О?УШЫЛАРДЫ? ТЕХНОЛОГИЯ П?НІНЕ ?ЫЗЫ?УШЫЛЫ?ТАРЫН АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ
О?УШЫЛАРДЫ? ТЕХНОЛОГИЯ П?НІНЕ ?ЫЗЫ?УШЫЛЫ?ТАРЫН АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ
?ызылорда ?аласы, ?.Молда??лова атында?ы
№ 173 орта мектеп.
К.Ж.Ишимбаева, технология п?ні м??алімі
О?УШЫЛАРДЫ? ТЕХНОЛОГИЯ П?НІНЕ ?ЫЗЫ?УШЫЛЫ?ТАРЫН АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ
Істегені? елі?е жа?сы,
?йренгені? ?зі?е жа?сы.
Іскерлік-б?гінгізаман ада-мына ?ажетті басты ?асиет. ХХІ ?асыр – б?секелестік пен жо?ары технологиялар заманы, ?ылым мен білім заманы. Сонды?тан адамзат ?иял жетпес ?ажаптар?а ?ол созады.
?о?амымызда?ы барлы? азаматтарды? адам баласыны? ?ол жеткізген жетістіктерін пайдалану?а ???ы бар. Жеке т?л?аны? жан-жа?ты дамуына ?ажетті, б?л объективті жа?дай бізді? еліміздегі эстетикалы? т?рбиені? ?леуметтік факторы болып табылады. Бізді? елімізде эстетикалы? т?рбиеге деген ы?ылас жылдан жыл?а артып келеді. Ересектер мен балалар эстетикалы? ??былыстармен ?немі бетпе-бет кездеседі.Адамны? рухани ?мірінде, к?нделікті е?бегінде, к?ркем?нермен ?арым-?атынастарда-барлы?ында ?демілікпен пен сиы?сызды? елеулі рол ат?арады.
?демілік адамдар?а л?зз?т пен ?ана?аттанушылы? сыйлайды, е?бекке деген ??штарлы?ын арттырады, адамдармен кездесде-?уаныш, ал сиы?сызды? болса адамды жирендіреді.
Эстетикалы? т?рбие м?селесі ерте заманнан бастау алады. Эстетикалы? т?рбие туралы ойлар, оны? міндеттері мен ма?саттары Платон мен Аристотель заманнан к?ні б?гінге дейін адам баласын тол?андырып келеді.
?азіргі заманда эстетикалы? т?рбие м?селесі жеке т?л?аны? дамуында, оны? эстетикалы? м?дениетіні? ?алыптасуында т?рбие алдында?ы ?зекті м?селелерді? бірі болып отыр.
«Эстетикалы? т?рбие » ??ымына ?р-т?рлі аны?тама берілген, соны? бірнешеуін алып ?араса?, атыны? ?зінен –а? м?нін а??артатын негізгі ?а?идаларды б?ліп айту?а болатынын а??ару?а болады.
Біріншіден, б?л-тікелей ?сер етуге ба?ыттал?ан ?рдіс.
Екіншіден, б?л-?мір мен ?нердегі ?демілікті сезіну мен к?ре білуді, ба?алай білу ?абілеттерін ?алыптастыру.
?шіншіден, эстетикалы? т?рбиені? міндеті: жеке т?л?аны? эстетикалы? тал?амы мен арман м?раттарын ?алыптастыру.
Т?ртіншіден, ?демілікті жасау?а ж?не жеке дара шы?ар-машылы? ?абілеттерін дамыту. С?ндік-?олданбалы ?нер о?ушылар-ды? эстетикалы? ж?не е?бектегі рухани дамуында ерекше р?л ат?арады.
Мектепте о?ушыларды? эстетикалы? тал?амын с?ндік-?олданбалы ?нер ар?ылы ?алып-тастыру ?нер ар?ылы ?алыптастыру – барлы? о?у-т?рбие ?рдісінде ма?ызды орын алады ж?не о?ан к?п к??іл б?лінеді.Ол тек ?ана адамны? эстетикалы? тал?амын ?ана дамытып ?оймай, сонымен бірге жеке т?л?аны? т?тастай дамуына: рухани ?ажеттілігін, адамгершілік м?рат-тарын, патриотты? сезімі, жеке ж?не жалпы ??ымдарыны?, к?з?арас-тарыны? дамуына ?сер етеді.
Адамны? эстетикалы? т?рбиелілігі таби?и к?штер дамуы, ?абылдау ?абілеті эмоциялды? к?йзеліс, ойлау ж?не к?ркемдік эстетикалы? білімділігі бірлігіне негізделеді. Б?л ба?ытта сынып жетекшілері ?немі ж?мыс ат?аруы керек. Эстетикалы? п?ндер м??алімдерімен ты?ыз байланыста ?рбір саба?ты? т?рбиелік ма?сатында т?рбиені? осы элементтері о?ушы?а баса айтылып, оны? бойында?ы ?демілікке с?лулы??а, ?мірдегі ??былыс?а деген ?зіндік ой пікірі, к?з?арасы тал?ыланып отыруы керек. Осы т?рбие ба?ытында эстетикалы? дисциплиналарыны? ма?ызы зор. /4, 12 бет/
О?ушыларды д?ст?рлі халы?-ты? к?ркем?нерге тартуда ?йірме ж?мысы ма?ызды р?л ат?арады. Осы ?йірме ж?мыстарында о?ушыларды? шы?армашылы? белсенділіктері мен дербестіктерін дамыту?а жа?дай жасалып, о?ушыларды? бейімділігі мен ?абілеттеріні? ?алыптасуыны? кепілі бола алады. Мектептегі ?йірме ж?мысыны? н?тижелерін ?ткізілетін к?рмелерден бай?ау?а болады.
Мектепте балаларды халы?ты? ?нерге баулуда, к?ркемдік шеберлікті? т?сілдеріне ?йретуде ?олданбалы ?нер, ісмерлік ?йірмесі ?лкен е?бек етуде. ?йірмелерде о?ушылар ?з шеберліктерін іс ж?зінде ?олдана алады. Ас?ан шеберлер к?ркем?ол?неріне бас?аша шы?армашылы? к?збен ?арап ?демі ж?неде пайдалы заттарды жасай алады.
Осы ?йірмелер ар?ылы, о?ушыларды ?нерге баулып, эстетикалы? тал?амын дамытып, ?абілеттерін арттырып, іскерлік да?дыларын ?алыптастыру жолында ж?мыс ж?ргізіп жатырмыз.
Осы ма?саттарды ж?зеге асыруда «Шебер ?олдар» ?йірмесіні? жетекшісі ретінде о?ушыларды? білімі мен шеберлігін ?алыптастырамын.
Мені? ізденістерім – жа?а технологиялар. Соны? ішінде бисермен аппликациялаумен, ж?-мырт?а ?абы?шасынан жасалатын мозаика.
Менімше, ?рбір саба?ты тиімді ?йымдастырып,оны о?ушылар зерікпейтіндей етіп ?ткізу керек.О?ушыны? сол уа?ытта ?ана п?нге деген ?ызы?ушылы?ы артып, ьіпті нашар о?итын о?ушыны? бойында да бір ?оз?алыс болатынын бай?адым. ?з ?дістерімде ?осымша ?дебиеттерді, жа?а а?паратты? технологияларды,?лем журнал-дарын, интернет а?параттарын ке? пайдаланамын. «Е?бектен аянбаса?, е?бегі? жанады» деп ата-бабаларымызды? на?ыл с?здерін жерге тастамай, ба?алау?а о?у-шыларды? сезіміне сі?іру, о?ушыны табыс?а жеткізу м??алімні? е?бегі.
?йірме ж?мысында ж?ргі-зілген бисермен ж?мыс жасау о?ушыларды ?ызы?тырады. ?азір су монша?пен кестелеу ?дісіне с?раныс к?п. Уа?ыт талабына орай монша? су мрнша?тармен жа?а техно-логиясы аппликация ?нері ар?ылы панно, картиналар жасалады.
Шы?армашылы? ж?мыстарды? білік де?гейіне к?терілуіне ?йірме ж?мыстарыны? ?осар ?лесі мол.?йірмеде о?ушылар ?здері ??растырып жасал?ан е?бектері ба?аланады . Б?дан ?р т?л?аны? ?з жетістіктері к?рінеді. Ж?мыстар ай сайын ?тетін сайыстар?а ?сынылып, к?рмелерге ?ойылады.Б?л жас талантты? ?рі ?арай ?анат жаюына ?лкен жол ашады.
Технология саба?ы 5-9 сыныптарды? о?ушыларында ж?ргізіледі. Оларды? ?йірмеге ?атысушылар саны 42 % ??райды. ?йірмеде заман?а сай ?р т?рлі техникамен ж?мыс жасайды. М?селен, бисермен то?у немесе панно жасау, ж?мырт?а ?абырша?ымен ж?мыс істеу, то?ыма то?у ж?не т.б. Т?уелсіздік к?ніне арнал?ан мектептішілік о?ушылар арасында к?рме ?ткізілді. К?рмеге 25-тан астам ж?мыстар ?сынылды. Осы к?рмеге белсене ?атыс?андар орта буын о?ушылары. ?алалы? к?рмеге мектептен о?ушыларым ?немі ?атысып, ж?лделі орындар?а ие болады. ?р баланы? ізденіс е?бегі жетістікке жеткізеді. Сонды?тан да ?йірме ж?мыстарында оларды? ?ызы?ушылы?ы мен ізденісі – бірінші орында ж?не технология саба?ында осы о?ушылар ?р?ашанда кез келген та?ырыпты бірден іліп ?кетеді.
«Шебер ?олдар» ?йірмесіне ?ызы?ушылы? танытып ж?рген о?ушылар к?п. Ш?кірттерімні? ?лі талай жетістіктерге жетіп, шы?армашылы? шы?ынан к?рінеріне сенімдімін.
Пайдалан?ан ?дебиеттер тізімі:
1. ?за?стан мектебі. Алматы, Д?уір, 2009ж. № 6.
2. З. ?білова. О?ушылар?а эстетикалы? т?рбие беру. Алматы 1986.
3. К. Кожахметова, С. ?за?баева. Эстетикалы? т?рбие беруді? ?лтты? негіздері. Алматы 1985.
4. М. Касымов, Г. Райымбекова. О?ушылар?а рухани эстетикалы? т?рбие беруді? мазм?ны. http.www.tarsu.kz
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«О?УШЫЛАРДЫ? ТЕХНОЛОГИЯ П?НІНЕ ?ЫЗЫ?УШЫЛЫ?ТАРЫН АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ »
Технология
Қызылорда қаласы, Ә.Молдағұлова атындағы
№ 173 орта мектеп.
К.Ж.Ишимбаева, технология пәні мұғалімі
ОҚУШЫЛАРДЫҢ технология ПӘНіне қызЫҒУШЫЛЫҚТАРЫН АРТТЫРУ жолдары
Істегенің еліңе жақсы,
Үйренгенің өзіңе жақсы.
Іскерлік-бүгінгізаман ада-мына қажетті басты қасиет.
ХХІ ғасыр – бәсекелестік пен жоғары технологиялар заманы, ғылым мен білім заманы. Сондықтан адамзат қиял жетпес ғажаптарға қол созады.
Қоғамымыздағы барлық азаматтардың адам баласының қол жеткізген жетістіктерін пайдалануға құқы бар. Жеке тұлғаның жан-жақты дамуына қажетті, бұл объективті жағдай біздің еліміздегі эстетикалық тәрбиенің әлеуметтік факторы болып табылады.
Біздің елімізде эстетикалық тәрбиеге деген ықылас жылдан жылға артып келеді. Ересектер мен балалар эстетикалық құбылыстармен үнемі бетпе-бет кездеседі.Адамның рухани өмірінде, күнделікті еңбегінде, көркемөнермен қарым-қатынастарда-барлығында әдемілікпен пен сиықсыздық елеулі рол атқарады.
Әдемілік адамдарға ләззәт пен қанағаттанушылық сыйлайды, еңбекке деген құштарлығын арттырады, адамдармен кездесде-қуаныш, ал сиықсыздық болса адамды жирендіреді.
Эстетикалық тәрбие мәселесі ерте заманнан бастау алады. Эстетикалық тәрбие туралы ойлар, оның міндеттері мен мақсаттары Платон мен Аристотель заманнан күні бүгінге дейін адам баласын толғандырып келеді.
Қазіргі заманда эстетикалық тәрбие мәселесі жеке тұлғаның дамуында, оның эстетикалық мәдениетінің қалыптасуында тәрбие алдындағы өзекті мәселелердің бірі болып отыр.
«Эстетикалық тәрбие » ұғымына әр-түрлі анықтама берілген, соның бірнешеуін алып қарасақ, атының өзінен –ақ мәнін аңғартатын негізгі қағидаларды бөліп айтуға болатынын аңғаруға болады.
Біріншіден, бұл-тікелей әсер етуге бағытталған үрдіс.
Екіншіден, бұл-өмір мен өнердегі әдемілікті сезіну мен көре білуді, бағалай білу қабілеттерін қалыптастыру.
Үшіншіден, эстетикалық тәрбиенің міндеті: жеке тұлғаның эстетикалық талғамы мен арман мұраттарын қалыптастыру.
Төртіншіден, әдемілікті жасауға және жеке дара шығар-машылық қабілеттерін дамыту. Сәндік-қолданбалы өнер оқушылар-дың эстетикалық және еңбектегі рухани дамуында ерекше рөл атқарады.
Қолданбалы өнермен айналысу халықтық өнер туынды-лармен таныстырып, оқушылардың эстетикалық талғамын қалыптас-тырып қана қоймай, оларға қажетті техникалық білім беріп, еңбек, білік дағдыларын жетілдіреді, яғни еңбекке, мамандық таңдауға психологиялық және практикалық дайындық жасайды.
Оқушыларды көркемөнерге бейімділігін дұрыс пайдалана білуге үйретіп, үнемі сәндік- қолданбалы өнер туындылырының эстетикалық маңыздылығын ашып отыру бағытында технология, сурет пәні мұғалімдері жұмыс істейді.
Оқушылардың халық шеберлерінің шығармашылығымен танысуы олардың эстетикалық қарым-қатынастарын дамытуға жағдай жасайды.
Мектепте оқушылардың эстетикалық талғамын сәндік-қолданбалы өнер арқылы қалып-тастыру өнер арқылы қалыптастыру – барлық оқу-тәрбие үрдісінде маңызды орын алады және оған көп көңіл бөлінеді.Ол тек қана адамның эстетикалық талғамын ғана дамытып қоймай, сонымен бірге жеке тұлғаның тұтастай дамуына: рухани қажеттілігін, адамгершілік мұрат-тарын, патриоттық сезімі, жеке және жалпы ұғымдарының, көзқарас-тарының дамуына әсер етеді.
Адамның эстетикалық тәрбиелілігі табиғи күштер дамуы, қабылдау қабілеті эмоциялдық күйзеліс, ойлау және көркемдік эстетикалық білімділігі бірлігіне негізделеді. Бұл бағытта сынып жетекшілері үнемі жұмыс атқаруы керек. Эстетикалық пәндер мұғалімдерімен тығыз байланыста әрбір сабақтың тәрбиелік мақсатында тәрбиенің осы элементтері оқушыға баса айтылып, оның бойындағы әдемілікке сұлулыққа, өмірдегі құбылысқа деген өзіндік ой пікірі, көзқарасы талқыланып отыруы керек. Осы тәрбие бағытында эстетикалық дисциплиналарының маңызы зор. /4, 12 бет/
Оқушыларды дәстүрлі халық-тық көркемөнерге тартуда үйірме жұмысы маңызды рөл атқарады. Осы үйірме жұмыстарында оқушылардың шығармашылық белсенділіктері мен дербестіктерін дамытуға жағдай жасалып, оқушылардың бейімділігі мен қабілеттерінің қалыптасуының кепілі бола алады. Мектептегі үйірме жұмысының нәтижелерін өткізілетін көрмелерден байқауға болады.
Мектепте балаларды халықтық өнерге баулуда, көркемдік шеберліктің тәсілдеріне үйретуде қолданбалы өнер, ісмерлік үйірмесі үлкен еңбек етуде. Үйірмелерде оқушылар өз шеберліктерін іс жүзінде қолдана алады. Асқан шеберлер көркемқолөнеріне басқаша шығармашылық көзбен қарап әдемі жәнеде пайдалы заттарды жасай алады.
Осы үйірмелер арқылы, оқушыларды өнерге баулып, эстетикалық талғамын дамытып, қабілеттерін арттырып, іскерлік дағдыларын қалыптастыру жолында жұмыс жүргізіп жатырмыз.
Осы мақсаттарды жүзеге асыруда «Шебер қолдар» үйірмесінің жетекшісі ретінде оқушылардың білімі мен шеберлігін қалыптастырамын.
Менің ізденістерім – жаңа технологиялар. Соның ішінде бисермен аппликациялаумен, жұ-мыртқа қабықшасынан жасалатын мозаика.
Менімше, әрбір сабақты тиімді ұйымдастырып,оны оқушылар зерікпейтіндей етіп өткізу керек.Оқушының сол уақытта ғана пәнге деген қызығушылығы артып, ьіпті нашар оқитын оқушының бойында да бір қозғалыс болатынын байқадым. Өз әдістерімде қосымша әдебиеттерді, жаңа ақпараттық технологияларды,әлем журнал-дарын, интернет ақпараттарын кең пайдаланамын. «Еңбектен аянбасаң, еңбегің жанады» деп ата-бабаларымыздың нақыл сөздерін жерге тастамай, бағалауға оқу-шылардың сезіміне сіңіру, оқушыны табысқа жеткізу мұғалімнің еңбегі.
Үйірме жұмысында жүргі-зілген бисермен жұмыс жасау оқушыларды қызықтырады. Қазір су моншақпен кестелеу әдісіне сұраныс көп. Уақыт талабына орай моншақ су мрншақтармен жаңа техно-логиясы аппликация өнері арқылы панно, картиналар жасалады.
Шығармашылық жұмыстардың білік деңгейіне көтерілуіне үйірме жұмыстарының қосар үлесі мол.Үйірмеде оқушылар өздері құрастырып жасалған еңбектері бағаланады . Бұдан әр тұлғаның өз жетістіктері көрінеді. Жұмыстар ай сайын өтетін сайыстарға ұсынылып, көрмелерге қойылады.Бұл жас таланттың әрі қарай қанат жаюына үлкен жол ашады.
Технология сабағы 5-9 сыныптардың оқушыларында жүргізіледі. Олардың үйірмеге қатысушылар саны 42 % құрайды. Үйірмеде заманға сай әр түрлі техникамен жұмыс жасайды. Мәселен, бисермен тоқу немесе панно жасау, жұмыртқа қабыршағымен жұмыс істеу, тоқыма тоқу және т.б. Тәуелсіздік күніне арналған мектептішілік оқушылар арасында көрме өткізілді. Көрмеге 25-тан астам жұмыстар ұсынылды. Осы көрмеге белсене қатысқандар орта буын оқушылары. Қалалық көрмеге мектептен оқушыларым үнемі қатысып, жүлделі орындарға ие болады. Әр баланың ізденіс еңбегі жетістікке жеткізеді. Сондықтан да үйірме жұмыстарында олардың қызығушылығы мен ізденісі – бірінші орында және технология сабағында осы оқушылар әрқашанда кез келген тақырыпты бірден іліп әкетеді.
«Шебер қолдар» үйірмесіне қызығушылық танытып жүрген оқушылар көп. Шәкірттерімнің әлі талай жетістіктерге жетіп, шығармашылық шыңынан көрінеріне сенімдімін.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
Қзақстан мектебі. Алматы, Дәуір, 2009ж. № 6.
З. Әбілова. Оқушыларға эстетикалық тәрбие беру. Алматы 1986.
К. Кожахметова, С. Ұзақбаева. Эстетикалық тәрбие берудің ұлттық негіздері. Алматы 1985.
М. Касымов, Г. Райымбекова. Оқушыларға рухани эстетикалық тәрбие берудің мазмұны. http.www.tarsu.kz
