Матамен ж?мыс істеу ?ліппесі

Күні:13.02.15

Сабақтың тақырыбы: Мата туралы қысқаша мәлімет

Қажетті құралдарды пайдалану және қауіпсіздік ережесі.

Матамен жұмыс істеу әліппесі

Сабақтың мақсаты

а) білімділігі : Оқушыларға мата түрлерін таныстыру, негізгі қасиеттерін, мата атауларының мағынасын, тоқылу, өңдеу әдістерін түсіндіру.

ә).дамытушылығы: Оқушылардың қызығушылығын, шығармашылық қабілетін дамыту

б) тәрбиелілігі : ұқыптылыққа,тазалыққа, тәрбиелеу, қауіпсіздік ережелерін сақтауға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі : Жаңа сабақ

Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап,түсіндіру

Көрнекіліктері: Интербелсенді тақта,слайд,ине,жіп,қайшы,желім,мата,жастықша

Пәнаралық байланыс: әдебиеттік оқу,математика

Сабақ барысы

1.Ұйымдастыру кезеңі

Психологиялық сәт

2.Үй тапсырмасын тексеру

Оқушылардың Лего конструктормен жасаған жұмыстарын бағалау

3.Жаңа сабақ

Гүлдері бар құлпырған,

Кең жазықтан аумайды.

Оған әркім ұмтылған,

Киер киім оңтайлы.

Бұл не ? (мата)

Матаның жібек ,мақта-мата, жүн сияқты түрлері бар.Оларды мақтадан, жібектен , жүннен өндіреді. Бұлар –табиғи маталар. Синтетикалық маталар да бар.Оларды жасанды талшықтардан өндіреді.Талшықтар мата дайындауға арналған иірілген жіп алудың шикізаты.Мата қиындыларын мұқият қараған кезде оның жіптерден тұратынын көруге болады.Жүн талшықтары-түйе,қой,ешкі,жабағы тағы басқа да түк жамылғысы.Тоқыма фабрикаларында жүн мен жібек талшықтарынан жіп иіреді.Жүннен жасалатын бұйымдар-бас киім,шұлық,қолғап,кеудеше,шәлі тоқылады.Бүгінгі сабаққа мен сендерге бас киім тоқып алып келдім.

Маталар бір-бірінен түсі,өрнегі,қалыңдығы мен төзімділігіне қарай ажыратылады.

Балалар мен сендерге бүгінгі сабаққа әр-түрлі мата атауларынан аппликация жасап алып келдім.

Матаның өң беті мен теріс беті болады

Құралдарды пайдаланып матадан бұйымдар тігеді.Ол «іс тігу» деп аталады.

Мата түрлері

Масаты – жұмсақ түкті мата Масатыдай құлпырар жердің жүзі.

Шидем – түйе жүнінен тоқылған мата Шидем шекпен кигенім, түлкі тымақ.

Шайы – үлбіреген жұқа жібек мата Шолпысы сылдырлап,шайы көйлегі сусылдап

Торқа – бағалы жібек мата

Атлас-жұқа,құбылмалы түсті.

Шифон-жұқа,нәзік,мөлдір.

Мақпал-тығыз тоқылған,жұмсақ,түкті,барқыттың бір түрі.

Жібек- жануар тегінен шыққан тоқыма талшығы.

Манат – жүннен тоқылған барқыт тәрізді сырт киімдік мата

Шыт- таза жіптен тоқылған мата

Әсем,жанға жайлы қасиеттеріне сәйкес халқымыз көбінесе қыздарының есімдерін мата атауларымен атаған. Мысалы: Күлдәрі, Торғын, Мақпал, Торқа,Барқыт,Шұға,Қырмызы, Жібек, Дүрия т.б.

Матадан қайшы мен иненің көмегі арқылы бұйым тігеді.Ал бұл құралдарды қолданудың өзіне тән ережелері бар.Соны біліп алу керек

Құралдарды пайдалану ережелері

1.Қайшыны сап жағымен ұсыну керек.Иненің ұшын қаратып беруге болмайды.

2.Ине мен түйреуішті ауызға салуға,түйреуге болмайды.

3.Іс тігіп болған соң ине мен түйреуішті түгендеп шығу керек.

4.Ине мен түйреуішті арнайы жастықшаға түйреп қояды.

5.Іс тіккен кезде инені бас бармақпен және сұқ саусақпен ұста.Инені оймақ киілген саусақпен итер.Оймақ нық тұрып,саусақты қыспауы керек.

6.Сабақтаусыз инені жұмыс орнында қалдырма.

7.Инені тек қана шаншығымен қоса немесе жібімен бер.

4.« ИӘ-ЖОҚ » -ойыны

1.Мақтаның түсі ақ па? иә

2.Мата талшықтан тұрады ма? иә

3.Мақта мықты,жұмсақ,жеңіл ма? иә

4.Зығыр мата беті тегіс,жылтыр ма? иә

5.Мақта бір жылдық өсімдік? иә

6.Зығыр жұмсақ мата?жоқ

7.Мақта талшығын жаққанда қағаз иісі шығады ма? иә

5.Сергіту сәті

6.Сөзжұмбақты шешу:

1.Киім неден түрады? (Мата)

2.Екі басты жалмауыз келіп аузын ашады, Алдына түскен нәрселер, өзінен-өзі қашады. (Қайшы)

1. Мата неден тұрады? (Талшық)

2. Бар екен бір жеңешем, Қап-қара тас, жемейді, ішпейді де,

болмайды да. Халықтың бәрін киіндіріп, дүниеден өткен өзі жап-жалаңаш. (Машина)

7.Сарамандық жұмыс

Осы геометриялық пішіндер арқылы аппликациялық жұмыс жасау.

8.« Адасқан құралдар » ойыны

Ине сызады

Шыт өшіреді

Қайшы жазады

Үтік оқу құралы

Сызғыш мата

Кітап тігеді

Өшіргіш қияды

Үйге тапсырма: Мата қиындыларын дәптерге жапсырып, оған талдау жасап келу.

Рефлексия.

Мен көп Мен аз нәрсе Мен ештеңе

нәрсені үйрендім үйренбедім

үйрендім