9-сынып технология ?ыздар?а "?аза? хал?ыны? ?лтты? киімі-?амзол" ерекшелігі тігу жолдары
Саба?ты? ма?саттары:
Білімділік: О?ушылар?а ?амзол ж?не оны? т?рлері жайлы ма??лмат беру, ?амзолды? шы?у тарихымен, ?амзол?а ?ажет мата т?рлерімен таныстыру.
Дамытушылы?: О?ушыларды? шы?армашылы?ын, ?ол?нер шеберлігін, ?ызы?ушылы?тарын, эстетикалы? тал?амын дамыту.
Т?рбиелік: О?ушыларды? ?лтты? санасын ?алыптастыра отырып, шыдамдылы??а, жина?ылы??а, жауапкершілікке, ?семдікке т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: Аралас саба?
Саба?ты? ?дісі: С?здік, к?рнекілік, практикалы?, с?ра?-жауап.
Саба?ты? к?рнекілігі: Интеракативті та?тамен ж?мыс (слайдтар, ж?мба?тар, тест с?ра?тары), та?тамен ж?мыс.
П?н аралы? байланыс: Тарих, сызу, бейнелеу ?нері.
Саба?ты? ??рылымы:
- ?йымдастыру кезе?і-2 мин.
- ?ткен саба?ты ?айталау-5мин.
- Жа?а саба?-10мин.
- Сараманды? ж?мыс-17 мин.
- Саба?ты бекіту-5 мин.
- ?орытындылау-3 мин.
- ?йге тапсырма, ба?алау-3 мин
Саба? барысы:
- С?леметсіздер ме, о?ушылар? Отыры?ыздар. Сыныпта б?гін кім кезекші? Саба?та кім жо?? (О?ушыларды т?гендеу).
- ?йге ?андай тапсырма берілді? ?йге берген тапсырмаларын с?рау, тексеру.
- О?ушылар, б?гінгі ?тетін саба?ымызды? та?ырыбы: «?аза? хал?ыны? ?лтты? киімі-?амзол». Саба?ымызды? ма?саты: ?амзол ж?не оны? т?рлері, ?амзолды? шы?у тарихы, ?амзол?а ?ажет мата т?рлерімен танысу.
?амзол (камзол)— ?йелдер ?лт киіміні? бір т?рі, оны к?йлек сыртынан киеді. Ол бар?ыт, п?ліш, ма?пал сия?ты асыл, сапалы кездемелерден тігіледі. ?амзолды кей жерлерде «же?сіз бешпент» немесе «к?зекей» деп те атайды. ?амзолда же? де, жа?а да болмайды ж?не де екі ??ірі тек тыс пен астарлан т?рады. ?амзолды? астары ?шін к?бінесе атлас, ша?и, тор?ын пайдаланылады. Оны? екі ??ірі біріне-бірі с?л жетпей т?ратындай етіп тігеді. Сонды?тан, т?йме орнына ?амзолды? алдына зергерлер ?шекейлен жаса?ан, алтын, к?міс жалатып, асыл тастан к?з орнат?ан ?апсырма ?адалады. ?амзолды? желкесінен бастап екі ??іріне ж?не етегіне айналдыра алтын о?а басады не зер тігеді. Кейде ??ндыз бен т?лкіні? ?ара п?шпа?ымен ?діптейді. ?ыздар мен жас келіншектер киетін ?амзол ?те с?нді болады. Оны? екі омырауына алтын, к?міс жалат?ан к?з алар, шарба? т?ймелер, меруерт, маржандар та?ылады. Кейбір жерлерде к?міс те?гелерді тесіп та?ып ?ояды. ?азіргі кезде жергілікті ?нерк?сіп орындары бар?ыт пен п?ліштен с?ндеп тіккен ?амзол шы?аратын болды.
?амзол
Астарлы Же?сіз Же?іл жазды? киім
Жасау?а ?ажетті маталар жеткілікті
?демі дизайн
?амзол Берік, ?рі т?зімді
Жас ерекшелігіне сай Жасалу сапалы
- ?амзол?а ?ажет мата т?рлері
Мата (лат. текстиле — мата, материя) — химиялы? талшы?тар мен жіптерден жасал?ан. Химиялы? талшы?тар мен жіптер таби?и синтетикалы? жо?ары молекулярлы? ?осылыстарды химиялы? ??деу н?тижесінде алынады. Бастап?ы шикізат?а байланысты химиялы? талшы?тар, жіптерді жасанды ж?не синтетикалы? деп б?лінеді.
Бар?ыт - бет жа?ы ты?ыз т?кті, ж?мса? ма?пал мата. Жі?ішке жола?тарыны? арасы та?ырланып келген т?рін шибар?ыт деп атайды. Т?гі ?алы? болып, жола?ы жуан келсе жуан шилі бар?ыт деп аталады.
Ма?пал — ж?мса?, т?кті бар?ытты? бір т?рі. Ма?палды? ?ш т?рі бар: ?ара ма?пал — ?ара бар?ыт; ?ой ма?пал — т?кті п?ліш; ?ырмызы ма?пал — ?ызыл к?ре? бар?ыт. ?аза? хал?ы ма?пал деп к?біне бір тегіс, т?гі ты?ыр ?рі т?сі ?ара бар?ытты ата?ан. Ма?палдан бешпет, ?амзол, к?зекей, та?ия, ?асаба, б?рік, т.б. ?лтты? киім т?рлері мен к?нделікті т?рмыста ?олданылатын б?йымдар (т?скиіздер, т?сек жап?ыш, т.б.) тігіледі.
?амзолды? т?йме орнына ?апсырманы пайдаланады. ?амзол?а астарлы? ?шін атлас матасын ?олданады.
- - Жалпы, б?гін біз сіздермен ?аза?ты? ?лтты? киімі-?амзол ж?не оны? т?рлері, шы?у тарихы, ?амзол?а ?ажет мата т?рлерімен танысты?.
- Саба?ымызды ?орытындылай келе, мен сіздерге б?гінгі ?ткен саба? бойынша с?ра?тар ?оямын.
- ?амзол нешінші ?асырда ке? тарады?
- Бет жа?ы ты?ыз т?кті ж?мса? ма?та матаны ата?ыз?
- ?амзолда т?йме орнына ?олданатын затты ата?ыз?
- ?амзолды ?андай маталардан тігеді?
- ?аза? хал?ыны? ?лтты? киімін ата?ыз?
- ?йге тапсырма: с?зж?мба?, реферат дайындап келу.