орталағын аныктау.
Дайындаманы орталыққа бекіту.
«Қарадүрсін» жонуды орындау.
«Тазалап» жонуды орындау.
Алынған цилиндрдің сыртқы бетін ажарлау.
Цилиндрді кесіп алу.
Жұмыс соңында құрал-саймандарды мұғалімге тапсыру, жұмыс орындарын жинау, тазалау.