Ашы? саба? "Т?скиізді тігу"

Түйіндеме:

Аты-жөні: Нарикбаева Қуандық

Жөгібековна

Білімі : жоғары

Бітірген оқу орны : Жамбыл

педагогикалық институты

Мамандығы : технология, сурет, сызу

пәндері мұғалімі

Жұмыс орны: А.Дәулетбеков атындағы

орта мектеп

Жалпы педагогикалық өтілі : 29 жыл

Мекен жайы: Талас ауданы , Майтөбе

ауылы

Сабақтың тақырыбы :

Тұскиізді тігу

Сабақтың мақсаты :

• Білімдік : оқушыларға жалпы тұскиіз туралы мағлұмат беру, тұскиіздің жасалу жолдарын түсіндіру ;

• Дамытушылық: қазақтың ұлттық үй жиһаздарының жасалу жолдарын үйрете отырып, өнерге деген ынта қабілетін дамыту;

• Тәрбиелік : халықтың өнерін, салт-дәстүрін бағалай білуге, өнер адамдарын құрметтеуге, әсемдікке,ұқыптылыққа, төзімділікке баулу, эстетикалық тәрбие беру .

Сабақтың түрі : аралас сабақ

Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап , теориялық білімді практикалық жұмыспен байланыстыру

Сабақтың көрнекілігі : матаға жапсырылған тұскиіз, тұскиіздің слайдтары, ою-өрнектерді сызу технологиясы , сөзжұмбақтар, мақал –мәтелдер, жұмбақтар, математикалық есеп

Пәнаралақ байланыс : тарих, сызу, математика ;

Сабақ жоспары : 1. Өткен сабақты пысықтау (ҚТЕ бойынша ) 2. Жаңа сабақ 3. Сергіту сәті. 4. Сарамандық жұмыс 5. Қорытынды 6. Үйге тапсырма 7. Бағалау

Үй тапсырмасын пысықтау

• Графикалық диктант ( қауіпсіздік ережесі бойынша )

• Инені арнайы қорапта сақтау керек .
• Тігіс кезінде инені анда-санда киімге қыстыруға болады .
• Ине жібін тіспен үзуге болады.
• Жолдасыңа қайшыны ұшымен бер.
• Жұмысты орындар алдында артық заттарды жинастырып, жұмыс орнын дайындап алу қажет.
• Инелерді жоғалтып алмау үшін кішкене жастықшаларды пайдалану керек.
• Жолдасың қайшымен жұмыс істеп жатқан кезде,көңілін бөлуге болмайды.
• Қайшының ұшын жоғары қарай көтеріп қой.

Графикалық диктанттың кілті :

«Ой қозғау»

Т

1

Ұ

2

С

3

4

К

И

5

6

І

7

З

1 Жастанатын жұмсақ бұйым

2 Құстың жүнінен жасалған үй жиһазы.

3 Сырып тігілетін төсеніш

4 Жүннен талдырып түр салынған төсеніш

5 Текемет басуға арналған бұйым

6 Сәндік әрі үй жиһазы

7 Қой жүнінен жасалған үй бұйымы

Жаңа сабақ

• Қолөнер халық өмірімен, тұрмысымен бірге келе жатқан өнер. Шеберлердің қолынан шыққан қолөнер туындылары, халықтың өмірімен, тұрмыс- тіршілігімен табиғатпен, эстетикалық талғамымен байланысты болған. Қазақ қолөнерінде пайдалынған негізгі шикізаттың бірі-жүн.
• Тұскиіздің екі түрі бар: Бірінші жүннен, екіншісі матадан жасалған.
• Тұрмыста тұскиізді әсемдік үшін керегеге ұстаған,
• Ал қалың киізден жасалған тұскиізді суықтан қорғану үшін пайдалынған. Тұскиіз кәделі жиһаздарының бірі-болғандықтан бетіне барқыт, шұға маталардан ою бастырған. Әшекейлеу үшін зер жіпті гүл өрнек түсірілген, төңірегіне құндыз ұсталынған , кей жерлеріне күміс теңгелермен меруерт, маржан қадаған. Тұскиізге арналған ою –өрнектер әр түрлі формада болған. Тұтас өрнек, кіші өрнектер әр түрлі формада болған. Тұскиіз жасау Азия, Европа, Кавказ халықтарына ежелден белгілі. Қазіргі кезде тұскиізді матаның бетіне жіптермен өрнектер салып тігу дәстүрлі қалыптасып келеді.

Тұскиіз оюын дайындау. Тұскиіз үшін екі қабат матаны оюлау .

Кілем

Сырмақ

Киіз

Жүн

Тұскиіз

Алаша

Откиіз

Арқан

Текемет

Қарындаш

Асыл тастар

Зер жіп

Қағаз

Барқыт

Тұскиіз

Қайшы

Киіз

Оймақ

Ине

Аң терілері

Шұға

Жібек жіп

Жібек мата

Сырмақтың

түрлері Сырмақтың

жасалу жолдары.

Сырмақтың түрлерін

ата

Әдіптеу деген не?

Ою-өрнек неше

топқа бөлінеді Сырмақ сөзі

кайдан шыққан

Киізден сырып, оюлап жасалған төсеніш.

халқымыз «жыланбас» оюын

қандай ырыммен қайда қолданған?

Сырмаққа қандай маталардың

түрлері керек? Сырмаққа қандай оюдың

түрлерін қолданылады?

Тік төртбұрыш және ромб өрнектері

Алқа ою-өрнектері

Төртқұлақ және төртбұрышты ою-өрнектері

Төртқұлақ және төртбұрышты ою-өрнектері

Төртқұлақ және төртбұрышты ою-өрнектері

Бесжапырақты және бесбұрышты ою-өрнектер

Бесжапырақты және бесбұрышты ою-өрнектер

Алтыжапырақты және алтыбұрыш ою-өрнектер

Шетою өрнектері

Сарамандық жұмыс

Математикалық ойын

1

1

А

2

2

3

К

3

Б

Р

В

4

4

Л

Г

Е

А

5

А

5

Ғ

Й

Н

6

О

6

О

Д

Ш

М

Т

Ц

Б

7

7

М

А

Е

З

8

Б

Н

Щ

8

С

У

Ж

Ы

У

Ж

9

З

9

С

А

Р

З

А

Т

Е

Е

Ш

Ш

К

Ң

П

Э

Ғ

Ң

Щ

Ф

Д

Р

Е

Ғ

Я

Ы

З

Ы

М

Ч

Ы

Н

Ь

Г

Б

Л

С

В

Д

Т

Қ

Т

Л

Л

М

Ф

И

Ы

Математикалық ойын

• 1. 78+67+35+39+67+74
• 2. 46+82+44+32+55
• 3.44+42+79+23+55+67+33
• 4.44+23+55+53+73+93+67+33+23+33
• 5. 69+23+33+67+55+27+67+74

Қыздың шебер боларын бармағынан танырсың.

Қорытынды :

«Жоғалған әріптер »

1. Жеті рет өлшеп, бір рет кес.

2. Өнерлінің қолы алтын,

Өлеңшінің сөзі алтын.

3. Ою ойсаң ойланып,

Өсер сенің өрісің.

4 .Кедейлік деп қысылма,

Өнерің болса қолында.

5 .Өнер таусылмас азық,

Жұтамас байлық.

6. Еңбек үйренемін десең ерінбе,

Өнер үйренемін десең жерінбе.

7. Талаппен бастап талғаммен аяқта.

8. Бас тымақтың үлгісі,

Өнер еңбектің жемісі.

9. Шебер өлмес , өнер сөнбес.

10. Қол өнері кілемде,

Сөз өнері өлеңде.

11 Олақ адам от жаға алмас.

12 Шеберді жеңген жұмыс жоқ.

13 Сабыр мен еңбек бәрін де жеңбек.

14 Шебердің қолы ортақ,

Шешеннің сөзі ортақ.

Ою-өрнек қарасаң,

Өңкей мүйіз тігілген.

Қайсысын қаласаң,

Қиып ал сызған ізіңмен.

Сырмақ төрде ілінген,

Ою қандай әдемі.

Өрнегі ашық білінген,

Ұлттық бұйым кәделі.

.

Қию оңай демеңдер,

Оған да өнер ой керек.

Бос мақтанып жүрмеңдер

Қиюға пысық жан керек .

Оюды ойдан жинаймын,

Апама оны сыйлаймын.

Сырмаққа тіксе оларды,

Басуға оны қимаймын

Үй тапсырмасы:

• Тұскиізді тігіп аяқтау .

• Бағалау.