ТЕХНОЛОГИЯ САБА?ЫНДА Т?Л?АНЫ? ?З БЕТІМЕН Ж?МЫС ІСТЕУ ДА?ДЫЛАРЫН ЖЕТІЛДІРЕ ОТЫРЫП, ІСКЕРЛІК ШЕБЕРЛІКТЕРІН АРТТЫРУ

Технология п?ні м??алімі

Ишимбаева К?л?ш

?ызылорда ?аласы

№173?.Молда??лова атында?ы

орта мектебі.

Ж?МЫС ЕСЕБІ

ТО?ЫМА ?НЕРІН ?ОЛДАНА ОТЫРЫП, О?УШЫЛАРДЫ? ШЫ?АРМАШЫЛЫ? ?АБІЛЕТТЕРІН ДАМЫТУ

Талаппен баста,

Тал?аммен ая?та.

Білім саласында?ы кез-келген п?нні? жеке т?л?аны ?алыптастыру?а ?зіндік ?лес ?осары аны?.Мектептегі технология п?ні бас?а п?ндерге ??самайтын,?зіндік ат?аратын ?ызметі мен т?лім т?рбиелік м?мкіндігі зор п?н.Технология п?ніні? базалы? мазм?ны о?ушыларды? болашаа? к?сіптерін аны?тау ?абілеттерін дамытады,?здерін ?здері танып білулеріне технология ?лемін зерделеуіне,?р т?рлі к?сіби салалар бойынша ?абілеттіліктерін,біліктіліктерін шы?дау?а м?мкіндік жасайды.Елбасы Н?рс?лтан Назарбаев «Болаша?та е?бек етіп,?мір с?ретіндер-б?гінгі мектеп о?ушылары м??алім оларды ?алай т?рбиелесе,?аза?стан еліні? болаша?ы да сол де?гейде болады.Сонды?тан да ?стаз?а ж?ктелетін міндет ?те ауыр деген болатын.?азіргі та?да жеке т?л?а?а ба?ыттал?ан саба?-б?л м??алімні? шы?армашылы? орта ?алыптастыруы ?ана емес,сондай-а? о?ушыларды? субъект ретіндегі ?мірлік т?рбиесін ?немі назар?а ?стауы, сол т?жірибеге с?йенуі болып табылады.Б?гінгі танда білімні? мемлекеттік сдандартына с?йкес республика мектептерінде білім беру мен т?рбиені? мазм?нына т?бегейлі жанарту ?ажеттілігі туындауда. Талантты ж?не дарында то?ушыларды? даму ж?не шы?армашылы? ?абілеттер ?нерді? т?рлі саласында ?з ерекшелігіне ?арай к?рінеді.

О?у т?рбие ж?мысында?ы н?тижелікті? басты белгілері м??алімні? жеке басыны? білімділігі, шеберлігі, ?мір танымы, ?з п?ніне ш?кірттерін иландырып ?ызы?тыра білуінде. Мектепте о?ушыларды? ?ол ?нер саласында?ы шы?армашылы? ?абілеттерін дамыту ?дісі.

К?п жа?дайда жеке дара, топпен ж?не кіріктілілген презентация т?рінде ж?ргізіледі.?азіргі танда ?лтты? ерекшеліктермен жасал?ан б?йымдар?а с?ранысты? артуы о?ушыларды ?аза? хал?ыны? к?сіптік ?ол ?нер б?йымдарын дайындай білу іскерлігіне баулу ?ажеттігін тудырады.Б?л м?селені шешудегі негізгі себеп о?ушы жастарды жа?а экономикалы? жа?дайда е?бек етуге ?з ба?ыт-ба?дарын аны?тау?а м?мкіндектерін іске асыру?а даярлау. ?р елді? тарихыны? к?ркемдік бейнесі сол ?лтты? ?ол ?нері десек ?азіргі кезде соны? ішінде то?ыма ?неріне ден ?оюда.Ба?дарлама?а сай та?ырыпты? б?лімдерде істелетін ж?мыстарды? о?ушыларды то?ыма ?неріне деген шы?армашылы? ?абілеттерін ж?мыс істеуге деген ?ызы?ушылы?тарын арттырып,саба??а деген белсенділік ?абілеттерін дамытады. Хал?ымызды? ?ол ?неріне о?ушыларды баулып, оларды белгілі бір ?нерге ?йрету керек.Негігзі ма?сат о?ушыларды то?у?а ?йрету ?ана емес, одан ?нер туындыларын жасау?а баулу.

?азіргі кезде к?нделікті т?рмыс?а керекті же?іл-желпі заттарды станоксыз да ?олмен то?у?а болады. ?олмен то?у ерекше жабды?ты, арнаулы орынды, белгілі мезгілді керек етпейтін ?арапайым, ?рі тиімді ?нер.

То?ыма ?ол ?нерді? е? к?не ж?не ке? тарал?ан т?рі.Мектепте о?ушыларды? то?ыма ?неріне деген ?абілеттері арттыру ма?сатында кілем то?у, шілтер то?у, кесте то?у, бисермен то?у, т.б. т?рлерін ке? к?лемде ?йретемін.

9-сынып о?ушылары арасында презентация жасау ар?ылы «То?ыма то?у» та?ырыбы атты саба? ?ткіздім.

?рнекті? т?р – т?рін ойлап шы?ару м?мкіндігі-то?ыма ?неріне деген ?ызы?ушылы?ты арттыра т?седі. Ал то?ыма ?неріні? т?рі шексіз деп айтса арты? болмас. То?ып ?йренген со?, б?л ?рнектерді ?зімізге де ойластырып шы?ару?а болады. Адамдар барлы? уа?ытта ?андай да д?уірде ?мір с?рсе де ж?не олдарды? ?міріндегі ?дет-??рыптарына ?арамастан ?демі орындал?ан б?йымдар барлы? уа?ытта ?ызы?тырады, ?иялдау?а жетелейді. Сонды?тан да д?рыс ?йымдастырыл?ан саба? жоспары о?ушыны? жеке басыны? ?абілетіне байланысты, ?нерде ?йренеді.

?йрену ж?не ?йрету барысында сол ?нер туралы білім беріледі. Саба?тан тыс уа?ытта о?ушылармен «Шебер ?олдар» атты ?йірме ж?ргіземін. То?ыма ?неріні? бисермен то?у т?рін жете ме?геріп ма?аламыз жарияланса, «Ата-бабамызды? м?расын са?таймыз» атты с?ндік-?олданбалы ?нер бойынша балалар шы?армашылы? ?алалы? к?рмесіне о?ушыларын дайында?ан б?йымдарынан ж?лделі орындар?а ие болып, марапатталды.

Б?л б?лімде о?ушыларды то?у ?неріні? т?рлерімен таныстырамын.

Шілтер, жасты?ты то?у, кілеммен то?у, ?уырша? то?у.
Ш?лі, мойынорауыш, ш?лы?, ?ол?ап, т.б. б?ймдарды сыммен то?у.

Мені? то?у инесімен то?уды ?йрету ма?сатым – о?ушыларды? б?л ?нерге ?ызы?ушылы?ын арттыру, то?ыл?ан б?йым?а ?ойыл?ан эстетикалы? та?амын жо?арылату, ол б?йымдарды ?азіргі т?рмыста пайдалан білуге т?рбиелеу.

О?ушылар?а то?у?а ?ажетті жіпті д?кеннен таба алма?ан жа?дайда, ?йдегі ?рт?рлі жіптерді пайдаланса ж?не де жарамсыз б?йымдарды тар?атып та жібін алу?а болатынын естері?е саламыз.

То?ыма ?неріні? шы?армашылы? ж?мыс жасарда, о?ушы алдына ма?сат ?ойып жоспар жасайды. То?у ?дісіні? ерекшелігін, алуан т?рлілігін, о?ушылар ?ызы?ушылы? таныта отырып ме?гергенін к?пшілікке д?ріптеу ма?сатында теледидардан к?рініп, шы?армашылы? ж?мыстарын к?ремелерге, ж?рме?келерге дайындау, саба?ты? тартымдылы?ын арттырып, оны? ?ызы?ты да,н?тижелі ?туіне ы?пал етеді.

7-9 сыныпта?ы о?ушыларды? жас ерекшелегін есере отырып,бірнеше то?ыма ?неріне то?таламыз.

Мысалы:Г?л вазаларыны? астына ?оятын шілтер,ысты? та?ам ?стайтын т?т?ыш, ш?йнек астына ?оятын д??гелек,сыйлы?ты? ?оржын т.б.Соны? ішінеде саба? жоспары бойынша о?ушыларды? то?ып ?йренетін жейде, сыйлы?ты? ?олдорба, мойынорауыш, ?алпа? екенін ескертемін.То?у саба?тарыны? барлы?ында ?ауіпсіздік ережелерін са?талуын ?ада?алап отыру ?ажет.

?орыта айт?анда, ?аза? хал?ыны? ?ол?нер т?рі ?те к?п. Соны? бір ?ана т?рі то?ыма ?нерін тілге тиек ете отырып, технология п?ні ?ол?нер ар?ылы о?ушыларды? шы?армашылы? ?абілеттерін шымдап болаша? ?аза?стан ?ол?нерін дамытуды? бірден-*бір бастар жолы екеніне толы? сенімдемін.Жалпы ?лемдік рухани игіліктерді ба?алай білуге т?рбиелейді.

Казіргі заман интерьері то?ыма ?ол?нер шы?армашылы?ы саласынан білімділікті, бейімділікті, к?сіпкерлік шеберлікті, ?лкен бір шы?армашылы?ты, ?зіндік стильді талап етеді.

Заман талабына сай мектепте с?ндік-?олданбалы ?нерге, к?неден келе жат?ан то?ыма ?неріне ?йрету б?гінгі та?да ?лкен м?селені? бірі болып отыр. ?азір то?ыма ?неріні? шары?тап етек жай?ан уа?ытында о?ушылар?а кесте то?у, кілем, гобелен, бисермен то?у ж?не ?рт?рлі то?ыма ?нерін ?йретуді мектеп ба?дарламаларына к?бірек енгізіп, о?ушыны? шы?армашылы? ?абілеттерін жандандырса, болаша? ?рпа?ты? ?лтты? м?дениетін к?теру ар?ылы ?лтты? де?гейімізді к?терер едік. Альберх Дюрерді? «Перед тобой различные искусство, выбери из них одно, которое должно пойти тебе на пользу, изучи его, не унывай и не теряй терпение из-за трудностей, пока ты не достигнешь того, что оно станет тебе доставлять тебе радость», - деп айт?анындай, то?у ?неріні? ?за?ты?ы мен ?иынды?ына ?арамастан ?лтты? ?нерімізді жал?астырып, ?лтты? м?дениетімізді к?теруге ?з ?лесімізді ?оса берейік.

?олданыл?ан ?дебиеттер:

«Е?бекке ?йрету», 2008, №8 22 бет
«?аза? хал?ыны? ?ол?нері», 1995 64 бет
«Мектептегі технология», 2008, №3 12 бет
«?аза?стан м??алімі», 2003, №4
«?олданбалы ?ол?нер» энциклопедиясы, 2007
«Мектептегі технология», 2009,№1 3 бет

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«ТЕХНОЛОГИЯ САБА?ЫНДА Т?Л?АНЫ? ?З БЕТІМЕН Ж?МЫС ІСТЕУ ДА?ДЫЛАРЫН ЖЕТІЛДІРЕ ОТЫРЫП, ІСКЕРЛІК ШЕБЕРЛІКТЕРІН АРТТЫРУ »

ТЕХНОЛОГИЯ САБАҒЫНДА ТҰЛҒАНЫҢ ӨЗ БЕТІМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ ДАҒДЫЛАРЫН ЖЕТІЛДІРЕ ОТЫРЫП, ІСКЕРЛІК ШЕБЕРЛІКТЕРІН АРТТЫРУ

Технология пәні мұғалімі

Ишимбаева Күләш

Қызылорда қаласы

№173Ә.Молдағұлова атындағы

орта мектебі.

ЖҰМЫС ЕСЕБІ

ТОҚЫМА ӨНЕРІН ҚОЛДАНА ОТЫРЫП, ОҚУШЫЛАРДЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚАБІЛЕТТЕРІН ДАМЫТУ

Талаппен баста,

Талғаммен аяқта.

Білім саласындағы кез-келген пәннің жеке тұлғаны қалыптастыруға өзіндік үлес қосары анық.Мектептегі технология пәні басқа пәндерге ұқсамайтын,өзіндік атқаратын қызметі мен тәлім тәрбиелік мүмкіндігі зор пән.Технология пәнінің базалық мазмұны оқушылардың болашаақ кәсіптерін анықтау қабілеттерін дамытады,өздерін өздері танып білулеріне технология әлемін зерделеуіне,әр түрлі кәсіби салалар бойынша қабілеттіліктерін,біліктіліктерін шыңдауға мүмкіндік жасайды.Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Болашақта еңбек етіп,өмір сүретіндер-бүгінгі мектеп оқушылары мұғалім оларды қалай тәрбиелесе,Қазақстан елінің болашағы да сол деңгейде болады.Сондықтан да ұстазға жүктелетін міндет өте ауыр деген болатын.Қазіргі таңда жеке тұлғаға бағытталған сабақ-бұл мұғалімнің шығармашылық орта қалыптастыруы ғана емес,сондай-ақ оқушылардың субъект ретіндегі өмірлік тәрбиесін үнемі назарға ұстауы, сол тәжірибеге сүйенуі болып табылады.Бүгінгі танда білімнің мемлекеттік сдандартына сәйкес республика мектептерінде білім беру мен тәрбиенің мазмұнына түбегейлі жанарту қажеттілігі туындауда. Талантты және дарында тоқушылардың даму және шығармашылық қабілеттер өнердің түрлі саласында өз ерекшелігіне қарай көрінеді.

Оқу тәрбие жұмысындағы нәтижеліктің басты белгілері мұғалімнің жеке басының білімділігі, шеберлігі, өмір танымы, өз пәніне шәкірттерін иландырып қызықтыра білуінде. Мектепте оқушылардың қол өнер саласындағы шығармашылық қабілеттерін дамыту әдісі.

Көп жағдайда жеке дара, топпен және кіріктілілген презентация түрінде жүргізіледі.Қазіргі танда ұлттық ерекшеліктермен жасалған бұйымдарға сұраныстың артуы оқушыларды қазақ халқының кәсіптік қол өнер бұйымдарын дайындай білу іскерлігіне баулу қажеттігін тудырады.Бұл мәселені шешудегі негізгі себеп оқушы жастарды жаңа экономикалық жағдайда еңбек етуге өз бағыт-бағдарын анықтауға мүмкіндектерін іске асыруға даярлау. Әр елдің тарихының көркемдік бейнесі сол ұлттың қол өнері десек қазіргі кезде соның ішінде тоқыма өнеріне ден қоюда.Бағдарламаға сай тақырыптық бөлімдерде істелетін жұмыстардың оқушыларды тоқыма өнеріне деген шығармашылық қабілеттерін жұмыс істеуге деген қызығушылықтарын арттырып,сабаққа деген белсенділік қабілеттерін дамытады. Халқымыздың қол өнеріне оқушыларды баулып, оларды белгілі бір өнерге үйрету керек.Негігзі мақсат оқушыларды тоқуға үйрету ғана емес, одан өнер туындыларын жасауға баулу.

Қазіргі кезде күнделікті тұрмысқа керекті жеңіл-желпі заттарды станоксыз да қолмен тоқуға болады. Қолмен тоқу ерекше жабдықты, арнаулы орынды, белгілі мезгілді керек етпейтін қарапайым, әрі тиімді өнер.

Тоқыма қол өнердің ең көне және кең таралған түрі.Мектепте оқушылардың тоқыма өнеріне деген қабілеттері арттыру мақсатында кілем тоқу, шілтер тоқу, кесте тоқу, бисермен тоқу, т.б. түрлерін кең көлемде үйретемін.

9-сынып оқушылары арасында презентация жасау арқылы «Тоқыма тоқу» тақырыбы атты сабақ өткіздім.

Өрнектің түр – түрін ойлап шығару мүмкіндігі-тоқыма өнеріне деген қызығушылықты арттыра түседі. Ал тоқыма өнерінің түрі шексіз деп айтса артық болмас. Тоқып үйренген соң, бұл өрнектерді өзімізге де ойластырып шығаруға болады. Адамдар барлық уақытта қандай да дәуірде өмір сүрсе де және олдардың өміріндегі әдет-ғұрыптарына қарамастан әдемі орындалған бұйымдар барлық уақытта қызықтырады, қиялдауға жетелейді. Сондықтан да дұрыс ұйымдастырылған сабақ жоспары оқушының жеке басының қабілетіне байланысты, өнерде үйренеді.

Үйрену және үйрету барысында сол өнер туралы білім беріледі. Сабақтан тыс уақытта оқушылармен «Шебер қолдар» атты үйірме жүргіземін. Тоқыма өнерінің бисермен тоқу түрін жете меңгеріп мақаламыз жарияланса, «Ата-бабамыздың мұрасын сақтаймыз» атты сәндік-қолданбалы өнер бойынша балалар шығармашылық қалалық көрмесіне оқушыларын дайындаған бұйымдарынан жүлделі орындарға ие болып, марапатталды.

Бұл бөлімде оқушыларды тоқу өнерінің түрлерімен таныстырамын.

Шілтер, жастықты тоқу, кілеммен тоқу, қуыршақ тоқу.
Шәлі, мойынорауыш, шұлық, қолғап, т.б. бұймдарды сыммен тоқу.

Менің тоқу инесімен тоқуды үйрету мақсатым – оқушылардың бұл өнерге қызығушылығын арттыру, тоқылған бұйымға қойылған эстетикалық тағамын жоғарылату, ол бұйымдарды қазіргі тұрмыста пайдалан білуге тәрбиелеу.

Оқушыларға тоқуға қажетті жіпті дүкеннен таба алмаған жағдайда, үйдегі әртүрлі жіптерді пайдаланса және де жарамсыз бұйымдарды тарқатып та жібін алуға болатынын естеріңе саламыз.

Тоқыма өнерінің шығармашылық жұмыс жасарда, оқушы алдына мақсат қойып жоспар жасайды. Тоқу әдісінің ерекшелігін, алуан түрлілігін, оқушылар қызығушылық таныта отырып меңгергенін көпшілікке дәріптеу мақсатында теледидардан көрініп, шығармашылық жұмыстарын көремелерге, жәрмеңкелерге дайындау, сабақтың тартымдылығын арттырып, оның қызықты да,нәтижелі өтуіне ықпал етеді.

7-9 сыныптағы оқушылардың жас ерекшелегін есере отырып,бірнеше тоқыма өнеріне тоқталамыз.

Мысалы:Гүл вазаларының астына қоятын шілтер,ыстық тағам ұстайтын тұтқыш, шәйнек астына қоятын дөңгелек,сыйлықтық қоржын т.б.Соның ішінеде сабақ жоспары бойынша оқушылардың тоқып үйренетін жейде, сыйлықтық қолдорба, мойынорауыш, қалпақ екенін ескертемін.Тоқу сабақтарының барлығында қауіпсіздік ережелерін сақталуын қадағалап отыру қажет.

Қорыта айтқанда, қазақ халқының қолөнер түрі өте көп. Соның бір ғана түрі тоқыма өнерін тілге тиек ете отырып, технология пәні қолөнер арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттерін шымдап болашақ Қазақстан қолөнерін дамытудың бірден-*бір бастар жолы екеніне толық сенімдемін.Жалпы әлемдік рухани игіліктерді бағалай білуге тәрбиелейді.

Казіргі заман интерьері тоқыма қолөнер шығармашылығы саласынан білімділікті, бейімділікті, кәсіпкерлік шеберлікті, үлкен бір шығармашылықты, өзіндік стильді талап етеді.

Заман талабына сай мектепте сәндік-қолданбалы өнерге, көнеден келе жатқан тоқыма өнеріне үйрету бүгінгі таңда үлкен мәселенің бірі болып отыр. Қазір тоқыма өнерінің шарықтап етек жайған уақытында оқушыларға кесте тоқу, кілем, гобелен, бисермен тоқу және әртүрлі тоқыма өнерін үйретуді мектеп бағдарламаларына көбірек енгізіп, оқушының шығармашылық қабілеттерін жандандырса, болашақ ұрпақтың ұлттық мәдениетін көтеру арқылы ұлттық деңгейімізді көтерер едік. Альберх Дюрердің «Перед тобой различные искусство, выбери из них одно, которое должно пойти тебе на пользу, изучи его, не унывай и не теряй терпение из-за трудностей, пока ты не достигнешь того, что оно станет тебе доставлять тебе радость», - деп айтқанындай, тоқу өнерінің ұзақтығы мен қиындығына қарамастан ұлттық өнерімізді жалғастырып, ұлттық мәдениетімізді көтеруге өз үлесімізді қоса берейік.

Қолданылған әдебиеттер:

«Еңбекке үйрету», 2008, №8 22 бет
«Қазақ халқының қолөнері», 1995 64 бет
«Мектептегі технология», 2008, №3 12 бет
«Қазақстан мұғалімі», 2003, №4
«Қолданбалы қолөнер» энциклопедиясы, 2007
«Мектептегі технология», 2009,№1 3 бет

| Тәжірибе алмасу – шеберлікті шыңдайды

ТЕХНОЛОГИЯ САБА?ЫНДА Т?Л?АНЫ? ?З БЕТІМЕН Ж?МЫС ІСТЕУ ДА?ДЫЛАРЫН ЖЕТІЛДІРЕ ОТЫРЫП, ІСКЕРЛІК ШЕБЕРЛІКТЕРІН АРТТЫРУ

Просмотр содержимого документа «ТЕХНОЛОГИЯ САБА?ЫНДА Т?Л?АНЫ? ?З БЕТІМЕН Ж?МЫС ІСТЕУ ДА?ДЫЛАРЫН ЖЕТІЛДІРЕ ОТЫРЫП, ІСКЕРЛІК ШЕБЕРЛІКТЕРІН АРТТЫРУ »

Полезное для учителя

Просмотр содержимого документа
«ТЕХНОЛОГИЯ САБА?ЫНДА Т?Л?АНЫ? ?З БЕТІМЕН Ж?МЫС ІСТЕУ ДА?ДЫЛАРЫН ЖЕТІЛДІРЕ ОТЫРЫП, ІСКЕРЛІК ШЕБЕРЛІКТЕРІН АРТТЫРУ »